Naarmate de aardbol ouder wordt, groeit het aantal personen waar een heel jaar aan gewijd kan worden. Zelfs in een klein land als Nederland, zijn de 365 dagen lang niet genoeg om betekenisvolle burgers te eren met een “Jaar Van…”. De oplossing is dan mooie ronde getallen te kiezen voor een jubileum van de geboorte of het overlijden van een markante Hollander.

Dan kun je nog een druk jaar krijgen. Als we dit jaar voor alle mensen die 100 of 150 jaar geleden geboren of overleden zijn, hun “Jaar van…” geven, zouden we nog 28 keer de hoed af moeten nemen. Zo is Pieter Jelle Troelstra 150 jaar geleden geboren. Iemand iets van gemerkt? Nee, hè? In plaats van een feestelijk jaar van de Revolutie, hebben we net de treurnis van 9 juni achter de rug.

Ronde getallen, het zal wat, moeten ongeduldige festivalorganisatoren hebben gedacht. Want Multatuli’s geboorte kan pas over 10 jaar herdacht worden. Geen nood. De man heeft een opstandig boekje geschreven over Neerlands koloniale tijd in Indonesië. Laat dat boekje. De Max Havelaar, nou precies 150 jaar geleden zijn uitgekomen. Reden dus voor een Multatuli-jaar.

Wie ook een hekel aan mooie, strakke perioden hebben, zijn de mensen achter het Rietveld-jaar. Dat is merkwaardig. Rietveld, de ontwerper van strakke meubels en gebouwen, kwam 122 jaar geleden ter wereld, om die 46 jaar gelden weer te verlaten. Een echt Rietveld-jaar zou je dus op zijn vroegst over 4 jaar verwachten, als de man 50 jaar dood ligt te zijn.

In Utrecht hebben ze dat geduld niet en nemen ze zijn geboorte- en sterfdag als ophangpunt voor een Rietveld-jaar. Te beginnen op 24 juni. Je zou dan verwachten dat het eindigt op 26 juni 2011. Mis! Al op 30 januari 2011 is het gedaan.
Dat is niet het enige, dat afwijkt van Rietveld’s rechtlijnigheid. De opening van het jaar wordt gevierd met krentenbollen. Die worden uitgedeeld aan het Utrechtse publiek.

Nou zijn die bollen wel speciaal voor de gelegenheid gemaakt door chef-kok Jon Sistermans. Dus misschien komt het nog helemaal goed als blijkt dat Sistermans de Rietveld-krentenbol in het strakke vierkant van de tompouce heeft gegoten. Gaat u aanstaande donderdag maar naar Utrecht en laat hier dan weten met wat voor bol men in Utrecht vierkant achter Rietveld is gaan staan.

Dat klinkt weer vreselijk sarcastisch. Zo is dat niet helemaal bedoeld. Van mij mag het elke dag feest zijn. Graag zelfs. Maar dit heeft niets te maken met het eren van bekende Nederlanders. De manier waarop men zich in Utrecht in alle bochten heeft gewrongen om er een Rietveld-jaar uit te persen, is exemplarisch voor de festival-economie.

Leeuwarden had vorige week, op 17 juni, evengoed het Jaar van Escher kunnen starten. De graficus werd op die dag, 122 jaar geleden aldaar geboren. Hij kwam in maart 1960 met het beroemde werk Klimmen en dalen. Vijftig jaar geleden dus. Ook een mooi getal voor een “Jaar van…”.
En dan natuurlijk de lokale bakker vragen een paar Friese suikerbroden een beetje Escheriaans in elkaar te vlechten, om die bij de opening in plakjes te snijden voor het toegestroomde publiek.

De maakbaarheid van Neerlands hulde aan Multatuli en Rietveld, grenst aan het ongelofelijke van Escher.