Als je een dakkapel op je huis wil zetten of een hek rond je tuin wil plaatsen, dan is daar een vergunning voor nodig die aan een aantal regels is gebonden. Die regels moeten voorkomen dat Nederland een rommelig uiterlijk krijgt.
Nou geldt hetzelfde voor bedrijven en gemeenten, maar blijkbaar is daar iets goed mis gegaan. Want ineens is er de taskforce 'Mooi Nederland'. Rijksoverheid (VROM, LNV, EZ), provincies (IPO) en gemeenten (VNG) gaan de krachten bundelen om de hoeveelheid rommel die bedrijventerreinen leveren grondig aan te pakken.
Diverse deelnemers in die taskforce hebben verschillende opvattingen over hoe mooi nederland is. Op de website van het VNG zegt een SGP-wethouder uit Kampen, die op reisjes naar Zeeland zowel mooi ingepaste bedrijfsterreinen ziet, als foeilelijke lokaties, dat het landschap ernstig wordt ontsierd. De directeur van het Ruimtelijk Planbureau vindt het te gemakkelijk om te zeggen dat je tegen verrommeling bent en zegt: “De ruimtelijke inrichting van Nederland verandert, dat is zeker. Maar om te weten of zij rommeliger wordt, moet je voor ogen hebben hoe Nederland eruit behoort te zien.”
Tja, nu maar hopen dat de taskforce in mei 2008 met het gevraagde advies kan komen. Minister Cramer van VROM zit ondertussen niet stil. Eerder dit jaar wilde ze weten hoe het landschap langs snelwegen er uit zou moeten zien. De snelwegen zelf laat ze natuurlijk met rust, gevoelig thema, maar wat de automobilist van achter zijn stuur wenst te zien, vind ze veel interessanter. En wat was het resultaat? De één geniet 's avonds en 's nachts van de verlichte raffinaderijen in het Rijnmondgebied, een ander prefereert een weidse blik over veengebieden bij Zoeterwoude. De Moerdijkbrug is voor iemand het meest mooie om naar uit te kijken, terwijl weer een ander wegzwijmelt bij de houtwallen essenrijen die het landschap doorsnijden bij Staphorst.
Tot zover de keuze van de burger. Provinciale bestuurders waren erg gecharmeerd van een blik op de Zeeuwse delta of van een rij windmolens lang het Tjeukermeer.
Zoveel zielen, zoveel uitzichten. Wat me terugbrengt naar de directeur van het Ruimtelijk Planbureau, die zich afvraagt of de rijksoverheid wel met straffe hand de regie over de inrichting van het landschap moet nemen. Want valt er uit zoveel meningen wel een algemeen beleid te formuleren?
Zijn vraag over wat we onder rommel verstaan, zal ook geen eenduidig antwoord opleveren. Duidelijk is wel dat als Nederland wordt vol geplempt met raffinaderijen of fabrieksloodsen het niet goed is voor de ecologsiche hoofdstructuur. Louter alleen weidse weiden en beboste bermen is een stuk frisser, maar dat kan onze economie weer niet hebben. Wat dan wel?
Architecten en planontwikkelaars zouden de opdracht moeten krijgen meer gevarieerd te bouwen. Daar wordt het nog rommeliger van, zeker. Maar dat kan ook mooier zijn. Als je nu langs neerlands snelwegen jakkert, trekken herhaaldelijk deja vues van gelijk uitziende bedrijfsterreinen aan je voorbij. Het is dat je TomTom zegt dat je ergens anders bent, maar het idee dat je geen meter opgeschoten bent wordt hier sterk door bevorderd.
Dat geldt ook voor woonwijken. Waar je ook bent in Nederland, het blijft frappant hoe verschillende wijken op elkaar lijken. De diversiteit aan inwoners mag ook tot uitdrukking komen in een diversiteit aan bebouwing.
Tot slot kan de overheid ook zeggen: laat de boel eens met rust. De overheid kan een halt toeroepen aan nieuw te bouwen bedrijfslokaties, die vervolgens jaren leegstaan. Laat bedrijven eerst de nu nog leegstaande complexen bezetten. Pas als een dringende noodzaak aan nieuwbouw is aangetoond, kan overwogen worden daar een leuk plekje voor uit te zoeken.
Stel je bent bevordert tot rijksbouwmeester. Hoe mooi zou jouw rommel nederland dan maken?