Tag archieven: democratie

Update OnrustMonitor

OccupyHet aardige van de Occupybeweging is, dat men de mentaliteit die ten grondslag ligt aan de kredietcrisis aan de kaak wil stellen. En die mentaliteit niet alleen de economie raakt, maar ook het milieu, de gezondheidszorg, het onderwijs en het welzijn van alle mensen. Veel Nederlanders lijken sympathie met de Occupybeweging te hebben. Dat is niet zo vreemd, want veel Nederlanders zijn al ruim een jaar in beweging tegen de bezuinigingen.

Een van de meest recente acties: schoonmakers van de ministeries van Buitenlandse zaken en Sociale Zaken zijn sinds vrijdag in staking. Ze staken omdat ze twintig collega’s dreigen te verliezen wegens de bezuinigingen. Voor de schoonmakers heet het ministerie van Sociale Zaken voortaan het ministerie van Mooie Praatjes en Vieze :Luchtjes.
Hopelijk hebben ze evenveel succes als hun collega’s van het Onze L:ieve Vrouwen gasthuis in Amsterdam. Ze protesteerden tegen bezuinigingen op hun werk en het bestuur van het ziekenhuis heeft die plannen nu ingeslikt.

Er moet nog veel meer worden schoongemaakt, want dat het vies aan toegaat in deze wereld, beginnen steeds meer mensen te begrijpen. De crisis los je niet op met wat bezuinigingen. De crisis vraagt om een structurele herziening van het financiële stelsel. Niet over de ruggen van mensen die geen schuld aan de crisis hebben en al helemaal niet over de ruggen van de meer kwetsbare mensen.

Misschienbetekent de Occupybeweging een omslag in de protesten die in Nederland, al vanaf de installatie van Rutte I, aan de gang zijn. Die protesten waren zeer lokaal, versnipperd en op eigen doelen gericht. Misschien dat nu meer mensen beginnen te beseffen dat het tijd wordt te protesteren tegen de algemene noemer achter de verschillende bezuinigingen. Die algemene noemer: rechts zal de vingers aflikken, aldus Rutte bij de presentatie van het regeer akkoord.
Hij moest dat corrigeren, maar de uitspraak mag tekenend zijn voor de door Occupy aangeklaagde mentaliteit. Er is trouwens niks op tegen als rechts (wat dat ook moge zijn) de vingers aflikt, maar waarom alleen rechts? Waarom mogen we allemaal niet de vingers aflikken?

Dat vragen zich nog steeds veel Nederlanders af, getuige de vele acties die we in de OnrustMonitor verzamelen. Hieronder de laatste updates en hier een nadere uitleg waarom al die acties met het ongelijkheidsbeleid van Rutte I te maken hebben.

Totaalacties (klik op het plaatje voor verder details):
Update OnrustMonitor

Rutte brengt VVD-burgemeester in gewetensnood

GoedereedeHoe leg ik uit dat ik mee ga werken aan iets waar ik tegen ben en hoe wordt dat uitgelegd door de ontvanger, de inwoner.” Burgemeester G.J. van de Velde-de Wilde (VVD) van de gemeente Goedereede schreef in augustus een brief aan minister Donner, waarin ze uitlegde het absoluut onnodig is haar gemeente te laten fuseren met Dirksland, Middelharnis en Oostflakkee. Donner had al laten weten dat ze de boom in kon en nu heeft de ministerraad besloten het wetsvoorstel voor de herindeling naar de Raad van State te sturen. De volgende fase in het fusieproces.

Terzijde: U begrijpt waarom Donner zo nodig vicevoorzitter van de Raad van State wil worden. Hij ontkent dat nog steeds en ook Rutte beweerd dat er nog geen kandidaten bekend zijn. Rutte was in 2008 nog uitermate kritisch over bewindslieden die tijdens de kabinetsperiode opstappen om een andere functie te vervullen. Hij vond dat als er geen sprake is van direct landsbelang, het tot de goede gebruiken hoort dat bewindslieden de rit uitzitten.
Drie jaar later ontdekt Rutte ineens het landsbelang. “Ik zie niet waarom we voor belangrijke functies niet kunnen putten uit zittende ministers,” zei hij tijdens het debat over de begroting van Algemene Zaken.

Maar goed, als Donner niet op de kandidatenlijst staat kan hij de op hande zijnde benoeming toch zelf regelen? Dat hoort nu eenmaal bij zijn functie als minister van Binnenlandse Zaken. De procedure is echter overgedragen aan zijn collega Opstelten, die eigenlijk over Veiligheid en Justitie gaat.
En dan begrijp ik weer eens stuk beter waarom vandaag mensen hun boosheid uiten op het Beursplein, op het Malieveld en op het Domplein. Boosheid over het gekonkel en gedraai, over de arrogantie van de macht.

