Categoriearchief: Codes

Hoe sloop je het glazen plafond?

Ramen lappen

(Zie ook de update over de nederlandse Female Board Index, onderaan dit artikel)
Het moet eens afgelopen zijn dat vrouwen niet verder dan het
glazen plafond mogen komen en dan nog vaak alleen om de ramen te lappen. Dat is volstrekt overbodig werk, dankzij het bestaan van zelfreinigend glas.
Met het zelfreinigend vermogen van het 'old-boys-network' is het zo bar en boos gesteld dat er zo langzamerhand eens maatregelen moeten komen om dat glazen plafond te slopen. Maar hoe krijg je dat goed voor elkaar?

Je kan natuurlijk helemaal niks doen. Tijden veranderen dus de geschiedenis wellicht ook wel. De grote ziener Herman Wijffels, mede-aanstichter van het huidige kabinet, zei bij zijn afscheid als voorzitter van de SER, dat we naar een tijd gaan waar masculiene waarden meer plaats maken voor feminiene waarden. Wel, als het zover is zul je ongetwijfeld meer vrouwen in de bestuurskamers van grote bedrijven op de stoelen der commissarissen zien zitten.

Nou is niet iedereen zeker van de grillen van de tijdgeest en vind dat er concretere maatregelen nodig zijn. De heer Rinnooy Kan, huidige voorzitter van de SER, schaamt zich kapot dat in nederland slechts zeven procent der commissarissen een vrouw is. Dat moet anders en dolenthousiast heeft hij dan ook zitting genomen in een commissie die minister Plasterk en staatssecretaris Heemskerk gaat adviseren hoe hij bedrijven kan vertellen wat ze aan hun glazen plafond moeten doen.

Dat is niet zomaar een commissie, nee, het is een heuse Taskforce. Vorige week is dat clubje gepresenteerd en dat was meteen een groot succes: drie vrouwen en zeven mannen. Een fraaie weerspiegeling van de bestuurswereld, inclusief die van het kabinet zelf.
Eerder kon u
hier al lezen dat de enorme ambities van de regering, aangaande de arbeidsparticipatie van vrouwen, zeer waarschijnlijk niet van toepassing zijn op het bestuur van het land. Binnen het kabinet doen meer vrouwen secretariaatswerk dan dat ze ministeriële verantwoordelijkheid krijgen toebedeeld. Het 'old-boys-network' is in de politiek minstens zo'n sterk fort als in het bedrijfsleven.
Te verwachten valt dat die Taskforce, in de lijn van het kabinetsbeleid, met een gedragscode op de proppen zal komen. Geen verplichtingen, maar zelfregulering. Vrijheid leidt immers tot blijheid? En laten we vrolijk zijn: gedragscodes hebben al tot veel lollige dingen geleid.

Maar ook daar heeft niet iedereen vertrouwen in. De Taskforce 'Vrouwen aan de top' ook niet en die is op het lumineuze idee gekomen een charter op te stellen. Een pakket bindende maatregelen. Dat lijkt verder te gaan dan zelfregulerende gedragscodes, maar de charter wordt niet opgelegd. Het bedrijfsleven mag dat stuk vrijwillig ondertekenen.

En zelfs daar heeft niet iedereen alle vertrouwen in. Dat wil zeggen: in nederland misschien wel, maar in Noorwegen heeft men dat anders aangepakt. In 2003 steunde een flinke meerderheid van het parlement een wetsvoorstel van de toenmalige minister van economische zaken om beursgenoteerde bedrijven te verplichten 40 procent van de bestuurzetels aan vrouwen ter beschikking te stellen. Men kreeg vijf jaar de tijd om dat percentage te halen en op 1 januari van dit jaar moest aan de wettelijke verplichting zijn voldaan. En jawel hoor, 38 procent van de commissarissen in NV's is een vrouw.
Het succes is evident. De Noorse economie is niet in elkaar gestort en de meeste bedrijven staan nog steeds als een huis. Hoewel, wat er van de noorse economie terecht komt als de 77 bedrijven die de score niet hebben gehaald, hun deuren moeten sluiten, moeten we afwachten.

Een code, een charter of een wet. Eigenlijk onzin dat zulke instrumenten nodig zijn. Om te beginnen zijn er meer vrouwen dan mannen in dit land. En als je dan nagaat dat van alle werkenden, vrouwen gemiddeld hoger zijn opgeleid dan mannen, dan moet dat toch al genoeg zijn om een einde te maken aan de deplorabele diversiteit in leidinggevende functies. Het bedrijfsleven telt slechts 13 procent vrouwelijke managers en 7 procent commissarissen.

Laat in de poll zien hoe jij erover denkt.
(poll gesloten op 21 februari, hier de uitslag)
Het glazen plafond sloop je het beste met ….
1. een gedragscode: 17%
2. met een charter: 0%
3. met een wet: 33%
4. niks, het komt vanzelf wel goed: 50%

Update 17 januari: De beursgenoteerde bedrijven in nederland doen het nog veel slechter dan de noren. Lees hier meer over de Female Board Index. Niet meer dan 5 procent vrouwen in de top. Ahold heeft de meeste vrouwen aan de top, Philips helemaal geen.
Ik heb de samenstelster van de index, Mijntje Lückerath-Rovers, om haar visie op dit artikel te geven en uitgenodigd hier een gastlog te schrijven.
Mocht dat er van komen, dan lees je dat natuurlijk weer op dit weblog.

