Hoe ziet Nederland er uit als we dit prachtige land eindelijk terugkrijgen van Mark Rutte? Het cadeau zal ingepakt zijn in asfalt, beton en staal.

Maar dan heb je ook wat. Verbrede snelwegen, waar ook echt snel kan worden gereden. Bedrijfsparken, waar op kleurrijke borden staat vermeld hoeveel vierkante meter bedrijfsruimte te koop en te huur staat. Nieuwe woonwijken met huizen waar je een boot bij kunt aanleggen. Eveneens voorzien van reclameborden, waaruit je kan opmaken dat de hele wijk nog leeg staat. En niet te vergeten veel prachtige natuur, waar je mag wandelen, fietsen, sporten, kamperen of barbecuen, mits het niet te warm en droog is. De natuur die er voorheen groeide en bloeide kun je aanschouwen in de bezoekerscentra.

Is dat een azijnpisserig toekomstbeeld? Nee, het is de realiteit, mede mogelijk gemaakt dankzij de opvatting van Mark Rutte c.s dat het altijd crisis zal zijn. De crisis- en herstelwet is permanent verklaard en het kabinet heeft de handen vrij om een hele rits projecten aan te wijzen waar de schop de grond in kan, het asfalt uitgerold kan worden en de natuur aangepast kan worden aan de menselijk maat.

Bezwaren van omwonenden hebben geen zin. Geluidsoverlast? Volkstuintjes kwijt? Asfalt tot vlak voor de deur? Sorry, maar de echte crisis is permanent en met de wet in de hand worden je bezwaren weggeschoffeld.
Milieu- en natuurfanaten die kunnen protesteren wat ze willen, we leven tenslotte in een democratie, maar ook dat is een heilloze weg. De laatste kikker, die ligt op sterven, de rest die is al dood. Maar zie: er verrijst een prachtig bedrijfscomplex, inclusief een schitterende waterpartij, waar alleen nog muggen over het water dansen. Niemand die er last van heeft, want de boel staat leeg.

Afgelopen vrijdag maakt het kabinet een aantal projecten bekend, die door de crisis- en herstelwet beschermd worden. We pikken er eentje uit: het Waterfront Harderwijk.
Aan Harderwijk en omgeving valt heel wat op te knappen. Of anders gezegd: er valt niet veel aan te verpesten. Geen gekke gedachte dus om er een mini-Blauwestad van te maken. In april ging de eerste schop in de grond en in de inmiddels zo bekende Hollandse traditie had de gemeente Harderwijk er toen al ruim 57 miljoen euro op verloren.

Dat had twee oorzaken, volgens de verantwoordelijke wethouder: de aanpassing van de N302 en de kredietcrisis. De grond is minder waard geworden dan in 2006.
De waardevermindering van de grond schuift de wethouder op de crisis. Dat is een deel van de waarheid. De handel in grond is een moeilijk te doorzien spel van marktwerking, regelgeving en handjeklap tussen belanghebbenden. Gemeenten en provincies weten daar niet altijd goed in te laveren en regelmatig eisen raadsleden om nader onderzoek, zoals vorig jaar in Enschede, Groningen (Meerstad) en Dodewaard.

De grondhandel is ook fraudegevoelig en ook dat kost aardig wat geld aan onderzoeken, zoals in de Haarlemmermeer (Schiphol) en in 2010 bij een woningcorporatie in Amsterdam. Kortom: als er al geen verlies word geleden aan de grondhandel zelf, dan gaat er ook gemeenschapsgeld verloren aan onderzoeken.

De aanpassing van de N302 heeft grond gekost ten nadele van het Waterfront. Schade 12 miljoen euro. De langste N-weg van Nederland werd over 5,5 kilometer verbreed, kreeg een verhoogde middenbaan voor doorgaand verkeer en parallelbanen voor lokaal verkeer. In 2010 was de klus geklaard.

Het was, bij een kleinschalig project als deze, niet verplicht onderzoek te doen naar de effecten voor het milieu. De provincie Gelderland liet, heel netjes, de plannen toch doormeten. Slechts één onderdeel bleek te voldoen aan de doelstelling beperking geluidshinder. Vijf onderdelen vond men voldoende rekening houden met beperking van luchtverontreiniging.

Ook als er  milieuvriendelijke alternatieven zouden worden toegepast, veranderde dat aan de score in de milieu effecten rapportage (pdf) niets. Ondanks die conclusie zijn de plannen uitgevoerd. Doorstroming van verkeer en grotere bereikbaarheid hadden hogere prioriteit dan milieufactoren.

Met andere woorden: er is gekozen voor het verkeer en het ging ten koste van het Waterfrontproject en het milieu. Maar het project is aangewezen om onder bescherming van de crisis- en herstelwet vlot van de grond te komen, zal Harderwijk over enige jaren bloeien als nooit te voren. Of zal de gemeente bloeden als nooit te voren?

Want dankzij de crisis- en herstelwet mogen projectontwikkelaars en bouwbedrijven misschien eindelijk eens uit de crisismalaise komen, er is nog nooit een project geweest dat  binnen de gemaakte kosten bleef. Waardoor het crisis blijft en weer andere projecten bedacht moeten worden om er boven op te komen.

Nederland een permanente bouwput. Goed voor de economie, slecht voor de lokale begrotingen?