Ik zie burgemeester Van de Velde-de Wilde daar wel tussen staan, want ze moet laaiend zijn. In haar brief legt ze haarfijn uit dat er geen urgente redenen zijn om de Goedereeders de fusie door de strot te duwen. Ze legt ook uit dat gaar gemeente er financieel goed voor staat, er hard is en wordt gewerkt aan beheersing van het ambtelijke apparaat. De gemeente blijkt uit onderzoeken over een uittekende bestuurskracht te bezitten. De burgemeester vindt het prima dat de andere drie gemeenten wel willen fuseren en belooft ook een hartelijke samenwerking.
Nu de herindeling op oneigenlijke argumenten wordt gedwongen,vraagt de burgemeester zich af hoe ze naar alle eer en geweten dat kan verdedigen en uitvoeren. Dat vragen zo langzamerhand wel meer bestuurders zich af bij Ruttes sanering van dit prachtige land, dat we nog van hem tegoed hebben.

Donner heeft er lak aan en negeert de complete gemeenteraad en een groot deel van de bevolking van Goedereede. De Goedereeders zijn ook boos en willen dinsdag de minister trakteren op een pak slaag met de mattenklopper.
Kijk, dat krijg je van inconsequent en onnodig handelen. Inconsequent omdat deze gemeentelijke herindeling tegen de principes van het regeerakkoord, het Beleidskader Gemeentelijke Herindelingen (pdf) en de standpunten van CDA en de SGP zijn. Herindelingen alleen van onderop, met voldoende draagvlak en alleen gedwongen als er echt grote noodzaak voor is. Ik noem het CDA en de SGP hierbij omdat zij acht van de vijftien zetels in de gemeenteraad bezetten. Minister Donner pleegt broedermoord.

Zie je het in het perspectief van de toch merkwaardige manoeuvres rond het vicevoorzitterschap van de Raad van State, dan rijst er toch minstens de verdenking dat dit kabinet er alles voor over heeft om  wetten, principes en afspraken te manipuleren ten behoeve van haar eigen agenda. Het riekt naar achterkamertjespolitiek, het heeft dictatoriale trekjes. Maar nu overdrijf ik natuurlijk, want het is allemaal landsbelang. Goedereede wordt daar aan opgeofferd.

Waarom wel naar het Beursplein?

ProtestIn navolging van Occupy Wall Street wordt aanstaande zaterdag, 15 oktober, het Beursplein in Amsterdam bezet. Wie zich nog afvraagt waarom dat nodig is, hier een kleine bloemlezing van redenen om boos genoeg te zijn en aan te sluiten bij de vele demonstaties die over de hele wereld gaande zijn. Je kunt natuurlijk je eigen redenen om naar het Beusrplein te gaan, in de reacties kwijt.

Socioloog Merijn Oudenampsen werkt op Joop.nl vijf redenen uit, die hij uit het manifest van  de Naamloze Vennootschap vond. Vijf redenen om wel baar het Beursplein te gaan.
1. De kosten van de reddingsoperatie van de banken worden verhaald op de bevolking. Zo’n 20 miljard van de leningen die als staatssteun aan banken is gegeven komt niet terug. Precies het bedrag dat nu wordt verhaald op het pgb, de sociale werkplaatsen en alle andere bezuinigingsdoelen.
2. De pensioenfondsen worden slecht beheerd. De fondsen hebben miljarden minder in kas, wegens slecht beheer, Het geld is verdwenen door risicovolle beleggingen, gebrek aan controle en gewoonweg mismanagement.
3. Er is niets fundamenteel veranderd. Een ingrijpende verandering van het financiële stelsel blijft tot nu toe achterwege.
4. De crisis wordt gebruikt om een radicale bezuinigingsagenda door te drijven, waarbij voornamelijk de onderkant van de samenleving het moet ontgelden. Een toplaag van 10% van de Nederlandse bevolking bezit 60% van het vermogen bezit. Voor kapitaalkrachtigen is veel mogelijk: de hypotheeksubsidie, een extra korting op de overdrachtsbelasting van 1.3 miljard, en voor bedrijven is er nog een korting op de winstbelasting. Tegelijkertijd wordt er heftig gekort op kwetsbare groepen.
5. Er is geen oppositie. Regering en oppositie steken elkaar naar de kroon met het maken van nieuwe en steeds verdergaande bezuinigingsvoorstellen. Het waarom van die bezuinigingen is geen onderwerp van discussie, net als de financiële crisis geen onderwerp van discussie is.

Een paar redenen uit het genoemde manifest van de Naamloze Vennootschap (pdf).
– Wij zijn woedend dat wij ons leven in dienst moeten stellen van het in standhouden van de eeuwigdurende economische groei in plaats van het verbeteren van ons leven en dat van de mensen om ons heen.
-Wij zijn woedend omdat onze privégegevens handelswaar geworden zijn.
– Wij zijn woedend omdat een financiële crisis misbruikt wordt om verwoesting te legitimeren.

Op Sargasso citeert Bram Zieck de 10 + 1 beweegredenen van één van de deelnemers aan Occupy Walls Street. Om er een paar te noemen:
– omdat behoorlijke kinderopvang meer kost dan ik verdien met mijn full-time baan;
– omdat er op mijn openbare bibliotheek wordt gesnoeid;
– om de kwaliteit van het zorgstelsel;
– omdat er altijd oorlog is.

