'Hoe gaat het met je?'
'Nou, ik mag niet klagen.Ik doe het wel, maar het mag niet!'
Klagende mensen wordt vaak voorgehouden dat ze toch echt zelf verantwoordelijk zijn voor hun keuzes. Dus mogen ze niet klagen. Mooi voorbeeldje: klachten over reclame. Laatste nieuws: 30 procent van de klachten die SRC (Stichting Reclame Code) ontvangt, betreffen de reclames op internet. Nog eens 30 procent gaat over reclamebrieven.
Voor alle duidelijkheid: de SRC heeft het over klachten die wel gegrond zijn verklaard omdat er sprake is van onduidelijkheid of misleiding.
Nu zouden er natuurlijk helemaal geen klachten zijn, als iedereen de reclame zou negeren. Veel mensen vinden reclame toch al vervelend. De reclames op tv zijn meestal goed voor een gang naar de wc of de koelkast.
En dat mensen toch in misleidende reclame trappen is eigen schuld. Moet je maar beter opletten. Reclame is is per definitie misleidend. Je hebt nooit de behoefte gehad aan een stuk zeep die je de hele dag naar een orchidee uit het Amazonegebied laat ruiken. De reclame zegt dat je die behoefte wel hebt. Wie daardoor aan zichzelf gaat twijfelen en gelooft dat-ie ineens wel behoefte heeft aan dat zeepje, mag niet klagen.
Waarom is dan toch een SRC en een code Oneerlijke Handelspraktijken nodig? Louter voor de werkgelegenheid? Misschien valt het te verklaren op grond van geestdodelijkheid. Wetenschappers hebben ontdekt dat mensen vooral bij herhalend en geestdodend werk fouten maken. Een hersenscan liet zien dat bij dat soort activiteit de hersens af en toe in ruststand schieten en mensen in de fout.
Dat kan dus heel goed verklaren waarom mensen, tegen beter weten in, verkeerd reageren op reclames. Je hangt voor de tv, hersens op nul, blik op alweer diezelfde reclame en voor je het weet heb je toch dat sms-nummer getoetst en zit je vast een ringtone met duur abonnement.
Of je zit wat online te gamen en 100 toetsaanslagen verder klik je op een grappig icoontje en ben je ineens deelnemer aan een lotto en de bezitter van een dure creditcard.
Geestdodelijkheid. Is dat de reden waarom er teveel misgaat? Als dat echt zo is, dan zouden geestdodende activiteiten hoog op de lijst van veiligheidsrisico's moeten staan. Niet dat overheden dan meteen miljoenen moeten pompen in anti-geestdodelijheidsbrigades. Laat staan dat ze geestodende acticviteiten gaan verbieden. Vrijheid is veel belangrijker, zelfs al doden sommige vrijheden de geest.
Maar een SGC (Stichting Geestdodelijke Codes) en waarschuwingsicoontjes op tv en internetreclame zou toch wel het minste zijn om ons te beschermen.
(Het citaat hier bovenaan komt uit de show 'Neerlands Hoop Code' van Neerlands Hoop, 1978)