De vlaflip is volgens mij de succesvolste fusie aller tijden. Aan alle andere fusies zit een wrang bijsmaakje. Vandaag, toch al niet de populairste werkdag, worden weer heel wat mensen geconfronteerd met dat zure recept.

In Andijk en Alblasserwaard worden informatieve avonden gehouden waar de fusie tussen gemeentes aan de orde komt. Het is nu al bekend dat de samenvoeging van het ambtenarenbestand van de gemeenten Graafstroom, Nieuw-Lekkerland en Liesveld zeker 3 miljoen euro gaat kosten.

In Brabant nemen de leden van vier lokale Rabobanken een besluit over de fusie. De Rabobank gaat door heel het land lokale banken fuseren. Deze exercitie gaat zo'n 3000 banen kosten.

En in een aantal plaatsen werd het Univee verzameld om te horen dat er ruim 1000 banen geschrapt worden bij de fusie van vier verzekeringsbedrijven. Een fusie die nodig is om in 4 jaar tijd de winst te vervijfvoudigen. Nu bedraagt die winst 51 miljoen euro. Dat moet omhoog naar 250 miljoen.

In de zorg zijn fusies al enige tijd een beeldbepalende trend. Hoewel het niet te gek moet worden. De Tweede Kamer heeft minister Vogelaar gevraagd een megafusie te stoppen van twee grote zorgorganisaties en een woningcorporatie.
Wordt daarmee de trend gevolgd die in de telecomsector en de reclamebusiness gaande is? Daar zie je juist een flinke daling van fusies en overnames.

Het rendement van fusies is trouwens helemaal niet zo groot. Slechts 30 procent van de fusies leidt tot een hogere winst. Het leidt wel tot hogere prijzen voor de consument. En of alle mensen die hun baan bij een fusie kwijtraakten, allemaal weer ander werk hebben gevonden, daar lees of hoor je weinig over. Dat zal wel meevallen, want de werkloosheid is op dit moment erg laag en overal is een schreeuwend tekort aan personeel.

Een ander onderzoek wees uit dat slechts 1 op de 10 fusies slagen. Bovendien blijkt bij fusies ook veel geld verloren te gaan. Tussen 1995 en 2000 blijken europese bedrijven ruim 5000 miljard dollar te hebben verkwist aan fusies.

De zorgsector doet het niet beter. Ook daar draaien de meeste fusies uit op tegenvallende resultaten of soms zelfs complete mislukkingen.

Reden voor sommige deskundigen om “de politiek” op te roepen meer controle uit te oefenen. In Nederland hebben we daar de NMa voor. De Nederlandse Mededingingsautorteit. Die moet er vooral voor waken dat er niet zulke grote fusies zijn, dat organisaties een monopoliepositie op de markt krijgen. Dat zou ten nadele zijn van de consument. Niet alleen wordt dan de keuzevrijheid beperkt, ook kunnen de prijzen stijgen door gebrek aan concurrentie.

Wat was het succes van die weinige fusies die wel zijn geslaagd? Een grotere omzetgroei. Verder nog iets? Nee. Het enige motief is met kostenbesparing (nog) meer rendement te halen.

Het wordt tijd de fusiedrang aan banden te leggen. Je kunt niet altijd maar van alles bij elkaar flikkeren. In de keuken leidt dat tot produkten waar kraak noch smaak aan zit. Op “de markt” leidt het niet alleen tot herhaalde arbeidsonrust, maar ook tot onnodig verlies.

Ondernemingen die wel winst halen, maar niet zo hard groeien hoeven niet op zoek naar fusies te gaan. De boel draait goed dus waarom het risico op een eventuele mislukking nemen? Meer groei moet niet langer het zaligmakend motto zijn.

Ondernemingen die slecht draaien, met echt verlies, kun je beter sluiten. Als er geen vraag meer is naar het produkt, moet het over en uit zijn. Alleen als er sprake is van wanbeleid, moet er worden ingegrepen. De boosdoeners de laan uit sturen en een frisse doorstart mogelijk maken.
En laten we eerlijk zijn: voor een vlaflip hoef je geen complete zuivelfabrieken te fuseren. De lekkerste vlaflip maak je nog altijd zelf. De smaak bepalen wij zelf wel.