Van 3 tot 9 november: Nationale Week van de Dialoog.
Twee mannen (het mogen ook mensen zijn, vrouwen bijvoorbeeld) lopen door de Kalverstraat. De een loopt wat zoekend rond, de ander loopt met zijn mobieltje aan het oor.
De een loopt op de ander toe en vraagt hem op de man af:
Heeft u nog wel eens een goed gesprek?
De Ander (kijkt hem verbaasd aan – Ogenblikje, er is hier iemand die wat wil weten -houdt mobieltje even opzij). Wat zeg je?
De Een: Of u wel eens een goed gesprek heeft.
De Ander: Nou, ik dacht dat ik nu even in gesprek ben, of is je dat ontgaan?
De Een: Ja, maar ik wilde weten of dat nou een goed gesprek is of niet.
De Ander: (houdt mobieltje weer bij zijn hoofd- Sorry, ik hang op, even hier wat regelen). Wat gaat jou dat eigenlijk aan?
De Een: Nou, ik doe een onderzoekje om uit te vinden of mensen nog wel eens een goed gesprek met elkaar hebben.
De Ander: Waarom dat?
De Een: Wel, de komende week is wordt voor het eerst de Nationale Week van de Dialoog georganiseerd en ik vroeg me af of dat echt nodig is.
De Ander: De week van wat…??
De Een: Van de dialoog.
De Ander: Wat is dat?
De Een: Een dialoog is een gesprek.
De Ander: Van een hele week???
De Een: Ja.
De Ander: Man, dat kan toch niet?
De Een: Eh…, hoe vaak gebruikt u dat mobieltje?
De Ander: Nou, wel een paar keer per dag.
De Een: Elke dag?
De Ander: Ja, tuurlijk, hoezo?
De Een: Dus je kan wel een hele week in gesprek zijn?
De Ander: Verrek, nou je het zegt….
De Een: Juist, maar de vraag is: kan zo'n gesprek ook een goed gesprek zijn?
De Ander: Ja, weet ik veel. Dat hangt er van af.
De Een: Bijvoorbeeld?
De Ander: Tja, eens denken, eh…., nou, of de ander naar je luistert misschien?
De Een: Waarnaar luistert die ander dan?
De Ander: Naar wat ik te zeggen heb, natuurlijk!
De Een: Dus als iemand goed luistert naar wat je wil zeggen, dan heb je een goed gesprek gehad?
De Ander: Ik dacht het wel.
De Een: Da's geen gesprek, dat is een monoloog.
De Ander: Zeg, nou moet je niet grof worden!
De Een: Grof? Hoezo?
De Ander: Loog. Je zei loog! Dat noem ik grof!
De Een: Je luistert niet. Ik zei monoloog. Dat is als iemand in zijn eentje het woord voert.
De Ander: Ja, en….?
De Een: Dat is dus geen gesprek.
De Ander: Maar het kan nog wel goed zijn, hè?
De Een: Zeker, er zijn voortreffelijke monologen bekend. Maar dat zijn dus geen gesprekken.
De Ander: Okee, wat vind jij dan een goed gesprek?
De Een: Bijvoorbeeld als wat mensen met elkaar praten en iemand doet dan wat jij nu net deed.
De Ander: Huh?
De Een: Nou, je stelde net mij de vraag die ik eerst aan jou stelde.
De Ander: En wat maakt dat dan tot een goed gesprek, zoals jij dat noemt?
De Een: Nou, door vragen te stellen kun je erachter komen wat een ander bedoelt. Jij stelde die vraag in plaats van het onderwerp te negeren en het gesprek op je eigen ideeën te brengen of het gesprek te stoppen door er van weg te lopen.
De Ander: Wacht even. Dus jij zegt: als je vragen aan elkaar stelt, heb je een goed gesprek?
De Een: Ja.
De Ander: Nou heb ik je! Da's ook geen gesprek!
De Een: Oh nee, wat dan?
De Ander: Da's een interview!
De Een: Ah! Je bedoelt het vraaggesprek!
De Ander: What ever! Maar het is dus een interview. Zoiets als je op televisie wel eens ziet. Wat Matthijs van Nieuwkerk doet, bijvoorbeeld, in De Wereld draait door.
De Een: Nee, dat is ook een monoloog.
De Ander: Ho, ho, hij stelt allerlei vragen aan zijn gasten!
De Een: Jawel, maar heb je wel eens meegemaakt dat-ie iemand helemaal liet uitpraten om het antwoord te geven?
De Ander: Nou, nee. Daar heb je een punt.
De Een: Zou jij meedoen aan die Week van de Dialoog?
De Ander: Hm, geen idee. Ik weet niet eens waar dat over gaat.
De Een: De bedoeling is dat in elke gemeente mensen rond de tafel gaan zitten en met elkaar praten om zodoende de betrokkenheid bij je stad of dorp sterker te maken. Begonnen in 2001, na de aanslag op de WTC-torens in Amerika. Met de bedoeling mensen dichter bij elkaar te brengen. De dialoog is inmiddels mode geworden.
Het vorige kabinet heeft zelf een Huis van de Culturele Dialoog opgericht. Met 12 miljoen euro per jaar wil ze zo de mensen in de vier grote steden aan de praat houden over hun cultuur en identiteit. Dat lukte prima, behalve in Amsterdam. Daar hadden ze blijkbaar eerst de verkeerde gesprekspartner gekozen.
En dan het huidige kabinet: 100 dagen in gesprek geweest, voordat ze aan het werk gingen en ze sloten die 100 dagen af met de superdialoog in de Jaarbeurs in Utrecht.
Later organiseerden ze zelf een Week van de Dialoog, om eens lekker te keuvelen over de toekomst van de Randstad. En dan is het nu ook nog eens het Europees jaar van de interculturele dialoog.
Ze noemen dat telkens een dialoog, om de gesprekken een beetje fatsoenlijk te laten verlopen. Respect en zo.
Maar echte dialogen zijn het natuurlijk niet Althans niet zoals we dat kennen van Socrates, een oude Griek. Die vond een gesprek pas goed als je eerst eens met elkaar probeerde vast te stellen waar je het nou precies over had (anamnese), dan via alledaagse voorbeelden naar hogere ideeën te komen (hermeneutiek) en continu vragenderwijs elkaars kennis te achterhalen (maieutiek), overigens alles met de nodige humor, ofwel ironie.
Ik denk dat het in de Week van de Dialoog het zo er niet aan toe zal gaan.
De Ander: Zeg….
De Een: Ja?
De Ander: Weet je wat jij nu doet?
De Een: Nou?
De Ander: Je staat een monoloog te houden!
De Een: Ach, verrek! Kon ik het weer niet laten! Sorry.
De Ander: Man, geeft niet. Ik snap niet helemaal waar je het over hebt, maar mag ik je wat anders voorstellen?
De Een: Tuurlijk, vragen staat vrij.
De Ander: Zullen we dan nu een pilsje pakken?
De Een: Hé, goed idee! Dank je wel. Ik kreeg toch al een droge mond.
De Ander: En dan zal ik jou eens vertellen hoe ik het allemaal zie….