Tag archieven: eigen vermogen

Bezuinigen naar vermogen.

GoochelenGisteren hadden we het over de misrekeningen, die het kabinet soms dwingen de bezuinigingen bij te stellen. Er zijn sceptici die het kabinet geen menselijke foutjes, maar gegoochel met cijfers verwijten. Dat valt te begrijpen, gezien de vele bijstellingen van prognoses, stresssecenario’s en begrotingen  Als goochelen aan de basis van de staatsboekhouding ligt, dan kunnen we het kabinet we een handje helpen.

Het kabinet wil dat de burgers meer hun eigen vermogen inzetten. Niet alleen financieel vermogen. De burger moet minder op de overheid rekenen en meer op zichzelf. Maar hoe zit het met het eigen vermogen van de overheid?

Het Rijk heeft niets. Daarom moet er ook bezuinigd worden, zegt Rutte, die in de boekhouding van 2009 een staatstekort van 19 miljard euro ontdekte. De provincies doen het een stuk beter. Gezamenlijk hebben ze een eigen vermogen van 16,4 miljard euro (bron: CBS). De gemeenten hebben volgens het VNG een eigen vermogen van 34,3 miljard euro. Alle overheden bij elkaar hebben dus een eigen vermogen van 33,7 miljard euro.

Als we dat eens op een hoop gooien en opnieuw verdelen. Geef het Rijk 1 miljard en Rutte heeft ineens een batig saldo. De rest verdelen we dan onder de gemeenten (21,3 miljard) en de provincies (11,4 miljard). Dat is zo verdeeld naar het percentage aandeel in totaal eigen vermogen, zoals dat nu is. De lagere overheden hebben dan zo’n 38 procent minder eigen vermogen, maar houden nog aardige bedragen over, zoals je in deze tabel kan zien.

Vermogen

 

 

Nu is niet alle eigen vermogen vrij beschikbaar, maar je kunt die bedragen gebruiken om je boekhouding een beetje kloppend te krijgen. De overheid doet niet anders. Debet in credit zijn altijd precies in balans, zoals als dat heet. Zodra je echter wijst op dat eigen vermogen, roepen ze onmiddellijk dat we daar af moeten blijven. Het moet achter de hand gehouden worden om calamiteiten op te kunnen vangen.

En ik maar denken dat de crisis zo’n calamiteit is. Waarom zouden de burgers 18 miljard moeten bezuinigen, om het eigen vermogen van de overheid te laten groeien? Dat is riskant, zoals we uit de Icesave-affaire hebben geleerd. Heel wat vermogen van gemeenten en provincies verdampten in 2008.
Gelukkig krijgen ze voorrang bij het terugbetalen van de schuld en de meeste gemeenten en provincies hebben de klap aardig overleefd. Sommigen zagen hun eigen vermogen zelfs groeien. De gemeente Amstelveen zag 14,9 miljoen euro verdampen in de IJslandse geisers, maar had eind 2009 toch een eigen vermogen van ruim 163 miljoen in de boeken staan.

Ik ben het roerend eens met het kabinet dat ieder naar eigen vermogen moet bijdragen om de overheidsboekhouding kloppend te krijgen. Ik heb met wat gegoochel dus net laten zien, hoe de overheid zelf het voorbeeld kan geven.

Geef een reactie

Eigen vermogen burger verdampt

Eigen vermogen burger verdampt Dat Nederlanders een spaarzaam en behoudend volkje zijn, mag zo langzamerhand een mythe heten, die naar het rijk der fabelen verwezen dient te worden.
Er mag dan zo'n 250 miljard euro aan spaargeld op de banken staan, Nederlanders springen toch avontuurlijk om met hun geld. Tegenover al dat spaargeld staat namelijk 721 miljard euro aan schulden. Daarvan is grootste deel (€ 625 miljard) hypotheekschuld (zie CBS bericht).

Tegelijkertijd begint het vermogen van de burger aardig te verdampen. De waarde van aandelen en obligaties is zo'n 66 miljard euro kleiner geworden. Wie beleggen ook als appeltje voor de dorst zag, kijkt nu tegen verschrompeld ooft aan. Zuur voor de mensen die hopen hun aandelen in te ruilen als hun huishoudbudget daar om vraagt.

Maar dan is er altijd nog dat spaargeld. Dat verdampt niet zomaar, hoewel dat er vorig jaar voor de IceSave-spaartders wel naar uitzag. Het totale spaartegoed van Nederland staat echter in geen verhouding tot de totale schuld. Je kan wel stellen dat de huishoudens een liquiditeitsprobleem hebben. Zeker als je meerekent dat de meeste hypotheekschulden hoger zijn dan de waarde van de gekochte huizen.