Code Belgwording

Belgwordingen

In een artikeltje op indymedia.be stond een intrigerende passage: “Door de Belgwordingen verdwijnen elk jaar een aantal vreemdelingen uit de statistieken zonder het land te verlaten.”
Mooie zin. Eerst dacht ik: Belgwording kennen we hier in nederland niet, maar als het helpt het aantal “vreemdelingen” te verminderen, komen we misschien eens af van types die zo vreselijk gebelgd zijn over de aanwezigheid van mensen met buitenlandse wortels.

Helpt natuurlijk niet want wat er uit de onderbuik komt is vooral een gevoelswaarde. Je kan met statistieken nog zoveel aantonen, de gevoelswaarde verander je er niet mee. Zo is het KNMI een aantal jaren geleden al door de knieën gegaan voor 'het gevoel' en heeft behalve de echt gemeten temperaturen ook de gevoelswaarde in hun cijfers opgenomen.

Het artikel beschrijft hoe statistici met hun cijfertjes, percentages, curven en parameters zo goed mogelijk de belgwording in kaart proberen te brengen. Net als in nederland is er in de wetgeving het nodige veranderd. De criteria tot belgwording zijn anders dan pakweg 30 jaar geleden. Ook de doelgroep is veranderd. Andere nationaliteiten wensen belg te worden en de redenen daartoe zijn ook geëvolueerd. Neem alleen al het toenemend aantal nederlanders dat naar het zuiden uitwijkt.

Er zijn 23 manieren om belg te worden, elk vastgelegd in een code om de statistiek overzichtelijk te maken. Die codes refereren aan artikelen uit de Wet op de nationaliteitsverwerving.
Code 11 is “belg geworden door geboorte uit een belgische ouder”, code 30 staat voor “grote naturalisatie” en code 90 betekent: “ander motief of niet nader omschreven”.

Onze Rijkswet op het Nederlanderschap (RWN) telt 6 artikelen die in 32 punten beschrijft aan welke criteria hollanderwording moet voldoen. Grotendeels hetzelfde als de belgen hanteren. Slechts twee codes of artikelen heb ik in de rijkswet hier niet kunnen ontdekken. Code 14: vondelingen worden geacht op belgisch grond geboren te zijn en zijn daarmee volwaardig belg. En die code 90 (ander motief) staat ook niet in onze Rijkswet, hoewel men in artikel10 een slag om de arm inbouwt om in bijzondere gevallen het nederlanderschap te verlenen.

De belgische wet mocht na de laatste wijzigingen (1999 / 2001) op de nodige kritiek uit de bekende hoeken rekenen. Het werd de 'snel-belg-wet' genoemd. De voorwaarden tot belgwording zouden veel te soepel zijn. Naar de letter van de wet misschien wel, in de praktijk heeft de wet er toe geleid dat het aantal belgwordingen middels naturalisatie flink is terug gelopen (ruim 10.000 in 2000 tot iets meer dan 6000 in 2006).

In Nederland heeft men aan de eventuele ruime mogelijkheden van de rijkswet paal en perk gesteld door bij naturalisatie de inburgeringskursussen verplicht te stellen en zelfs als men daar voor slaagt wordt men gedwongen naar een ceremonie te gaan, alwaar de status van nederlanderschap wordt uitgereikt. Dat was een feestelijk ideetje van Verdonk toen zij minister was. Ook in Nederland is het aantal naturalisaties gedaald (ruim 40.000 in 2002 tot ruim 20.000 in 2004).

Zowel in nederland als in belgië is de periode tussen aanvraag en toekenning behoorlijk opgerekt door aan de wet verbonden toeters en bellen. Naturalisaties vormen nog steeds de grootste bulk in de statistieken. De andere mogelijkheden, bijvoorbeeld adoptie, scoren lager. Waarom de naturalisaties terug lopen wordt in de statistieken niet vermeld.

Met statistieken kun je van mensen codes en grafieken maken. Met wetten kun je van mensen codes en rubrieken maken. Zelfs dat abstraheren van mensen voorkomt niet dat er hier en daar in de samenleving akelig moeilijk wordt gedaan over “de vreemdeling”.
Ook al geven de statistieken aan dat er geen tsunami aan immigranten is, ook al is er een dijk van een wet gemaakt om instroom te beperken, om de diarree aan 'gevoelswaarden' in te dammen zijn er andere instrumenten nodig.

Dar kan in kleine dingetjes zitten. Vervang de term 'vreemdeling' door mensen uit of van…''. En termen als belgwording of verkrijging nederlanderschap suggereren dat het om bijzondere kadootjes gaat. Terwijl toch veel mensen al jaren wonen, werken en belasting betalen. Dat lijkt mij ceremonie genoeg om ook stemrecht te krijgen.

Verder zou, analoog aan het weerbericht, de gevoelswaarde ook in de statistieken opgenomen kunnen worden. Kun je in één oogopslag zien dat werkelijkheid en darmkrampen mijlenver uit elkaar liggen.
Tevens zou, in het kader van werkelijke keuzevrijheid, elke nationaliteit gekozen kunnen worden, zonder meteen ook het land uitgezet te worden. Belgwording vind ik zo'n grappig woord, dat ik er welhaast toe over zou willen gaan. Maar om er nou ook te gaan wonen?

En als dat allemaal niet helpt bepaalde opvattingen terug te brengen tot meer genuanceerdere versies, kan altijd nog de wet toegepast worden. Wie de grondwet tart, mag zich nader verklaren voor de rechter. Da's een paardemiddel dat zoveel mogelijk vermeden dient te worden, maar waar bepaalde mensen menen anderen hun menswaardigheid te moeten ontnemen, mag best iets kordater worden gehandeld.

