Tag archieven: arbeidsonrust

2012, het jaar van de grote schoonmaak?

ProtestIn 2011 kregen we al te maken met de brokstukken van Rutte I,  2012 wordt misschien het jaar waarin de puinhopen van bruin worden voorkomen. Er dient dan wel het een en ander opgeruimd te worden en de schoonmakers geven vandaag een eerste voorzet. In Nijmegen start een estafetteactie en wat de vakbonden betreft is dat het begin van de grootste actie ooit, in de schoonmaaksector.

De acties van 2010 staan te boek als de langste staking sinds 1933. Negen weken staakten schoonmakers voor loonsverhoging en meer respect. Het succes was blijkbaar weinig duurzaam, want ook nu is, naast een betere cao, meer respect een van de eisen.

Wat hebben cao-acties met Rutte I te maken? Alles. Nu organisaties moeten bezuinigen, zijn ook de schoonmakers de klos. Ik durf hier te stellen dat niet alleen op mijn werk beknibbeld is op het aantal schoonmaaktaken. Het afgelopen jaar kregen de schoonmakers minder te doen en zag ik het aantal medewerkers halveren. En dat voor een prijs, waar een gemiddeld ict-bureau zich niet laat inhuren.

Er is al eens gesproken over de stapelingseffecten van Ruttes bezuinigingen. Van een domino-effect is zeker sprake. Een maand eerder dan in 2010 nemen schoonmakers het voortouw en trekken een grens. Geen verkeerd signaal nu extra bezuinigingen boven ons hoofd hangen.

Signalen waren er genoeg in 2011. In de Onrustmonitor hielden we dat bij en op 31 december sloot Rutte I het maatschappelijk onrustige jaar af met een gemiddelde van 27,7 acties per maand.
Acties tegen allerlei bezuinigingen vormden de hoofdmoot: 74,1 procent. Arbeidsonrust, in de vorm van stakingen, werkonderbrekingen en andere acties was goed voor 14,5 procent. Overige acties, zoals tegen een nieuwe kerncentrale of tegen het asielbeleid maakten voor 11,4 procent deel uit van alle maatschappelijke onrust.

In de Onrustmonitor 2011 hielden we alle acties bij, die een gevolg waren van het aantreden van Rutte I en het bezuinigingsbeleid. We waren benieuwd hoe het zit met de actiebereidheid van burgers, omdat er menigmaal in de media werd geschreven dat het in Nederland relatief rustig blijft, in vergelijking met andere Europese landen.

Nu lijken veel media vooral geïnteresseerd in acties waar de vlam in de pan slaat. Acties waarbij molotovcocktails door de lucht vlogen en winkels werden geplunderd, zijn in Nederland niet voorgekomen. De vraag is of je dan Nederland mag vergelijken met ander landen. Waarom is het pas nieuwswaardig als er duizenden mensen tegelijk de straat opgaan en daarbij vormen van geweld worden toegepast?

Dat is een ongelijk vergelijk. Het doet onrecht aan de duizenden mensen die op uiteenlopende manieren hun stem hebben laten horen, zonder over te gaan tot gewelddadigheden. Het mag gerust een manco van landelijke media heten, dat alleen de meest spectaculaire acties breed uit worden gemeten.

In 2011 zijn er wel degelijk duizenden mensen tot actie overgegaan. Je kon ze vooral vinden in lokale media, als er weer handtekeningen werden verzameld voor behoud van een bibliotheek of een petitie werd overhandigd om de sluiting van een buurtcentrum of muziekschool te voorkomen. Ook dat heeft met Rutte I te maken, want waarom denkt u dat gemeenten bezuinigen op die voorzieningen?

De petitie of handtekeningenactie heeft tot nu toe de grootste voorkeur als actievorm (31% van alle acties). Ludieke vormen van acties en acties als het samenstellen van boeken, tentoonstellingen, kettingbrieven of protesteren bij raadsvergaderingen, komen met 24% op de tweede plaats. Direct gevolgd door demonstraties en manifestaties ( 23%).
Aan actiebereidheid mankeert niets in Nederland en het valt zonder meer te prijzen dat het bijna allemaal vormen van geweldloos verzet zijn.

Het is 2012. Hebben de schoonmakers de aftrap gegeven voor een even onrustig jaar als 2011? Of kunnen we meer verwachten? We houden de vinger aan de pols en zullen ook dit jaar doorgaan met de Onrustmonitor.

Hier de eindstand van de Onrustmonitor 2011. Details in dit exceldocument.

OnrustMonitor

 

Update OnrustMonitor

OccupyHet aardige van de Occupybeweging is, dat men de mentaliteit die ten grondslag ligt aan de kredietcrisis aan de kaak wil stellen. En die mentaliteit niet alleen de economie raakt, maar ook het milieu, de gezondheidszorg, het onderwijs en het welzijn van alle mensen. Veel Nederlanders lijken sympathie met de Occupybeweging te hebben. Dat is niet zo vreemd, want veel Nederlanders zijn al ruim een jaar in beweging tegen de bezuinigingen.