Valt de burger nu om? Nee, zo'n vaart loopt dat niet. Hooguit wordt de burger in zijn bewegingsvrijheid beperkt. Wie, om welke reden ook, van 't Woudt wil verhuizen naar Persingen, zou er wel eens voor moeten kiezen wat langer in 't Woudt te blijven wonen. Omdat het huis alleen tegen een veel te lage prijs van de hand is te doen.
Wie blijft zitten waar men zit en een redelijk inkomen heeft, zal niet snel in liquiditeitsproblemen komen. Of je moet ruim voldoende spaargeld in kunnen zetten om de verhuizing en het verlies aan woningwaarde te bekostigen.

Blijkbaar bereiden mensen zich voor op gebruik van hun spaargeld.
De DNB (De Nederlandse Bank) meldt een opmerkelijke transactie. In februari namen haalden spaarders in totaal 2,9 miljard euro af van hun spaarrekeningen met vaste looptijd. De grootste opname sinds oktober 2001. Het grootste deel daarvan werd gestort op snel toegankelijke spaarrekeningen.
De DNB denkt dat de teruglopende rente op de vaste looptijd-rekeningen daar een oorzaak van is. Maar de DNB vermoedt dat meer mensen nu liever hun geld op liquide vormen van spaargeld zetten. Of de burger voelt nattigheid, òf de burger heeft grootse aankoopplannen.

Ik hou het op het eerste. De burger kiest voor veiligheid. Nog niet van de schok bekomen van vallende banken, lijkt het veiliger snel bij je spaargeld te kunnen. Nu is het spaargeld wel verzekerd. De spaarder kan op het garantiefonds van de banken rekenen. Gaat een bank failliet, dan keert dat fonds nog altijd tot maximaal € 100.000 uit. Vooral kleine spaarders zijn dus niet zomaar de dupe.

De NVB (Nederlandse Vereniging van Banken) wil nu van dat garantiefonds af.
De limiet van € 100.000 moet omlaag en het systeem dat alle banken meebetalen bij problemen, moet vervangen worden door een soort staatsverzekering. De banken betalen daar een premie voor en de staat keert eventuele claims uit. Een voorstel van de Adviescommissie Toekomst Banken. In het leven geroepen om de banken van een beter imago te voorzien.

Fijn imago. Sparend Nederland krijgt een lagere vergoeding en moet de hand ophouden bij de overheid. Die heeft ondertussen al aardig wat in de banken gestoken, waar nog allerminst duidelijk van is, wanneer en hoeveel daar van terugkomt. Zolang er geen bank meer omvalt, zal niemand iets van die gewijzigde regeling merken. Maar als het wel weer gebeurt, is de spaarder de klos.

Ik adviseer de NVB dat voorstel onmiddellijk te verdampen en met een regeling te komen, die de positie sterker maakt, dan die tot nu toe is geweest. Dat zou beter passen in de moreel-ethische verklaring (de Bankierseed), waaraan adviescommissie nog werkt.
Voor zover dat soort codes waarde zullen hebben.

Geef een reactie

Eigen vermogen gemeenten verdampt

Eigen vermogen gemeenten verdampt Inmiddels is bekend dat niet alleen particulieren, maar ook lagere overheden geld hebben staan bij de omgevallen IJslandse Icesave-bank. Zeker twaalf gemeenten hebben voor 58 miljoen euro bij buitenlandse banken staan.

(Zie ook de updates onderaan het artikel en vul de poll in – laatste update: 15 okt. 18.30 u.)
In Asten had men 1 miljoen weg gezet bij Icesave, in Zundert en Goes is het aantal euro's nog onbekend, maar het gaat om miljoenen.In Zeeland is het helemaal mis. Niet alleen de gemeente Goes moet zien wat ze nog terugkrijgt uit IJsland, ook de provincie is niet zeker wat ze van de 5 miljoen die ze bij de failliete Lehman Brothers Bank terug zal zien.

De Staat is niet van plan garant te gaan staan voor de lagere overheden. De VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) is zwaar teleurgesteld in de houding van het Rijk. De gemeenten hadden immers vertrouwd op de informatie van DNB (De Nederlandsche Bank) dat het allemaal wel okee was in IJsland en Amerika?

Het Rijk weigert niet voor niets garanties te bieden. Het eigen vermogen van gemeenten en provincies is aanzienlijk. Ze hebben een aardig appeltje voor de dorst. Het kabinet maakte begin 2007 bekend de stille reserves van de provincies te willen afromen.

De oplossing?
Gemeenten hebben, volgens het CBS, zo'n 2,3 miljard euro aan eigen vermogen.
De provincies hebben een wat grotere spaarpot: 3,8 miljard euro.
Die vermogens zijn inder andere mogelijk gemaakt door het superdividend dat de Bank Nederlandse Gemeenten heeft uitgekeerd (231 miljoen euro)aan de gemeenten en afkoopsommen van het Rijk aan de provincies, voor het onderhoud van wegen

Het lijkt mij dat de gemeenten en provincies dus hun eigen boontjes wel kunnen doppen. Het wordt wel scherp in de gaten houden of uw gemeentelijke en provinciale belastingen zullen stijgen.
Raak niet in paniek als uw lokale overheid aankondigt uw spaargeld hard nodig te hebben, omdat het Rijk niet bijspringt in de lokale kredietcrisissen.
U kunt in dit geval uw medewerking gerust weigeren.