Elastieken codes

Misleidende reclameVorige week was hier al te lezen hoe het misleiden schadelijke gevolgen voor kinderen kan hebben. Maar onderschat ook niet hoeveel volwassenen de dupe zijn van OHP.
Jazeker, OHP. Toegepast in b-to-c en ook in b-to-b reclame. Schrik niet, dit soort codes hoeft u niet te onthouden. De Reclame Code Commissie wel, want met ingang van deze maand heeft de commissie haar
regelgeving uitgebreid met europese richtlijnen. Men gaat strenger toezien op oneerlijke handelspraktijken (OHP) bij business to consumer-reclame (b-to-c) en business to business-reclame (b-to-b).

Dit soort gedragscodes zijn net elastiek. Ze kunnen bijzonder knellend ervaren worden door degenen die zich er aan dienen te houden. Ze zijn tevens voor meerdere interpretaties vatbaar. Gebruikers proberen ze op te rekken en de toezichthouders breiden de regels dan weer uit. Het elastiek wordt eindeloos uitgerekt.
Regels moeten wel van elastiek zijn, want o wee als ze van stalen kettingen zouden zijn. Dat zou teveel doen denken aan slavernij of dictatoriaal bestuur en daar hebben we al lang tabak van.

Onder OHP wordt bijvoorbeeld verstaan dat in een reclame niet de suggestie mag worden gewekt dat iets gratis is, terwijl er uiteindelijk toch flink voor betaald moet worden. Je mag ook niet liegen over de geneeskrachtige eigenschappen van een product, als die dat helemaal niet heeft.
Ook mogen reclamemakers de concurrentie niet oneerlijk bejegenen. Geen flauwekul dus meer dat een product de enige, echte, zaligmakende oplossing is voor haaruitval of dat eindeloze gat in je huishoudbegroting.

Met de uitbreiding van het reglement van de Reclame Code Commissie zullen we nu dus verlost zijn van ruim driekwart van alle reclame: alle reclame waarin valse beloftes worden gedaan, alle reclame waarin stereotype figuren in voorkomen die in de alledaagse menselijkheid helemaal niet bestaan, alle quasi-wetenschappelijkheid die door geen enkel onderzoek ooit is bevestigd.

En verder alle reclame die, hoe fantasierijk en leuk ze ook mogen zijn, op geen enkele manier een weerspiegeling zijn van de werkelijkheid. Het is lachen geblazen als iemand zijn auto, op aanwijzing van de navigator, de tuin van de buren instuurt, maar de consument wordt hiermee als een hersenloze zombie afgeschilderd en dat is niet eerlijk.
Dat kinderen van die schatjes zijn als ze een boterham met choco-pasta krijgen geserveerd is een foute voorstelling van zaken. Onderzoek heeft juist uitgewezen dat ze van al dat zoet juist zo onhandelbaar als de pest worden.

Mooi dus, die anti-OHP aanpak. Of is dit weer zo'n anti-aanbaklaag, die er na twee keer koken en afwassen al weer af is?

Misleiding

Misleiding

Misleiding van kinderen is al zo oud als de weg naar Rome. Eigenlijk nog ouder. Neem de oude Grieken. Plato verhaalt in zijn boek Politeia, hoe Socrates ter dood wordt veroordeeld wegens het introduceren van nieuwe goden en, jawel, het misleiden van de jeugd.
Socrates doet in het schijnproces nog een poging zijn hachje te redden en vraagt zijn rechters of hij ze met argumenten op andere gedachten kan brengen. Als antwoord vragen de rechters Socrates hoe hij dat denkt te bereiken als zij niet luisteren. De rechtbank maakt duidelijk niet voor rede vatbaar te zijn, althans niet voor de rede van Socrates. De komische filosoof mocht de gifbeker ledigen tot de dood er op volgde.

Vandaag de dag is misleiding van kinderen nog steeds dagelijkse kost. Maar gelukkig zijn er nieuwe Socratessen, die hun best doen de jeugd en hun ouders te wijzen op de vele leugenachtige verleidingen waar de mensheid aan wordt blootgesteld.

De stichting Mijn Kind Online komt op een weblog met fraaie voorbeelden van verlokkingen op het internet, die speciaal voor kinderen zijn bedoeld. Niets is reclamemakers te dol. Gratis ringtones waar dure abonnementen aan vast blijken te zitten, een europese commissie die kinderen belooft dat ze slim en sterk zullen worden als ze vis en vlees eten en grappige varkentjes die de jeugd een worst voorhouden.

Zelfs het gegeven dat kinderen nog wel eens een foutje maken bij het intikken van zoektermen, wordt uitgebuit. In Amerika is zo'n kinderlokker al veroordeeld voor het opzetten van websites met verkeerd gespelde namen van populaire kinderthema's. Wie Disney World verhaspelde, kon op zeer dubieuze sites terecht komen.

Mijn Kind Online doet nu een beroep op minister Plasterk de misleiding eens flink aan te pakken. Het valt te betwijfelen of de minister voor meer rede vatbaar is dan destijds de rechters van Socrates. Plasterk vindt het tot nu toe voldoende media en reclamemakers op te roepen tot zelfregulering. De keuze is aan hen zonder te hoeven vrezen dat de minister ze tot de gifbeker zal veroordelen.

