Tag archieven: Martin van Maarseveen

De fiets als microkrediet

Einstein op de fietsOm schone alternatieven te vinden voor de auto, files en armoede moet je wel de creatieve genialiteit van Einstein hebben. Of de in het vorige artikel genoemde professor Martin van Maarseveen over die kwaliteiten beschikt weet ik niet, maar interessante ideeën heeft-ie wel.
Hij neemt deel aan een internationaal project dat gaat onderzoeken hoe de fiets gebruikt kan worden om niet alleen de verkeersproblemen in miljoenensteden op te lossen, maar ook om de armoede te verlichten.
Een voorbeeld: in een Zuid-Afrikaanse sloppenwijk werken thuishulpen, die per bezoek worden betaald. Nu doen de meeste thuishulpen dat te voet en verdienen ze niet zoveel omdat ze die bezoeken in dat uitgestrekte gebied te voet afleggen. Toen die thuishulpen een fiets hebben kregen, is hun inkomen verdubbeld omdat ze twee keer zoveel bezoeken kunnen afleggen.
Professor van Maarseveen ziet meer mogelijkheden voor de fiets want “De fiets is met name in miljoenensteden al lang in beeld om de verkeersdrukte en daarmee ook de milieuproblematiek te beheersen. Maar de fiets kan ook de levensstandaard van bepaalde bevolkingsgroepen opkrikken. Hij vergroot hun actieradius. Je ziet nog steeds veel mensen naar miljoenensteden trekken, ergens in een buitenwijk belanden en dan erg ver van alles verwijderd zijn. Het is in zo'n situatie moeilijk om werk te vinden en een bestaan op te bouwen. De fiets biedt een grotere armslag in ruimtelijk en economisch opzicht.”
Dat betekent niet dat er nu massaal overal ter wereld zomaar fietsen uitgedeeld en fietspaden aangelegd moeten worden. Het internationale project gaat onderzoeken waar de behoeften liggen en welke mogelijkheden het beste zijn op in plaatsen als Kaapstad, Delhi en enkele Braziliaanse steden in te voeren. Daar komt nog van alles bij kijken: in welke situaties kan de fiets bijdragen aan verhoging van de levensstandaard? Hoe zit het met de infrastructuur? Zijn er mogelijkheden om aan te sluiten bij openbaar vervoer?
Ook wordt onderzocht welke factoren een succesvolle introductie van de fiets in de weg kunnen staan. Hoe veilig is het fietsen in een overvolle stad als Bombay? En hoe krik je de status van de fiets op? Want waar ter wereld je ook bent, de auto is toch het het symbool bij uitstek voor groeiende welvaart. Je kan alle arme mensen wel met een fiets aan meer inkomen helpen, maar als ze vervolgens een auto aanschaffen vergroot je de verkeersproblemen weer.
De rijke landen kunnen wellicht als rolmodel dienen. Er zijn ondertussen voorbeelden genoeg die op veel grotere schaal toegepast zouden kunnen worden: de fietspaden in Parijs, de fietssnelweg in Overijssel, de fiets mee op bus of trein. En natuurlijk behalve gratis fietsenstallingen en prima fietspaden, ook betaalbare, goede fietsen in alle soorten en maten. Als men wereldwijd ziet dat zelfs een minister (Donner) op de fiets naar zijn werk gaat, moet de tweewieler toch een serieuze status krijgen? Maar ja, als onze minister van vervoer zich met de helikopter laat verplaatsen en de minister van onderwijs met zijn auto-met-chauffeur op een zondag boeken gaat kopen, dan zal professor van Maarseveen er nog een harde dobber aan krijgen om ook in arme landen de status van de fiets te promoten.

Geef een reactie

Infrastructureel gedrag

hoofdinfrastructuur“Je moet de infrastructuur zo inrichten, dat de mens zich gedraagt zoals jij wil dat hij zich gedraagt.”
(Professor Martin van Maarseveen, artikel in TCTubantia, over oplossingen voor dreigend verkeersinfact in Enschede).

