Tag archieven: bijstand

Tegenprestatie: herhalingsoefening

KoffieHet “prille fenomeen van de tegenprestatie”, zo noemt staatssecretaris Klijnsma het verschijnsel dat uitkeringsgerechtigden moeten werken voor de van overheidswege ontvangen vergoeding wegens werkloosheid.

Mevrouw Klijnsma ontving ook een zwartboek van de FNV waarin voorbeelden staan van werklozen die op plekken waar eerder mensen ontslagen zijn.

Twee dingen:
De tegenprestatie is geen “pril fenomeen”. Het is eerder een prutserig fantoom dat al jaren door de burelen van beleidsmakers spookt. U herinnert zich vast nog de Melkert-banen, later de ID-banen, die uiterst spaarzaam aan de verwachtingen voldeden.
Later weer vervangen door re-integratietrajecten, waar nu weer op wordt bezuinigd. Gesubsidieerde banen die mensen aan vast werk moesten helpen. En allemaal wel degelijk te zien als tegenprestatie, want wie weigerde deel te nemen werd met kortingen of stopzetting van de uitkering gestraft.
Lees verder

VVD leert provincialen een lesje.

KabinetDit prachtige land kan pas aan de burgers worden terug gegeven als iedereen dezelfde taal spreekt. VVD-Kamerlid Van Nieuwenhuizen ziet dat zo: we hebben een prachtig sociaal vangnet, maar als je het Nederlands onvoldoende beheerst, kan je nog zo’n werkloze Fries zijn, je vliegt er wel uit.

Als de VVD zegt iedereen, dan bedoelt de VVD ook iedereen. De VVD discrimineert niet. Wie de bijstand nodig heeft, moet wel een minimum aan Nederlandse taal onder de knie hebben. In Friesland geven ze al jaren een voorbeeld. Je ziet bij Sociale Diensten tweetalige bordjes en brochures. In het Fries en in het Nederlands. Dat is natuurlijk om de import-Friezen te helpen.

Het voorstel van de VVD moet je niet zien als de zoveelste maatregel om elke a-sociaal in het gareel te ranselen. De VVD is niet a-sociaal. De VVD ziet ook wel hoe moeilijk Friezen, Groningers en Limburgers het hebben. En waar ligt dat aan? De taal, natuurlijk! Neem een voorbeeld aan Verhagen, aan Bleker, aan Leers. Okee, je kunt ze niet volgen, maar ze zijn wel te verstaan. En hebben zij geen prachtige banen? Omdat ze vlekkeloos Nederlands praten.

In de acht provincies waar dialecten nog sterk heersen, is de werkloosheid traditiegetrouw iets groter dan in de andere provincies. In 2010 waren er ongeveer 221 duizend werklozen in Friesland, Groningen, Drenthe, Overijssel, Gelderland, Zeeland, Noord-Brabant en Limburg. Aan 113 duizend mensen werd bijstand verstrekt.

Hoewel het vorige kabinet een wetsvoorstel indiende om de Nederlandse taal in de grondwet op te nemen, met tevens een aparte wettelijke status voor het Fries, is de grondwet nog niet gewijzigd op dit punt. De Raad van State adviseerde negatief over zo’n bepaling, omdat de Raad het een overbodig voorstel vond en als het Fries ook als officiële taal wordt vastgelegd, waarom dan ook niet het Engels en Papiaments? Dat zijn de officiële talen van twee Nederlandse gemeenten.

Dat zaakje loopt nog en zal niet snel worden afgerond, omdat voor grondwetswijzigingen nieuwe verkiezingen nodig zijn. Daar zit de VVD niet op te wachten. Stel je voor dat de partij na een moeizame formatie onverwachts niet in een volgende regering zit. Hoe moet Rutte dan dit schitterende land teruggeven?

Nee, dan maar eerst die werkloze provincialen een lesje leren. Een taallesje. Moeten ze wel zelf doen, want het blijft eigen verantwoordelijkheid natuurlijk. Bijkomend voordeel is dat al de Randstedelingen die ook wel eens uit de bol willen bij het Limburgs carnaval, straks al die Limbo’s ineens verstaan.

Kabinet

Over werk.

OverwerkEen derde van de werknemers werkt over. Een statistiekje van het CBS dat herkenbaar is en ook weer niet. In oktober meldde de vacaturesite Monsterboard dat 81 procent van de werknemers wel eens overwerkt.