Daar komt-ie nog goed mee weg, omdat niet de hele bevolking massaal moord en brand schreeuwt bij welke praktijken van misleiding dan ook. Dat doen we niet, omdat we verdomd goed weten dat we allemaal wel eens zijn misleid en zelf ook niet vies zijn van een trucje hier of een leugentje daar. Het is alledaagse gemeengoed en we gaan van onszelf natuurlijk niet zeggen dat we er slechter van zijn geworden. Dus zal Mijn Kind Online niet op zoveel steun kunnen rekenen dat Plasterk wel zal moeten zwichten en misleidende kinderverlokkingen in de ban moet doen. Er is tenslotte nog altijd de Reclame Code Commissie. Die moet ook aan het werk kunnen blijven. De stichting Mijn Kind Online meent dat die commissie wel meer regels moet krijgen om de digitale reclame te kunnen controleren.

En laten we eerlijk zijn (als dat nog mogelijk is): een leven zonder misleiding is vreselijk saai. Je moet er toch niet aan denken dat we een wereld krijgen waarin we niet meer kunnen genieten van goochelaars, waar geloof in goddelijke wonderen zijn verboden is, waar hopen op een berg geld geen enkele kans meer maakt en het hiernamaals slechts een hilarische mucical van Joop van den Ende is.

Toch ben ik wel benieuwd wat voor volwassenen de hedendaagse kinderen zullen worden als ze de eerste twaalf jaar geen enkele reclame te zien krijgen. En dat ze geen sprookjes meer te lezen krijgen. En dat ze op elke vraag een eerlijk antwoord krijgen van hun ouders, ooms, tantes en onderwijzers.

Waar zou dat experiment toe leiden?

Peuters en privacy

Creche cameraHet is droevig gesteld met de privacy van peutertjes. Dat is geen nieuws, want dat is altijd al zo geweest.
Niet alleen moet de neo-natus zich laten welgevallen dat hij of zij een paar keer per dag van de luier wordt beroofd en dat zelfs volstrekt vreemden een blik op de inhoud werpen.
Ook kan het jonge wereldburgertje in de wieg verrast worden door binnenglurende hoofden en belaagd worden met onwelvoeglijke taal als 'kiekeboe' en 'toedeloedeloedeloe'.
Je zal het kind maar wezen.

Dankzij de moderne technologie worden de jonge mensjes nu ook blootgesteld aan cameratoezicht. Ouders die continu de digitale camera in de aanslag hebben om de altijd weer verrassende momenten van de prille levensloop vast te leggen, familiebezoek dat ongegeneerd het mobieltje op de zuigelingen richt en zelfs in de crèche is het opgroeiend volkje in beeld.

Dat laatste schijnt een service van de kinderopvang te zijn, om ouders oogcontact met hun kroost te laten houden. Menig ouder stopt toch met enig schuldgevoel het kind in de crèche. Je krijgt tenslotte geen kinderen, om ze de rest van je leven niet meer te zien. Nu kunnen ouders, met hun eigen inlogcode, het wel en wee van hun kind volgen via de webcam van de crèche.
Het is ook een manier om te kunnen controleren of het wel goed gaat op in de crèche. Ouders staan hun kind dan wel af aan professionele opvoeders, maar blijkbaar is men er niet helemaal gerust op dat die het helemaal goed doen. Cameratoezicht in de crèche lijkt dan een aardige oplossing.

Nu zijn er ouders die zich daar weer zorgen over maken. Ouderorganisatie Boink vreest dat de beelden op internet terecht kunnen komen. Het digitale contact tussen ouders en baby-in-beeld kan gehackt worden en voor je het weet kan het wereldwijde web meegenieten van de diarree van jouw kroost.
In België en Frankrijk neemt men
de privacy van de peuter een stuk serieuzer dan in Amerika, Engeland en hier het geval is. Maar los van het idee dat een peuter recht heeft op een ongeregistreerd, eigen leventje, beseft men eigenlijk wel wat al die camera's met zo'n kind kunnen doen?

Ten eerste: al vroeg wennen ze aan cameratoezicht. Niemand moet dan ook gek staan te kijken dat ze later absoluut geen kritiek zullen hebben op nieuwe wetten die verdergaande inperking van de privacy tot gevolg hebben. Ze weten niet beter.
Ten tweede: het fenomeen BN'er wordt verdrongen door de CBN'ers: Camera Bewuste Nederlanders. Als een baby met een doodnormaal boertje al wereldwijd in beeld kan komen, dan lijkt het me logisch dat we straks met een generatie worden geconfronteerd die het ook gewoon vinden dat elke eigen scheet voldoende publiciteitswaarde heeft.
Nou zijn we daar al aan gewend, gezien het gehalte van aardig wat televisie-programma's. Maar kunnen we de toekomstige generatie daar nog wel op aanspreken?

En, ouderwets als ik ben, vrees ik ook voor de ontwikkeling van die nieuwe persoonlijkheden. 'Ik denk, dus ik besta' wordt vervangen door 'ik ben in beeld, dus ik besta'. To tube or not to tube, that's your question. Of eigenlijk is dat de vraag niet meer, maar wordt dat de geldende gedragscode.
Enig idee wat dat voor gevolg heeft voor het eigenbeeld van een toekomstige volwassene?

Fijn, Frijns!