Een van de meest recente acties: schoonmakers van de ministeries van Buitenlandse zaken en Sociale Zaken zijn sinds vrijdag in staking. Ze staken omdat ze twintig collega’s dreigen te verliezen wegens de bezuinigingen. Voor de schoonmakers heet het ministerie van Sociale Zaken voortaan het ministerie van Mooie Praatjes en Vieze :Luchtjes.
Hopelijk hebben ze evenveel succes als hun collega’s van het Onze L:ieve Vrouwen gasthuis in Amsterdam. Ze protesteerden tegen bezuinigingen op hun werk en het bestuur van het ziekenhuis heeft die plannen nu ingeslikt.

Er moet nog veel meer worden schoongemaakt, want dat het vies aan toegaat in deze wereld, beginnen steeds meer mensen te begrijpen. De crisis los je niet op met wat bezuinigingen. De crisis vraagt om een structurele herziening van het financiële stelsel. Niet over de ruggen van mensen die geen schuld aan de crisis hebben en al helemaal niet over de ruggen van de meer kwetsbare mensen.

Misschienbetekent de Occupybeweging een omslag in de protesten die in Nederland, al vanaf de installatie van Rutte I, aan de gang zijn. Die protesten waren zeer lokaal, versnipperd en op eigen doelen gericht. Misschien dat nu meer mensen beginnen te beseffen dat het tijd wordt te protesteren tegen de algemene noemer achter de verschillende bezuinigingen. Die algemene noemer: rechts zal de vingers aflikken, aldus Rutte bij de presentatie van het regeer akkoord.
Hij moest dat corrigeren, maar de uitspraak mag tekenend zijn voor de door Occupy aangeklaagde mentaliteit. Er is trouwens niks op tegen als rechts (wat dat ook moge zijn) de vingers aflikt, maar waarom alleen rechts? Waarom mogen we allemaal niet de vingers aflikken?

Dat vragen zich nog steeds veel Nederlanders af, getuige de vele acties die we in de OnrustMonitor verzamelen. Hieronder de laatste updates en hier een nadere uitleg waarom al die acties met het ongelijkheidsbeleid van Rutte I te maken hebben.

Totaalacties (klik op het plaatje voor verder details):
Update OnrustMonitor

Het wordt weer tijd te bepalen waar het allemaal om gaat.

Protest 2.0Drie berichten zijn aanleiding om de OnrustMonitor 2011 weer van een update te voorzien. Op het weblog Stroomopwaarts een nostalgische verzuchting als reactie op de internetpetitie die jongerenorganisaties zijn begonnen om handtekeningen te verzamelen tegen het pensioenakkoord. De schrijver begrijpt dat een internetpetitie van deze tijd is, maar hij mist het elan waarmee 400.000 mensen demonstreerden tegen kernwapens, in 1981.

Er lijkt meer gemis aan bevlogenheid. In De Volkskrant ziet Rutger Bregman, docent geschiedenis aan de Universiteit van Utrecht, een gebrek aan bezieling. Nog wel het meest bij de sociaaldemocraten.

Daar herkent niet iedereen zich in. Op het weblog Sargasso wordt in één bericht een actie aangekondigd, die op 15 oktober aansluit bij wereldwijde acties tegen de crisismaatregelen. Een vervolg op de Spaanse Indignados (verontwaardigden) en de Occupy Wall Street Movement.
In een ander bericht roept Sargasso de lezers op voorbeelden van hedendaagse actiebereidheid en bevlogenheid aan te dragen. In samenwerking met Vrij Nederland zoekt het weblog naar “nieuwe politieke initiatieven, vooral gedreven door jongeren”. Ze zijn er wel, meent Sargasso en stelt de programmeurs van Het Nieuwe Stemmen en Hack de Overheid als voorbeeld.

Heimwee naar een bepaald soort actief verleden is van alle tijden. Mijn opa vond de Spoorwegstaking een veel heldhaftiger verzet, dan de demonstraties tegen de kernwapens. En in de toch bepaald zeer actieve zeventiger jaren zong Neerlands Hoop: In de jaren zestig had iedereen zo’n smoel, nu eten we gebakken peren met een triest gevoel. Een kwart van toen is aan de drugs, een vierde gesaneerd, de rest is ofwel ingepakt ofwel genuanceerd.
Toch had het illustere duo de hoop dat het met de acties tegen het Wereldkampioenschap Voetballen in Argentinië wat zou worden. Het is weer tijd om te bepalen waar het allemaal op staat, zongen Freek en Bram, met als resultaat 60.000 handtekeningen en tot op vandaag zijn we goed bekend met de beroerde mensenrechten in het Argentinië van die tijd.

