Wie heeft er nog geen workshop of seminar cultuurverandering gehad? Degenen die nu de vinger opsteken horen niet tot het selecte gezelschap âhardwerkende Nederlandersâ. Wie werkt heeft al meerdere veranderingen aan zich voorbij zien trekken. Sommige veranderingen zijn heel praktisch van aard. Sommigen gaan over nieuwe visies en missies. Maar bij bijna elke verandering is het een gewoonte geworden het even over de cultuur van een bedrijf of organisatie te hebben.
Waarom? Omdat veel ingrijpende veranderingen vaak ook een andere bedrijfscultuur nodig hebben. Helaas wordt er te vaak mee bedoeld dat een bepaald cultuurtje een verandering in de weg kan zitten. Het meest irritante cultuurtje is die van behoud- en gemakzucht. Een wat conservatieve cultuur die tegen elke verandering lijkt te zijn.
Menig manager zal het herkennen. Prachtige plannen liggen optafel, maar het personeel klaagt steen en been en staan uiterst sceptisch tegenover de aangekondigde veranderingen. Geen nood, de manager huurt een fantastische coach in, organiseert een spetterende dag en zet een traject tot cultuurverandering op. Daarna moet iedereen weer gewoon aan het werk.
En ja, dan heb je van die figuren die de coach niet begrepen hebben, die van de spetterende dag alleen de borrel na hebben onthouden en aan wie het traject volledig voorbij lijkt te gaan. Dat vindt de manager, want de veranderingen gaan moeizaam en er blijft gezeur hangen. Het personeel wordt verweten een klaagcultuur te hebben en niet open te staan voor veranderingen. Het personeel wordt opgedragen de nieuwigheden gewoon eens aan te gaan. Zonder reserves en met wat meer enthousiasme.
Ik heb nieuws voor al die teleurgestelde managers. Het personeel is helemaal niet tegen veranderingen. Ik herhaal: helemaal niet tegen veranderingen!
Ja maar, reageren meteen de managers, waarom komen mijn veranderingen dan zo moeizaam van de grond? Waarom verzet men zich zo daartegen? De antwoorden op deze vragen hebben de managers al. Antwoorden als âmensen zijn bang voor veranderingenâ en âmensen willen liever dat alles hetzelfde blijftâ of âmensen willen geen uitdagingen aan gaanâ, een andere formulering voor er heerst een behoudende cultuurâ.
Ik heb nog een nieuwtje voor de managers: dat zijn de verkeerde antwoorden. U zoekt het in de verkeerde hoek.
Natuurlijk is het leuk uitdagingen te hebben. Dat is ook het mooie van managersbanen. Als er al geen veranderingen nodig zijn omwille van de groeicijfers, dan zijn er wel veranderingen nodig wegens nieuwe regelgeving of andere geldstromen of, de mooiste van allemaal, nieuwe vakmatige inzichten. De manager krijgt dat als eerste op zijn bord. Het is een afwisselende, avontuurlijke baan. En daar zit tevens een enorme valkuil. Het beeld dat u van uw baan heeft, is niet hetzelfde als het beeld dat veel van uw medewerkers van hun baan hebben. Simpelweg omdat veel banen niet zo uitdagend en avontuurlijk zijn. Zouden die banen dat welzijn, dan zou het personeel vanzelf een meer avontuurlijke attitude hebben. Omdat ze anders hun werk niet goed en met plezier kunnen doen.
Maar goed, er zijn helaas een beperkt aantal uitdagende banen. Toch wil dat niet zeggen dat uw personeel tegen veranderingen is. Ik snap, beste manager, dat u dat denkt. Zet die gedachte even uit uw hoofd en ga eens na welke veranderingen uw personeel op het verlanglijstje heeft staan. Heeft u ook maar één moment overwogen die veranderingen door te voeren?
Ho, ja maar, sorry hoor, wacht even, dat kan zomaar niet. Ander loon, andere werktijden, andere werkprocessen, andere inrichting van de werkruimte, andere ideeën over de toekomst en u zegt: âHo, ja maar, sorry hoor, wacht even, dat kan zomaar nietâ?
Dat komt bekend over. Waar ken ik dat cultuurtje van? Zou het kunnen zijn dat uw personeel uw cultuur heeft overgenomen?