Belastend wachtwoord

WachtwoordToen de virtuele wereld hier nog slechts bestond uit de televisiezenders Nederland 1, 2 en 3, leek het leven veel simpeler. Er was een redelijke duidelijkheid over goed en slecht. Had je iets misdaan en de politie stond voor je deur, dan was er geen sprake van dat je de toegang kon weigeren. Deed je dat wel dan forceerde de lange arm zich een weg naar binnen. Dat kon natuurlijk niet zomaar. Een rechterlijk bevel was het toegangskaartje tot jouw privé-domein. En had je wat illegaal spul achter slot en grendel in een burolaatje gedaan, dan kon je mooi de sleutel ophoesten. Die had je net ingeslikt, in de hoop dat ze zo jouw cirminele geheimen niet zouden ontdekken. Lukte het hoesten niet dan werd je “gevisiteerd”. De lange arm baande zich een weg door de achterdeur van je lichaam.

Nu heeft de politie het soms een stuk lastiger. Met name als het om illegale waren op de pc gaat. De pc is niet zomaar een burolaatje. Het is jouw persoonlijke archief, waar je hele hebben en houden in kan zitten. Elk document, elke foto, elk filmpje dat op de pc staat kun je beveiligen met een code, zodat het niet voor iedereen toegankelijk is. Die virtuele sleutel heb je natuurlijk niet zomaar op zak. Die zit in je hoofd. En omdat martelen verboden is, kan het een verschrikkelijke klus voor de politie zijn om achter je wachtwoorden te komen. Er zijn programmaatjes voor, maar voor het juiste wachtwoord is gevonden kunnen er kostbare uren voorbijgaan.

In Amerika heeft een federale rechter het politie-onderzoek naar kinderporno op de laptop van een verdachte nog lastiger gemaakt. De rechter bepaalde dat de verdachte niet verplicht was zijn wachtwoord te vertellen, op grond van de grondwettelijke bepaling dat niemand belastende gegevens over zichzelf hoeft vrij te geven. De officier van justitie neemt hier natuurlijk geen genoegen mee en is in hoger beroep gegaan. Nu is het wachten op een uitspraak van het Hooggerechtshof. Ondertussen kan de verdachte natuurlijk alle belastend materiaal van zijn laptop wissen. Kwestie van een paar minuten, denk ik.

Nederland kent ook grondwettelijke bepalingen die moeten voorkomen dat wie dan ook, de politie incluis, zomaar je privédomein binnenstruint. Maar als er voldoende aanwijzingen voor een verdachtmaking zijn, dan is een rechterlijk bevel zo voor elkaar. Je kan de deur op slot gooien, maar met een stormrampje is men fluks binnen. Met die stormram kan men ook je pc te lijf, maar dat zou vernietiging van eventueel bewijsmateriaal betekenen. Hoe moet de politie dan te werk gaan?

Wel, ook hier hoeft een verdachte niet mee te werken aan het verkrijgen van voor hem belastend materiaal. Nu zijn anderen, die op de hoogte kunnen zijn van wachtwoorden, wel verplicht die op te geven. Met andere woorden: de politie kan je provider of de systeembeheerder op je werk wel verplichten je wachtwoord vrij te geven. Artikel 125k van het wetboek van strafvordering zegt:

1.Voor zover het belang van het onderzoek dit bepaaldelijk vordert, kan (…) tot degeen van wie redelijkerwijs kan worden vermoed dat hij kennis draagt van de wijze van beveiliging van een geautomatiseerd werk, het bevel worden gericht toegang te verschaffen tot de aanwezige geautomatiseerde werken (…)
2. Het eerste lid is van overeenkomstige toepassing indien in een geautomatiseerd werk versleutelde gegevens worden aangetroffen (…)
3. Het bevel, bedoeld in het eerste lid, wordt niet gegeven aan de verdachte. (…)

Denk je dus veilig achter je wachtwoord te zitten, komt de politie via de deur van je provider binnen. Raar overigens dat de politie in Amerika niet naar de provider van de verdachte kan stappen, zoals hier dus wel geregeld is. Nu de rechercheurs de wanhoop nabij zijn omdat ze niet bij het bewijsmateriaal kunnen, is de uitspraak van de federale rechter is bijna uitlokking van meer suspecte verhoormethoden. Maar goed, zover komt het waarschijnlijk niet omdat ze daar in de VS al eerder heel vervelend mee in het nieuws gekomen zijn.