Het gaat dus niet om de financiële crisis alleen. Het gaat om het verband tussen het economisch stelsel en politieke en maatschappelijke zaken. Het gaat om onevenwichtige verdeling van geld en macht, onrechtvaardige bezuinigingsmaatregelen. Veel mensen zijn daar boos en verdrietig om. Veel mensen zijn het eigenlijk wel zat dat er geen adequate oplossingen komen.

De economie en het financiële stelsel zijn geen zelfstandig levende organismen. Er komen mensen aan te pas die de spelregels opstellen, de processen uitvoeren en de fouten maken, moedwillig of niet. De crisis begon in Amerika, waar onder het groeiend aantal daklozen geen enkele slecht presterende bankdirecteur zit.
Die crisis veroorzaakte een kettingreactie, waardoor ook hier overheidsgeld, ons geld, naar falende banken ging. Dat overheidsgeld is voor het grootste gedeelte terugbetaald. Alleen ABN Amro laat nog op zich wachten, maar Gerrit Zalm heeft al aangekondigd dat er een gerede kans is, dat die staatssteun niet terugbetaald zal worden.
En Mark Rutte vind het dan logisch dat iedereen er wat van zal moeten voelen. Iedereen, dus ook de mensen die er geen schuld aan hadden.  Dat is ook een reden om zaterdag naar het Beursplein te trekken.

En wat is mijn reden? Ach, ik heb mijn werk (dak- en thuislozenopvang) nog. Booming business op dit moment, maar een bonus? Ho, maar.
Verder heb ik altijd redelijk sober geleefd, heb geen risicovolle leningen, dus ik zal er alleen in mijn portemonnee en aan een slechtere cao wat van merken. Nog wel. Want ik ben al drie collega’s kwijtgeraakt. In januari raak ik er nog eens twee kwijt. Zij hadden allen een tijdelijk contract. Vorige maand kondigde de directie aan dat er een kans bestaat dat volgend jaar ook mensen met een vast contract uit moeten. Allemaal omdat de gemeente fiks bezuinigt, omdat de regering bezuinigt en ook onze directie de kaasschaafmethode een rechtvaardige methode vindt.

Ondertussen staan er hier wekelijks nieuwe daklozen voor de deur, Waaronder mensen die in de bouw hebben gewerkt, door de crisis in de WW raakten en nu op de bijstand zijn aangewezen. In korte tijd liepen hun schulden zo hoog op dat ze uit hun huis worden gezet.
Je begrijpt misschien mijn redenen. En heb jij redenen om naar het Beursplein te gaan?

Het wordt weer tijd te bepalen waar het allemaal om gaat.

Protest 2.0Drie berichten zijn aanleiding om de OnrustMonitor 2011 weer van een update te voorzien. Op het weblog Stroomopwaarts een nostalgische verzuchting als reactie op de internetpetitie die jongerenorganisaties zijn begonnen om handtekeningen te verzamelen tegen het pensioenakkoord. De schrijver begrijpt dat een internetpetitie van deze tijd is, maar hij mist het elan waarmee 400.000 mensen demonstreerden tegen kernwapens, in 1981.

Er lijkt meer gemis aan bevlogenheid. In De Volkskrant ziet Rutger Bregman, docent geschiedenis aan de Universiteit van Utrecht, een gebrek aan bezieling. Nog wel het meest bij de sociaaldemocraten.

Daar herkent niet iedereen zich in. Op het weblog Sargasso wordt in één bericht een actie aangekondigd, die op 15 oktober aansluit bij wereldwijde acties tegen de crisismaatregelen. Een vervolg op de Spaanse Indignados (verontwaardigden) en de Occupy Wall Street Movement.
In een ander bericht roept Sargasso de lezers op voorbeelden van hedendaagse actiebereidheid en bevlogenheid aan te dragen. In samenwerking met Vrij Nederland zoekt het weblog naar “nieuwe politieke initiatieven, vooral gedreven door jongeren”. Ze zijn er wel, meent Sargasso en stelt de programmeurs van Het Nieuwe Stemmen en Hack de Overheid als voorbeeld.

Heimwee naar een bepaald soort actief verleden is van alle tijden. Mijn opa vond de Spoorwegstaking een veel heldhaftiger verzet, dan de demonstraties tegen de kernwapens. En in de toch bepaald zeer actieve zeventiger jaren zong Neerlands Hoop: In de jaren zestig had iedereen zo’n smoel, nu eten we gebakken peren met een triest gevoel. Een kwart van toen is aan de drugs, een vierde gesaneerd, de rest is ofwel ingepakt ofwel genuanceerd.
Toch had het illustere duo de hoop dat het met de acties tegen het Wereldkampioenschap Voetballen in Argentinië wat zou worden. Het is weer tijd om te bepalen waar het allemaal op staat, zongen Freek en Bram, met als resultaat 60.000 handtekeningen en tot op vandaag zijn we goed bekend met de beroerde mensenrechten in het Argentinië van die tijd.