Vandaag zijn on-line petities, socialer media en hackeracties middelen waarmee een bezuinigende overheid sterk rekening moet houden. Maar de ouderwetse actiemiddelen zijn nog lang niet uitgestorven. Mensen zoeken elkaar nog steeds op bij manifestaties, demonstraties en tal van andere acties. De OnrustMonitor houdt het allemaal bij. (Klik op het plaatje voor verdere details).

OnrustMonitor

 

De 260 gesignaleerde acties tonen aan dat er flink wat onrust onder Rutte is. Ruim 73% van de acties waren gericht tegen de bezuinigingen, 15% bestond uit arbeidsonrust (o.a. stakingen) en de overige maatschappelijke onrust (ruim 11 %) kende, onder andere, acties tegen een nieuwe kerncentrale en de bouw van een kolencentrale in de Eemshaven. Waarom al de acties met het kabinetsbeleid te maken hebben, wordt in dit artikel uitgelegd.

Op een paar grotere landelijke acties na, is het wel erg lokaal en gefragmenteerd. Nog steeds is niet iedereen er van overtuigd dat het beleid van Rutte I vooral de uitvoering is van politiek gebaseerd op onderbuikgevoel en ziet het kabinet kans zich af te reageren op die mensen in de samenleving die al jaren verdacht worden van luilakkerij, a-sociaal gedrag en frauduleus teren op de centen van de belastingbetaler. Hardnekkige vooroordelen, die op dergelijke minimale cijfers zijn gebaseerd, dat het deze megabezuinigingen absoluut niet rechtvaardigen.

Daar moet een beter antwoord op gegeven kunnen worden, dan de talrijke versplinterde acties. Met een iets andere tekst kan dat liedje uit 1978 wel weer van stal: Het is weer tijd om te bepalen waar het allemaal op staat.

Rutte, gefeliciteerd!

protestOnze welgemeende felicitaties gaan naar de zo geplaagde heer Rutte. Hij heeft de honderdste actie tegen de bezuinigingen binnen. Een niet geringe prestatie in de acht maanden dat zijn kabinet het land regeert.

Toen Rutte I in oktober vorig jaar van start ging, viel het al snel op dat er heel wat maatschappelijke onrust over straat ging. Dat houden we hier bij met de Onrustmonitor en wel omdat we graag weten of Rutte een uitstekende crisismanager zal blijken te zijn.
Vooralsnog neemt de onrust alleen maar toe, Rutte’s innemende lach ten spijt. Het moet zuur zijn tegen zo’n 144 tekenen van maatschappelijke onrust aan te kijken, terwijl het in 2010 zo rustig leek (16 acties onder Rutte’s bewind). Hier samengevat:
onrust

 

Wie het gedetailleerde overzicht ziet (in dit exceldocument) heeft ongetwijfeld een aantal vragen. We zetten ze op een rij, met de antwoorden erbij.

1. Ik zie vooral lokale acties tegen gemeentelijke bezuinigingen. Wat heeft dat met Rutte te maken?
In de Onrustmonitor zijn alleen de acties op gebied van cultuur, natuurbeheer, passend en hoger onderwijs, en de sociale werkvoorziening rechtsreeks aan Rutte geadresseerd. Het klopt dat de meeste overige acties tegen het lokale bestuur zijn gericht, als protest tegen bezuinigingen op de brandweer, bibliotheken, buurthuizen, sport- en kunstverenigingen, etcetera.
Dat heeft wel alles met Rutte I te maken. Na de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2010 begonnen de kersverse colleges van B&W hun begrotingsplannen te formuleren. Nog amper klaar of volop bezig daarmee, werd 3 maanden daarna duidelijk met welk kabinet het land het moest gaan doen. Los van de bezuinigingen die de gemeenten al invoerden, tengevolge van de crisismaatregelen onder Balkenende, deed men er nu een schepje bovenop. Men besefte dat onder Rutte I nog meer ingeleverd meot worden. De bezuinigingen van Rutte werden door talloze gemeentebesturen als argument genoemd, om hun stevige bezuinigingsbeleid in de gemeenteraden te verdedigen.

2. Okee, maar die groei van arbeidsconflicten hebben toch niets met de arme man van doen?
Helaas wel. Op een enkel conflict na dat echt alleen berust op een meningsverschil tussen de werknemers en de werkgever (het ontslag van een enkele collega bijvoorbeeld), hebben alle andere acties te maken met vastgelopen cao-onderhandelingen en afslankingsoperaties. Een rechtstreeks gevolg van de crisis èn de oproepen van minister Donner de lonen te matigen en zeker de pensioenregelingen te versoberen.
De crisismaatregelen, onder Balkenende opgezet en voortvarend overgenomen door Rutte, helpen (nog?) niet. Ondanks een licht aantrekkende economie, werkt het kabinet harder aan de fikse bezuinigingen, dan aan de Crisis- en herstelwet. Reden voor werknemers en hun vakbonden niet zomaar akkoord te gaan met elk mager cao-bod of rammelend sociaal plan.
Bovendien: Rutte beloofde dit prachtige land aan de burgers terug te geven. Logisch dat mensen iets moois verwachten, in plaats van aanvallen op hun portemonnee en banen. Daar worden de mensen onrustig van.