Naar eigen zeggen dan. Op een online enquête reageerden 400 mensen. Het CBS komt ook via de Enquête beroepsbevolking (EBB) aan de gegevens, uit een respons van ongeveer 40 duizend mensen.
Er zou natuurlijk onderzocht kunnen worden hoeveel overwerk er feitelijk wordt gedaan. Dat is echter lastig. In de Arbeidstijdenwet van 1 april 2007 staat alleen vermeld dat er niet langer dan 12 uur per dienst, of 60 uur per week gewerkt mag worden. Een definitie van overwerk wordt niet gegeven en per CAO  verschillen de regelingen betreffende overwerk.

Het blijft voorlopig dus een kwestie van beleving. Ik neem aan dat de meeste mensen 8 tot 9 uur per dienst en maximaal 40 uur per week wel genoeg vinden en alles wat daarboven komt als overwerk zullen zien. Men zal ook geen overkomelijk bezwaar hebben een keer een week van 60 uren te draaien, als dat maar op de een of andere manier wordt gecompenseerd.

Het moet geen kwestie van beleving blijven. Op mijn werk krijgen we de overuren niet weggewerkt. Zeven van de elf collega’s staan sinds oktober vorig jaar in de plus. Bijna 64 procent dus. Dat is geen beleving, dat zijn de werkelijke uren. Het moet op elk rooster van een organisatie of bedrijf te zien zijn, wat het verschil is tussen de contracturen en de gewerkte uren. Zo krijg je in ieder geval alle geroosterde extra diensten in beeld.
De overuurtjes die niet op de roosters staan zijn niet goed te meten. Uit een onderzoek in 2007, waaraan 30 organisaties en 1114 werknemers hebben meegewerkt, bleek dat met name flexwerkers aardig wat overwerken, maar dat amper melden.

Willen we meer over feitelijk overwerk weten, dan zal er toch echt meer echte uren en minder beleving gemeten moeten worden. Je blijft dan alleen nog zitten met de beleving van de harde cijfers. Een paar overwegingen over werk.

1. Overwerk draagt bij aan de werkloosheid en moet dus als a-sociaal worden bestempeld.. Zeker als overwerk structureel blijkt, dan zit daar toch werk in dat door anderen gedaan zou moeten worden?

2. Zet bijstandtrekkers in om overwerk terug te dringen. Ik lijk de VVD wel, die in werklozen een potentieel ziet voor al het extra werk. Zoveel potentieel kan dat trouwens niet zijn. Een deel van de mensen in de bijstand werken namelijk al. Ze vegen de straten, onderhouden het openbaar groen. Die groep moet je dus werkenden noemen. Kan de statistiek van werkloosheid ook omlaag.

3. Op 5 december wordt ondergewerkt. Dat blijkt uit de fileverwachting van de ANWB: de avondspits komt om 15.00 uur al opgang,  De organisatie denkt dat de avondspits om drie uur al op gang komt, omdat mensen eerder huiswaarts keren voor pakjesavond. Sinterklaas is minder goed voor de economie dan wordt gedacht?

Iemand nog iets over werk?

Werk of werkloosheid als ideaal?

WerkloosHet is nog steeds een beetje wennen dat de onderbuik meer regeert dan pragmatisch verstand. Het idee dat mensen in de bijstand niet willen werken, is een van de pijlers waarop het kabinet de reorganisatie van het sociale vangnet bouwt. “150.000 tot 200.000 van de ongeveer 355.000 mensen in de bijstand kunnen werken. Of dat nu geheel of gedeeltelijk is”, aldus staatssecretaris Paul de Krom (Sociale Zaken), in een interview met het ANP. “Ik vind dat iedereen die kan werken, dat ook moet doen”, oreert hij verder en “er staan nu al 135.000 vacatures open, terwijl er 1,2 miljoen mensen een uitkering hebben. Een deel kan echt niet werken, maar een kleine half miljoen mensen kan dat wel.”

Wie het aantal vacatures afzet tegen het aantal mensen dat een uitkering heeft, op de manier zoals De Krom dat doet, vraagt zich natuurlijk af hoe die paar vacatures onvervuld blijven. Zijn er echt geen 135 duizend mensen onder die 1,2 miljoen uitkeringstrekkers te vinden, die dat werk kunnen doen. Dat gelooft niemand toch? Zelfs als je het aantal vacatures afzet tegen het aantal mensen in de bijstand, denk je al gauw dat er onder de 355 duizend mensen vast wel 135 duizend werkgeschikten moeten zijn.
De Krom gelooft dat ook en werkt hard aan wetgeving die de werklozen stimuleert meer aan werk zoeken te denken, dan aan een verblijf achter de geraniums. Laten we er even vanuit gaan dat De Krom een idealist is, die het beste voorheeft met de werkloze sloebers. Idealisten moeten echter af en toe eens op de realiteit worden gewezen. Dromen zijn mooi, maar helaas te vaak bedrog.