Vandaag zijn on-line petities, socialer media en hackeracties middelen waarmee een bezuinigende overheid sterk rekening moet houden. Maar de ouderwetse actiemiddelen zijn nog lang niet uitgestorven. Mensen zoeken elkaar nog steeds op bij manifestaties, demonstraties en tal van andere acties. De OnrustMonitor houdt het allemaal bij. (Klik op het plaatje voor verdere details).

OnrustMonitor

 

De 260 gesignaleerde acties tonen aan dat er flink wat onrust onder Rutte is. Ruim 73% van de acties waren gericht tegen de bezuinigingen, 15% bestond uit arbeidsonrust (o.a. stakingen) en de overige maatschappelijke onrust (ruim 11 %) kende, onder andere, acties tegen een nieuwe kerncentrale en de bouw van een kolencentrale in de Eemshaven. Waarom al de acties met het kabinetsbeleid te maken hebben, wordt in dit artikel uitgelegd.

Op een paar grotere landelijke acties na, is het wel erg lokaal en gefragmenteerd. Nog steeds is niet iedereen er van overtuigd dat het beleid van Rutte I vooral de uitvoering is van politiek gebaseerd op onderbuikgevoel en ziet het kabinet kans zich af te reageren op die mensen in de samenleving die al jaren verdacht worden van luilakkerij, a-sociaal gedrag en frauduleus teren op de centen van de belastingbetaler. Hardnekkige vooroordelen, die op dergelijke minimale cijfers zijn gebaseerd, dat het deze megabezuinigingen absoluut niet rechtvaardigen.

Daar moet een beter antwoord op gegeven kunnen worden, dan de talrijke versplinterde acties. Met een iets andere tekst kan dat liedje uit 1978 wel weer van stal: Het is weer tijd om te bepalen waar het allemaal op staat.

Visie Rutte I: niet bij geld alleen.

MarkGelukkig, het kabinet heeft een visie: niet bij geld alleen. De minister-president onderstreepte dat nog eens na de laatste ministerraad voor de vakantie. Op de vraag van een journalist wat het financiële voordeel nou is om het parlement te verkleinen, antwoordde Rutte dat geld niet het belangrijkste argument is. Maar: “het hoofdargument is dat je laat zien dat de politiek niet het geluk van iedereen kan bevorderen en dat de politiek zich moet beperken, dat de overheid, het openbaar bestuur zich in zijn opdracht moet beperken tot die zaken waar je waarde kunt toevoegen. En dat is de randvoorwaarderegel waardoor u en ik ons leven goed kunnen leven. Goed onderwijs, goede gezondheidszorg, een fatsoenlijke sociale zekerheid, veiligheid heel belangrijk, en niet in de weg te gaan zitten waar we niet in de weg moeten zitten”.

“Dus geen financiële motivering, maar een ideologische?”, vroeg de journalist nog voor de zekerheid. Ja, zei Rutte en legde uit dat het heel logisch is dat als er minder ambtenaren moeten zijn, de hele politieke organisatie ook moet krimpen. Let wel: niet om het geld, Natuurlijk, het is mooi meegenomen als de staatschuld wordt verkleind en dat de overheidstekorten worden teruggedrongen. Maar nogmaals: daar gaat het niet om. Op 1 april ging het kabinet na de ministerraad naar het Catshuis voor een bezinningsmiddagje. Op de vraag waar dat dan over moest gaan zei Rutte: “We gaan vanmiddag niet praten over een miljard meer of minder op allerlei posten”. Nee, de kernvisie zou nog een ter tafel komen: “de overheid die zich wat terugtrekt uit het publieke domein”.

Voor Rutte is het allerbelangrijkste dat de overheid niet de “geluksmachine” moet willen zijn, die sociaal- of christendemocraten voor ogen hebben, zoals hij in 2009 betoogde bij een optreden voor Hogeschool Zuyd, in het kader van de verkiezingscampagne. “De overheid sluipt overal in ons leven en bemoeit zich overal mee” en daar geeft Rutte een gruwelijk hekel aan. Niet om het geld, maar om het principe.
De ironie is dat Rutte I nu behoorlijk in ons leven sluipt en zich wel degelijk overal mee bemoeit. Vooral om het geld. Voor grote idealen mag je wel wat over hebben, toch?

Daarvoor mag best de afspraak van tafel dat we in Nederland een solidariteitsbeginsel hebben en dat de overheid dat organiseert en bewaakt. Alleen: hoe leg je dat uit aan de militair die straks zijn baan kwijt is, bij de UWV in een praatgroep mag leren solliciteren en na een half jaar in opdracht van de Sociale Dienst de stoep van het ministerie van Defensie mag vegen?
Hoe leg je dat uit aan de mantelzorger, die niet meer uit een pgb bekostigd mag worden om zijn of haar dementerende ouders rustig ten grave te verzorgen? Wat begrijpt een ondernemer ervan, als hij naast de verplicht aangenomen werkloze ambtenaren nog wat handen tekort komt en geen hardwerkende Oost-Europeanen aan mag nemen?

