De overheid heeft twee schatkisten. Een waar we de belasting in storten. En een waar de overheid van alles en nog wat aan gegevens verzamelt. Je complete gedrag wordt bijgehouden. Zo weet de overheid dat je geboren bent, hoe je heet, of je trouwt, scheidt, overlijdt en of je dat allemaal een beetje netjes doet.
Het komt voor dat anderen ook willen weten of je een nette burger bent. Je moet een verklaring omtrent het gedrag inleveren. Of je geeft toestemming dat je nieuwe werkgever,waar je betaald of vrijwillig gaat werken, de verklaring opvraagt.

Dat bijhouden van jouw persoonlijke gegevens kost geld. Het lijkt dus logisch dat je moet betalen voor die gegevens. Maar dat heb je al gedaan. Daar zijn die belastingen voor. Bovendien heb je bij het inleveren van die gegevens ook al betaald.
Een geboorteaangifte is gratis, meldt de overheid. Dat is niet waar. Bij de aangifte moet je een paar documenten meenemen, die je alleen door betaling in je bezit kan hebben. Bijvoorbeeld een trouwboekje of een erkenningsakte. Je identiteitsbewijs is sinds kort gratis, zolang het niet een paspoort of rijbewijs is.
Zo gaat dat met meer zaken. Als je gaat trouwen, kost het je een paar tientjes aan uittreksels. Aangifte van overlijden is gratis, maar wil je er een afschrift van, dan is het betalen geblazen.

Een verklaring omtrent het gedrag kost ruim dertig euro. Staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie wil bekijken of vrijwilligersorganisaties die verklaringen gratis kunnen aanvragen. Dit op verzoek van het CDA, dat stelt dat zulke organisaties de verklaring niet aanvragen, omdat ze het te duur vinden.
Als dat gratis wordt, waarom al die andere uittreksels en bewijzen niet? We betalen belasting om die administratie op peil te houden. En verder zou het principe moeten gelden dat ‘verplichte keuzes gratis zouden moeten zijn’. Er geldt immers de verplichting aangifte te doen of uittreksels aan te vragen voor tal van zaken.
Het zou zeker goedkoper kunnen zijn. Laat trouwen in zoverre gratis zijn, dat de benodigde uittreksels je geen duit kosten. Laat een geboorteaangifte echt kosteloos zijn, door een trouwboekje of een afschrift van een erkenningsakte gratis beschikbaar te stellen.

Het gaat tenslotte allemaal om jouw persoonlijke gegevens. Het zou eens wettelijk geregeld moeten worden dat de copyrights daarop ook bij de oorspronkelijke eigenaar berusten en niet bij degenen die verzamelwoede als hobby er op na houden.