Dat een stembureau niet gesponserd mag worden, lijkt me duidelijk. Maar mag een stembureau zelf aan sponsoring doen? Er is met sponsoring misschien een probleempje op te lossen: de bemensing van de stembureaus.

Op de website van de Kiesraad staat: “Op een stembureau dienen permanent minimaal drie leden aanwezig te zijn. Met het oog op de lange openingstijden is het raadzaam om voldoende plaatsvervangende leden te benoemen, zodat gerouleerd kan worden“.
De gemeenteraadsverkiezingen kennen een wat lage opkomst van kiezers. Voor het uitbrengen van een stem, hoeft de kiezer echter niet de hele dag in de weer te zijn. Maar wie heeft er belangstelling om een hele dag op het stembureau door te brengen?

De vergoeding is minimaal en als de opkomst tegenvalt, kan het ook een hele saaie dag worden. De gemeente Noordoostpolder heeft een fraai aanbod. Leden van sportverenigingen, die een dagje stembureau doen, kunnen daarmee € 100,- (per vrijwilliger) verdienen voor de clubkas. Voetbalvereniging Flevoboys roept dus enthousiast alle leden op zich aan te melden.

Nou ja, het is voor een goed doel, dus deze vorm van omkoperij zullen we maar gedogen. Zoveel trammelant zal dat in en rond de stembureaus niet geven.
Hoewel? Maken gepensioneerden, die wat bij willen verdienen aan de democratie, dan nog wel een kans het stembureau te beheren? In de gemeente Wolde had B&W besloten 70-plussers het baantje niet meer te gunnen. Ze zijn te traag, tellen de stemmen vaak verkeerd. Dat moest maar eens afgelopen zijn.

Het besluit gaf meteen gesodemieter in Wolde en de burgemeester heeft het besluit weer ingetrokken.
De Kiesraad stelt: “De wet stelt geen leeftijdsgrens voor leden van stembureaus, onder- noch bovengrens. Wel wordt verondersteld dat een lid van een stembureau in staat is om de verantwoordelijkheid te nemen die bij die functie past. Bij die beoordeling kan leeftijd een rol spelen. Het komt daarom zelden of niet voor dat iemand die jonger is dan achttien jaar tot lid wordt benoemd“. Over 70-plussers geen woord.

Zij zijn voorlopig gered. Gemeenteraadsleden niet. Ook zij mogen een stembureau bestieren, hoewel de Kiesraad adviseert terughoudend te zijn met raadsleden, die nu verkiesbaar zijn: “Zij hebben immers belang bij de uitkomsten van de stemming“.
Een advies, geen verplichting. Elke gemeente mag het zelf bepalen. Een aanpassing van de Kieswet om raadsleden (verkiesbaar of niet) uit te sluiten van is nog in voorbereiding, maar in Midden-Delfland en Nunspeet zul je geen wethouders of raadsleden achter de tafel in het stembureau zien zitten.
De lokale raadsleden vinden het flauwekul. De VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) vindt het ook een wat doorgeschoten blijk van wantrouwen. Minister ter Horst blijft echter bij het voornemen de Kieswet bij te stellen (lees meer op Binnenlandsbestuur.nl).

Sponsoring, leeftijdsdiscriminatie en politieke belangenverstrengeling in de stembureaus. Tel daar bij op dat er elke gemeenteraadsverkiezing altijd wel weer sprake is van het al dan niet ronselen van stemmen en frauduleuze inschrijvingen, dan vraag je je af waarom het kabinet op dit gebied niet een gedragscode eist van de gemeenten.