Ze hebben allemaal hun “geluk” ingeleverd, niet om het geld natuurlijk, maar omdat een heel kleine overheid het over zoveel mensen te zeggen wil hebben.

Donner naar de Raad van State

DonnerMinister Donner maakt misschien het einde van Rutte I niet mee. Dat wil zeggen: als het kabinet de rit helemaal uitzit en na Prinsjesdag valt wegens een paar cruciale rekenfouten.  Donner gaat wellicht Tjeenk Willink opvolgen en wordt  hare majesteits rechterhand worden in de Raad van State.

Dat moet zeer naar genoegen zijn van de vicepremier, die geen vicepremier is. Wilders vond dat Tjeenk Willink al veel eerder de laan uit moest. Willink was maar een partijdig mannetje, dat de PVV uit wilde sluiten van de kabinetsformatie. Wilders eiste zijn ontslag. Het heeft even geduurd, maar Willink gaat vertrekken en met Donner lijkt de PVV een ideale bondgenoot in de Raad van State te krijgen. Donner was immers niet te beroerd bepaalde ideeën van de PVV over te nemen en kom daarom ook zeer gemotiveerd de nieuwe integratienota presenteren.

De PvdA en de SP vrezen een te vooringenomen, partijdige vicevoorzitter in de Raad te krijgen. Dat is nog maar de vraag. Sommige ministers veranderen hun bekende opstelling als ze van functie veranderen. Loyaliteit is ook een principe. Zal Donner loyaliteit aan de principes van de Raad van State boven de principes kunnen stellen, waarop het kabinet haar plannen baseert?

Het zal niet veel uitmaken. Donner weet ook wel dat adviezen van de Raad even makkelijk weggewuifd kunnen worden als ze aangevraagd zijn. In 2009 verwees de Raad de plannen de AOW-leeftijd pas in 2020 te verhogen, naar de prullenbak. Donner bedankte de Raad vriendelijk voor het werk en deponeerde niet zijn wetsvoorstel, maar het advies in de prullenbak.
De Raad van State geeft niet vaak een negatief advies af. Als een wetsvoorstel goed is voorbereid hoeft dat ook niet. Maar het komt voor en meestal wordt een wetsvoorstel dan aangepast, tenzij een minister eigenwijs genoeg is en het advies negeert.

Onder Kok I kwam dat tweemaal voor (afschaffing WAO-boetes en beperkingen in de nabestaandenwet), onder de kabinetten Balkenende werd vier keer een afwijzend advies genegeerd (afschaffing VUTregeling, Verdonks plannen criminele Antilliaanse en Arubaanse jongeren uit te zetten, aanpassing arbeidsrecht om bijzonder onderwijs te verbieden homosexueel personeel te weigeren en het al genoemde WAO-plan van Donner).
Onder het huidige kabinet heeft Fred Teeven de eer al gehad  een Raadsadvies te negeren. Tegen de zin van de Raad van State wil hij toch de wet op de kansspelen verruimen.

D66 en de PvdA zien de Raad van State het liefst afgeschaft. Dat werk kan ook heel goed door de Eerste Kamer worden gedaan, vinden zij. Waarschijnlijk is dat de reden dat de PVV het juist andersom wil. In het verkiezingsprogramma stelde de PVV voor de Eerste Kamer af te schaffen en juist de Raad van State al het controlerend werk te laten doen.
Zal de oppositie met de benoeming van Donner meer reden krijgen kritisch te zijn over de Raad van State?

De demotivering van een heel volk?

protestRutte I lijkt met de laatste golf afgekondigde bezuinigingsmaatregelen een heel volk te demotiveren. Afgelopen woensdag verzuchtte een columniste in De Pers: “Ik vind de sfeer vooral gelaten. Ook uit de kritieken en analyses komt een gevoel van moedeloosheid naar voren. We lijken de energie niet te hebben om de straat op te gaan”. Een dag later vroeg  EenVandaag “antwoord op de vraag: waar blijft het massaprotest”?

Ik vroeg me eerder ook al af waarom de protesten tegen de bezuinigingen zo wijd verspreid en meer lokaal werden geuit, in plaats van de handen ineen te slaan en net zo lang het Binnenhof te omsingelen, tot het kabinet de plannen drastisch herziet. Welnu, de invloed van dit weblog is in het buitenland groter, dan in dit land 😉 Zowel in Griekenland als in Spanje blokkeerden demonstranten het parlementsgebouw. Dat werd niet zo gewaardeerd door de overheid en in plaats van de dialoog aan te gaan, liet men de politie er op los timmeren.
Maar waarom zouden we tegen het beleid van Rutte I moeten zijn? Drie redenen: het is teveel in één keer, het is op de verkeerde groepen gericht en het is in deze omvang ook niet nodig.

