Volgens De Telegraaf wil de Amerikaanse belastingdienst belasting heffen in virtuele werelden als Second Life. In het jaarrapport van de IRS (Internal Revenue Service) staat het ietsjes anders. De juridische afdeling van het IRS doet vooral aanbevelingen om de belastingbetaler niet onnodig in problemen te brengen, omdat de regelgeving van de dienst te complex is.
Daarnaast snijden de belastingadvocaten wat actuele thema's aan, met aanbevelingen voor de IRS hoe daar mee om te gaan. Zo adviseren ze onder andere de slachtoffers van de kredietcrisis het leven niet al te zuur te maken.
En dan komen de transacties in de virtuele wereld aan de orde. Het rapport legt eerst uit dat dit een nog grijs gebied is en dat er wel een aantal obstakels zijn, wil er zomaar belasting geheven worden.
Aanleiding tot dit hoofstuk is de onzekerheid bij de burger over virtueel gegenereerde inkomsten en de verregaande onduidelijkheid bij de IRS. Een journalist die inkomsten wilde opgeven, kon pas na langdurig overleg met de dienst, een apart schriftelijk verzoek indienen en zo zijn inkomsten uit zijn virtuele activiteiten opgeven. Het kon niet via het gewone belastingformulier.
De aanbeveling die de IRS meekreeg is dan ook snel met duidelijke richtlijnen moet komen (zie het IRS-rapport op bldz 228 e.v. /pdf-formaat).
De IRS is niet de enige belastingdienst die interesse heeft voor de virtuele gemeenschappen. Er gaat wel degelijk geld in om. Virtueel geld kan zelfs omgewisseld worden in echt geld. Niet alleen in Second Life valt wat te verdienen, ook in games als World of Warcraft, Guild Wars en EverQuest kan met virtuele transacties wat worden bijverdiend. Zweden, Zuid-Korea en China zijn al zover dat over die transacties BTW moet worden betaald.
Ook de Nederlandse belastingdienst toont interesse, lezen we in een rapport (let op: downloadfile /ook een pdf-je!) dat het Rathenau-instituut eind vorig jaar afleverde. Dat het nog niet tot de reguliere heffingen hoort, heeft met dezelfde problematiek als in de VS te maken: burgers weten niet goed hoe ze het kunnen opgeven, de belastingdienst weet niet zeker onder welke regels het zou moeten vallen.
Eén van de suggesties is dat op het belastingformulier een rubriek voor de virtuele inkomsten zou moeten komen. Nu kun je keurig vinden waar je de inkomsten uit werk, uitkering, woning en nog wat bronnen kunt vermelden. Onder geen van die categorieën lijkt zoiets als Second Life te vallen.
Het kan inkomsten uit hobby's zijn. Zolang de verdiensten ook hobby-achtige proporties hebben is er niks aan de hand en valt er weinig tot niets te betalen/innen.
Maar er zijn ondertussen mensen die aan hun hobby wel een heel aardig centje overhouden. Het is pas echt geld als het is ingewisseld voor keiharde euro's, maar tot die tijd vertegenwoordigt het virtuele geld wel een bepaald vermogen. Wanneer is het moment voor de belastingdienst om toe te slaan?
Dat is niet het enige probleempje. Mensen die er onderuit willen, kunnen aanvoeren dat het geld niet in het werkelijke Nederland is verkregen. Ze zouden dan wellicht onder dezelfde regels vallen als mensen die hun vermogen ondergebracht hebben in belastingparadijzen. Heeft Nederland daar geen verdrag mee, dan valt er vaak weinig te innen. Moet de belastingdienst dan maar een verdrag sluiten met de maker van Second Life en aldaar ook een vestiging openen? Ja, als ABN-Amro er al zit, waarom de belastingdienst dan niet?
Het lijkt mij nogal vergaand belastingtechnisch geneuzel. De regels over hobbyisme zijn duidelijk. Zodra je qua tijd en inkomsten over de schreef gaat, weet je dus dat je inkomsten uit die hoek moet opgeven. Verder is een categorie “overig” voldoende om nieuwe bronnen te vermelden.
De belastingdiensten zijn natuurlijk geïnteresseerd om het virtuele geld zodanig te labelen, dat er net als bij de BTW en inkomstenbelastingcriteria meer uit te slepen valt dan nu blijkbaar het geval is. Daarnaast wil de overheid natuurlijk controle hebben over de bronnen van inkomsten. Het is immers niet voldoende alleen de totale som van verdiensten op te geven, nee, je moet ook specificeren waar het geld vandaan komt. Voor hetzelfde geld run je een goktent en met de gegevens van de belastingdienst kan de overheid dan weer andere diensten op je af sturen.
De virtuele wereld is wat lastiger te controleren. Dus wordt naar wegen gezocht om je virtuele geld en daarmee ook je virtuele gedrag in beeld te krijgen. Daar kun je je druk over maken, maar waarom maakt niemand zich druk over die bizarre geldwisselarij? Dat je een dollar wisselt voor een euro is al onbegrijpelijk. De kredietcrisis heeft laten zien hoe virtueel miljarden dollars bleken te zijn, met alle gevolgen van dien. Maar Second Life-geld inwisselen? De euro's die daar voor nodig zijn moeten toch ergens vandaan komen? Of is dit de volgende zeepbel, die het nu zo sterke eurostelsel onderuit zal halen?