Nu de hamvraag: mocht je ooit ergens van verdacht worden, dan hoef je je wachtwoorden dus niet op te geven. Nou dacht ik dat wachtwoorden strikt persoonlijk en geheel voor eigen gebruik waren. In deze case is dat dus blijkbaar niet het geval. In de meeste gevallen moet je zelf een wachtwoord verzinnen en opgeven. Dat bijvoorbeeld je provider die dan ook weet is niet zo heel erg. Maar waarom kan die dan wel verplicht worden zo'n wachtwoord te verstrekken? Jij had die toch zelf opgegeven en was toch, volgens de wet, beschermd tegen het zelf leveren van belastend materiaal? Zijn lid 1 en 2 uit hierboven genoemd wetsartikel in tegenspraak met lid 3?

Slim web verbetert de wereld

Slim webOp een paar betweters na, zijn mensen is zoekende. Dolend in een complexe wereld. Onder hen idealisten van diverse pluimage, die de wereld willen verbeteren. Dat wil maar niet echt lukken en dus blijft men zoekende en verandert soms van ideaal. Er is altijd hoop en een van die verwachtingsvolle idealen heet internet. Het wereldwijde web bestaat nu 38 jaar en het heeft de wereld een tikkeltje veranderd. Maar verbetert?
Even een zijsprongetje. Een van de dingen die een betere wereld in de weg staat is de taal. Mooie woorden, prachtig geformuleerde idealen, gloedvolle betogen, ondertekende afspraken, het helpt bitter weinig. Dat komt omdat we met elkaar praten zonder te beseffen hoe weinig we van elkaar begrijpen. Milan Kundera heeft dat ooit, in de roman “De ondraaglijke lichtheid van het bestaan” prachtig verwoord als “het woordenboek van onbegrepen woorden”.
In Kundera's roman menen twee mensen veel gemeenchappelijks met elkaar te hebben. Als ze met elkaar praten denken ze idealen en hartstocht te delen. Er bloeit wat moois, dat later, als ze elkaar wat langer kennen, op een desillusie uitloopt. Omdat, zo legt Kundera uit, ze wel dezelfde taal, dezelfde woorden gebruiken, maar uiteindelijk blijkt hoe verschillend de betekenissen voor de twee individuen blijken te zijn. En dus scheiden hun wegen, weer verder zoekend.
Nu weer een “hard return” naar het internet. Veel informatie, een overweldigende hoeveelheid woorden, is beschikbaar voor bijna iedereen. Wie wat wil weten googlet er lustig op los, maar heeft dan de nodige moeite juiist dat te achterhalen waar hij/zij naar op zoek is. Dat komt omdat de zoekmachines niet lsim genoeg met woorden ompspringen. In het Volkskrantartikel “
Het web moet slim en sociaal worden” legt Frank van Hamelen, hoogleraar kunstmatige intelligentie, uit hoe dat komt.
Bij de zoekresultaten zit veel bagger, zo zegt hij, omdat een bepaalde zoekterm veel verschillende betekenissen kan hebben. En Google weet natuurlijk niet wat de zoeker precies wil. Je moet wel een heel exacte zoekterm gebruiken, wil je meteen de relevante hits voor je neus krijgen. Zomaar intikken dat je “wil weten waar en wanneer keizer Nero de petroleum gevonden heeft” levert gegarandeert miljoenen hits op. De kans dat het gewenste antwoord bovenaan de lijst staat is erg klein.
Dat kan beter, vindt de hoogleraar. Slimmere programmatuur moet een verbeterd semantisch web mogelijk maken. Citaat uit de Volkskrant: “Door gestructureerde woordenboeken te gebruiken, kan het web steekwoorden aan elkaar spinnen. Zoekmachines moeten weten dat 'Mokum'en Ámsterdam' hetzelfde betekenen en dat Amsterdam in Nederland ligt. Voor de mens voor de hand liggend, voor een computer niet”.
Nou, zo voor de hand liggend is dat voor een mens dus niet. Bovendien, zo zegt Christine Karman, een andere specialist op gebied van kunstmatige intelligentie, het is nog maar de vraag of je alle relaties tussen woorden kunt vastleggen. Zij ziet meer heil in computers die zelf leren welke begrippen met elkaar te maken hebben. Computers kunnen, wat leren betreft, slimmer zijn dan mensen. En dus moeten computers in staat zijn uiteindelijk woorden zo aan elkaar te verbinden dat het bruikbare informatie oplevert.
Met andere woorden: als je in je zoekmachine “hoe verbeter ik de wereld” intik, krijg je nu nog veel rommel op je scherm. Stel je bent een rechtse rakker. Dan heb je niks aan het on-line Communistisch Manifest, evenals een rooie rakker niet zit te wachten op de Moral Sentiments van Adam Smith. Nee, met de technieken die Christine Karmans voor ogen heeft, leert de pc jou kennen omdat-ie alles wat je er op zet onthoudt. Al die informatie kan aan elkaar worden gelinkt en moet het mogelijk maken ook bij jou passende antwoorden te geven op vragen die je via een zoekmachine stelt.
Da's mooi voor de zoekenden. Je krijgt het antwoord dat op je lijf geschreven is. En vervolgens hoor je dan weer wel tot de betweters.
Kan een computer ooit zo slim worden dat die alle beschikbare data langstruint op het web en een eenduidig antwoord geeft op de vraag wat succesvolle oplossingen er voor een betere wereld zijn? Een computer is geen mens dus die zou in staat moeten zijn begrippen op een objectieve manier bij elkaar te harken. De personages in Kundera's roman hadden geen pc en moesten dus bij elkaar uitzoeken wat echte liefde is. Hadden ze een superslimme computer gehad, dan hadden ze dus, in theorie, hetzelfde begrip daarover kunnen hebben.
Er is echter één klein probleempje. De input. Alles wat op het web staat, is er door mensen opgezet. Met alle verschil van opvattingen vandien. En dus is het heel goed mogelijk dat Kundera's zoekenden van google “Platoonse pornografie” als antwoord op hun vraag naar liefde zullen krijgen, dankzij die geavanceerde technologie. Nog steeds een rommeltje dus en het liefdespaar begrijpt opnieuw niet waarom het een en ander misloopt.
De wereld hangt van woorden aan elkaar. Wie die woorden zo aan elkaar weet te linken dat het onbegrip de wereld uit is, verdient zowel de Nobelprijs voor de vrede als die voor de literatuur. Zal die gecombineerde prijs ooit naar het wereldwijde web gaan?