In dagblad Trouw betogen de economen Harm Schelhaas (CDA) en Teunis Zuurmond (VVD) dat de regering een crisissfeer creëert, terwijl het nog steeds heel goed gaat in Nederland. Citaat uit Trouw: “In Nederland is geen sprake van een economische noodtoestand. Het is (na Luxemburg) het rijkste land van de Europese Unie (…) en vergeleken met vele andere landen is de overheidsschuld met circa 66 procent van het nationaal inkomen niet groot”.
De economen zijn het erover eens dat er bezuinigd kan worden, maar niet op de manier zoals Rutte het zich voorstelt. Ze opperen het idee om de Zalm-doctrine (meevallers niet gebruiken om bezuinigingen te verlichten) voor een periode van vier jaar bij enkele inkomstenposten niet toe te passen. Ze noemen als voorbeeld btw-meevallers, winsten op de hulp aan banken en hogere gasbaten, waardoor de staatsschuld zal dalen van 66 naar 64 procent. De meevallers kunnen ook worden gebruikt “om de bezuinigingsplannen voor de zwakste groepen bij te sturen en om te investeren in projecten die voor de toekomst waardevol zijn”, aldus deze CDA- en VVD-economen.

Het is goed dat eens te lezen van ‘regeringsgetrouwen’ in een christelijk dagblad, want de opinies in meer links-georiënteerde media worden soms iets te makkelijk weggewuifd. Niet omdat er onzin wordt verkondigd, maar omdat ‘links’ niet zo trendy is.
Op Joop.nl wijst ook historicus Maarten van Rossem op de te betwijfelen noodzaak van de bezuinigingen en het a-sociale karakter van de plannen. Hij wijst op een rapport van het Internationaal Monetair Fonds, waarin de omvang van de bezuinigingen schadelijk genoemd worden, voor het herstel van de economie. De aard van de bezuinigingen vindt Van Rossem niet verstandig: “De kosten van de kredietcrisis worden niet verhaald op de sterkste, maar op de allerzwakste schouders”.
In de Volkskrant stelt ook Marcel van Dam vragen bij de hele operatie. Hij wijst op een eigenaargige draai van Rutte, die tijdens de verkiezingscampagne riep hij dat we iedere dag 100 miljoen meer schuld kregen, maar nu roept  dat ‘de staatsschuld met 60 miljoen euro per dag toeneemt’. Van Dam rekent met behulp van cijfers van het CPB voor dat zonder bezuinigingen, “alleen als gevolg van herstel van de wereldeconomie, zal het begrotingstekort in 2015 zijn verdwenen. Ook als de groei terugvalt naar 1,75 procent”.

Het kan dus anders. Het moet ook anders vinden de vele burgers die al vanaf oktober vorig jaar te hoop lopen tegen de bezuinigingen. Zo gedemotiveerd is het volk nu ook weer niet, getuige de nu al 117 verschillende acties. En voor de rest van de komende maand staan er in ieder geval nog acht op stapel. Hieronder de Onrust Monitor, die in dit artikel nader wordt toegelicht. Met een klik op het plaatje kun je de details verder bekijken (exceldocument). OnrustMonitor

Rutte's handreiking.

RutteNeem me niet kwalijk dat ik zo doordram over Rutte I en de bezuinigingen. Dat komt waarschijnlijk omdat ik in een hoek zit waar de klappen hard aankomen. Je kunt me dan ook van een fikse dosis subjectiviteit beschuldigen.
Toch ben ik niet de enige die last heeft van de wijze waarop het kabinet denkt te moeten bezuinigen. Lees het laatste artikel over de Onrustmonitor nog eens, waarin wordt uitgelegd wat de vele acties tegen de bezuinigingen met dit kabinet te maken hebben.

Rutte heeft twee dingen beloofd bij zijn aantreden. Ten eerste: we zouden er allemaal iets van voelen. Dat beginnen steeds meer mensen door te krijgen, blijkt uit de Onrustmonitor (laatste update in dit exceldocument).
Ten tweede: in oktober 2010 zei Rutte in het debat over de regeringsverklaring het volgende: “Wij hebben een regeerakkoord. Hierin worden tien onderwerpen behandeld waarop CDA en VVD tot afspraken zijn gekomen. Op vier ervan, namelijk de invulling van de bezuinigingen en de afspraken op het terrein van de ouderenzorg, immigratie en asiel, integratie en veiligheid zijn afspraken gemaakt die deel uitmaken van het gedoogakkoord. Als u op deze voorstellen wijzigingen wilt aanbrengen, staat de handreiking 100% en er is overleg tussen ons drieën. Als u aanpassingen wilt doen met betrekking tot voorstellen in het regeerakkoord, staat de handreiking 100% en is er afstemming tussen CDA en VVD”.

Dat zei hij, omdat de wel erg krappe meerderheid die de coalitie in de Kamer achter zich heeft staan, bij meerdere onderwerpen zou kunnen slinken. Rutte’s handreiking bestond hierin dat hij beloofde goed te luisteren naar signalen en voorstellen uit de Kamer en deze mee zou nemen in zijn beleid. Vrij snel daarna bewees hij een man van zijn woord te zijn en kwam GroenLinks tegemoet om een meerderheid achter de politiemissie naar Afghanistan te krijgen. Het is vooralsnog zijn laatste handreiking.