Frijns Nou, het hoge woord is er uit. De commissie Frijns heeft gesproken. Het gaat prima met de openheid van het bedrijfsleven. Keurige jaarverslagen, aardig inzicht in doelen en werkwijzen, leuke overzichten van de organisatiestructuren, De aandeelhouders hebben eigenlijk niet te klagen over de informatie die ze ter beschikking kunnen krijgen. Wat zeuren die nou over een nalevingspercentage van 63 procent? Frijns weet wel beter: de code Tabaksblat wordt voor 95% nageleefd.

Twee dingetjes ziet de commissie Frijns graag nog wat verbetert. Meer vrouwen in de besturen. En misschien, heel misschien kan er ook wat aan de over-the-top inkomsten van de bestuurders worden gedaan?

Nee, geen ingrijpen van de regering, alsjeblieft zeg! Het zijn hardwerkende mannen en een enkele vrouw, dus dat mag ook beloond worden.

Hoe druk moeten we ons eigenlijk maken over topsalarissen en megabonussen? Bekijk de lijst eens die de Volkskrant heeft gemaakt. Ik kan me voorstellen dat penningmeester van staat, de heer Bos, daar toch iets van wil meepikken.

Doe dat nou niet Wouter, zegt Frijns. Laat ze het zelf regelen. Als je de commissarissen in de raden van toezicht wat beter op de topbestuurders laat passen, dan komt het best wel goed. Heel fijn, Frijns!

Een dag eerder had Frijns nog een persbericht de wereld ingestuurd, waarin hij zich beklaagde over te vroeg uitgelekte informatie uit zijn schoolrapport. Informatie die ook nog eens onjuist zou zijn (zie het artikel hier van afgelopen dinsdag). Oordeelt u zelf:

Commissie Frijns (persbericht)

Tweede rapportage Monitoring Commissie (inclusief marktconsultatie)

De corporate governance code werkt!

Op het gebied van het beloningsbeleid is de transparantie gering. Het beloningsbeleid en de uitkomsten ervan dienen in inzichtelijke en begrijpelijke termen aan de aandeelhoudersvergadering te worden voorgelegd. Het is de taak van de raad van commissarissen daarvoor te zorgen.

Beloningsbeleid

De Commissie is bezorgd over de geringe transparantie van de beloning van bestuurders en (de gegeven uitvoering aan) het beloningsbeleid. Het beloningsbeleid en de uitkomsten ervan dienen in inzichtelijke en begrijpelijke termen aan de aandeelhoudersvergadering te worden voorgelegd. Het is de taak van de raad van commissarissen daarvoor te zorgen; dit houdt in dat de raad van commissarissen moet toezien op de eenvoud van de beloningscontracten.

De Commissie bepleit een leesbare integrale en uniforme behandeling van het beloningsbeleid en de uitkomsten daarvan voor in een separaat onderdeel van het jaarverslag.

Het thema beloningen en beloningenbeleid zal in 2007 nader in kaart worden gebracht.

Uit het rapport:

Om onbegrensde en onbedoelde stijgingen van variabele beloningen te voorkomen zorgt de raad van commissarissen op het tijdstip van de toekenning van korte en/of lange termijn variabele beloningen (in het vooruitzicht stellen) ervoor dat elk van deze variabele componenten niet meer kan bedragen dan een bepaald maximum percentage van het vaste bruto salaris. Het door de raad van commissarissen gehanteerde beleid ten aanzien van de maximale verhouding tussen vaste en variabele beloning wordt door de vennootschap openbaar gemaakt.

Financieel Dagblad

Commissarissen moeten kritischer zijn op mogelijke excessen in de variabele beloning van topbestuurders. Zo zou moeten worden voorkomen dat een overnamepremie wordt verdisconteerd in het beloningspakket van de ceo.

Dat kan door de waarde van zijn aandelenpakket en andere variabele beloningsvormen te bevriezen bij aanvang van de onderhandelingen. Ook zouden opties moeten worden vermeden als beloningsinstrument, omdat die te vaak ongewenste effecten hebben.

Deze aanbevelingen doet de commissie-Frijns tijdens de presentatie van het onderzoek naar bestuurdersbeloningen. Frijns wil dat er een betere relatie komt tussen beloning en prestaties.
Commissarissen als poortwachters

De commissie die de werking van de Code Tabaksblat toetst, vindt dat commissarissen bij uitstek de poortwachters kunnen en moeten zijn in het beloningsdebat. Beloningspakketten zijn echter zo ingewikkeld geworden dat zij de mogelijke consequenties niet overzien en soms zelf ook verrast worden door de uitkomst. Daarom moeten de beloningspakketten worden versimpeld.

Frijns doet een aantal suggesties om te voorkomen dat de beloning door het dak gaat als gevolg van een koersexplosie door een overname of beurshausse.
Bedrag in contanten

‘Frijns’ wijst volgens ingewijden niet alleen op de mogelijkheid aandelenpakketten te bevriezen bij overnames. Een alternatief is om niet langer elk jaar een hoeveelheid aandelen toe te kennen, maar een bedrag in contanten dat de waarde van die aandelen vertegenwoordigt. Daarmee wordt het effect van extreme koersstijgingen geneutraliseerd. Een derde mogelijkheid is het gemiddelde van de koersontwikkeling over de regeerperiode van de topman te hanteren als waardebepaling.

De kernpunten zij dus wel degelijk genoemd en juist vermeld door het Financieel Dagblad: commissarissen moeten beter opletten en afspraken maken. En de invloed van variabele componenten (koerswijzigingen bijvoorbeeld) kan met een “bevriezingsprecentage” binnen de perken gehouden worden. Sjonge, sjonge, Frijns! Wat zat het Financieel Dagblad ernaast zeg!

Ik snap wel dat, diep in zijn hart, minister Bos iets wil doen met die hoge beloningen. Er zijn slechts 45 bestuurders die meer dan 1 miljoen per jaar incasseren en nog zo'n 66 die boven de half miljoen per jaar toucheren. Als je voor die twee groepen nou de hoogste belastingschijf (52%) op een misdadig socialistische wijze verhoogt naar respectievelijk 75 en 60 procent, dan zou dat de staatskas minstens 53 miljoen euro opleveren. Ter vergelijking: daar kan slechts 0,2% van de onderwijsbegroting mee betaald worden, maar weer wel 4,4% van de kosten van volkshuisvesting.

Nou hoeft een minderheid van 111 mensen natuurlijk niet solidair te zijn met de rest van nederland. Dat zullen ze, zo luiden diverse voorspellingen, ook niet zijn. Als minister Bos ook maar 1 minimaal procentje belastingverhoging voor die mensen invoert, smeren ze hem als de bliksem naar 'Het Buitenland'. En dan zijn we alles kwijt. Nee, het is maar goed dat Frijns deze kwetsbare groep in bescherming neemt.

De commissie Frijns gaat onverdoten verder. Ze gaan de marktpartijen consulteren met de bedoeling een reactie te krijgen over “de communicatie tussen aandeelhouders en vennootschap en over het toepassingsbereik van de Code (Tabaksblat)”. Ik ben benieuwd of de burger (consument, werknemer) ook zo'n marktpartij is. Want per 1 januari stijgen heel wat prijzen weer en is al aangekondigd dat bijna iedereen nauwelijks tot geen salarisstijging op zijn loonstrookje te zien zal krijgen. Dat is zeker. Zo transparant is de economie hier nou ook weer wel.

Heb je een code, dan heb je ook wat

Diverse codes Al die codes, wat moeten we er eigenlijk mee? Wel, mag ik de vogende codes even doorgeven?
De ster van Betlehem kan je niet zomaar vervangen door een meer geavanceerde navigator. Da's je reinste blasfemie. Dus mag de Reclame Code Commissie zich buigen over een klacht van de Stichting Schreeuw om Leven, die de reclame van electronica-gigant Dixons aan de kaak stelt. Dixons komt onder andere met een cartoon waarop de drie wijzen met behulp van een TomTom de weg naar de geboorteplaats van de jongeheer proberen te vinden.

Alsof TomTom een heldere ster is! Absoluut niet, zegt de VEB (Vereniging voor Effectenbezitters). Dat bedrijf scoort beroerd als het gaat om transparantie. De VEB komt met een lijst van 44 beursgenoteerde bedrijven die onderzocht zijn op naleving van de Code Tabaksblat. TomTom staat op een gedeelde 16e plaats en moet 34 bedrijven boven zich dulden. Over de hele linie kan de uitvoering van de Code Tabaksblat nog steed stukken beter, vind het VEB. De gezamenlijke effectenbezitters menen zelfs dat de commissie Frijns, die aanstaande woensdag met een nieuw rapport komt over de implementatie van de code, maar het beste vervangen kan worden door een veel krachtiger commissie. Overigens stelt de VEB, toch geen gezworen vijanden van meer liberale principes, dat wetgeving misschien beter is dan zelfregulering, om de Tabaksblat-code er nu eens goed in te rammen. Nooit gedacht dat effectenbezitters communistisch zouden worden, maar dat krijg je als men zich verenigt in solidariteit.

Dat de commissie Frijns maar eens plaats moet maken voor meer daadkrachtiger types, lijkt gestaafd te worden door een actie van de commissie zelf. Het Financieel Dagblad klapt vandaag al uit de school en publiceerde enkele bevindingen uit het rapport dat pas morgen wordt gepresenteerd. De commissie Frijns reageerde met een persbericht, waarin het niet alleen de “voortijdige” bekendmaking betreurt, maar bovendien stelt dat de gelekte informatie onjuist is. Dat laatste zullen we dus woensdag kunnen beoordelen.

De transparantie die de commissie Frijns moet stimuleren, geldt dus niet voor haarzelf. Het Financieel Dagblad beroept zich op 'ingewijde bronnen'. Kennelijk is er binnen de commissie ernstige onenigheid over hoe transparantie gedefinieerd en gepraktiseerd moet worden.

Hot item bij die Tabaksblat-code zijn nog steeds de hoge beloningen. De VEB meldt: ” Geen van de AEX en AMX ondernemingen is transparant omtrent methode en verantwoording van de toekenning van bonussen, zowel achteraf als vooraf.”

Het Financieel Dagblad lekt: “Commissarissen moeten veel kritischer zijn op mogelijke excessen in de variabele beloning van topbestuurders. Zo zou moeten worden voorkomen dat een overnamepremie wordt verdisconteerd in het beloningspakket van de ceo.”

Voorzitter Dorenbos van de stichting Schreeuw om leven klaagt: ” Vooral in de kersttijd ligt dat gevoelig. Er zijn grenzen.” Ja, allicht, hij vreest natuurlijk een overname van de kerstgedachte. Dixons is onderdeel van Dexcom, één van die buitenlandse investeerders die hier het commerciële erfgoed lijken over te nemen. Ook daar gaat de commissie Frijns wat over zeggen, maar dat mag ik dus nu niet verklappen. Als ik Dorenbos was, zou ik niet naar de Reclame Code Commissie stappen, maar een aanzienlijk belang kopen in TomTom. Dan kan-ie De Heer weer eens goed op de kaart zetten en alle dolenden de richting wijzen.

