Het geloof in maakbaarheid berust op het idee dat gedrag en processen te veranderen zijn door sturing en scholing. Komt er een hoop water op het land af, dan bouw je dammen en dijken en stuur je het water de andere kant op. Vaardigheden om dijken te bouwen en ook waterhoogten te voorspellen kun je leren. Met kennis en kunde maken we de wereld tot wat we maar willen.
Nu heeft elk geloof in wat voor idee dan ook wel een tegenhanger. Neem bijvoorbeeld hoogleraar Willem Verbeke (Erasmus Universiteit), die het idee nuanceert dat je kunt worden wat je wilt, als je maar je best doet. Stel je hebt het altijd wel lollig gevonden in een winkel te staan. De baan van je dromen. Na een poosje blijkt dat je niet zo'n beste verkoper bent. Hup, op naar een training om verkoopkwaliteiten op te doen. Het wordt wel wat beter, maar echt geweldig wordt het niet.
Hoogleraar Verbeke heeft een groep verkopers de hersenscanner in gejaagd en de foto's maakten duidelijk wat nou het verschil tussen een goede en slechte verkoper was: de vaardigheid om de gedachten van de klant te kunnen lezen.
Daar heb je een bepaald deel van je hersenen voor nodig en jawel hoor, de slechte verkopers gerbuiken die gedeeelten niet. Volgens hoogleraar Verbeke heeft het geen zin mensen op verkoperstraining te sturen wiens relevante hersendelen slecht functioneren. Die mensen kunnen best heel goed in wat anders zijn, maar verkoper? Nee.
Kan je dan wel een baan vinden waar je gelukkig van wordt? Zeker wel. Hou maar op met sollicitatietrainingen, workshops om je eigenwaarde op te krikken en internettestjes om je sterke en zwakke kanten te ontdekken. Laat een hersenscan maken. De hoogleraar verwacht dat over een jaar of tien mensen massaal van dit hulpmiddel gebruik zullen maken. Hij vindt het overigens niet zo'n goed idee dat werkgevers liever de foto's van je brein inzien dan je c.v. He moet vooral een middel zijn om mensen zelf te laten onderzoeken of ze wel de passende sociale vaardigheden bezitten of dat hun hersens zo in elkaar zitten dat ze uitstekende managers zullen worden.
Dat zulk soort kwaliteiten maakbaar zijn is een hersenspinsel. Laat dus eerst de kwaliteiten die je wel hebt op de gevoelige plaat vastleggen en doe daar je voordeel mee. Dat kan dus het vinden van de perfecte job zijn, maar wellicht kun je ook het bij jou passende huisdier vinden. Misschien kun je er nu eens achter komen of je werkelijk wel het feestbeest bent of de toch wat saaie piet voor wie je ondanks alle party-bezoek door vrienden wordt versleten. Laat een scannen welke hersendelen toch telkens weer voor die misverstanden in je relatie zorgen en vindt uit welk huisdier het beste bij je past..
De lezersvraag: Wat zou jij van jezelf willen weten en daar een uurtje in de MRI-scanner voor over hebben?
(lees ook meer in het bronartikel in het Financieele Dagblad).