Tag archieven: inspraak

E-volksraadpleging

Niet zeuren, maar meedoen. Zo nodigde minister Schippers in het tv-programma Buitenhof de belanghebbenden in de zorgsector uit, zelf bezuinigingsvoorstellen te doen. Blijkbaar heeft de online  ‘keukentafeldiscussie’, die de minister vorig jaar is begonnen, niet veel opgeleverd.  Het is één van de ‘doe mee’-projecten die de rijksoverheid heeft lopen.

Doe mee, roept de rijksoverheid haar burgers toe, want ze ‘is geïnteresseerd in meningen, ideeën en initiatieven vanuit de samenleving”. De Rijksoverheid doet aan E-consultatie, met opmerkelijke inhoudelijke en kwalitatieve verschillen tussen de diverse online initiatieven, waar burgers en organisaties hun stem mogen laten horen.

Het kan allemaal zonder af te moeten reizen naar inspraakbijeenkomsten met lauwe koffie. Reageren op wetsontwerpen op internetconsultatie. Met online formulieren Green Deals voorstellen of ideeën ter vermindering van de regeldruk insturen.. Lid worden van LinkedIngroepen en meepraten over een nieuwe Elektriciteits- en Gaswet of over het Europese landbouwbeleid. En via Facebook kun je minister Schippers aan briljante ideeën helpen om de zorg betaalbaar te houden.

Ooit een overheid meegemaakt die zo intensief het volk raadpleegt? Het kan natuurlijk makkelijker dan vroeger, dankzij deze vormen van e-consult. Het volk reageert enthousiast, zou je denken.

Dat lijkt af te hangen van de mate waarin dat onderwerp in de publiciteit is én van het internetmedium dat is ingezet. Een overzicht onderaan dit artikel (details in dit exceldocument):

De cijfers geven een groffe indicatie van de levendigheid op de diverse online platforms. Ze zijn afkomstig van beschikbare evaluaties (Internetconsultaties en Green Deals), antwoorden op vragen van Sargasso aan beheerders van de website Toekomst glb (Gemeenschappelijk landbouwbeleid) en eigen tellingen op LinkedIn-, Facebook- en Twitterpagina’s (Elektriciteit- en gaswet, Betaalbare zorg en Vermindering Regeldruk).

Wat ook opvalt is dat de “zwaardere kost” het beter doet dan de wat populaire items. Op Internetconsultatie moet je wetteksten doorploegen. De toekomst van een gemeenschappelijk landbouwbeleid raakt vele facetten en de Europese regelgeving op dit gebied is ook geen flauw kost. En wie zich wil verdiepen en meepraten over een nieuwe Elektriciteits- en gaswet zal op zijn minst een beetje kennis moeten hebben van het complexe stelsel oude wetten.

Toch scoren juist deze drie initiatieven goed. Het ligt voor de hand het succes van Internetconsultatie te verklaren door een paar grote klappers, die dankzij belangenorganisaties flink in de publiciteit zijn geweest. De Natuurwet van voormalig minister Bleker en de Wet Passend Onderwijs leidden tot duizenden reacties.

Maar publiciteit verklaart niet alles. De twee slechtst lopende projecten betreffen items die ook op ruime mediabelangstelling mogen rekenen. Het project ‘Van regels naar ruimte’ (vermindering regeldruk) wordt vooral door het kabinet zelf in de spotlights gezet. De betaalbaarheid van de zorg is bijna niet uit het nieuws te branden.

Misschien dat deze twee projecten minder deelnemers en reacties telt vanwege de manier waarop het is opgezet. “Van regels naar ruimte’ kent wel een serieuze component (voorstellen indienen die tot projecten verheven kunnen worden), maar Twitter is natuurlijk geen goed platform om degelijk uitgewerkte voorstellen te doen.

Dat geldt ook voor de Facebook-keukentafel van minister Schippers. Daar staan vier vragen waarop je kan reageren. Meer niet. Juist de belangrijkste vraag (Wat is volgens jou de beste manier om te besparen in de zorg?) levert de meeste reagerenden (59) en reacties (68) op.

De andere drie vragen vinden mensen amper de moeite. Vijftien mensen gaven evenveel reacties op de vraag ‘Denk je dat door meer eigen betalingen de mensen ook minder snel naar de dokter gaan?’
Twaalf mensen gaven veertien reacties op de vraag welke keuzes ze bereid zijn te maken. Op ‘Het is fijn om een eigen kamer te hebben in het ziekenhuis. Wil je dan ook nog de laatste technologie in het zorgpakket?’, gaven slechts acht mensen elk één reactie.

Kortom: Publiciteit en populaire media zijn niet voldoende. Publiciteit werkt alleen als grote groepen belanghebbenden de trom roeren en niet als het vooral de pr-vlaggen van het kabinet zijn. Sociale media en online projecten werken alleen als er content op staat, die er toe doet. Het volk heeft donders goed door wanneer ze serieus geraadpleegd wordt.

