“Gemeenten doen er goed aan om een bestuurlijke gedragscode te ontwikkelen voor liefdesaffaires in het gemeentehuis“. Zo citeert Binnenlands Bestuur hoogleraar Kaptein, deskundig op het gebied van bedrijfsethiek en integriteitsmanagement.

De hoogleraar zal het goed bedoelen, maar het artikel suggereert dat het vooral om geheim liefdesleven gaat. Vreemdgaande ambtenaren en politici doen er verstandig aan dit zo snel mogelijk aan de grote klok te hangen.

Het probleem met geheime relaties is dat ze toch vaak uitlekken. Het publiek neemt de betrokkenen de  geheimhouding kwalijk en heeft geen vertrouwen meer in de integriteit van de stiekem verliefde politicus. Dat is de strekking van het artikel.

Het is een delicate kwestie, want het gaat ook nog eens om meer dan een intieme verstrengeling. Een wethouder die het met een politiecommissaris doet. Een burgemeester die met een subsidieaanvrager onder tafel rommelt. Een coalitiepartner die met een lid van de oppositie speelt. (uit privacyoverwegingen zijn de voorbeelden anoniem gehouden en “at random” door elkaar geschud).

Maar wat moet de voorgestelde gedragscode dan inhouden? Zodra je in het geniep je man of vrouw bedriegt, een persconferentie beleggen en de zaak opbiechten?

In het artikel wordt ook de VVD-burgemeester van Alphen aan den Rijn geciteerd, die wegens de partijdiscipline moet zeggen dat alweer een gedragscode haaks staat op de vermindering van de regeldruk, maar wel “snelle openheid van de geliefden bepleit”.

Ik weet niet hoe lang mensen over doen voor ze hun overspeligheden kenbaar maken aan hun vaste partner, maar ik ga er vanuit dat het in de meeste gevallen toch enige tijd duurt. Zodra het wordt opgebiecht, gaat het in veel gevallen ook fout. Dat wil zeggen: voor de vaste relatie.
Heeft dat ook te maken met de geheimhouding? Ik denk het niet. De gehele affaire wordt kwalijk genomen en de koffers kunnen worden gepakt.

Dat zal bij politici niet veel anders gaan. Eén verschil met “gewone” burgers: ze moeten ook hun bestuurlijke relatie opzeggen.
Maar waarom zou een ongetrouwde politicus, die stelselmatig liegt minister-president mogen blijven en een moet een wethouder opstappen die zijn bestuurlijke zaakjes prima op orde heeft, maar een amoureuze misstap maakt?

Openbaarheid van bestuur is een groot goed. Het ontbreekt er nog genoeg aan, maar die openbaarheid moet alleen de bestuurlijke zaken betreffen. Iemand die met de onkostenvergoeding rommelt mag meteen vertrekken. Iemand die weigert antwoorden van volksvertegenwoordigers te beantwoorden, hoort niet langer in functie te blijven. Iemand die in het geheim coalities smeed, zou niet door het electoraat vertrouwd moeten worden.

Maar iemand die zijn bestuurlijke plicht volstrekt verantwoord uitvoert, zou op moeten krassen omdat hij of zij verzwijgt de  hormonen niet in toom te kunnen houden? Kom zeg, zo’n crisis moeten we niet groter maken dan het is.