Nog even en het enige beeld dat we hebben van wat er zich buiten afspeelt, zit gevangen in de nauwe kaders van het beeldscherm.
Mensen turen steeds vaker en langer op een of ander scherm. Beperkte zich dat vroeger tot de uurtjes televisie kijken, nu voegt internet daar een hele dimensie aan toe. En wendt men de blik even ergens anders heen, dan is dat om de display van het mobieltje of de tomtom af te lezen. De werkelijkheid wordt steeds virtueler.
Twee voorbeelden.
Ouderen van een zorginstelling in Dordrecht hebben een speciaal beeldscherm gekregen, waarmee ze contact kunnen krijgen met een zorgverlener en medebewoners. Het AD kopt: Camera's maken ouderenzorg lichter. Daarmee wordt niet bedoeld dat de beeldschermen een soort lichttherapie voor de donkere dagen bieden. Nee, personeelstekort leidt tot deze oplossing. Er kan zorg geleverd worden, zonder dat er een verzorger in de woning van de hulpbehoevende bejaarde aanwezig is.
Nou is het van alle tijden dat bejaarden niet zo veel buiten komen. Zat men vroeger achter de geraniums door het raam te staren, nu tuurt men op het beeldscherm. Het verschil? Vanachter de geraniums had je nog een blik op de reality van de straat. Het beeldscherm geeft een heel andere realiteit. Ik zie de efficiëntie van zulke zorg al helemaal voor me.
“Hallo zorgpost”.
“Ja, mevrouw kamer 404?”
“Ik voel me ineens niet zo goed”.
“Okee. Als u misselijk bent past u er dan voor op dat u het beeldscherm niet onderkotst anders kan ik niet zien wat er aan de hand is”.
“Nee, nee, ik ben niet misselijk. Ik voel me alleen wat suffig en moe”.
“Wat heeft u gedaan vandaag?”
“Nou, niets eigenlijk”.
“U moet wat meer bewegen. Niet teveel natuurlijk, anders bent u uit beeld”.
Tweede voorbeeld.
Om de laptop te promoten heeft Hi een onderzoekje verzonnen. Internet houdt jongeren teveel binnen. Ze komen niet meer dan 2 uur buiten.
Hi stelt dat als jongeren op hun laptop altijd en overal internet zouden kunnen ontvangen, ze veel meer buiten zouden zijn. Vooral studenten (83 procent), zegt het persbericht, geven aan vast meer tijd buiten door te brengen als ze internet op hun laptop hebben.
Naar buiten gaan en dan op je laptop kijken? Krijgen we, na de aan hun mobieltjes gekluisterde passanten, nu ook hele hordes in hun laptop gekeerde hangjongeren op straat? Zitten ze op een terrasje via google earth naar zichzelf te kijken. Ik ben in beeld, dus ik besta. Dat wordt de nieuwe existentialiteit.
Ik begin zo langzamerhand te begrijpen waarom de restjes directe werkelijke communicatie tussen mensen in de openbare ruimte soms zo horkerig verloopt. Men weet domweg niet meer hoe dat moet. Als de veilige virtuele muur wegvalt, weet men niet goed hoe zich naar elkaar te gedragen. Ook al kunnen de beeldschermpjes steeds kleiner worden, de afstand wordt groter.
Voor de weide blik geldt het omgekeerde. De horizon wordt steeds kleiner. Tenslotte geeft een beeldscherm maar een beperkt beeld van buiten.
Ik ben benieuwd hoe de zintuiglijke waarneming zich zal evolueren. En welke gevolgen dat heeft voor werkelijkheidszin.