Eerst maar eens de cijfers. Begin dit jaar waren er 418 duizend werklozen op een beroepsbevolking van 7,777 miljoen mensen. Anders gezegd: 3,8% van de beroepsbevolking was werkloos. Ondanks de crisis kunnen we toch niet van een gigantisch probleem spreken. Het kan dan ook niet de reden zijn dat het land hierdoor in ernstige financiële problemen raakt.
Hoewel het mooi is zoveel mogelijk mensen aan het werk te zien, is het de vraag of het lonend is, geld en moeite te steken in wetswijzigingen en maatregelen. Want het ‘probleem’ is hardnekkig. Van 2001 tot nu zaten gemiddeld 336.890 mensen in de bijstand. Er waren, ook gemiddeld, 160.509 vacatures. Kortom: gemiddeld 176.381 minder vacatures dan mensen in de bijstand. Werkloosheid

Bron: CBS.
In de vijf jaren voor 2011 waren er gemiddeld 457 duizend werklozen per jaar. Daarvan zaten er gemiddeld 382 duizend in de bijstand.  Gemiddeld stonden er 169 duizend vacatures per jaar open. Ofwel zo’n 113 duizend minder dan mensen in de bijstand.
Wat prachtig zou het zijn als De Krom de geschiedenis kan herschrijven, maar vooralsnog heeft hij de historische cijfers tegen zich. Er is geen werk voor iedereen.

Dat mensen niet willen werken klopt, maar niet volgens de filosofie van De Krom en consorten. Werkloosheid is geen doel van profiteurs en notoire luilakken, maar een ideaal van werkgevers en werknemers.
Werkgevers willen een bloeiend bedrijf met zoveel mogelijk winst. In de huidige economie kan dat alleen met zo min mogelijk mensen in dienst of tegen zo’n laag salaris dat zelfs De Krom er voor zou bedanken. Werknemers willen het liefst leuk werk, met fijne collega’s en een fraaie cao. Zulk werk is er helaas niet voor iedereen.
Bovendien wijst de geschiedenis uit dat mensen alles in het werk stellen om zo min mogelijk te werken. Dat wil zeggen: werken in een dienstverband. Het wiel en het vuur zijn niet uitgevonden voor de lol. maar om zo min mogelijk en zo licht mogelijk te kunnen werken. Lui zijn we echter niet. Ons land telt 5,5 miljoen vrijwilligers, meldt onze overheid. Zo’n 44% van alle volwassenen leveren kosteloos een bijdrage aan sport, cultuur, onderwijs, zorg en welzijn. Ruim 2,6 miljoen mensen leveren mantelzorg.

Daarnaast haasten velen zich na het werk naar sportschool, muziekvereniging, toneelclub, klaverjasvereniging of naar de hobbies thuis.
Hameren op de misvatting dat mensen niet willen werken en vervolgens de zweep erover met asociale maatregelen is dus de verkeerde invalshoek. Zeg dan gewoon eerlijk dat mensen kunnen barsten als ze geen werk kunnen krijgen of niet kunnen werken.

Helpers weg, volgende ronde!

helperWie had gedacht dat in zo’n snel tempo vroeger alles beter zou worden? Normaal gesproken gaat daar minstens een generatie overheen, maar Rutte I krijgt het in een paar maanden voor elkaar. Nu al kijken we met weemoed naar wat we vandaag nog hebben, in de wetenschap dat we het morgen kwijt zullen zijn.

Zijn we zo verwend dat we niet eens meer weten hoeveel beter het lang geleden was? De gouden tijden waarin we oma tot haar dood toe thuis verzorgden. De tijden waarin ongelukkige Japie, getroffen door polio, opgevangen werd door de enige hulpverlener in de wijde omgeving, oom agent, als hij weer eens met die malle beentjes van hem ergens in was blijven hangen.
De tijd waarin de dokter bij een hoestaanval van opa, een veel beproefd recept voorschreef: we kijken het nog even aan. Een maand later, op de begrafenis, was de dokter een hele steun, toen hij troostend sprak: dat is weer een hele zorg minder.

