Het kabinet Rutte maakt vaart om op de demissionaire valreep nog wat hobby’s veilig te stellen en jaagt nog wat spoken na.
De spookburger, om concreet te zijn. Op voorstel van minister Kamp van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft het kabinet ingestemd met een wijziging van het Besluit SUWI waardoor gegevensuitwisseling met het UWV mogelijk wordt. De wijziging treedt in werking op 1 juli 2012, meldt de ministerraad. Lokale overheden krijgen zo een extra instrument om zogeheten 'spookburgers' aan te pakken.
Hoewel het jaarlijks om krap 0,4% van de bevolking gaat, moeten we eens van die spokende burgers af. De meeste spoken duiken binnen een half jaar na uitschrijving uit een gemeente weer op. (Bron: CBS november 2011). En ook al blijkt dat maar een zeer beperkt deel der burgers spookt om duistere motieven (bron: Rijksoverheid november 2011). spoken zijn eng en ambtenaren raken gestresst als hun administratie niet op orde is.
De wetswijziging is ingegeven door de hobby’s van VVD en CDA: fraude en uitkeringen. Hoog op hun agenda en speerpunten van Rutte I. Natuurlijk is elk fraudegeval met uitkeringen er één teveel. De vraag is echter of de wetswijziging het gewenste effect zal sorteren. Gemeenten mogen dan een paar burgers per jaar kwijt zijn, maar vinden ze die wel bij het UWV?
Het UWV zegt er nog jaren over te doen voor ze hun chaotische administratie op orde hebben. In reactie op een rapport van de Nationale Ombudsman zegt het UWV dat in augustus 2011 nieuwe beleidsregels zijn opgesteld voor de adrescontrole. Uitgangspunt is: “uitgaan van het GBA-adres, tenzij…”. Lees het eens na in hoofdstuk 4 van het rapport van de Nationale Ombudsman (pdf).
Pardon? Uitgaan van de gemeentelijke basisadministratie? Maar de reden voor de wetswijziging was toch dat het in de GBA spookt?
Per 1 juli kunnen gemeenten dus individuele gevallen natrekken bij het UWV, maar vanaf 1 januari 2013 kunnen gemeenten ook de bij het UWV aanwezige adressen van al hun inwoners opvragen om hun totale administratie te controleren.
Het is te hopen dat de lokale overheden tegen die tijd een perfect werkende basisadministratie heeft, maar daar is men nog allerminst zeker over. De huidige GBA’s worden vervangen door een landelijke database. De overgang gaat gepaard met veel onzekerheden en de kans op fouten is nog groot, volgens een rapport dat minister Spies naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.
De erfenis van van Rutte I: hobby's die nog jaren zullen rondspoken.