3. En die overige maatschappelijke acties dan? Je kunt Rutte toch niet alles in de schoenen schuiven?
Was het maar waar. Zoveel rumoer gun je zo’n sympathieke man niet. Toch hebben acties tegen een nieuwe kerncentrale, tegen de uitlevering van Ron Gongrijp (Wikileaks-affaire), tegen oneigenlijk gebruik van het bsn-nummer (privacy), tegen slechte ouderenzorg en tegen bombardementen in Libië alles met de opstelling van Rutte I te maken.

4. Alles goed en wel, maar wat heeft het voor zin acties te voeren. Ze helpen toch niet?
Dat is maar gedeeltelijk waar. In diverse gemeenten zijn besluiten teruggedraaid of worden heroverwogen Waarmee een aantal bibliotheken, buurtcentra, kinderboerderijen en een gemeentelijk loket gered zijn. Ook zijn hier en daar toezeggingen gedaan minder te bezuinigen op muziekverenigingen of sport- en recreatievoorzieningen.
Op landelijk niveau heeft Rutte besloten de bezuinigingen op hoger en passend onderwijs uit te stellen. Evenals de btw-verhoging op concert- en theaterkaartjes. Nadat militairen talrijke acties bij de kazernes voerden en een mars naar het Malieveld hielden, willen de coalitiepartijen VVD, CDA en PVV nu dat de bezuinigingen op Defensie opnieuw besproken worden.

Dat Rutte I desondanks denkt door te kunnen gaan op de ingeslagen weg, heeft alles te maken met wat Bas Heijne in een NRC-column schrijft: “We zijn te genuanceerd voor radicale opstandigheid. Met ons valt te praten”.
Over al die los van elkaar gevoerde acties: “Er is nog iets: het ontbreken van een besef van gezamenlijkheid. Dat de defensiecultuur wordt afgebroken kan de kunstenaars niet schelen; dat de kunsten aan hun eigen broekriem worden opgehangen, zal de militairen worst wezen. Daar wordt handig gebruik van gemaakt”.
De verdeel en heerstactiek werkt prima. Zeker als de uitvoering van de bezuinigingen vooral op de gemeentelijke bordjes wordt gelegd. Maar als al die acties samenkomen en van het Binnenhof het Nederlandse Tahrirplein maken, zou het kabinet wellicht op andere gedachten gebracht kunnen worden.

Rutte's Torentje omsingelen?

Protesten Een voormalig minister denkt dat de Eurocrisis Rutte de das om doet. Pechtold vindt de verantwoording van Rutte’s crisisbeleid maar broddelwerk. De rest van Nederland protesteert gestaag door tegen de bezuinigingen. Waar gaan we met dit prachtige land toch naar toe?

Woensdag mag Rutte zich verantwoorden in het parlement. Voor een deel gaat
die verantwoording over de laatste maanden van Balkenende. Rutte ging immers pas in oktober 2010 aan de slag. Maar vanaf dat Rutte het roer overnam, werd hij geconfronteerd met een gestaag groeiende stroom protesten. Een groot deel waren gericht tegen lokaal bezuinigingsbeleid, dat echter door de gemeenten wordt verdedigd met het argument dat er rekening moet worden gehouden met Rutte’s bezuinigingen.

De maatschappelijke onrust is in drie categorieën te verdelen. Arbeidsonrust, bezuinigingen en overige maatschappelijke onrust.
Arbeidsonrust betreft stakingen en werkonderbrekingen naar aanleiding van conflicten over cao’s en reorganisaties. Overige maatschappelijke acties zijn bijvoorbeeld de demonstraties tegen een nieuwe kerncentrale, tegen militaire interventie in Libië of tegen oneigenlijk gebruik van het bsn-nummer.
Acties tegen de bezuinigingen vormen de hoofdmoot van alle onrust, maar sinds deze maand scoort arbeidsonrust ook hoger dan in 2010. Zie hier Rutte’s onrust samengevat en vergeleken met periode voor zijn aantreden.

Rutte's Onrust
2010 2010 2011
arbeidsconflicten 14 3 20
acties tegen bezuinigingen 4 12 76
overige maatschappelijke acties 0 2 17

Tot in april liep het aantal acties op. In mei zijn er nog slechts 17 acties gevoerd, maar we zijn nog maar halverwege de maand en er zijn in ieder geval wat acties gepland, waaronder een landelijke manifestatie tegen de bezuinigingen op Defensie.

okt nov dec jan feb mrt apr mei Tot.
Totaal acties 7 3 10 8 12 29 44 17 132


Alle acties zijn terug te vinden in
de Onrustmonitor (exceldocument), die tot en met 15 mei is geactualiseerd.In 2005 omsingelden zo’n 3500 demonstranten de Hofvijver, uit onvrede met Balkenende’s beleid. Dit jaar liepen honderden hoogleraren een rondje rond het Binnenhof. Wanneer zullen al die verspreide acties zich samenballen in een omsingeling van het torentje van Rutte?