EconsultRijk

Geef een reactie

Meedenken over de zure appel

Meedenken In elke gemeente is het nu wel duidelijk dat de inwoners even door de zure appel heen moeten bijten. De boodschap wordt echter op verschillende manieren door de strot gedouwd. In veel gevallen nemen de burgemeesters en wethouder hun ‘moedige’ beslissingen en mag de gemeenteraad er nog even op schieten. De inwoners krijgen te horen dat er een groter beroep op hun inbreng zal worden gedaan. Als de bezuinigingen een feit zijn. Niet tijdens het opstellen van de plannen.

Het is de wettelijke weg naar de bezuinigingen. De gemeentebesturen zijn tenslotte de enig eindverantwoordelijken voor het beleid. De gemeente Bernisse neemt dus haar eigen verantwoordelijkheid en “wil een groter beroep doen op de inwoners om hun directe leefomgeving aantrekkelijk te houden en te maken en zich daarnaast ook in te zetten voor het behoud van collectieve openbare voorzieningen”. De inwoners moeten voortaan hun eigen straatje schoonvegen?

Toch zijn er gemeenten waar de inwoners nog mogen meedenken over de zure appel, voordat de plannen hun definitieve beslag krijgen. Meestal via het gebruikelijke spreekrecht tijdens gemeenteraadsvergaderingen. Soms op speciale bijeenkomsten, zoals de ‘politieke markten’, die de gemeente Apeldoorn organiseert. Die gemeente biedt ook nog een digitaal discussieforum, waar inwoners hun meningen over de gemeentelijke kerntaken kunnen ventileren.

Apeldoorn luistert dus nog wel naar de inwoners. Ook Brummen volgt een soortelijke werkwijze. Daar is al een live-forum gehouden en wie alsnog meningen en ideeën wil leveren, kan tot 4 november naar de gemeentelijke griffier mailen. Zullen de meningen ook terug te vinden zijn in de uiteindelijke plannen?
De gemeente Eindhoven lijkt een stapje verder te gaan. Op een speciale website worden de inwoners naar hun ideetjes gevraagd en de wethouder van financiën, Staf Depla, belooft alle bruikbare ideeën mee te nemen in de voorstellen naar de raad.

De Eindhovenaren zijn er serieus mee aan de slag, meldt de gemeente. “Gemiddeld blijven mensen 5 ½ minuut op de website. Dat is betekent dat een groot deel van de bezoekers daadwerkelijk geïnteresseerd is in de ideeën en zelf heeft meegedaan in de discussie”.
En er worden al uitstekende ideeën geleverd. Zo zeggen sommige inwoners wel een stukje groen van de gemeente te willen kopen. Dat betekent inkomsten voor de gemeente èn een besparing op de kosten voor het onderhoud.
Iets dergelijks had de gemeente Breda ook al bedacht. Voor zo’n kleine 40 duizend euro kan men sponsor worden van rotondes, parken of pleinen willen adopteren. De gemeente hoopt zo twee miljoen te bezuinigen op het onderhoud van de parken en pleinen.

Kijk, dat zijn nog eens baanbrekende ideeën. De vermarkting van de gemeenten. Burgers en bedrijven kopen gewoon wat gemeentelijk bezit op. Men wordt eigenaar van de eigen woonplaats. Hulde voor de gemeentebesturen van Eindhoven en Breda, die inzien dat die woonplaatsen van de mensen zelf zijn en niet van een college van burgemeester en wethouders.
Ik mag aannemen dat als de inwoners massaal geld bijeen leggen om de hele stad in bezit te krijgen, ze dan ook zelf mogen beslissen of er wordt bezuinigd en waar. Zelfbestuur kun je kopen. Zou de gemeentelijke marktwerking de lokale democratie op zijn kop zetten?

Geef een reactie

Bestuurlijke vernieling

Bestuurlijke vernieling Het vorige kabinet had eerst een regeerakkoord en ging vervolgens 100 dagen het land in om in dialoog met de burgers te gaan. Dialoog is het hedendaagse eufemisme voor inspraak.

Inspraak was een produkt dat voortkwam uit de roerige 60’er en 70’er jaren, waar bepaalde burgers de straat op gingen, of een studentenpandje bezetten, om meer zeggenschap te eisen. Na wat halsstarrig verzet tegen de toenmalige nieuwigheden, besloten de bestuurders, volgens de wetten der repressieve tolerantie, de burgers inspraak te geven.
Inspraak was het eufemisme voor zeggenschap. Of beter gezegd: medezeggenschap. Een goed verstaander begrijpt het nuanceverschil.