Nee, het zal nog wel wat jaartjes duren voor beursgenoteerde bedrijven de tranparantie die de bijbelse codes nu eenmaal missen, definitief van zich af schudden en glashelder hun beleid en beloningen kenbaar maken. Als dat er al ooit van zal komen.

Belastend wachtwoord

WachtwoordToen de virtuele wereld hier nog slechts bestond uit de televisiezenders Nederland 1, 2 en 3, leek het leven veel simpeler. Er was een redelijke duidelijkheid over goed en slecht. Had je iets misdaan en de politie stond voor je deur, dan was er geen sprake van dat je de toegang kon weigeren. Deed je dat wel dan forceerde de lange arm zich een weg naar binnen. Dat kon natuurlijk niet zomaar. Een rechterlijk bevel was het toegangskaartje tot jouw privé-domein. En had je wat illegaal spul achter slot en grendel in een burolaatje gedaan, dan kon je mooi de sleutel ophoesten. Die had je net ingeslikt, in de hoop dat ze zo jouw cirminele geheimen niet zouden ontdekken. Lukte het hoesten niet dan werd je “gevisiteerd”. De lange arm baande zich een weg door de achterdeur van je lichaam.

Nu heeft de politie het soms een stuk lastiger. Met name als het om illegale waren op de pc gaat. De pc is niet zomaar een burolaatje. Het is jouw persoonlijke archief, waar je hele hebben en houden in kan zitten. Elk document, elke foto, elk filmpje dat op de pc staat kun je beveiligen met een code, zodat het niet voor iedereen toegankelijk is. Die virtuele sleutel heb je natuurlijk niet zomaar op zak. Die zit in je hoofd. En omdat martelen verboden is, kan het een verschrikkelijke klus voor de politie zijn om achter je wachtwoorden te komen. Er zijn programmaatjes voor, maar voor het juiste wachtwoord is gevonden kunnen er kostbare uren voorbijgaan.

In Amerika heeft een federale rechter het politie-onderzoek naar kinderporno op de laptop van een verdachte nog lastiger gemaakt. De rechter bepaalde dat de verdachte niet verplicht was zijn wachtwoord te vertellen, op grond van de grondwettelijke bepaling dat niemand belastende gegevens over zichzelf hoeft vrij te geven. De officier van justitie neemt hier natuurlijk geen genoegen mee en is in hoger beroep gegaan. Nu is het wachten op een uitspraak van het Hooggerechtshof. Ondertussen kan de verdachte natuurlijk alle belastend materiaal van zijn laptop wissen. Kwestie van een paar minuten, denk ik.

Nederland kent ook grondwettelijke bepalingen die moeten voorkomen dat wie dan ook, de politie incluis, zomaar je privédomein binnenstruint. Maar als er voldoende aanwijzingen voor een verdachtmaking zijn, dan is een rechterlijk bevel zo voor elkaar. Je kan de deur op slot gooien, maar met een stormrampje is men fluks binnen. Met die stormram kan men ook je pc te lijf, maar dat zou vernietiging van eventueel bewijsmateriaal betekenen. Hoe moet de politie dan te werk gaan?

Wel, ook hier hoeft een verdachte niet mee te werken aan het verkrijgen van voor hem belastend materiaal. Nu zijn anderen, die op de hoogte kunnen zijn van wachtwoorden, wel verplicht die op te geven. Met andere woorden: de politie kan je provider of de systeembeheerder op je werk wel verplichten je wachtwoord vrij te geven. Artikel 125k van het wetboek van strafvordering zegt:

1.Voor zover het belang van het onderzoek dit bepaaldelijk vordert, kan (…) tot degeen van wie redelijkerwijs kan worden vermoed dat hij kennis draagt van de wijze van beveiliging van een geautomatiseerd werk, het bevel worden gericht toegang te verschaffen tot de aanwezige geautomatiseerde werken (…)
2. Het eerste lid is van overeenkomstige toepassing indien in een geautomatiseerd werk versleutelde gegevens worden aangetroffen (…)
3. Het bevel, bedoeld in het eerste lid, wordt niet gegeven aan de verdachte. (…)

Denk je dus veilig achter je wachtwoord te zitten, komt de politie via de deur van je provider binnen. Raar overigens dat de politie in Amerika niet naar de provider van de verdachte kan stappen, zoals hier dus wel geregeld is. Nu de rechercheurs de wanhoop nabij zijn omdat ze niet bij het bewijsmateriaal kunnen, is de uitspraak van de federale rechter is bijna uitlokking van meer suspecte verhoormethoden. Maar goed, zover komt het waarschijnlijk niet omdat ze daar in de VS al eerder heel vervelend mee in het nieuws gekomen zijn.

Nu de hamvraag: mocht je ooit ergens van verdacht worden, dan hoef je je wachtwoorden dus niet op te geven. Nou dacht ik dat wachtwoorden strikt persoonlijk en geheel voor eigen gebruik waren. In deze case is dat dus blijkbaar niet het geval. In de meeste gevallen moet je zelf een wachtwoord verzinnen en opgeven. Dat bijvoorbeeld je provider die dan ook weet is niet zo heel erg. Maar waarom kan die dan wel verplicht worden zo'n wachtwoord te verstrekken? Jij had die toch zelf opgegeven en was toch, volgens de wet, beschermd tegen het zelf leveren van belastend materiaal? Zijn lid 1 en 2 uit hierboven genoemd wetsartikel in tegenspraak met lid 3?

