Dat je soms wordt belazerd waar je bij staat, was me al wat langer bekend. Toch ben ik elke keer weer verbaasd, als ik ontdek hoe ver zulks kan gaan.
In het NRC trof ik een lezenswaardig artikel aan over sound design. Met mijn conservatoriumverleden klikte ik nieuwsgierig verder, in de verwachting iets te zullen lezen over kunstzinnige geluidssculpturen of techno-composities.
Niets van dat alles. Het ging over het geluid van alledaagse produkten. Aan dat geluid wordt flink geknutseld om de consumenten om de tuin te leiden. Een produkt moet niet klinken zoals het volgens de natuurwetten hoort te doen. Nee, het produkt moet de consument als muziek in de oren klinken en wel die muziek die tot vertrouwen in dat produkt leidt. En daarmee tot de aankoop natuurlijk.
Voorbeeldje: een auto wordt zo ontworpen dat het geluid van een dichtslaand portier past bij de verwachting die een potentiƫle koper van een bepaald automerk heeft.
Dat met design de kooplust wordt gewekt, wist ik al. Kleur en vorm als verleiders. Dat men ons er regelmatig in laat stinken, is ook geen nieuws. Wat dat betreft ben ik op mijn hoede als ik in een supermarkt pas gemaaid gras ruik. Voortaan zal ik daarbij altijd aan cola denken. Een drankje dat aan mij niet is besteed.
Dat ik echter mijn oren niet meer kan vertrouwen omdat een produkt niet meer klinkt zoals het eigenlijk zou moeten, dat gaat me echt te ver. Maar ja, waar kan een consument nog wel op vertrouwen?
Als de commercie het opkomende neuromarketing goed onder de knie heeft, worden niet alleen onze zintuigen gemanipuleerd, maar heeft men ons volledige bewustzijn en onderbewuste onder controle. De maakbaarheid van de kooplust.
Nog even en eerlijke handel is straks een artefact uit een grijs verleden.