Het kabinet gaat nu serieus de overheid afslanken. Vandaag maakte de ministerraad bekend hoe dat zal gaan. Bij een eerste, te snelle lezing, dacht ik dat het kabinet nu pas echt knettergek was geworden. Van 30.000 naar nog maar 50 ambtenaren!

Dat ligt iets anders. Bij het Rijk werken ongeveer 120 duizend ambtenaren. Die blijken in 30 duizend functieprofielen te passen. Dat vindt het kabinet teveel en wil zo’n 12.800 functies verwijderen. De overige, ruim 107 duizend ambtenaren moeten vervolgens in slechts 50 functieprofielen kunnen worden geperst. En wel in, let op, resultaatgerichte profielen.

Hoe komt men op het idee dat het functieprofiel van een milieu-inspecteur bij Rijkswaterstaat ongeveer hetzelfde er uit kan zien, als die van een secretaris-generaal op Buitenlandse Zaken?
Da’s een kwestie van beeldvorming. De gezamenlijke ministers moeten gedacht hebben: wat wij op ons van toepassing is, moet ook voor een ambtenaar kunnen gelden.

Een functieprofiel beschrijft natuurlijk in algemene termen wat er van iemand wordt verwacht. Zo is een minister “verantwoordelijk voor”, geeft “sturing aan” en draagt “verantwoording af”. Een minister dient ook “loyaal” en “in staat tot” te zijn. Enige opleiding is wel handig en een bepaalde mate van ervaring ook.
Kijk je naar de achtergrond van het kabinet, dan zie je dat de meeste leden een universitaire studie hebben genoten, die overigens niet direct te maken hoeft te hebben met het vakgebied van hun ministerie. Een groot deel van het kabinet heeft vooral politieke ervaring, die ook best buiten het huidige werkterrein mag liggen.

Zo hoeft een minister van Rijkswaterstaat geen ingenieur te zijn en de minister van Defensie hoeft zijn sporen niet verdiend te hebben in de Afghaanse woestijn.
Hetzelfde geldt voor staatssecretarissen. Een verpleegkundige- A met ervaring in de zorg, kan best staatssecretaris op het ministerie van Onderwijs zijn. De politieke ervaring als burgmeester en voorzitter van een of ander vrouwenberaad, is ruimschoots genoeg om te voldoen aan het functieprofiel van een staatssecretaris.

Kijk, met zo’n wereldbeeld moet de ministerraad gedacht hebben dat 50 functieprofielen meer dan genoeg zijn voor de paar duizend ambtenaren, die het beleid moeten voorbereiden en uitvoeren.