Met ons aller veiligheid, volgens het regeerakkoord een kerntaak van de overheid en waar dus een speciaal ministerie voor bestaat (Veiligheid en Justitie), wordt te vaak een loopje genomen.
Daar kom je pas achter als er ergens een spreekwoordelijk kalf verdrinkt. Of eigenlijk kom je er dan nog niet achter, maar als je maande of jaren later eens op de plaats van het ongeval gaat kijken, zie je dat de even spreekwoordelijke put niet is gedempt.
Dat blijkt het geval te zijn bij het landelijke alarmnummer 112. Met behulp van de WOB (Wet Openbaarheid van Bestuur) kwamen redacteuren van Sargasso erachter dat er al jaren problemen zijn met de bereikbaarheid van het nummer, maar dat er laks wordt omgegaan met het vinden van oplossingen. Ook KRO’s Brandpunt besteedt aandacht aan de perikelen.
Op mijn werk (dak- en thuislozenopvang) bellen we een paar keer per jaar 112. Soms omdat er iemand onwel is geworden, soms omdat we met uit de hand lopende agressie te maken hebben. Dat ging tot voor kort redelijk goed. We kregen snel de bedoelde hulpinstantie aan de lijn en hulptroepen waren ook meestal snel ter plekke.
De laatste tijd is dat ineens anders. Het is lang wachten tot we de centrale aan de lijn krijgen en ook lang wachten tijdens de doorschakeling. Je denkt da: het is zeker druk. Dat kan en ook van 112 kun je niet verwachten dat je bij topdrukte even snel wordt geholpen, als in rustige tijden.
Maar het gebeurt nu bijna bij elk telefoontje, ongeacht dag en tijdstip. Naspeuren in de media en op internet levert geen informatie op aangaande drukte of een mogelijke storing. Dus wat zou er dan aan de hand zijn geweest?
Het vermoeden rijst dat het met de op Sargasso beschreven problemen te maken kan hebben. Volgens de regels moet je binnen tien seconden iemand aan de lijn hebben als je 112 belt. Dat is te vaak niet het geval en daar liggen problemen aan ten grondslag, die natuurlijk niet in tien seconden zijn verholpen. Het ziet er naar uit dat het echter tien jaren gaat duren.
Het ministerie heeft het verantwoordelijke bedrijf wel op het matje geroepen, maar tot nu toe zonder het gewenste resultaat, Zijn dat de gevolgen van een ‘terugtredende overheid’? Of heeft het te maken met complexe ICT-producten, die zelfs de overheid niet goed weet in te kopen of zelf te beheren. Denk bijvoorbeeld aan het recente incident met DigiD, dat een dag lang plat werd gegooid omdat er een veiligheidslek bleek te zijn.
Misschien mogen we geen totaal onfeilbare hulpverlening verwachten. Het blijft mensenwerk. Maar beloof dan ook niet dat er levens gered kunnen worden, die nu door in gevaar zijn omdat afspraken niet nagekomen worden.