Opa's en oma's worden steeds duurder. De kosten van de vergrijzing heet dat. Hoewel die vergrijzing zich nog niet in de totale desastreuze omvang heeft gemanifesteerd, worden nu al seniorenverloven afgebouwd, is langer werken zo goed als een feit en krijgen oppasoma's en opa's geen vergoeding meer voor hun informele kinderopvang.
Dat laatste heeft niks met de vergrijzing te maken. Het is een maatregel om grootouders te dwingen hun opvangkwaliteiten te bewijzen. Kunnen ze dat niet, geen vergoeding.
Wat wel met de vergrijzing te maken heeft, is dat er straks zoveel opa's en oma's zijn, dat er misschien ook op de gekwalificeerden bezuinigd gaat worden. Bovendien doet de marktwerking de prijs van opa's en oma's dalen. Hoe groter het aanbod, hoe lager de prijs.
Er is maar een manier om onder de vervelende gevolgen van vergrijzing uit te komen: stinkend rijk worden. Nederland hoort tot de groep van allerrijkste landen en opvallend is dat daar het gemiddelde kindertal stijgt, zo lezen we op VPRO's Noorderlicht.
Normaal gesproken daalt het kindertal als landen zich ontwikkelen en welvarender worden. Nu gaat het er wereldwijd steeds beter aan toe en leeft de helft van de wereldbevolking in regio's waar het gemiddelde kindertal onder de 2,1 per vrouw ligt.
De onderzoekers die Noorderlicht aanhaalt, hebben de HDI-meetlat (human development index) nog eens langs de wereld gelegd om te kijken of de stijgende welvaart, die in de 20e eeuw in steeds meer landen doorzette, invloed heeft op de vruchtbaarheid.
De verst ontwikkelde landen lieten een trendbreuk zien: het geboortecijfer neem toe. Dat biedt perspectieven voor de naderende vergrijzing, stelt Noorderlicht. In de allerrijkste landen zou het best wel eens mee kunnen vallen.
De onderzoekers tasten echter nog in het duister naar de oorzaken voor het verschijnsel. Waarom stijgt het geboortecijfer als landen een bepaalde grens aan rijkdom passeren?
Worden mensen ineens een stuk onvoorzichtiger en denkt men: met zoveel welvaart kan ons niks gebeuren dus hup, we nemen er nog wat kindertjes bij? Of zijn de allerrijksten een rolmodel? In Nederland is het koningshuis bijvoorbeeld niet onbemiddeld en heeft al jaren de gewoonte de vruchtbaarheid de vrije loop te laten.
Laten we de onderzoekers een handje helpen. Wie kan een verklaring geven voor de gesignaleerde trendbreuk?
Update: volg ook de discussie hierover op Sargasso.