In zes gemeenten worden vandaag al gemeenteraadsverkiezingen gehouden. De reden voor de vroege stembusgang is dat deze gemeenten per 2010 worden heringedeeld (fusie). Een herindeling betekent een nieuw te vormen gemeenteraad. Om te voorkomen dat de inwoners van deze gemeenten kort na elkaar (nu en in maart 2010) naar de stembus moeten, is besloten tot deze zogenaamde herindelingsverkiezingen.
Zes nieuwe gemeenten, waar 16 plaatsen bij zijn betrokken. Vier verkiezingen vinden in Limburg plaats. De karakteristieke vakwerkgevels in het zuid-limburgse landschap zijn haast exemplarisch voor de herverdelingszin van de Limburgers. Al eerder ontstonden er 22 fusie-gemeenten. Nu komen er dus 4 bij en blijven er slechts 8 niet-gefuseerde gemeenten over. De lokale democratie bestaat, na de verkiezingen van vandaag, voor 76% uit bij elkaar geplakte gemeenten.
In de reacties op mijn gastlog bij GeenCommentaar, over de relatie tussen lokale politiek en armoede, wees een reacteur op het verschijnsel van sterk aanwezige lokale partijen. In Limburg zijn lokale partijen sterk vertegenwoordigt in de gemeenteraden. De in Limburg woonachtige reacteur, stelde in zijn comment, dat de opkomst van lokale partijen een reactie is op al die herindelingen.
Daar wilde ik meer van weten.
Alle Limburgse gemeenten eens op een rij gezet(excelsheet!), de zetels opgeteld en wat blijkt? Van de huidige 791 zetels wordt 37% bezet door een scala aan lokale politieke partijen. Van de landelijke bekende partijen bezit het conservatieve deel 34% van de zetels (CDA 24% en VVD 10%).
De progressievere partijen nemen de overige 29% voor hun rekening (PvdA 18%, GroenLinks 5%, SP 4% en D66 2%).
De gemeenten die vandaag de stembussen openden, blijken voor de op handen zijnde fusies, toch ook aardig wat lokale partijen te kennen. Zo ook de acht niet-gefuseerde gemeenten.De veronderstelde relatie tussen fusies en aanwezigheid van lokale partijen, ligt dus niet zomaar voor de hand.
Misschien is de het geringe aandeel van partijen als D66, GL, SP en de afwezigheid van CU en SGP een reden? In enkele gemeenten waar CDA, PvdAen/of VVD wel in de raad zitten, zie je lokale partijen die blijkbaar een vereniging van de plaatselijke progressieven zijn.Te weinig om als D66’ers, GL’ers en SP’ers een zetel te bemachtigen, maar weten verenigd, zoals bijvoorbeeld in Kessel, wel 5 zetels te scoren. Of in Onderbanken, waar men, onder de noemer Democraten en Progressief, het met 9 zetels opneemt tegen de 4 van CDA en VVD.
Maar in veel gemeenten zijn er tal van andere lokale partijen, die en enerzijds puur voor de lokale belangen gaan, anderzijds afscheidingen zijn van CDA, PvdA of VVD-fracties. Kijk maar eens in Landgraaf of in Kerkrade.
De lokale politieke betrokkenheid in Limburg, mag opmerkelijk worden genoemd. Een voorbeeld voor de rest van het land? Maar naar de echte reden is het gissen.
Hebben de Limburgers zo’n sterk onafhankelijke geest of hebben ze het niet zo op de landelijke partijen?
Update 19 november: en dan hier de uitslagen (excelsheet!). Vanwege de verwijzing in dit artikel naar het gastlogje op GC zijn ook de gemeenten in Groningen en Zuid-Holland erin opgenomen.
Globale conclusie: de lokale partijen hebben verloren. Winnaars: D66 wint overal, de SP in Limburg en Zuid-Holland, de VVD in Limburg (Venlo!) en ToNL in Zuid-Holland.
Alle overige landelijk bekende partijen hebben verloren.