In het debat op 9 juni, over de bezuinigingen op de pgb’s, leek hij ook een handreiking te doen. Kamerlid Arie Slob (CU) zag het iets anders: “Ik meende net rond het pgb een uitgestoken pink van het kabinet te zien. De minister-president gaf namelijk toe dat hij graag de opvattingen van een organisatie als Per Saldo wil betrekken bij het definitief vaststellen van de voorstellen”. Slob wilde Rutte zover krijgen dat hij eerst in overleg met maatschappelijke organisaties gaat, voor hij met voorstellen in de Kamer komt. Rutte weigerde dat.
Vervolgens werd hij er op gewezen dat veel maatschappeljjke organisaties klagen, dat ze vaak voor een dichte deur komen te staan als ze een minister willen benaderen. Rutte ontkende dat, wat Jolande Sap (GroenLinks) er toe dreef Rutte uit te nodigen zijn deur open te zetten. “Het zou de premier sieren als hij ze serieus zou nemen. Ik zal de organisaties in ieder geval adviseren om zich tot de premier te wenden als de deuren gesloten zijn. Hij is toch die premier van de uitgestoken hand?”, zei Sap.

Je ziet Rutte denken: “Ja zeg, als je ze een hand geeft, nemen ze je hele arm”. Dus valt er over alles te praten, maar niet over het totale bedrag aan bezuinigingen. Dat lijkt nog redelijk, maar het is nogal halsstarrig, zo niet op het arrogante af. Iedereen mag wel zeggen waar dan wel willen snijden, maar niet dat er minder of anders gesneden kan worden.

Er zijn mensen die Rutte’s standvastigheid bewonderen. Maar die groep slinkt met de dag. Want het zijn niet alleen de oppositiepartijen en hun kiezers die protesteren. In de discussie over het Bestuursakkoord zagen we al lokale VVD- en CDA-gemeenteraadsleden en wethouders protesteren. Nu lijkt ook een groot deel van de PVV-aanhang de bezuinigingen te ver gaan.
En niet alleen de werknemers en “cliënten” in de diverse sectoren roeren zich, nu gaan ook de besturen en managers de kont tegen de krib gooien. Zo verklaarde de GGZ het innen van de verhoogde eigen bijdrage te zullen boycotten.

Rutte kan beter snel met wat handreikingen komen, anders overspeelt hij zijn hand.

Rutte, gefeliciteerd!

protestOnze welgemeende felicitaties gaan naar de zo geplaagde heer Rutte. Hij heeft de honderdste actie tegen de bezuinigingen binnen. Een niet geringe prestatie in de acht maanden dat zijn kabinet het land regeert.

Toen Rutte I in oktober vorig jaar van start ging, viel het al snel op dat er heel wat maatschappelijke onrust over straat ging. Dat houden we hier bij met de Onrustmonitor en wel omdat we graag weten of Rutte een uitstekende crisismanager zal blijken te zijn.
Vooralsnog neemt de onrust alleen maar toe, Rutte’s innemende lach ten spijt. Het moet zuur zijn tegen zo’n 144 tekenen van maatschappelijke onrust aan te kijken, terwijl het in 2010 zo rustig leek (16 acties onder Rutte’s bewind). Hier samengevat:
onrust

 

Wie het gedetailleerde overzicht ziet (in dit exceldocument) heeft ongetwijfeld een aantal vragen. We zetten ze op een rij, met de antwoorden erbij.

1. Ik zie vooral lokale acties tegen gemeentelijke bezuinigingen. Wat heeft dat met Rutte te maken?
In de Onrustmonitor zijn alleen de acties op gebied van cultuur, natuurbeheer, passend en hoger onderwijs, en de sociale werkvoorziening rechtsreeks aan Rutte geadresseerd. Het klopt dat de meeste overige acties tegen het lokale bestuur zijn gericht, als protest tegen bezuinigingen op de brandweer, bibliotheken, buurthuizen, sport- en kunstverenigingen, etcetera.
Dat heeft wel alles met Rutte I te maken. Na de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2010 begonnen de kersverse colleges van B&W hun begrotingsplannen te formuleren. Nog amper klaar of volop bezig daarmee, werd 3 maanden daarna duidelijk met welk kabinet het land het moest gaan doen. Los van de bezuinigingen die de gemeenten al invoerden, tengevolge van de crisismaatregelen onder Balkenende, deed men er nu een schepje bovenop. Men besefte dat onder Rutte I nog meer ingeleverd meot worden. De bezuinigingen van Rutte werden door talloze gemeentebesturen als argument genoemd, om hun stevige bezuinigingsbeleid in de gemeenteraden te verdedigen.

