Wat mag een gesprek dat nooit heeft plaatsgevonden kosten?
Terwijl het kabinet door een deel van de oppositie getackeld wordt over 3,2 miljoen euro gesprekskosten, ligt niemand wakker van de gesprekken die er helemaal niet zijn geweest en waarvan we de rekening nog gepresenteerd zullen krijgen. Uit de verantwoording (zie dit pdf-document, bldz. 7 t/m 15) die Balkenende zo keurig presenteerde, blijkt dat 5 ministeries niet hebben meegedaan aan de 100-dagen-praten-de-samenleving.
Nou had het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit vorig jaar een geheel eigen 'Tour de la campagne', waar betrokken burgers hun gedachten mochten uiten over een 'vitaal platteland', dat volgens de toenmalige minister Veerman nodig op de schop moest. Dus over de herverdeling van landbouwgrond, recreatiegebieden en natuurreservaatjes had dat ministerie al een aardige babbel met de samenleving gehad. Verder is het huidige kabinet er blijkbaar van overtuigd dat het zo droevig gesteld staat met de eetgewoontes van een gemiddelde democratische burger, dat het geen zin heeft met de samenleving te praten over zo iets als voedselkwaliteit. Het ministerie van LNV heeft dus volgens Balkenende's verantwoording geen kosten gemaakt in die 100 dagen. Niemand die daar wakker van ligt.
Maar kennelijk slapen we zo diep dat we er ook geen ophef over maken dat de ministeries van Justitie, Defensie, Financiën en Binnenlandse Zaken en Koninkrijk Relaties het niet nodig vonden om die 100 dagen nou eens goed te benutten.
Van Financiën was dat te verwachten. Minister Bos is daar van begin af aan duidelijk over geweest. Bij de presentatie van het regeerakkoord heeft hij al gezegd het luisteren naar de samenleving zo zijn beperkingen zou kennen. En natuurlijk zit niemand te wachten op het obligate geouwehoer over de belastingen, dat op een verjaarspartijtje nog wel eens de kop op steekt. Maar helemaal geen gesprek? Niet eens even peilen hoe de samenleving denkt over welke marges de Zalm-norm onder Bos mag hebben? En is een opvatting over de besteding van de aardgasbaten alleen het pregoratief van ministers van Financiën? Reken maar dat het gesprek dat Financiën niet met de samenleving heeft gevoerd, ons nog duur komt te staan. Wellicht is het tijdelijk bevriezen van de accijns op bezine het eerst en tevens laatste meevallertje dat het ministerie van Financiën ons gunt. Op andere ideeën is men niet gekomen omdat er de eerste 100 dagen niet is geluisterd naar de samenleving.
En zo wil ook Justitie kennelijk niet van de burger horen of er nog wensen zijn op gebied van juryrechtsspraak, wil Defensie echt niet horen dat een groeiend aantal burgers liever 'onze jongens' zo snel mogelijk thuis ziet komen en heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken geheel eigen ideeën over veiligheid en persoonsgegevens.
Zo erg is het natuurlijk niet. De vijf genoemde ministeries komen niet in Balkenende's verantwoording voor omdat zij, tijdens die 100 dagen, geen beroep hebben gedaan op derden, maar op kosten van hun eigen begroting wat overleg met de samenleving hebben gehad. Een werkbezoekje hier en een regulier overlegje daar waren voor die ministeries kennelijk genoeg. Werken die vijf ministeries zo efficiënt dat de oppositie wellicht gelijk heeft en dat 3,2 miljoen euro schromelijk overdreven is? Of zou er niet minstens 1 Kamerlid de vraag moeten stellen waarom die vijf ministeries het niet nodig hebben geacht hulp van buitenaf in te roepen om het contact met de samenleving te verdiepen?
Het zijn niet de minste ministeries dus enige tekst en uitleg lijkt me wel op zijn plaats. Want het zou toch ook nog zo kunnen zijn, dat alle andere ministeries voor 3,2 miljoen euro zodanig zijn ingelicht door de samenleving, dat diezelfde samenleving nu ook waar voor dat geld gaat krijgen? En dat goedkoop straks duurkoop blijkt te zijn op het gebied van landbouw, strafrecht, belastingen, vredesmissies en binnenlandse democratie?