Een democratie komt niet vanzelf tot stand. Met wetten, regelgeving en gedragscodes wordt de democratie vorm gegeven. Maar niet alleen met regels, ook met geld is de democratie maakbaar. De PvdA-minister voor Binnenlandse Zaken, Guusje ter Horst, overweegt de overheidssubsidie voor de SP stop te zetten. De SP houdt er interne regels op na die ter Horst niet zo zit zitten. In de Volkskrant lezen we: “De minister vindt een verplichte afdracht van salarissen en wachtgelden aan een politieke partij ‘onwenselijk’. ‘Dit is gebruik van overheidsgeld voor een ander doel dan waarvoor het is bestemd.’ Ook vraagt Ter Horst zich af hoe de SP-constructie zich verhoudt tot de onafhankelijkheid van de politici.”
Die “partijbelasting” die de SP van haar leden int, komt bij bijna alle politieke parijen voor. Alleen CDA en VVD kennen zo'n regeling niet. Bij de SP wil men zo het salaris van parlementariërs en partijbonzen op een modaal gemiddelde houden. De SP stelt daarmee de hoogte van de afdracht vast. Hoe dat bij de andere partijen zit, weet ik niet. Af en toe is er binnen de SP een aardig conflict als er een kaderlid opstaat die de afdracht weigert. Zo'n idealist mag dan vertrekken en de SP wordt vervolgens verweten maoïstische dictatuur uit te oefenen. Het enige wat Nederland van de chinees blieft is de bami-speciaal.
Om partijen een koers af te dwingen via de overheidssubsidies is geen nieuw verschijnsel. Herinnert u de rechterlijke uitspraak nog waardoor de overheidssubsidie aan de SGP moest worden stopgezet? Daar viel nog wat voor te zeggen omdat de SGP er een vrouwonvriendelijk beleid op na hield, dat op gespannen voet stond met de grondwet en de criteria voor overheidssubsidies aan politieke partijen. De toenmalige VVD-minister Remkes overwoog toen in hoger beroep te gaan omdat hij vond dat de rechter het principiële karakter van de regeling onderuit haalde.
In die regeling staan echter wel dat het aan de rechter is om subsidies stop te zetten als er sprake is van discriminatie. Dat was bij de SGP dus het geval. Ook staat er in die regeling dat de politieke partijen de gelden vrijelijk mogen besteden. Maar dan wel aan subsidiabele activiteiten zoals politiekwetenschappelijke activiteiten, politieke vormings-en scholingsactiviteiten, informatievoorziening aan leden, het onderhouden van contacten met zusterpartijen in het buitenland en activiteiten in het kader van de verkiezingscampagnes.
Wel, als Guusje ter Horst bij controle van de SP-kas nou ontdekt zou hebben dat de afdrachten naar heel andere doelen zijn gegaan, heeft ze een punt. Nu dus helemaal niet. De SP sluit niemand uit van deelname aan politieke functies, zoals bij de SGP wel het geval is. De SP knikkert er wel iemand uit als die zich niet aan haar interne regels houdt. Zoals de VVD Verdonk uit de Kamerfractie dondert, GroenLinks een Eerste Kamerlid de deur wijst, het CDA een partijvoorzitter de eer aan zichzelf laat houden en de PvdA een Kamerlid wegparkeert als die de partijdiscipline bruskeert.
Maar dat zijn interne aangelegenheden. Ministers moeten niet met de hand op de knip de koers van een politieke partij gaan bijsturen. Laat dat nou toch alsjeblieft aan de kiezers over!