Gelukkig hebben we hier heel andere zorgen om onze kinderen dan in menig ander werelddeeltje. Terwijl elders 6 miljoen kinderen aan ondervoeding bezwijken, is er hier eten in zo'n overvloed dat kinderen verveeld naar de fles grijpen en het risico op alcoholvergiftiging voor lief nemen. Nou kan ik me voorstellen dat als je als mondige peuter er voor kiest het leven te willen sparen van alle schattige kuikentjes en je dan de CDA'er Joop Atsma over je heen krijgt, acuut aan de drank gaat. Peuters hebben geen mening, maar zodra ze wakker worden uit de slaap der onschuldigen horen ze natuurlijk de opvattingen van het CDA te hebben. Nou komt het CDA hier nog goed mee weg want valse meldingen van kindermishandeling worden niet strafbaar gesteld.
Het CDA is niet de enige partij die zich zorgen maakt om de meningsvorming van kinderen. GroenLinks-parlementariër Tofik Dibi schaart zich in in de rijen roependen die kinderen willen beschermen tegen schadelijke invloeden van de media. Nou hoeft dat niet door naar censuur riekende maatregelen die het CDA voorstelt, maar door een betere opvoeding. Het blijft de verantwoordelijkheid van de ouders om hun kroost enige media-wijsheid bij te brengen en het onderwijs kan de ouders daar een handje bij helpen. Op basisscholen zou het vak media-educatie verplicht moeten worden.
Tofik Dibi krijgt hierbij de steun van jeugd-en-media specialist Peter Nikken. Die zegt in het dagblad Trouw: “We leren kinderen ook zwemmen, omdat ze anders verdrinken. Dus waarom zouden we ze niet leren omgaan met de media?”
Daar valt wat voor te zeggen. Tenslotte gaat ook menig volwassene kopje onder in de vloedgolf aan informatie die televisie, kranten en internet over hen heen storten. De media-educatie die Tofik Dibi voorstelt, moet kinderen leren uit dat media-aanbod weloverwogen keuzes te maken, zonder censuur of moralisme.
Mooi voorstel, maar wat zijn “weloverwogen keuzes”? De ongebreidelde nieuwsgierigheid van kinderen houdt op zodra er weloverwogen keuzes gemaakt worden. Want op basis waarvan worden keuzes gewogen? Veel keuzes worden toch beïnvloed door de normen en waarden die je van huis uit meekrijgt? Of anders gezegd: het moralisme van je ouders, onderwijzers of je peer-groep geven richting aan je keuzes. En maak je keuzes die dwars staan op heersende normen en waarden, dan wordt je “weloverwogenheid” in twijfel getrokkken.
Moeten kinderen dan niet leren te kiezen? Zeker wel. Leer ze dat keuzes niet uit de lucht komen vallen. Leer ze welke factoren een keuze kunnen beïnvloeden. Leer ze dat er altijd meer te kiezen valt dan uit wat anderen je aanbieden.
Mocht die verplichte media-educatie er komen en op een goede manier gegeven worden, dan kan kinderen geleerd worden dat je je niet vast hoeft te leggen op de keuze van de persfotograaf die net zoveel vastlegt als hij buiten beeld houdt. Dat keuzes niet alleen bepaald worden het aantal woorden in een krantenartikel, maar ook door de hoeveelheid informatie die weg wordt gelaten. Leer ze vooral nieuwsgierig te blijven en te blijven zoeken naar wat er achter de horizon nog meer te ontdekken valt. Leer ze vooral dat het beeldscherm die horizon niet is.