Update 13 okt; 15:40 u.
In Goes en Zundert gaat het om respectievelijke 12 en 2,5 miljoen euro. In Dordrecht staat zeker 11,4 miljoen aan onzekere aandelen uit.
Een nog onbekend aantal gemeenten zouden bij elkaar voor minstens 100 miljoen in onzekerheid leven.
Al zou dat tot 1 miljard oplopen, dan nog houden de gemeenten een reserve van 1,3 miljard euro over.
De VNG wil dat minister Bos garant staat. Hopelijk houdt Bos in dit geval de beurs gesloten.

Update 13 okt. 20.15 u.
Amstelveen: 15 milj.; Pijnacker/Nootdorp: 12 miljoen. Een inventarisatie van het ANP zou duidelijk maken dat het allemaal meevalt. De grote steden zeggen niks op buitenlandse banken te hebben staan.
Meldt u het hier als uw gemeente uit de kast komt?

Update 13 okt. 21.50 u.
Jawel, mijn gemeente is er bij! Den Haag: 10 miljoen. Het ANP had het dus mis. Minstens 1 grote stad moet zien hoe dat geld terugkomt.
Verder: Naarden 1 milj., Alphen a/d Rijn 3 milj., Veere (och, dat arme Zeeland) ook 3 milj.
Tussenstand: 10 gemeenten, bij elkaar goed voor 70,9 miljoen. Wie volgen? Want we zijn nog lang niet aan de geschatte 100 miljoen.
De PvdA heeft, bij monde van Pierre Heijen, in de 2e Kamer voorgesteld de kleine gemeenten onder financieel toezicht te stellen. Aha! op de kleintjes letten, hè? En Den Haag dan?

Update 14 okt., 12.00 u.
Gemeente Opmeer 7 miljoen. Scherpenzeel: 2,5 milj.
Voorlopige stand: 12 gemeenten, te samen 80,4 miljoen onzekerheid.
Gemeente Diemen vindt het noodzakelijk persbericht te verspreiden, dat men geen geld in IJsland heeft.
In Nova verklaarde de wethouder financiën in Zundert, dat ze daar nog altijd het Van Goghmuseum hebben. Geld is ook niet alles?

Update 14 okt., 16.40 u.
Gemeente Texel: 8 miljoen. Daarmee is de verwachte 85 miljoen overschreden en is men op weg naar de 100 miljoen.
De tweede provincie is ook “binnen”: Groningen heeft 30 miljoen in IJsland uitstaan..
Overigens is het eigen vermogen der provincies sinds 2006 toegenomen met 465 miljoen euro.

Update 14 okt., 23.00 u.
Gemeente Woudenberg: 1 miljoen. Provincie Noord-Holland: 110 miljoen (zegt Bos)
Tussenstand: 14 gemeenten, goed voor 89,4 miljoen.
Drie provincies, totaal 135 miljoen onzeker.
Eén waterschap (Roer en Overmaas): 5 miljoen in IJsland.
Dat geld zijn “we” kwijt. Nu naar je eigen lokale overheid stappen en gaan vertellen wat er met de rest van het eigen vermogen moet gebeuren, voor dat ook verdampt?
(Lees ook het artikel van 14 oktober)

Uit de poll blijkt, tot nu toe, dat een grote meerderheid vind dat de lokale overheden in deze kwestie hun eigen boontjes moeten doppen. Geen beroep op het Rijk of de eigen burger doen.

Update 15 okt., 11.30 u.
Provincie Noord-Holland blijkt 2 miljoen minder onzker spaargeld uitgezet te hebben dan Bos eerst aankondigder.
Diverse media berichten dat er ruim 250 miljoen door lokale overheden op tijfelachtiuge bankrekeningen is geparkeerd.
Echter: tot nu toe weet men niet meer dan een krappe 230 miljoen op te sommen. Nog een aardig bedrag.
De roep om maatregelen wordt steeds luider. Wouter Bos volgt het idee dat zijn partij in de 2e Kamer lanceerde, om lagere overheden scherper te contoleren op hun spaar- en beleggingszin.
Ook wordt er gekibbeld over de “schuldvraag”. Het VNG komt op voor haar leden. De staatsbank DNB had immers een A-rating gegeven voor de IJslandse bank?
Over die schuldvraag kom ik, in een nieuwe artikel, later nog terug.

Update 15 okt., 18.00 u.
De provincie Noord-Holland maakte bekend samen met de gedupeerde provincies en gemeenten aan een oplossing te gaan werken.
Morgen zouden er meer gegevens bekend gemaakt worden over het aantal overheden en de omvang van het onzekere vermogen. Prangende vraag: eerst vielen gemeenten door de mand, toen wat provincies. Zou het Rijk ook nog wat geld hebben weggezet op één van de IJslandse banken?
Morgen de laatste update hier.
Lees ook de epiloog.

Geef een reactie