De overeenkomst tussen Nederland, Argentinië en 1976? Vliegtuigen en piloten. Brokkenpiloot prins Bernhard en zijn collega Julio P. Allebei erg in de weer geweest met vliegtuigen.
En nu vliegen de stukken de archieven uit. In Argentinië gaf president Kirchner opdracht alle documenten over de “Vuile Oorlog” vrij te geven. Hopelijk leveren de documenten genoeg bewijslast, om van dienst te zijn bij heropende rechtszaken over misdaden tegen de menselijkheid. Eén van de verdachten is dus “onze” Julio P.
Over die andere piloot rolt nu een stuk uit ons Nationaal Archief, waaruit zou blijken dat de Lockheed-affaire onvolledig is afgehandeld, omdat Den Uyl bepaalde stukken achter slot en grendel deed.
Het Nationaal Archief geeft elk jaar een hele berg stukken vrij, Behalve de documenten over de Lockheed-affaire, ook materiaal over onze vuile oorlog in Indonesië. Wie de ellenlange opgave (pdf!) van stukken doorneemt, ziet er ook “stukken betreffende wreedheden, misdragingen en mishandelingen begaan door Nederlandse militairen in 1946 – 1947 en 1949. Ongetwijfeld zullen een paar journalisten zich daar op storten, op zoek naar nog onbekende feiten.
Het blijft jammer dat het altijd zo lang moet duren voor er meer inzicht wordt geboden in de handel en wandel van overheden en hun dienaren. Aan de andere kant: maar goed dat de meeste overheden er een fikse bewaarzucht op na houden.
De wettelijke termijn waarop stukken geopenbaard mogen worden is lang. Wil er alsnog enige belasten materiaal uitrollen, heb je er soms weinig aan, omdat bepaalde misdaden, vergrijpen of onheuse zaken verjaard zijn.
Nou hoor je bepaalde politici wel eens roepen dat voor sommige misdaden, gepleegd door burgers, de verjaringstermijn moet komen te vervallen. Misschien een goed idee om een wet in het leven te roepen, die stelt dat er geen enkele verjaringstermijn geldt voor wan- en misdaden die door openbaarmaking van nationale archieven bewezen kunnen worden?
Of is het niet netjes om prins Bernhard postuum nog een douw te geven? Het zou in ieder geval wel netjes zijn om, ook al veel te laat voor de vele slachtoffers, spijt te betonen en lering te trekken. Ook al komt dat tot postume veroordelingen, ze komen natuurlijk ook in het archief.
Ook verantwoordelijke politici vergrijzen en leven langer. Dus ook al is de termijn voor openbaarmaking lang, met zo’n anti-verjaringswet, lopen ze meer kans alsnog boete te moeten doen voor verhulde, kwalijke besluiten en praktijen.
Tag archieven: archief
De liefde van Drees
Het is jammer dat ook vandaag nog veel belangrijke informatie in archieven zit opgesloten en we nog jaren moeten wachten tot het vrij wordt gegeven. Maar als er dan eindelijk iets aan de openbaarheid wordt prijsgegeven, tref je soms ook heel mooie zaken aan. In het Nationaal Archief mogen we nu de in stenografie geschreven liefdesbrieven van Willem Drees bewonderen. Drees hield niet alleen van de sociaal zwakkeren in de samenleving, hij hield ook van een goed glas druivensap en van bijzondere vormen van communicatie. Zo was hij erelid van de Universala Esperanto-Asicio. Esperanto is een kunstmatig taaltje, bedoeld om mensen uit verschillende culturen met elkaar te laten communiceren. De taalbarrières overwinnen voor een betere wereld.
Hij was ook erevoorzitter van de Federatie voor Stenografie. Stenografie is een soort gecodeerd vlugschrift, dat op het eerste gezicht een beetje op het oeroude spijkerschrift lijkt of op het arabische schrift. Het werd gebruikt om in sneltempo verslagen te maken van vergaderingen en besprekingen. Zowel Drees als zijn vrouw beheersten dat goed en hun liefde werd in stenografie bedreven. Willen wij nu weten hoe intiem ze waren, dan zullen we die steno-code moeten leren.
Wat zou Vadertje Drees gevonden hebben van de hedendaagse ontwikkelingen? Zou hij nog steeds lid zijn van de PvdA, die best bereid is de AOW te hervormen? Ach, hij was voldoende politicus om te beseffen dat niet alle idealen haalbaar zijn.
Maar wellicht zou het jammer vinden dat het esperanto nooit de wereldtaal is geworden die de mensen bij elkaar heeft gebracht. Misschien zou hij nog wel verheugd zijn over de neo-variant van het kortschrift: de sms-taal.
Of het Nationaal Archief daar ook blij mee is valt te betwijfelen. Want hoe sla je de liefdes-sms-jes op, die Willem Alexander en Maxima hebben uitgewisseld? Straks heb je eindelijk een taal die iedereen begrijpt, maar zullen de oranje-fans de zieleroerselen van het beminde paar nooit te zien krijgen, dankzij de delete-knop.
Gelukkig maar dat echt politiek belangrijke zaken nog steeds anders worden genoteerd en bewaard. Hopelijk wordt ook alles veel makkelijker en sneller toegankelijk, zodat we niet op het Nationaal Archief hoeven te wachten of tot er om een parlementair onderzoek moet worden gevraagd.