We waren niet rijk.. We hadden niet eens televisie. Maar de zorg was goed geregeld. De bijstand bestond uit burenhulp. Psychiatrische hulp kreeg je van een wijze oom: doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg. In tijden van nood had je persoonsgebonden budgetten in de vorm van voedselbonnen.
Veel meer kon de overheid ook niet voor ons doen. De overheid had het al druk genoeg met de werkverschaffing. Hele bossen legden we aan, complete kanalen groeven we uit. Dat was een goed idee van de overheid, anders zou de verstrekking van voedselbonnen veel te duur zijn geworden. Het versterkte ook de saamhorigheid in de samenleving. Je zag werkloze ingenieurs naast even werkloze fabrieksarbeiders de spades hanteren en elkaar voorzien van begeleidende ondersteuning. De ingenieur wist hoe je onder welke hoek je de spade het beste in de grond kon steken, de arbeider wist hoe je de greep moest vasthouden om blaren te voorkomen.

Het moeten die gouden tijden zijn, die Rutte I voor ogen heeft om dit prachtige land weer terug te geven aan de hardwerkende burgers. Maar dan ook alleen aan dat ijverige deel van het volk. Op één uitzondering na: de hardwerkende hulpverleners. Ze doen natuurlijk puik werk, waarvoor dank, maar het heeft helaas de verkeerde effecten. Dat werkt zo (beknopte weergave van een liberale economie): op de markt van vraag en aanbod, is het pompen of verzuipen. Daartussen zit de aanzuigende werking. Geen probleem als dat leidt tot een groeiende verkoop van iPhones (hoeveel heeft u er al?), wel een probleem als de AWBZ en de pgb’s even succesvol zijn.

Als dat marktmechanisme onbedoelde effecten sorteert, dan schakelen we over van liberalisme naar communisme. Ofwel: hard staatsingrijpen. Vroeger, nog niet zo heel lang geleden, heette dat de vermaledijde bemoeienis van de linkse kerk. U ziet: vroeger was niet alles beter. Nu wordt staatsingrijpen  verkocht als ‘het land er weer bovenop helpen’.
De maatregelen zijn zo simpel, dat we ons wel voor de kop kunnen slaan, dat we er zelf niet op gekomen zijn. Minder mensen in de bijstand? Gewoon minder bijstand verstrekken. Minder dure hulpverlening? Gewoon minder geld in de AWBZ-ruif stoppen. Want dat prikkelt. Het prikkelt mensen die niet kunnen werken en daarom niet weten wat werken is. Het prikkelt ze uit de negatieve spiraal te treden. Mensen die al lang de handdoek in de ring hebben gegooid, omdat ze niet kunnen werken en waar geen werk voor is, denken ineens: ‘Hé, laat ik eens gaan werken’.

En Rutte I zei dat het goed was: helpers weg, volgende ronde!

Naar de werkverschaffing.

Werkverschaffing In de economische winter zullen we dit straatbeeld vaker zien. Want er speelt zich een nationale ramp af. Zo’n dikke drie procent van de beroepsbevolking blijkt te lamlendig om ook maar een poot uit te steken om de economie uit het koude dal te trekken. Ja, 301 duizend mensen steken de poot uit,alleen om de hand op te houden. Dat mag, maar voortaan wel als er een tegenprestatie wordt geleverd. Geen prestatie, geen geld.

Nu zijn er,volgens het CBS, bijna 127 duizend vacatures. Gesteld dat die door bijstandstrekkers vervuld kunnen worden, blijven er nog 174 duizend mensen over, die niks te doen hebben. Die moeten gaan sneeuwruimen bij bejaardentehuizen, bedden verschonen in ziekenhuizen of koffie zetten voor onderwijzend personeel.
Het is goed om werkervaring op te doen, meent VVD-Kamerlid Azmani, die voorstelt een tegenprestatie verplicht te stellen voor iedereen die zich bij de kas van de Sociale Dienst meldt.

De uitgaven voor Sociale Zaken bedragen in 2011 een slordige 67 miljard euro. Een bijstandsuitkering is nu 1416 euro per maand. Voor gehuwden en samenwonenden. Alleenstaande ouders krijgen daar 70 procent van, alleenstaande zonder kinderen vangen de helft.
Stel dat de groep van 301 duizend bijstandstrekkers een afspiegeling van de totale bevolking is, dan is 50 procent gehuwd of samenwonend, 16 procent alleenstaand en 3 procent alleenstaande ouder. Dat zou betekenen dat zij samen bijna 258 miljoen aan bijstand ontvangen, ofwel 0,4 procent van de totale uitgaven van Sociale Zaken.
Waar gaat de overige dikke 66 miljard dan naar toe?