Infrastructuur:
– het totaal van onroerende voorzieningen zoals wegen, bruggen, vliegvelden, havens, enz. (woordenboek van Dale).
– het totaal van onroerende voorzieningen zoals (spoor)wegen, vliegvelden, havens, bekabeling, riolering, enz. Ook: het vervoer van mens en goed; ook: datatransport als internet en telefooncommunicatie (volgens wikipedia).

Professor van Maarseveen zegt in genoemd artikel verder nog:
– “We kijken vanuit de auto naar de stad. Maar je moet vanuit de mens kijken. De mens is de maat der dingen.”
– “(…), die wens om in een rechte lijn te rijden, dat gedrag moet worden doorbroken.”
– “(….) Maar als je zo'n weg aan wilt leggen, vergt dat een stukje ruggengraat. Ook van de politiek.”
– “Zoek de pijnpunten en los ze op. Waarschijnlijk kost het meer, maar misschien vinden we dat als samenleving helemaal niet zo erg.”

Het optimisme over de maakbaarheid der dingen beleeft hoogtijdagen. En ja, waarschijnlijk kost dat meer en vinden we dat helemaal niet erg. Zolang probleemwijken maar opgeknapt worden en we er daarna verder geen last meer hebben. En zeker: 50 miljoen euro om een aantal creatievelingen uit te laten zoeken hoe we ons kunnen weren tegen stijgende zeespiegels en overstromende rivieren is niks. Het zal ons niet gebeuren dat we nog jaren moeten dokken voor fouten zoals die zijn gemaakt om New Orleans tegen orkaangeweld te beschermen. En wat een geweldige ruggengraat heeft Rouvoet. Die knapt niet onder het gemopper tegen van boven af opglegde gezinscontrole, om nu eindelijk eens een eind te maken aan al die gedragsgestoorde jeugd.

Sorry, ik dwaal weer af. Terug naar professor van Maarseveen, die een verkeersprobleempje aan het oplossen is. De mens is de maat der dingen, zei hij.
Nou, met een kabinet (en in het kielzog provinciale en lokale overheden) heeft naar de mens geluisterd, dus mogen we de volgende zaken verwachten:
– Volgens van Maarseveen hoeft gratis openbaar vervoer niet. Als je de frequentie van het vervoer opschroeft, krijg je mensen wel de bus en trein in. De mensen willen wel. Maar dan met het wel gratis zijn en zodra je bij een halte staat moet er wel snel een bus of tram komen. Eind vorige maand vierde men in het Belgische Hasselt het succes van 10 jaar gratis OV. Waarom dan eerst experimenten in negen gebieden? Gooi er dus wat geld tegenaan en geef heel Nederland de komende drie-en-een-halve jaar een gratis (of goedkoop), goed bereikbaar openbaar vervoer. Maak daarna de balans op (hebben veel mensen de auto laten staan, is er wat veranderd in de belasting voor het milieu, kan het gratis blijven).
– “En vergeet de fiets niet”, zegt van Maarseveen. “Leg fietspaden vrij aan. Verhoog de attractiviteit van het fietsen.” Dus maak die 650 miljoen vrij die volgens de ANWB en de Fietsersbond nodig is om de bestaande fietspaden flink op te knappen. Stopm met het aanleggen en opknappen van autowegen en investeer eens een poosje in een goed fietsnetwerk.
– Het vliegverkeer helmaal stil leggen is natuurlijk een absurd idee. Wel kan de jaarlijkse groei van 7 tot 8% stopgezet worden. Want is het nou echt nodig dat er vanaf Schiphol dagelijks hele files vliegtuigen opstijgen naar vakantiedoelen waar men het met het milieu ook niet zo nauw neemt? Voor zo'n maatregel is wel ruggengraat nodig.

De mens is de maat der dingen. De burger is een mens. De politicus is een mens. Is er een deskundige onder de lezers die kan vertellen hoe sterk de ruggengraat dient te zijn, om de maakbaarheid van effectieve maatregelen te kunnen dragen?

Geef een reactie