De huidige regering wordt steeds meer verweten de samenleving naar heur hand te willen zetten. Neo-maakbaarheid. Een veel door de regering gehanteerd instrument is het gesprek. Dat mocht bij aanvang van de regeerperiode zelfs 100 dagen duren. Het meest recente maakbaarheidsgesprek is het constructieve onderhoud dat staatssecretaris van economische zaken Heemskerk (PvdA) had met het Centrum voor Merk en Comunicatie (CMC).
Dat moet een genoeglijk onderonsje zijn geweest want Heemskerk kwam daar natuurlijk de uit de politiek bekende CMC-directeur Bert Bakker en CMC-voorzitter Hans Hillen tegen. Bert Bakker moest de politieke arena verlaten omdat hij een met voorkeursstemmen gekozen D66-collega voor moest laten gaan. Hans Hillen zit nog wel in het parlement, als CDA-senator in de 1e Kamer. Communicatieproblemen zullen de heren dan ook niet gehad hebben want men kent elkaars taal uitstekend.
CMC-voorzitter Hillen begin dit jaar de regering opgroepen deel te nemen aan een communicatie-denktank van reclameprofessionals en beleidsmakers. Doel: mogelijkheden van gewenste gedragsverandering in kaart brengen en analyseren.
In februari reageerde Balkenende postitief op dat voorstel maar waarschuwde Hillen wel. Gedrag is moeilijk veranderen. Toch zag Balkenende in communicatie een prima instrument om de samenleving maakbaar te maken.
En nu was er dan dat constructieve gesprek tussen overheid en de reclamedeskundigen. Staatssecretaris had ook een paar ideetjes: Holland-branding, nederland moet een ijzersterk merk worden. En europa meer tussen de oren van de burgers krijgen was ook een gespreksthema. Ik mag qannemen dat de heren het ook nog even hebben gehad over de reuring betreffende mogelijke reclameverboden voor alcohol en snoepgoed. De staatssecretaris weet ook wel dat een verbod op de nodige maatschappelijke onrust zal leiden, dus wie weet kan de denktank hem aan ideetjes helpen hoe je dan wel van dikke kinderen af kan komen.
Ooit leek dat te lukken met de Snoep-verstandig-eet-een-appel campagne, maar sinds bekend is dat een appel je gebit ook aardig kan verwoesten, hoor je die slogan niet meer. Dat is het lastige van maakbaarheid: met alle goede bedoelingen start je een reclamecampagne, maar door door gebrek aan kennis mislukt de actie. Soms helpt het wel een beetje, maar dan heb je daar wel een club als Sire voor nodig. Er lijken inderdaad minder vuurwerkslachtoffers te vallen na een campagne die de kudde opriep niet te lopen dollen met feestelijke explosieven.
Sire wil graag onafhankelijk blijven en zal dus niet gauw aan de denktank van CMC meedoen. De regering is daar ook terughoudend over. Bewindslieden in zo'n denktank ziet Balkenende vooralsnog niet zitten. Maar misschien kunnen er wel wat ambtenaren in. Er zijn tenslotte al uiterst creatieve persvoorlichters die uitstekend weten hoe ze de internetkanalen moeten gebruiken om communicatie naar hun hand te zetten.
Dat reclame de wereld maakbaar kan maken kunnen we elke dag om ons heen zien. Je kunt dan wel een beroep doen op de zo geprezen keuzevrijheid van mensen, maar die staat sterk onder druk van die reclame. Met zo'n denktank van ambtelijke whizzkids en reclameprofessionals moet het toch mogelijk zijn de samenleving er uit te laten zien conform de normen en waarden van Balkenende en consorten. Behalve het merk Holland zo sterk op de internationale kaart zetten dat we hier weer een gouden eeuw tegemoet gaan, zien we straks jongeren enthousiast rondhangen bij de ingang van een bejaardentehuis, in afwachtig van een bewoner die geholpen moet worden met een wandelingetje naar het winkelcentrum. Of jeugd die geen auto's in de fik steekt maar zich bij de brandweer meldt omdat daar een tekort aan vrijwilligers is. En we zijn ook definitief verlost van de reclames waar jonge meisjes geheel verkeerde rolmodellen voorgeschoteld krijgen.
Ik ben zeer benieuwd naar de resultaten van de denktank, hoewel ik vrees dat er een dikke kans is, dat de denktank deze beeltenis van een naaimachine-fabrikant weer van stal haalt: