Tag archieven: zwevende kiezer

Nieuwe politieke partijen.

PartijenHet is voor een nieuwe politieke partij bijna niet te doen volwaardig aan de verkiezingsstrijd mee te doen. De media besteden er wel enige aandacht aan, maar partijprogramma’s komen nauwelijks aan bod en in de spaarzame interviews met lijsttrekkers staat vooral de vraag centraal waarom nieuwelingen denken een kans te maken.

Die kansen zijn er zeker. Denk aan de opkomst van de Boerenpartij, D665, DS’70, de LPF en de PVV. Of de moeizame gang naar de Tweede kamer van de SP. De partij kwam pas na deelname aan vijf verkiezingen in het parlement.

Dit jaar lijken er bijzonder veel nieuwe partijen aan de verkiezingen deel te willen nemen. Historisch gezien valt dat wel mee. Voor 1940 was het aantal deelnemers vele malen groter dan na 1945. Maar ook daarna waren er topjaren.

Geïnspireerd door een gesprekje over de verkiezingen, waar iemand zich afvroeg of er onder de nieuwe partijen misschien interessante keuzes zaten, startte ik een onderzoekje naar het fenomeen “nieuwe partijen’. Dat onderzoek is nog steeds in volle gang, nu in hechte samenwerking met de collega’s van Sargasso. De hoofdredacteur van Sargasso kwam op het idee hier meer werk van te maken en dat gaat het ook worden.

In een serie van zes artikelen besteden we aandacht aan de mensen achter de partijen, de achtergronden van de partijen en zetten een en ander in historisch perspectief.
We zijn al zeer bijzondere en ook uiterst merkwaardige zaken tegen gekomen. Met die informatie kun je een goede indruk krijgen en bepalen of er wellicht een interessante partij voor jou bij zit. Zo bedienen we ook de zwevende, de twijfelende en de radeloze kiezer.

De komende weken verschijnt elke donderdag een artikel, waarin op verschillende manieren naar de nieuwe partijen wordt gekeken. Vandaag verscheen op Sargasso het eerste deel. Een inleiding op de serie waaruit, dankzij het ANP, al informatie werd overgenomen door Trouw, de Volkskrant, het AD, de Telegraaf en het Parool.

In de volgende artikelen komen zwevende politici, losse liberalen, beunhazen en netwerkers aan bod. Kiezen doe je uiteindelijk zelf, maar we zullen in het laatste deel het kaf van het koren scheiden en een stemadvies geven. Daarna zul je vast meer geïnteresseerd zijn in de partijprogramma’s van sommige nieuwelingen.

Geef een reactie

Stilte voor het stemmen!

Vangnetje Vanavond doen politieke partijen een laatste poging zwevende kiezers te vangen. Leuke doelgroep. Twijfelaars, zwalkers. Wel een grote groep. De moeite waard om nog een televisiedebatje voor te houden? Waarna meteen een peiling natuurlijk. Wie voor de camera heeft gestotterd verlies een zeteltje, wie een avond lang de lachers op de hand kreeg, wint weer wat.

Verwacht wordt dat na vandaag een miljoen mensen de Stemwijzer geraadpleegd zullen hebben. Dat doe je puur voor de lol, omdat je nog niet weet wat je zult stemmen of twijfels hebt. Dat zijn zeker zwevers. De grootste zwevers vind je onder 55-plussers en in de zuidelijke provincies, volgens EenVandaag.
Het is geen ramp dat kiezers zweven. Als het een goed recht is elk jaar over te stappen van de ene naar een andere ziektekostenverzekering, dan mag je zeker van partij wisselen. Maar liever op basis van een oordeel over de prestaties van een partij, dan op grond van Stemwijzers, peilingen en tv-debatten.

Politiek partijen moeten eigenlijk campagne voeren, door hun werk te doen. De kiezer moet dat beoordelen en niets anders. Eigenlijk zijn verkiezingscampagnes overbodig. Nou goed, geef de partijen een paar weken de kans hun kandidaten te presenteren en wat tekst en uitleg over de successen en missers te geven. Maar dan moet het over en uit zijn. Zeker een week, liefst twee weken of langer zou een complete verkiezingsstilte ingelast moeten worden.

Als dat geen wet kan worden, dan maar een gedragscode. Geen stilzwijgende afspraak, maar een luid uitgesproken belofte dat politici geen reclamestunts meer uithalen. Het houdt ze maar van hun dagelijkse verplichtingen: het land regeren of de regering controleren. Grappige one-liners, gevatte terechtwijzingen, afspraken, beloftes kunnen ze ook kwijt in de debatten die in ’s lands volksvertegenwoordigende zaaltjes gevoerd worden.

De stilte betreft ook peilingen en stemwijzers. Wat heeft een zwevende kiezer eraan een advies uit de stemwijzer te krijgen en in de peilingen te lezen dat hij er naast zit? Peilingen kunnen het stemmen enigszins beïnvloeden. Wie weet zijn er zwevers er voor kiezen die een partij, die net dat ene zeteltje nodig heeft, hun stem te gunnen. En stemwijzers zijn dodelijk voor het eigen gezonde verstand.

Stilte voor het stemmen a.u.b!

Geef een reactie

De strategische stemmer

De strategische stemmer Moeten de politieke partijen de laatste campagnedagen de zwevende kiezer bewerken of de strategische kiezer?
De zwevende kiezer is een luis in de democratische pels. Burgers die elke verkiezing maar wat anders doen. Menig lijsttrekker zal er wakker van liggen, maar hoe die kiezer achter zich te krijgen, is moeilijk te beantwoorden. Gevoel, emoties en onzekerheid zijn te bespelen, de effecten nauwelijks te calculeren.

Een paar dagen geleden schreef ik over De zwevende kiezer. De strategische kiezer is weer een ander verhaal. De term ‘strategische stem’ suggereert dat er kiezers zijn die zeer berekenden te werk gaan, om een bepaalde coalitie aan een meerderheid te helpen.
Zo denkt Job Cohen door de strateeg geholpen te kunnen worden, om een VVD-PVV coalitie te voorkoen. In een artikel in Trouw schreef Maas Goote (D66), dat strategisch stemmen noodzakelijk is in Nederland, omdat de grote partijen de burger niet van dienst zullen zijn.

Peter Kanne, onderzoeker bij TNS Nipo, schreef een analyse voor De Volkskrant, waarin het gewicht van de strategische stem helemaal niet zo groot blijkt. In het artikel somt hij 14 motieven op, op grond waarvan kiezers hun stem bepalen. De strategische stem komt pas op de 10e plaats.(Lees meer op TNS Nipo).

De peilingen zijn nauwelijks van invloed, volgens het onderzoek van TNS Nipo. Helaas is niet vermeld of dat ook geldt voor de strategische stemmer. Op basis waarvan bepaalt de strateeg zijn stem? Dat kan bijna niet anders, dan op grond van de peilingen.
Maar een strategie is alleen van invloed als er veel strategische stemmers zijn. En dat is dus niet het geval. PvdA en D66 zullen er dus weinig mee winnen.

Deze informatie zal de overtuigde strateeg niet tot ander stemgedrag verleiden. Voor deze eigenwijzen dus nog even wat peilingeninformatie.
Houdt bij uw weldoordachte strategie rekening met de recente verschuiving naar links. Volgens het NRC en De Volkskrant tonen de peilingen een lichte opmars van de “linksche kerk”. Bij de laatste metapeiling van Sargasso (die alle peilingen combineert), kopte de redactie er ook zelfs winst voor de SP in.

Wie de peilingen als uitgangspunt neemt voor de Strategische Stem moet natuurlijk alleen naar de winst en verliescijfers kijken binnen de peilingen. Elke peiling berekent de winst en het verlies van zetels ten opzichte van het huidig aantal zetels in de 2e Kamer, behaald bij de verkiezingen in 2006. Maar vergelijk je de peilingen onderling, ontstaat een iets ander beeld (zie ook dit exceldocument).

Zo zou je kunnen zeggen dat D66 relatief de grootste groei doormaakt, vergeleken met 2006. Vergelijk je echter de laatste peiling voor de val van het kabinet, met de laatste peiling, dan is natuurlijk de VVD de relatief grootste stijger.
Bij Synovate (Politieke Barometer) en Peil.nl (Maurice de Hond) zijn D66. PVV en VVD de top-drie grootste stijger ten opzichte van de verkiezingen in 2006. Maar vergelijk je de eerste peiling na de val van het kabinet met de laatste peiling, dan is de VVD de grootste stijger, gevolgd door D66. Op de derde plaats staat bij Synovate dan GroenLinks en bij Peil,nl de PVV.