Rutte's 1 mei.

1 mei Op de zo rustige dag van de arbeid, even een update van de Onrustmonitor. Ofwel de reuring tegen Rutte.

De Dag van de Arbeid leeft hier alleen als rustdag om te bekomen van de katers die op Koninginnedag zijn opgelopen. Hier zie je een rode vlag alleen nog op een mooie dag, als het te gevaarlijk is te zwemmen in zee.
Oh ja, er is ook nog een feestje bij de PvdA. Vijfenzestig geworden. Tijd om met pensioen te gaan of toch nog maar wat jaartjes doorwerken? De partij kan toch niet alleen voortbestaan door elke 1e mei terug te blikken op een wat roemruchter verleden. Misschien ziet de partij vandaag het licht en vindt ze aansluiting bij de talloze Nederlanders die de laatste maanden handtekeningen hebben verzameld, demonstraties hebben gehouden of andere vormen van protest hielden tegen Rutte’s bezuinigingswoede.

De meeste acties zijn lokaal van aard. Men houdt de gemeentebesturen verantwoordelijk voor sluitingen van bibliotheken, buurthuizen of speeltuinen. Onder Balkenende werden al de plannen gesmeed om de gemeenten minder geld voor welzijn, cultuur, sport en recreatie te geven. Rutte voert dat uit en doet er nog een schepje bovenop. Deze werkwijze leidt er wel toe dat de protesten eerder gericht zijn tegen de burgemeester en niet tegen de minister-president.

De eerste successen zijn geboekt. De bezuinigingen in passend en hoger onderwijs worden uitgesteld. Lokale succesjes waren er ook. In Arnhem waren ruim 8000 handtekeningen genoeg om de sluiting van een gemeentelijke loket
tegen te houden. In Dinkelland bleven muziekonderwijs en muziekverenigingen van bezuinigingen gespaard. Die successen zijn maar relatief, want de te bezuinigen bedragen worden nu ergens anders vandaan gehaald. Het betekent wel dat enig verzet de moeite waard is.

De stand van zaken op
de Onrustmonitor (exceldocument met alle, in de media gesignaleerde acties, bijgehouden vanaf de installatie van het kabinet Rutte). Samengevat zien we dat in zeven maande tijd, op alle fronten het aantal acties is toegenomen.

Rutte's onrust 2010 2011
arbeidsconflicten 17 16
acties tegen bezuinigingen 16 64
overige maatschappelijke acties 1 15

Bij arbeidsconflicten zie je 1 actie minder staan, maar op 11 mei is er een staking gepland van thuiszorgwerkers in Noord-Holland. De staking van garnalenvissers is een week verlengd en er hangt nog steeds een dreiging van acties in de lucht in de welzijnssector en bij Holland Casino.

Bij de acties tegen de bezuinigingen op Defensie liggen protesterende militairen goed op stoom en verwacht wordt dat op 26 mei het zal uitmonden in een grote landelijke manifestatie.
Het aantal overige acties loopt ook op, waarvan het leeuwendeel bestond uit acties tegen de privatisering van het openbaar vervoer en diverse acties tegen de plannen voor een nieuwe kerncentrale.
April is voorlopig de heetste maand gebleken. Petities en handtekeningenacties hebben de voorkeur van actievoerend Nederland, maar april kende ook het hoogste aantal demonstraties en stakingen of werkonderbrekingen.
Rutte's Onrust
Het kabinet denkt de zaakje op orde te hebben en een tegenvaller van ruim 2 miljard euro weg te kunnen werken. Rutte sust de boel door te zeggen dat het eigen risico in de zorg en de kosten voor de huisarts in ieder geval niet duurder worden voor de burgers. Verdere details wil het kabinet niet loslaten en pas bekend maken bij het versturen van de voorjaarsnota, eind juni.
Dat geeft het kabinet nog even de tijd de bezuinigingen te heroverwegen. Het voorjaar is immers al heet genoeg en ik denk niet dat Rutte zin heeft in een kokende zomer.

Rutte's realiteit.

Onrust Rutte schaamt zich nergens voor. Een andere formulering voor ‘het kabinet lijdt geen gezichtsverlies’. Moedige woorden waarmee het uitstel van bezuinigingen in passend en hoger onderwijs werden verdedigd. Van uitstel komt uitvoering, gelooft Rutte nog even bevlogen.

Het draagvlak is broos. zo wordt dit uitstel verdedigd. Wie een beetje om zich heen kijkt, ziet dat in de samenleving het draagvlak voor de bezuinigingsplannen steeds kleiner wordt.
Het draagvlak voor de overige ambities van het kabinet lijkt ook te slinken. Met de demonstratie vandaag, tegen de kabinetsplannen voor een nieuwe kerncentrale, heeft de onrust onder Rutte een voorlopig hoogtepunt bereikt. De maand april is nog maar half voorbij en er zijn al meer acties gepasseerd dan alle voorgaande maanden.
Het kabinet Rutte begon 3 oktober 2009 en zag de maatschappelijke onrust toenemen.
Ruttes Onrust

In oktober 2009 waren er 7 acties, waarvan er 3 in november doorliepen. December piekte met 10 acties, waarvan studentenacties en de staking bij TNT-post de grootste waren.
Dit jaar begon het op te lopen. In januari nog 9 acties, daarna was het met de rust wel gedaan. In februari 12 acties, in maart 28 en ook al is april nog maar op de helft, deze maand zijn er 31 acties geweest. Een overzicht van alle acties tot en met 16 april, vind je in dit exceldocument.

Vergeleken met 2010 is de maatschappelijke onrust met 135 procent toegenomen. De acties tegen de bezuinigingen zijn daar voor het grootste deel verantwoordelijk voor.

2010 2011
arbeidsconflicten 17 14
acties tegen bezuinigingen 16 53
overige maatschappelijke acties 1 13

De Algemene Onderwijsbond en studentenorganisaties hebben geplande acties afgeblazen, nu het kabinet de geplande bezuinigingen even uitstelt. Daarmee creëert het kabinet nauwelijks rust. De mega-bezuinigingen op Defensie hebben de militairen woest gemaakt. De emoties lopen zo hoog op dat het zelfs tot militaire ongehoorzaamheid heeft geleid. De militairen vinden ook burgers en gemeentebesturen aan hun zijde, bij protesten tegen de sluiting van kazernes en vliegkampen. Vooral in die gemeenten waar de lokale economie op de aanwezigheid van de militairen drijft, natuurlijk.

Dat iedereen wel wat van de bezuinigingen zal voelen, zoals Rutte bij het aantreden van het kabinet zei, begint in steeds grotere kring door te dringen. Acties tegen sluitingen van bibliotheken, zwembaden, buurthuizen, gemeentelijke loketten breiden zich uit,
beiaardiers trekken aan de bel en molenaars zijn in hun wiek geschoten. En dan te bedenken dat er nog wel wat ontslagen zullen vallen, de plannen voor een hogere belasting op consumptie nu al tot wrevel leidt en minister Kamp zelf ook onrustig wordt van het groeiend verzet tegen de pensioenplannen.

Een realiteit die het kabinet Rutte misschien dwingt meer plannen uit te stellen. Maar hoe moet dat dan met het teruggeven aan de mensen van dit prachtige land? Ook dat kan Rutte wel vergeten. De mensen komen in actie om al dat prachtigs juist te behouden.

Rutte's Onrust.

Crap Rutte valt niet te benijden. Vol enthousiasme wil hij het land er bovenop helpen, maar hij komt er maar niet aan toe. Het ene Europese overleg na de andere Eurovergadering kosten hem zijn dure tijd op zijn agenda. Bovenaan die agenda staat nog steeds:“Iedereen zal er iets van voelen”. Daar staat dan wel een beloning tegenover. We krijgen dit prachtige land terug.

Steeds meer mensen maken zich ongerust over de staat waarin dat land zal verkeren, op het moment dat het teruggegeven zal worden. Sterker nog, steeds meer mensen komen in beweging en proberen die zaken te redden, die zij prachtig vinden. Men begint blijkbaar te voelen, wat Rutte’s redding betekent. Het wordt alsmaar onrustiger in de samenleving. Het is nog niet zover dat het Binnenhof volstroomt en wordt omgedoopt tot Neerlands Tahrirplein, zoals Britse demonstranten hun Trafalgar Square
wel een jasmijntintje gaven, toen ze zit weekend te hoop liepen tegen hun bezuinigingen.

In Nederland lijkt een tsunami aan lokale acties aan te zwellen. Toen het kabinet Rutte van start ging, kreeg het meteen al een
hete december voor de kiezen. De maatschappelijke onrust was in de eerste maanden van het nieuwe kabinet al even groot als alle maanden daarvoor. In 2010 manifesteerde de maatschappelijke betrokkenheid van de burgers zich in 34 acties. Een gemiddelde van 2,8 per maand. De meesten betroffen arbeidsconflicten (50%), zoals cao-onderhandelingen en reorganisaties. De bezuinigingsplannen scoorden wel al 47% van alle onrust.