De hedendaagse dialoog, zoals onder Balkenende toegepast, heeft veelal dezelfde stoffige kenmerken als inspraak en medezeggenschap. Men hure een zaaltje, men schenke wat koffie en stelt een microfoon of twee ter beschikking.
Aan het eind van het samenzijn worden de aanwezigen geprezen om hun betrokkenheid en gaat iedereen huiswaarts. Enige dagen later lezen de betrokken in de krant dat de bestuurder het fijn vond ze gehoord te hebben, dat er heel wezenlijke bijdragen de revue zijn gepasseerd en dat ze zeker meegenomen zullen worden als het besluitproces daar ruimte voor biedt.

Maar al te vaak vinden de insprekers er weinig van terug, omdat het hier toch om een complexe materie gaat of de economie hersteld moet worden of in dit tijdsgewricht andere prioriteiten de aandacht nodig hebben.
Zelden begint een dialoog of inspraakronde met de mededeling dat er van het gebodene geen gebruik zal worden gemaakt. Een schoonheidsfoutje dat volgens sommigen tot de kloof tussen bestuurders en Jan-met-de-pet heeft geleid.

In Den Haag (nee, niet het Binnenhof, maar het Spui) heeft men door hoe het wel moet. Fraai staaltje ‘lessons learned’. Niks muffe zaaltjes met dialoogtafels. Maar de contemporaine variant van de ideeënbus: de e-mail.
De onderhandelaars voor een nieuw college van B&W, roepen de burgers op ideeën aan te dragen voor het nieuwe coalitieakkoord. Op een speciaal beschikbaar gemaakt emailadres kunnen de Hagenaars loos gaan. Uiteraard met de belofte serieus met de medezeggenschap om te gaan.

Maar, daar komt de noviteit, met tevens de waarschuwing dat er geen garantie is dat de aangedragen ideeën daadwerkelijk opgenomen zullen worden in het uiteindelijke akkoord.
Helder, eerlijk. Hulde dus. Een doorbraak in de bestuurlijke vernieuwing.

Geef een reactie

Rekenkamer vraagt ideeën.

Rekenkamer vraagt ideeën In Friesland wordt dit weblog niet alleen gelezen, er worden zelfs ideeën uit overgenomen. Eind mei vroeg ik mij af of de burger meer betrokken kon worden bij het werk van de Algemene Rekenkamer. U weet wel: Rijk's kascommissie, die af en toe gehakt maakt van de manier waarop de overheid verantwoording aflegt over de relatie tussen de middelen, het geld, en de doelen (zie dit artikel).

In de gemeente Gaasterlân-Sleat maakt men daar een beginnetje mee. De lokale Rekenkamer is druk bezig het onderzoeksplan voor volgend jaar op te stellen. Nu roept die Rekenkamer de burgers op ideeën voor onderzoek aan te leveren. In een korte brief of e-mail mogen burgers suggesties doen voor onderzoek naar “de aanpak van de gemeente op allerlei gebieden. Is er bijvoorbeeld op een bepaald beleidsterrein, zoals het onderwijs, de jeugd, ouderen, sport of veiligheid, goed gehandeld en is het bestuur van de gemeente daarbij op een verstandige wijze omgegaan met het geld?“

Kijk, da's aardig. Het zal niet de bedoeling zijn dat burgers nu bijvoorbeeld op het idee komen de declaratiebonnetjes van burgemeester en wethouders op de gemeentelijke website te plaatsen. En het zal ook niet de bedoeling zijn uit te laten zoeken of de kosten van een vergunning voor het plaatsen van een duiventil in de achtertuin wel kloppen.

Het gaat er natuurlijk om of de burger nou eens uitgezocht wil zien of het geld dat aan de Gaasterlandse veiligheid is besteed, de gemeente verlost heeft van de criminaliteit. Of dat het salaris van de ouderenadviseur wel uitbetaald is in een rijk en bloeiend bejaardenleven. En hoe zit dat met de aanschaf van al die regentonnen die gratis af te halen zijn? Gaat dat de burger nog wat opleveren in de vorm van een lagere waterrekening?

Of zouden er een paar uitgerekende Gaasterlanders zijn, die ideeën in de bus doen voor heel andere aanpak van onderzoek? Zo maakt de Rekenkamer niet alleen een droog rapport, maar brengt ook adviezen uit aan de gemeenteraad. Nu de burger er bij wordt betrokken, zou die een rapportcijfer kunnen uitbrengen, dat tevens een advies inhoudt. Bij een voldoende mogen de lokale bestuurders en vertegenwoordiger verder op de ingeslagen weg. Bij een dikke onvoldoende is het plaatsmaken voor een nieuw bestuur.

Nu bent u geen inwoner van de gemeente Gaasterlân-Sleat. Toch heeft u wellicht ideeën waar de Rekenkamer wat mee kan. Spuien maar en ik zal ze per e-mail doorsturen.

Geef een reactie