2. Okee, maar die groei van arbeidsconflicten hebben toch niets met de arme man van doen?
Helaas wel. Op een enkel conflict na dat echt alleen berust op een meningsverschil tussen de werknemers en de werkgever (het ontslag van een enkele collega bijvoorbeeld), hebben alle andere acties te maken met vastgelopen cao-onderhandelingen en afslankingsoperaties. Een rechtstreeks gevolg van de crisis èn de oproepen van minister Donner de lonen te matigen en zeker de pensioenregelingen te versoberen.
De crisismaatregelen, onder Balkenende opgezet en voortvarend overgenomen door Rutte, helpen (nog?) niet. Ondanks een licht aantrekkende economie, werkt het kabinet harder aan de fikse bezuinigingen, dan aan de Crisis- en herstelwet. Reden voor werknemers en hun vakbonden niet zomaar akkoord te gaan met elk mager cao-bod of rammelend sociaal plan.
Bovendien: Rutte beloofde dit prachtige land aan de burgers terug te geven. Logisch dat mensen iets moois verwachten, in plaats van aanvallen op hun portemonnee en banen. Daar worden de mensen onrustig van.

3. En die overige maatschappelijke acties dan? Je kunt Rutte toch niet alles in de schoenen schuiven?
Was het maar waar. Zoveel rumoer gun je zo’n sympathieke man niet. Toch hebben acties tegen een nieuwe kerncentrale, tegen de uitlevering van Ron Gongrijp (Wikileaks-affaire), tegen oneigenlijk gebruik van het bsn-nummer (privacy), tegen slechte ouderenzorg en tegen bombardementen in Libië alles met de opstelling van Rutte I te maken.

4. Alles goed en wel, maar wat heeft het voor zin acties te voeren. Ze helpen toch niet?
Dat is maar gedeeltelijk waar. In diverse gemeenten zijn besluiten teruggedraaid of worden heroverwogen Waarmee een aantal bibliotheken, buurtcentra, kinderboerderijen en een gemeentelijk loket gered zijn. Ook zijn hier en daar toezeggingen gedaan minder te bezuinigen op muziekverenigingen of sport- en recreatievoorzieningen.
Op landelijk niveau heeft Rutte besloten de bezuinigingen op hoger en passend onderwijs uit te stellen. Evenals de btw-verhoging op concert- en theaterkaartjes. Nadat militairen talrijke acties bij de kazernes voerden en een mars naar het Malieveld hielden, willen de coalitiepartijen VVD, CDA en PVV nu dat de bezuinigingen op Defensie opnieuw besproken worden.

Dat Rutte I desondanks denkt door te kunnen gaan op de ingeslagen weg, heeft alles te maken met wat Bas Heijne in een NRC-column schrijft: “We zijn te genuanceerd voor radicale opstandigheid. Met ons valt te praten”.
Over al die los van elkaar gevoerde acties: “Er is nog iets: het ontbreken van een besef van gezamenlijkheid. Dat de defensiecultuur wordt afgebroken kan de kunstenaars niet schelen; dat de kunsten aan hun eigen broekriem worden opgehangen, zal de militairen worst wezen. Daar wordt handig gebruik van gemaakt”.
De verdeel en heerstactiek werkt prima. Zeker als de uitvoering van de bezuinigingen vooral op de gemeentelijke bordjes wordt gelegd. Maar als al die acties samenkomen en van het Binnenhof het Nederlandse Tahrirplein maken, zou het kabinet wellicht op andere gedachten gebracht kunnen worden.

Overheid niet gemachtigd namens burger te spreken.

StemWij kiezen de overheid niet. Dat wil zeggen: niet rechtstreeks. Wij kiezen alleen onze volksvertegenwoordigers.  Juridisch gezien vertegenwoordigen het kabinet of colleges van B&W, ons niet. Als we willen dat een kabinet of een college van B&W namens ons spreekt, dan moeten we ze daarvoor een machtiging geven.

Wie denkt dat hij of zij met het rode potlood een machtiging afgeeft, heeft het mis. Dat blijkt uit een voorvalletje tijdens een zitting bij de Raad van State. De gemeente Bergen had een zaak aangespannen tegen het ministerie van Economische Zaken en het bedrijf Taqa. Inzet was het opslaan van gas in de Bergense gronden. De gemeente vindt dat Taqa meer gas injecteerd, dan in de vergunning is afgesproken.

Tijdens de zitting zei het bedrijf Taqa dat “de gemeente het recht niet heeft om in deze zaak te procederen. Het eigen directe belang van de gemeente wordt door de gasopslag namelijk niet geschaad”.De advocaat van de gemeente stelde de gemeente optreedt namens zijn burgers. De voorzitter van de Raad zei toen “dat daar dan wel een machtiging van die burgers voor nodig is’”. Die ontbrak.

Nou ontbreken er ook machtigingen om allerlei zaken uit te voeren, die de burger niet zo ziet zitten. Hebben we hier een gat in de wet, om overheden voor de rechter te slepen, omdat ze door de burger niet gemachtigd zijn brandweerkazernes te sluiten? Om maar eens één van de vele bezuinigingsmaatregelen te noemen.