Quote van de toekomst:
“Het wordt steeds belangrijker dat zorgorganisaties rekening houden met de wensen en competenties van hun vrijwilligers“.
(Staatssecretaris Bussemaker van VWS, op Make A Difference Day, vrijdag 20 maart 2009)
Terwijl 50.000 vrijwilligers allerlei klusjes deden voor goede doelen, wees Jet Bussemaker op het belang van zorg voor vrijwilligers. Als zorginstellingen daar wat moeite mee hebben, kunnen ze een beroep doen op Zorg Beter met Vrijwilligers. Hoe maak je het werk aantrekkelijk, hoe zorg je voor een goede samenwerking tussen de beroepskrachten en familie? Dat soort vragen.
Een nieuwe website, waar je een test kan doen om te kijken voor welke vrijwilligheden je geschikt bent en waar organisaties vijf verbeterthema's en een databank met inspirerende voorbeelden kunnen vinden.
Dus wie vrijwilliger in de zorg wil worden, kan rekenen op een geweldige ervaring. Dat zal ook wel nodig zijn, want als jij nu nog niet als vrijwilliger in de zorg werkt, dan kom je vanzelf wel aan de beurt als de zorg echt veel te duur is geworden en de kredietcrisis ook jou heeft bereikt.
Een belachelijke voorspelling? Laten we eens wat zaken op een rij zetten en geef dan eens antwoord op die vraag.
1. Al jaren wordt er gehamerd op een duurder wordende zorg. Met de vergrijzing in aantocht wordt het niet alleen erg kostbaar, het zal ook meer moeite kosten genoeg personeel te hebben.
2. Eveneens wordt er al jaren gehamerd op normen en waarden, waaronder de eigen verantwoordelijkheid van de burger, ook voor de zorg. Dat werkt, want inmiddels is mantelzorg sterk gegroeid en maakt de Make A Difference Day duidelijk dat 50.000 mensen het voorbeeld van Hare Majesteit volgen en kopjes thee schenken in bejaardentehuizen, tuinen aanharken bij verpleegtehuizen, een praatje maken in ziekenhuizen en boodschappen doen als thuiszorgservice.
3. Vorig jaar diende SGP-kamerlid Van der Vlies een motie in, waarin hij het kabinet verzocht eens uit te zoeken of het niet aardig is, bij het toepassen van werktijdverkortingen, werknemers tijdelijk in te zetten als vrijwilliger in publieke sectoren, zoals de zorg en het onderwijs.
Hij heeft de motie vrijwillig ingetrokken, zodat die nooit in stemming is gebracht.
4. Nu de crisis voortdendert ziet de NOV (Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk) een mooie kans. Marius Ernsting, voorzitter NOV had berekend dat er 1,1 miljoen uren vrij komen door werktijdverkorting. Het lijkt hem een prima idee die uren aan vrijwilligerswerk te besteden. En om bedrijven daar warm voor te krijgen zouden de vrijwillige uren in mindering gebracht kunnen worden op de WW-premie. Een brief hierover is naar het kabinet gestuurd.
5. Het Nederlands Dagblad liet Movisie een onderzoek doen, waaruit bleek dat de vraag van burgers naar vrijwilligerswerk behoorlijk is gestegen sinds de kredietcrisis. Met name de sectoren zorg, welzijn en cultuur zijn populair. Ook het aanbod van vrijwilligerswerk is gestegen.
6. Vrijwilligersprofessor Lucas Meijs denkt dat de crisis wel meer vrijwilligers zal opleveren.
Hij corrigeert de misvatting dat alleen zielige werklozen vrijwilligerswerk doen. Nee, het zijn juist veel mensen met drukke banen en die volop in het leven staan, zegt hij in het Nederlands Dagblad. “Dit is een unieke situatie“, zegt Lucas Meijs, “we hebben te maken met mensen uit drukke banen die opeens meer tijd krijgen doordat ze boventallig raken of worden ontslagen. Die mensen willen niet thuis zitten, maar hun vaardigheden onderhouden en in een netwerk actief blijven“.
Hij waarschuwt wel dat als de crisis weer voorbij is, we al die vrijwilligers ook weer kwijt raken.
Terug naar de voorspelling. Zal in de toekomst iedereen aan het vrijwilligerswerk moeten?
Ik voorspel van wel. Nu is de makke van vrijwilligerswerk dat het vrijwillig wordt aangegaan. Heb je bij een “echte” baan een onkostenvergoeding die ze salaris noemen en ben je beschermd door de arbeidswetgeving, bij vrijwilligerswerk ligt dat heel anders.
Terwijl onze zuiderburen al jaren een heuse wet betreffende de rechten van vrijwilligers hebben, waarvan een gemoderniseerde versie per 2007 van kracht werd, hebben wij alleen een onsamenhangend scala aan wetten en moeten het verder doen met tips & trics die door de vakbond of vrijwilligersorganisaties worden aangeboden.
Hoe maak je het werk aantrekkelijk, hoe zorg je voor een goede samenwerking tussen de beroepskrachten en familie? Met dat soort vragen begon dit artikel. Maar als de kans groot is dat iedereen vrijwilligerswerk zal moeten doen, dan is de vraag naar een eenduidige wetgeving en een veel betere rechtspositie voor de vrijwilliger minstens even belangrijk.
Kan het kabinet in alle recessen (= vrije tijd, goed in te vullen met vrijwilligerswerk) daar niet eens werk van maken? Zo niet, dan blijft het kabinet misschien wat arbeidsonrust bespaard, maar moet het rekening houden met behoorlijk wat vrijwillige onrust.