De demissionaire regering gaat ondergronds. Wie de demissionaire streken van dit kabinet wil volgen, zal dus ook de kop in het zand moeten steken.

Waarom? Omdat het Rijk, samen met provincies, gemeenten en waterschappen, meer gebruik wil maken van de kansen die de ondergrond biedt. De boodschap uit de Beleidsvisie duurzaam gebruik ondergrond waarmee de ministerraad op voorstel van minister Huizinga van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer heeft ingestemd, aldus een persbericht uit de ministerraad van vandaag.

De motivering lijkt wel een ronkende passage uit een of ander verkiezingsprogram: “Hiermee kunnen de mogelijkheden die de ondergrond biedt voor verbetering van de kwaliteit van de bovengrondse leefomgeving, beter worden benut en kan tegelijk een solide basis worden gelegd voor het realiseren van de kabinetsdoelstellingen op het gebied van klimaat, energie, water, mobiliteit en landbouwbeleid”.

Maar deze regering is toch eigenlijk klaar met het werk? Het is aan een nieuw kabinet om een dergelijke visie te formuleren. Gelukkig is een beleidsvisie nog geen wet en hoeven we ons om dit demissionaire besluit niet druk te maken. Of zit er een addertje onder het gras?

Ondergronds is het al een volle boel. Kabels, leidingen, tunnels, parkeergarages en natuurlijk opslagruimten. De vandaag vastgestelde beleidsvisie stelt dat die ondergrondse drukte het bovengrondse leven aangenamer maakt. Zeker, zaken als televisie, internet, gas, water, en licht komen gedeeltelijk via het ondergrondse tot ons.
Maar, zo waarschuwt het kabinet, we kunnen niet zomaar van alles onder de grond plempen, want het kan beperkingen voor het bovengrondse leven betekenen. Boven een gasleiding kan je niet alles bouwen.
Dus wil het kabinet nationale en regionale belangen waarborgen en in een gezamenlijke aanpak met provincies en gemeenten een mooie ondergrondse structuurvisie ontwikkelen.

Een van de zaken die de regering graag ondergronds wil hebben, is CO2. Daar is in Barendrecht heel wat om te doen geweest en nog steeds staan die plannen onder druk. In november 2009 negeerden de toenmalige minister van VROM (Cramer) en haar collega van Economische Zaken (Van der Hoeven) allerlei protesten en zetten de plannen door.
In januari dit jaar ging een meerderheid in de Tweede Kamer akkoord met CO2-opslag in Barendrecht. Om begin maart toch wat gas terug te nemen: de plannen mochten verder ontwikkeld worden, maar de in demissionaire staat mochten er voorlopig geen vergunningen worden afgegeven.
Half maart werd de crisis- en herstelwet aan de Eerste Kamer voorgelegd, met daarin de plannen voor de CO2-opslag. Dat was tegen het zere been van de Energieraad, die hier een trucje in zag vaart te maken met de kabinetsplannen.

Vervolgens kwam er eind maart een onderzoek boven water, waaruit bleek dat twee gasvelden onder Barendrecht helemaal niet geschikt waren voor de geplande CO2-opslag. Dezelfde minister Van der Hoeven had om dat onderzoek gevraagd, maar de resultaten tot dan toe niet bekend gemaakt.
Je kunt, in de Barendrechtse kwestie, dus wel zeggen dat het kabinet al een fraai voorbeeld heeft gegeven van wat zij het “waarborgen van nationale en regionale belangen” noemt.

Mevrouw Cramer is op VROM vervangen door mevrouw Huizinga, die nu met de ondergrondse beleidsvisie op de proppen komt. Waarin het vooral gaat om dat er samenhang moet komen in boven- en ondergronds bouwen. Om knelpunten op te lossen, zoals “de aanleg van gasleidingen waarbij bovengronds een externe veiligheidszone in acht moet worden genomen”. Een van de punten waar de inwoners van Barendrecht zich juist druk om maken.
Er is, zo stel het kabinet “meer regie en een betere afstemming nodig”. Een extra aanwijzing om de CO2-opslag er door te drukken?

Eerdere artikeltjes over de demissionaire doordrammerij waren hier te lezen op 25 februari en 19 maart.