Hoop zit in je genen

EvolutieDe toekomst van de mensheid zit in haar DNA. Hoe die toekomst er uit zal zien blijft gissen, maar er is hoop. Amerikaanse onderzoekers menen dat de evolutie steeds sneller gaat. Dat zou er op wijzen dat mensen zich steeds sneller aanpassen aan allerlei veranderingen. Nou, laat dan het klimaat maar rustig zijn gang gaan, wij passen ons wel aan, zou ik zo zeggen.
Heel vroeger ging die evolutie een stuk langzamer, zeggen de onderzoekers. Als er echt een significant verschil zit tussen vroeger en nu, is de conclusie dan te rechtvaardigen dat alle “snelle” uitvindingen en het tempo van de moderne tijd invloed hebben op de ontwikkeling van onze genen? Dan zit daar ook een stukje van de oplossing voor hedendaagse problemen: doe een stapje terug. Wat langzamer leven en we kunnen onze eigen evolutie weer een beetje bijbenen en daar wellicht zinnige dingen over zeggen. Of juist niet: nog sneller gaan en we evolueren als een raket door tijd en toekomst heen. Niemand weet waar dat op uitdraait maar we raken dan wel zo vlug verder verwijderd van de chimpansees, dat vergelijkend onderzoek tussen mens en aap steeds minder zin heeft. Wie weet wordt de mens zo steeds minder dier raken we verlost van prima(ire)ten-gedrag; goed voor de korte termijn, maar slecht voor duurmzame overleving.
De onderzoekers menen ook te constateren dat mensen uit verschillende werelddelen steeds verder uit elkaar evolueren. De optimisten die menen dat globalisering de mensen dichter bij elkaar zal brengen, moeten die hoop dus laten varen.
Nou hebben de onderzoekers wel vastgesteld dat die verschillende evolutionaire paden vooral een reactie zijn op de natuurlijke leefomgeving. Waardoor bijvoobeeld de huidskleur zich op de ene plek op aarde heel anders ontwikkelt dan op een andere plek. In hoeverre sociaal en ethisch gedrag zich zal ontwikkelen, daar laten de onderzoekers zich niet over uit.
Nu weten andere onderzoekers al aardig wat over genetische codes die verantwoordelijk zijn voor bepaalde gedragingen. Het wachten is dus op een onderzoek die voorspelt hoe de ontwikkeling van ons gedrag zal zijn. Zal kuddegedrag uit ons DNA verdwijnen, omdat we een aardig deel van onze tijd alleen achter de pc doorbrengen? Zullen onze voeten zicht tot wieltjes ontwikkelen, gewend als we zijn aan snelle verplaatsingen en als reactie op de milieuvervuiling?
We evolueren dus sneller en passen ons gemakkelijker aan. Da's hoopvol voor de overleving. Maar hoe gaan we ons morgen gedragen? Ik durf geen voorspelling te doen, wie wel?

Nieuw dienstnummer

BurgerservicenummerDe overheid heeft maandag jl. definitief een einde gemaakt aan de afzonderlijke identificatienummers voor elk filiaal van de overheid. Alles teruggebracht tot het BSN, het burgerservicenummer. De overgang ging soepeltjes. Geen formulieren invullen, nergens een handtekening onderzetten. De overheid heeft ieders sofinummer automatisch omgezet in dat burgerservicenummer.
Sinds afgelopen maandag krijgt elke nieuwe burger zo'n nummer. De eerste pasgeborenen zijn er al van voorzien. De overheid is er blijkbaar helemaal klaar voor.

Helemaal? Dat valt tegen. Het is nog tot daar aan toe dat niet elk onderdeeltje van de overheid goed overweg kan met het BSN. Kwalijker is dat de burger nog lang niet alle informatie over het BSN kan opvragen. Wie nu de website van het BSN bezoekt krijgt te lezen dat de westek in opbouw is en en op korte termijn pas volledig zal ziujn. Welke termijn en hoe volledig moeten we dus afwachten. Wie nu nieuwsgierig is naar de laatste nieuwjes over het BSN en bijvoorbeeld klikt op de optie 'Bij wie kan ik terecht als er iets niet klop met mijn burgerservicenummer', krijgt een foutmelding te zien. Zo ook bij 'Hoe weet ik welke persoonsgebonden gegevens aan mijn burgerservicenummer gekoppeld zijn?' en 'Neemt de kans op identiteitsfraude toe?'

Als je op de homepage de rubriek 'Veelgestelde vragen' aanklikt, krijg je wel antwoord, maar in zeer algemene termen. Het is dus nog niet zo eenvoudig er achter te komen welke organistaties jouw BSN gebruiken of hoe je een fout met het nummer hersteld kan krijgen.

Tot twee jaar terug waren dat een aantal van de kritiekpunten die nog opgeslost dienden te worden. Nergens is nu te vinden of de kritsiche bottlenecks zijn verholpen. Of het BSN dus net zo makkelijk bruikbaar is als dat ander overheidsnummer, de Digid, zal de ervaring leren. In april dit jaar gaf de overheid toe dat het mogelijk was dat je buurman je digitale identiteit voor zijn eigen doeleinden kon gebruiken.
En de informatievoorziening aan de burger is dus in opbouw. Nou ja, regeren is vooruitzien. De overheid is er dus al lang klaar mee. De burger moet nog even wachten.