Het eerste kwartaal van 2011 zit er bijna op en we zien een fikse opleving van acties tegen de bezuinigingen. In de eerste drie maanden zijn er al 40 acties gevoerd, een gemiddelde van 13,3 per maand.. Daarvan betrof 68% de bezuinigingen. Arbeidsconflicten waren goed voor 25% van de acties.
In januari leek de rust terug te keren. Slechts acht acties, na de tien van december. Maar dat was snel anders. In februari werden er twaalf acties gevoerd en in deze maand staat de teller al op twintig. In drie maanden tijd is de maatschappelijke onrust al 15 procent groter dan heel 2010.

Vooral in het onderwijs is de onrust het grootst. Acties tegen bezuinigingen op het hoger onderwijs blijven elkaar opvolgen. De kabinetsplannen met het speciaal onderwijs brengen ook steeds meer mensen op de been. Maar ook de dreigende sluitingen van bibliotheken, zwembaden en club- en buurthuizen leiden tot tal van lokale acties. De actiebereidheid lijkt alleen maar groter te worden.
In dit exceldocument de laatste stand van zaken.

Wat kan Rutte doen om de onrust te beteugelen? De plannen doorzetten en er een schepje bovenop doen, zoals bij het
speciaal onderwijs is aangekondigd? Of de plannen bijstellen? Ik ben geen regeringsadviseur, maar dat laatste lijkt mij het wijste, wil het rustig blijven in dit prachtige land. Laat ik eerlijk zijn, het gaat mij ook om mijn eigen rust.

Als werkende in de daklozenopvang heb ik met twee zaken te maken. Minder personeel en meer daklozen. Dankzij de bezuinigingen doen we het werk met minder collega’s. Ach, wat harder werken, ook al dreigt er een slechtere cao uit de bus te komen, dat moet een betrokken burger er voor over hebben.
Maar hoe gaan we dat redden, nu het aantal nieuwe daklozen toeneemt? In 2009 hadden we hier gemiddeld twee aanmeldingen per week. In 2010 is dat opgelopen tot gemiddeld vier per week. Nu staat die teller al op gemiddeld zes per week. In nog maar drie maanden tijd. Elke dag komen er meer dan honderd individuen over de vloer, die onze opvang op de een of andere manier nodig hebben.

Ik ben Rutte’s onrust eigenlijk wel zat.

Een hete december

Protest De kou is even uit de lucht. Of het de warmste winter wordt, moeten we nog zien. Maar het lijkt wel de heetste te worden. Kabinet Rutte en Wikileaks zijn blijkbaar in staat een vuur van actiebereidheid aan te wakkeren.
In augustus
schreven we hier nog dat Nederland niet voorop loopt, als het om protestacties gaat. Moeten we dat in deze feestmaand herzien?

In augustus stonden er 13 acties op de teller, waarvan de meesten arbeidsconflicten betroffen. Na de installatie van het kabinet Rutte voeren acties tegen bezuinigingen de boventoon. En kou of niet, de climax ligt in deze maand. Met tien landelijk bekend geworden acties scoort december ver boven het maandgemiddelde van 2,8 acties per maand.
Drie acties gingen nog over arbeidsconflicten, waarvan die bij TNT Post de bekendste is. Bij superkruidenier AH zijn gisteren wilde stakingen uitgebroken. Zes acties waren tegen de bezuinigingen gericht. Eén actie (de cyberaanvallen op websites) vloeide voort uit de Wikileakskwestie, gevolgd door een kleine demonstratie.
De maatschappelijke onrust is deze maand dus een stuk groter dan de arbeidsonrust. Het een kan nog wel met het ander te maken hebben, want bezuinigingen zullen tot verlies van banen leiden.

In
dit overzicht (exceldocument!) staat de onrust van 2010 op een rijtje. Daar staan niet alle, meer lokale acties bij. Zo waren er het eerste halfjaar al tal van plaatselijke acties van ambtenaren, burgers en belangenverenigingen, die acties voerden tegen gemeentelijke en provinciale bezuinigingen.
Wat rondneuzend op internet leverde al vrij snel een even grote lijst op. Tel je die acties mee dan zit het maandgemiddelde aan maatschappelijke onrust nu op bijna 6 acties per maand.

Rutte gaat misschien een paar records breken. Hij is de nummer één van jongste premiers. Maar hij is nog maar pas begonnen aan zijn magnus opus, of hij heeft de heetste decembermaand al voor de kiezen. En dat, terwijl de gevolgen van de aangekondigde bezuinigingen nog niet overal voelbaar zijn.

Zijn voorganger Balkenende, kreeg ook al te maken met stijgend ongenoegen. Wat aantal stakingen betreft had hij het echter redelijk rustig. Daarmee staat hij op de zesde plaats, ver achter Willem Drees en nog net boven Den Uyl (zie ook dit
artikel uit 2008). Maar aan de acties deden wel steeds meer mensen deel. Wat aantallen actievoerders betreft staat Balkenende nummer één. Boven Lubbers en Den Uyl, ver boven Drees (zie ook het tweede artikel uit 2008).
En dan hebben we het alleen over arbeidsonrust. Acties tegen CO2-opslag, bezuinigingen of de gebrekkige openbaarheid van de diplomatie zijn daar niet meegerekend.