Je kan stellen dat die cijfers natuurlijk niets afdoen aan het principe dat ook mensen met een uitkering enige prestatie mogen leveren. De SP vindt de sollicitatieplicht voldoende. VVD, CDA en PVV vinden dat schoffelen, sneeuwruimen en koffieschenken ook wel gevraagd mag worden. Omdat nou werkervaring te noemen, met als het doel is de mensen aan duurzame arbeid te helpen, gaat iets te ver.
Nou hoor je daar de heer Azmani ook niet over. Hij weet ook wel beter. Er zal altijd een groep werklozen zijn en een deel ervan zal nooit in een reguliere baan verwerven.
Moet de uitkering dan een soort heitje voor een karweitje worden?

Daar zit wat in. Ik ken mensen die schoffelen hartstikke leuk vinden. En in de a-sociale doelgroep, waar ik mee werk, zijn er heel wat een stuk gelukkiger geworden als klusjesman. Ze zouden voor die prestaties wel graag iets meer “salaris” willen, maar een groot deel is echt blij dat ze op straat wat meer doen dan louter rondzwerven.
Prima dus. Maar hou nu eens wel op met te suggereren dat alle mensen met een bijstandsuitkering uit notoire frauderende werkweigeraars bestaat. De mensen die willens en wetens de boel besodemieteren, weten ook wel onder het schoffelen en koffieschenken uit te komen.

Het voorstel van Azmani gaat geld kosten. Wie gaat de coördinatie van de klusjes op zich nemen? Wie zorgt voor het toezicht en de controle? Welk bureau mag de nieuwe wetgeving evalueren? En waar gaan we op bezuinigen als blijkt dat de voorgestelde wetswijziging zo’n doorslaand succes wordt dat de kosten oplopen?
Ik stel voor dat de heer Azmani eens aan het werk gaat. Kom eens met een wetsvoorstel dat er voor zorgt dat we niet weer in een economische crisis belanden.

Vakantie op droog brood?

Vakantie op droog brood

Wat is een minimumbestaan? Als je alleen geld hebt voor huisvesting, eten en kleding? Of moet er ook nog wat geld zijn voor een sportclub, een goed boek en een paar dagen vakantie?

Die vraag hebben het SCP en het Nibud voorgelegd aan een aantal discussiegroepen. Die werden het niet unaniem eens met elkaar, maar een alleenstaande zou toch wel met 800 tot ruim 900 euro rond moeten kunnen komen.

In het rapport “
Genoeg om van te leven'”(pdf!) worden aantal deelnemers geciteerd, die zich uitlaten over wat armoede volgens hen is.

“Ik vind armoede ook dat er gewoon geen brood op de plank is, dat mensen niet kunnen eten”, zegt de een. “Ik vind het armoede als je je hond moet wegdoen omdat je hem niet meer kan betalen”, zegt een ander.

De nuances lopen zeer uiteen. Een deel vindt alles onder luxe vallen dat meer dan wonen, eten en kleden is. Anderen vinden dat je niet zonder een aantal andere zaken kan, zeker als er ook kunderen in het huishouden zijn. Dan is deelname aan een club, of minimaal 1 pc in huis toch ook wel noodzakelijk.

Een deelnemer biecht op dat hij 30 procent moest inleveren, toen hij in de WAO terechtkwam. “Nou, dan moet je dus gaan schrappen”, zegt hij. Is dat armoede? De deelnemer kijkt er zeer genuanceerd tegenaan: “Dan kan je zeggen: ‘Dat is arm.’ Nee, je kan ook zeggen: ‘Wat ik had, was luxe.”

Een volwassen alleenstaande, die in de bijstand vervalt, krijgt minimaal rond de 600 euro, maximaal ruim 900 euro. Gehuwden en samenwonenden moeten rond komen van 1285 euro en een alleenstaande ouder rond de 1165 euro. Die bedragen gelden als je dan wel de maximale woontoeslag krijgt.

Van welke luxe zou jij afscheid nemen, als jouw inkomen tot de bijstandsnorm daalt?
Ga je dan het hele jaar droog brood eten om op vakantie te kunnen gaan? Of koop je geen nieuwe kleren om je kapotte pc te vervangen?
Roept u maar, wat zijn de eerste zaken die je schrapt?