Het gaat wel vaker mis als er woorden aan te pas komen. Wat er met taal al niet van wordt gemaakt! Zou de geschiedenis anders gelopen zijn, als we helemaal geen taal zouden hebben ontwikkeld?
Neem bijvoorbeeld het gedoe rond het spaanse volkslied. Al jarenlang was dat een louter instrumentaal dingetje. Ineens vond het spaanse olympisch comité het nodig tekst toe te voegen. Je weet tenslotte maar nooit of een atleet meer medailles met zingen binnnhaalt dan met hardlopen.
Dus een wedstrijdje uitgeschreven, tekst gekozen en nu wil het comité dat toevoegen aan de spaanse nationale hymne. Gevolkg? Ruzie in Spanje. De regering ziet niks in de aangeboden tekst. Te oubollig en verdacht veel associaties met stukjes geschiedenis waar men liever niet meer aan wordt herinnerd.
Waarom toch overal die moeite om bestaande volksliederen te vervangen door updates? Vorig jaar werd in ons land ook al gezocht naar een vers lied. De publieke omroepen hielden in oktober de week van de democratie, met daarin ook een verkiezing voor een nieuw volkslied. Gewonnen door Frans Bauer (Mijn vaderland). Gelukkig stelde de omroepen geen wetswijziging voor, zoals in Spanje wel het geval is. Daarom hier geen gekrakeel over een liedje.
Nu zijn de meeste volksliederen erg gedateerd. Oude muziek en teksten uit een lang vervlogen geschiedenis, die soms onrecht doen aan de ontwikkelingen die een land heeft meegemaakt, na de invoering van de hymne.
Er is alleen geen update te bedenken, waar je weer eeuwen mee vooruit kan, zonder in algemene, nietzeggende strofen te vervallen. Teksten dus, waar niemand zich echt in vertegenwoordigd zou kunnen zien.
Het idee om alle europese hymnen te vervangen door de nu geldende euro-hymne, zou een oplossing kunnen zijn. Ware het niet dat er nog teveel nationale trots in de weg zit en de keuze nobel maar verkeerd is.
Beethoven's 9e Symfonie is voor 95% instrumentaal. Ook de finale, het vierde deel is voor het grootste deel louter violen, trompetten en pauken. Pas helemaal op het eind verpest Beethoven het door er een tekstje van de duitse dichter von Schiller tegenaan te gooien. De tot dan toe prachtige symfonie eindigt in een geblèr, die de goedbedoelde boodschap in een kakafonie van stemmen ten onder doet gaan. En juist dat fragment is gekozen als het europese volkslied.
Als ik een spanjaard was, zou ik het lied laten zoals het nu is: geen tekst. De muziek zou wel anders kunnen, het klinkt iets te militairistisch, maar het zijn slechts abstracte noten. En abstractie kan door iedereen worden op eigen wijze worden ingevuld. De diskussie over foute of goede noten hebben we lang achter ons. Een noot kan van zichzelf niet goed of fout zijn. Het gebruik ervan wel. Bijvoorbeeld door er teksten aan te plakken.
Woorden. Het zijn er al gauw teveel. Ik zou hier dus eigenlijk moeten stoppen. Toch kan ik het niet laten eens uit te zoeken of er niet een wetsvoorstel haalbaar is, die de tekst van ons volkslied kan verwijderen. Blijven we met een antiek deuntje zitten, maar we zijn verlost van die spaanse koning en dat duitse bloed.
Weet iemand hoeveel handtekeningen een burger nodig heeft voor zo'n wetsvoorstel?