Zal Rutte de grootste maatschappelijke onrust van de laatste 65 jaar over zich heen krijgen?

Wij staken niet?

Wij staken niet? Een niet nader genoemd Europees agentschap zegt dat Nederlandse werknemers weinig staken. Tussen 2005 en 2009 gingen er gemiddeld 5,7 werkdagen verloren aan arbeidsonrust.

In Europees verband is dat erg weinig. Lang voor de Europese eenheid was de actiebereidheid veel groter. Maar vlak na de 2e Wereldoorlog, en na de kabinetten Drees, daalde het aantal werkonderbrekingen drastisch.
Als we eens kijken welke Nederlandse premiers de meeste arbeidsonrust voor hun kiezen kregen, dan spant Drees de kroon. Balkenende komt zelfs pas op de 6e plaats, net na Wim Kok (lees meer in eerder artikel op dit weblog).

Onder Balkenende steeg de arbeidsonrust wel weer wat. Maar meer omdat bij de wel gevoerde acties een steeds grotere deelname kenden. Balkenende laat, wat aantal deelnemers betreft, Lubbers en Den Uyl achter zich (lees
ook dit artikel).

Maar vergeleken bij andere landen, kloppen de bevindingen van het agentschap wel. Dat geldt niet alleen voor arbeidsstakingen, ook stakingen en acties tegen het regeringsbeleid komen hier amper van de grond. Vorig jaar ging nog 3 procent van totale franse bevolking, of 6 procent van de franse beroepsbevolking, de straat op om te demonstreren tegen de maatregelen tegen de crisis. Vergelijk dat eens met 2004, toen slechts 1 procent van de Nederlandse bevolking, ofwel 3 procent van de beroepsbevolking, tegen het beleid van Balkenende II demonstreerde. Voor een echt grote actie moeten we terug naar 1983, toen 3 procent van de bevolking hier het tegen de kernwapens opnam (lees
meer in dit artikel).

Toch zal een komend kabinet moeten oppassen. De actiebereidheid lijkt toe te nemen. Dit jaar zijn in het eerste halfjaar al 13 stakingen gevoerd. De grootste en langstdurende waren de ambtenarenstakingen (
de vuilnismannenstaking als climax) en de acties van schoonmakend personeel. Van februari tot juni zorgden die voor heel wat arbeidsonrust. De schoonmakers boekten nog het meeste succes en dwongen niet alleen een loonsverhoging af, maar ook verbetering van hun werkomstandigheden.

Daarnaast waren er veel kleinere, minder langdurende acties. De meesten betroffen de cao-onderhandelingen. Maar er waren ook acties ook een beter sociaal plan af te dwingen en twee wilde stakingen om een enkele collega te redden.
Januari: na eerdere acties in Arnhem en Apeldoorn werden verdere acties afgeblazen bij de cao-onderhandelingen bij AkzoNobel. Een principeakkoord was voldoende om bij DSM de stakingen weer even de kast in te stoppen. In de havens stak een wilde staking de kop op om een chauffeur, verdacht van overmatig ziekteverzuim, van ontslag te redden.

In maart staakten
werknemers van Nefit omdat hun bedrijf ging verhuizen. In april steeg de arbeidsonrust, door acties bij de cao-onderhandelingen bij ECT (Rotterdamse havens), dreigde een actie bij bloemenveiling FloraHolland en dwongen de werknemers bij Johma een beter sociaal plan af. Een tussendoortje was de wilde staking, alweer in de Rotterdamse havens, wegens het dreigend ontslag van een kraanmachinist, die een ongelukje had veroorzaakt.
In juni werden de acties afgerond (al in april begonnen) bij de cao-onderhandelingen in de zuivelindustrie. De actiebereidheid was zo groot dat zelfs na het bereiken van een akkoord sommige werknemers maar moeilijk weer aan het werk te krijgen waren. Verder in juni nog acties bij Forbo Novilon in Coevorden en was een dreiging van acties bij Nedcoat voldoende om de werkgever zover te krijgen over een beter sociaal plan te praten.

De vakbonden en hun leden hebben hun tanden laten zien. Een komend kabinet zal daar toch rekening mee moeten houden, tenzij men het wel best vindt dat het vuilnis zich volgende keer een jaar lang op onze stoepen ophoopt. Ook zal meer inzet van een kabinet worden verwacht bij bedrijfssaneringen. Bij
Organon Oss gaven werknemers al een eerste waarschuwing.

Ben benieuwd of Nederland over een jaar of twee nog steeds in de onderste regionen van de stakingslijsten staat.