Quote van de week:
“De manier waarop de Europese landen de zaak van de mensenrechten bij de Russen aan de orde stellen luistert nauw. Belerend optreden werkt averechts“.
Uit “De relatie tussen de Europese Unie en Rusland: een zaak van wederzijds belang” -advies van de AIV (Adviesraad Internationale Vraagstukken), opgesteld in opdracht van de Eerste Kamer.
De senioren in het parlement houden morgen (27 oktober) een openbaar symposium over de samenwerking tussen de Europese Unie en Rusland. De AIV stelt in de inleiding van het advies meteen aan de orde waarom niet iedereen zo gecharmeerd is van nauwere banden met Rusland. De Russen stellen zich uitermate 'assertief' op.
Staatssecretaris Heemskerk (Economische Zaken) spreekt van een “toenemend zelfbewustzijn”. In een interview in het Nederlands Dagblad constateert hij dat die assertiviteit zich onder andere uit in de handelsbetrekkingen. Buitenlandse bedrijven worden niet zonder meer met open armen ontvangen in Rusland. Ze moeten wat toe te voegen hebben. Assertiviteit, zelfbewustzijn, diplomatieke formuleringen voor: Rusland gedraagt zich als een ongelikte beer.
Dat is lastig als je tot de top vijf van handelpartners met Rusland behoort. En ja, we zijn tenslotte ook nog eens een monarchie die Russisch bloed in de ad'ren heeft, dus als je Rusland op de vingers tikt, schoffeer je ons staatshoofd ook een beetje.
Redenen genoeg voor de Eerste Kamer om zich morgen op het hoofd te krabben en te piekeren hoe Nederland nu verder moet met die Russen.
Het AIV-advies doet twaalf aanbevelingen. Vijf daarvan zijn “tips & trics” om de reeds bestaande handelsbetrekkingen te versterken. Zo wordt het eens tijd Rusland definitief in de WTO (World Trade Organization) op te nemen en zou Nederland meer investeringen van het midden- en kleinbedrijf moeten stimuleren, vooral in de land- en tuinbouwsector.
Wat betreft de mensenrechten en ontwikkeling van democratie stelt het AIV voor een pragmatische benadering te hanteren. Bespreek die kwestie vooral binnen de Raad van Europa.
Het kabinet kiest ook voor die strategie. De ene handelsmissie na de andere bezoekt Rusland, maar tegelijkertijd even over de mensenrechten keuvelen is er niet bij. In het genoemde ND-interview zegt staatsecretaris Heemskerk: “Het kabinet vindt dat we Rusland niet moeten isoleren. Bovendien komen met internationale handel ook andere normen naar Rusland”.
Het AIV en het kabinet huldigen dus het maakbaarheidsprincipe dat een bloeiende handel kan leiden tot verbetering van het sociale- en politieke klimaat in het land van de Russische beer.
Laten we er nu eens van uitgaan, dat ze daar gelijk in hebben. Welke handel kan daar dan het beste toe bijdragen? Ofwel: wat hebben de Russen dat goed is voor ons en wat hebben wij dat goed is voor de Russen?
Nu is het zo dat wij vooral gas, olie en steenkolen importeren en Rusland daar industriële en agrarische produkten voor terugkrijgt. Terwijl wij voor onze energie afhankelijk zijn van (onder andere) Rusland, is Rusland deels afhankelijk van Nederland voor voedsel.
Om te beginnen zou onze afhankelijkheid van externe energiebrandstoffen verkleind kunnen worden. Niet door hier dan maar de steenkolenmijnen weer open te gooien of kerncentrales te bouwen, maar meer werk te maken van alle andere mogelijkheden. Er is nog heel wat te winnen in kleinere oplossingen.
Een deel van de agrarische producten zouden meer aan Russische eisen kunnen voldoen. Dan moet Nederland wel snel de EU-richtlijnen in praktijk brengen en minder schadelijke stofjes op gewassen spuiten.
Daarmee is mijn vraag nog lang niet beantwoord.
Misschien liggen er kansen voor de ICT-sector en de medische technologie. De eerste moeten we voorzichtig mee zijn. Rusland zou best eens wat kunnen leren van de groeiende digitale controle over de burgers hier. Dat zou geen beste bijdrage aan de vrijheid van Russische burgers zijn.
Maar met behulp van betere medische technologie zou de Russische beer wellicht een stuk gezonder kunnen worden. En een gezond volk gaat misschien ook gezonder denken.
Wat denkt u? Is er handel te bedenken waar Russische en Nederlandse burgers beter van worden?