Wordt 2009 het jaar van de verandering? Alle hoop is wat dat betreft gevestigd op Obama's change, maar wat dacht u van de paus?
Tijdens zijn nieuwjaarsmis riep hij op tot een aanpak van de wereldwijde armoede. Dat is op zich geen nieuws. Wel nieuw is dat hij de oplossing ziet in globalisering, “mits plaats wordt gemaakt voor een gemeenschappelijke ethische code”.
Let op het woord “gemeenschappelijke”. De paus ziet in dat eeuwenlange christianisering een doodlopend eenrichtingsweggetje is.
Al dat werk van missionarissen, jaarlijkse pauselijke oproepen, het al dan niet met geweld opleggen van tien geboden en wat er verder zo te pas kwam bij de evangelisatie van de aardbol heeft de armoede er niet minder op gemaakt.
De christelijke ethiek is mooi op papier maar het werkt in de praktijk niet echt. Dus zoekt de paus nu een meer gemeenschappelijke ethische code.
Onder gemeenschappelijk mag je toch verstaan dat al wat in de globale gemeenschap rondzingt meetelt. Christelijke ethiek kan een bijdrage zijn, maar als dat niet voldoende blijkt, wordt het tijd de ethiek van anderen erbij te betrekken. Of, zoals de paus zei: “Wat de armoedebestrijding echter wezenlijk nodig heeft zijn mannen en vrouwen die op broederlijke wijze leven en ‘mensen, gezinnen en gemeenschappen bijstaan op hun weg naar een authentieke, humane ontwikkeling‘.
Nu hebben de meeste nieuwjaarstoespraken een hoog orakelgehalte. Hoe moet je de gezegende woorden duiden? Valt de paus nu van zijn geloof en zoekt hij nu de authenticiteit en humaniteit van niet-christenen om tot een gemeenschappelijke aanpak van de armoede te komen?
Helaas, dat valt wat tegen. Het oerchristelijke “gaat heen en vermenigvuldigt u” ziet de paus nog steeds als een goede bijdrage aan het wegwerken van de ellende. Het gezin de hoeksteen van de samenleving en de strijd aanbinden met het hedendaagse Sodom en Gomorra.
De paus stelt zijn katholieke grenzen aan authenticiteit en humaniteit. Zo zal in Vaticaanstad niet langer de Italiaanse wetgeving zonder meer worden overgenomen, maar getoetst worden aan rooms-katholieke principes.
Logisch, want nu er een versoepeling van het euthanasieverbod dreigt te komen, vreest de paus natuurlijk dat de terugkeer van Jezus op aarde in gevaar komt.
De “gemeenschappelijke ethische code” die de paus voor ogen heeft, zal zeker getoetst worden aan zijn eigen Codex luis Anonymi en de vele encyclieken waarmee hij de wereld maakbaar wil maken gedurende zijn regeerperiode.
Het jaar van de verandering komt niet uit katholieke hoek.