Verder blijkt links (PvdA, SP, GL) dramatisch te verliezen. Rechts (CDA, VVD, CU, PVV, SGP) wint, maar niet zoveel als,links verliest. Het midden (D66) wint wel behoorlijk. Alles relatief. De echte keiharde zeteltjes tellen natuurlijk uiteindelijk.
Strategisch kunt u dus D66 versterken, of het verlies van links temperen, of denken: ach, een goeie strateeg zorgt dat-ie bij de winnaars zit. Tja, dan rest u weinig anders dan u aan te sluiten bij de VVD.

Geef een reactie

De zwevende kiezer

De zwevende kiezer Ruim 16 miljoen inwoners en daarvan mag 74% op 9 juni bepalen onder welk bewind we de komende vier jaar ons huishoudbudget scherp in de gaten moeten houden. Dat zullen we ook pas na 9 juni weten, want nu valt er geen peil(ing) op te trekken.

Dat danken we aan de 30 tot 37% van het kiezersvolk dat maar een beetje “ins blaue hinein” zweeft. Een minderheid van 2,6 tot 4, 8 miljoen kiezers houden het land in onzekerheid. Want die groep gaat de doorslag geven, denken sommigen.

Balkenende denkt nog genoeg zwevers binnen te halen, om met weinig gezichtsverlies uit de stembus te komen. Zou kunnen, want het CDA heeft in de geschiedenis wel vaker slechte peilingen meegemaakt en toch genoeg stemmen gehaald om vele malen een kabinet te mogen leiden.
Ondertussen wrijft Rutte zich in zijn handen om de CDA’ers die er genoeg van hebben. Een deel van de christelijke achterban gaat deze keer op de VVD stemmen. Dat eigen leden ook gaan zweven, zal Rutte nauwelijks zorgen baren. Die ene Voorhoeve die D66 gaat stemmen, zal niet tot een gigantisch verlies leiden.

Zweven is ook helemaal niet erg, zegt politicoloog Philip van Praag in Nu.nl. Het is juist gezond voor de politiek. “Het gaat erom dat kiezers tijdens een verkiezing een oordeel vellen over hoe de partijen het gedaan hebben en hoeveel vertrouwen ze hebben in wat ze de komende periode gaan doen. Dan is het een gezonde ontwikkeling dat het niet vanzelfsprekend is dat ze een partij altijd trouw blijven”, stelt Van Praag.

Dat lijkt mij ook. De vaste lezers hier kunnen weten dat ik er geen probleem mee heb dat het CDA kans maakt deze keer niet in een kabinet deel te nemen. Maar de mogelijke coalities die de zwevende kiezer in de even zwevende peilingen veroorzaakt, zijn geen hoopvolle alternatieven.
Het zal de zwaartekracht van onzekerheid wel zijn, die zoveel zwevers naar rechts trekken. Nu, met de finale in zicht, zweven ze wel weer meer naar het midden. Van PVV naar VVD. Wat al behoudend was, heeft blijkbaar wel tabak van het CDA en trekt ook naar de VVD.

Ik heb echt geen idee hoe een groot deel van de zwevende kiezers over te halen is op 9 juni ineens een heel andere keuze te maken. Een keuze die in Nederland nog nooit is gemaakt: afscheid nemen van jaren dominantie van CDA en VVD. Jawel, de PvdA mocht ook wat jaartjes meedoen, maar de meeste tijd is voor een behoudend bewind gekozen.
De schaarse momenten dat de kiezers op avontuur gingen, maakten ze een ruk naar rechts (Fortuyn, Wilders). Daarmee wordt toch gezegd dat veel kiezers het CDA en de VVD niet behoudend genoeg vinden?
Maar die keuze is vreemd. Zogenaamd de ‘heersende elite’ een pak rammel geven en vervolgens kiezen voor dezelfde politiek, maar dan in het kwadraat.

Als mensen wat anders willen, is er maar één andere optie. Kiezen voor wat echt anders is en nog nooit in Nederland vertoond. In het huidige stelsel betekent dat kiezen voor GroenLinks, SP en, om tot een meerderheidskabinet te komen, ook kiezen voor PvdA en D66.
In de metapeiling van Sargasso lijkt die combinatie niet verder dan 52 zetels te komen. Nu relativeren zelfs opiniepeilers de waarde van peilingen, maar de meerderheid van de zwevende keizer zal veel te angstig zijn om die draai te maken. Dat is jammer, want alweer een gemiste kans op een politiek die echt voor iedereen is.

Geef een reactie