Gedwongen zorg

DwangbuisDe dwangbuis van vier opeenvolgende Balkenende's wordt steeds verder vastgesnoerd. Wat eerst nog vrijblijvende verantwoordelijkheid heette, wordt langzaam maar zeker regelrechte dwang. Keuzes worden niet voorgelegd, ze worden afgedwongen. Er mag steeds minder, er moet veel meer. Verplichte identificatie, verplichte zorgverzekering, verplichte bewaring van persoonlijke gegevens en waar geen verplichting wordt opgelegd, worden wel gedragscodes en regelgeving ingezet om de samenleving te dwingen zich aan Balkenende's normen en waarden aan te passen. Het geklaag daarover valt eigenlijk reuze mee (of tegen, afhankelijk van je politieke voorkeur). Het lijkt wel of een groot deel van de samenleving het wel prettig vindt nu eens een schoolmeester te hebben die zegt hoe het allemaal moet. Dat heeft zo zijn effecten in diverse maatschappelijke sectoren. Neem nu de psychiatrie. Nee, ik ga niet zeggen dat die afdeling een aardige afspiegeling is van wat er in Nederland al zo speelt, maar wat dwang betreft spelen zich daar dingen af, waar weinig mensen wakker van liggen.
De
Inspectie voor de Gezondheidszorg kwam vandaag met cijfers over gedwongen opnames en dwangbehandelingen. In vier jaar tijd zijn dwangopnames met bijna 28% toegenomen. In 2002 werden 13.398 mensen afgevoerd naar de psychiatrische kliniek en in vier jaar tijd is dat aantal tot 17.120 opgelopen. En binnen de muren van het gekkenhuis neemt de keuzevrijheid ook aardig af. Maatregelen als separatie, fixatie, gedwongen vocht-en voedsel toediening waren in 2002 een zeldzaamheid (4662 gevallen) vergeleken met hoe dat er vorig jaar aan toe ging: 27.458 x werd tot zulke acties over gegaan.
De dwangbehandelingen (vooral medicaties) stegen van 2554 gevallen in 2002 naar 12.656 in 2006.
Het rapport van de inspectie (
hier in pdf-formaat in te zien) maakt duidelijk dat niet overal in Nederland het er zo heftig aan toegaat. Er zijn opmerkelijke verschillen per provincie. Over de hele linie is een toename te zien, maar blijkbaar wordt men in Groningen een stuk minder krankzinnig dan in Zuid Holland. De laatste is, samen met Noord Holland en Noord Brabant, verantwoordelijk voor een topomzet aan dwangmaatregelen. Naast Groningen lijken Friesland, Drenthe, Overijssel en Zeeland de rustigste provincies te zijn. Samen tellen ze nog geen derde van de aantallen dwangopnames die in Noord Brabant en Zuid- en Noord Holland worden toegepast. Nou liggen de grootste steden wel in die provincies. Het is niet zo verwonderlijk dat het toonaangevende Zuid Holland meer van alles heeft. Met een politiek epicentrum binnen haar grenzen (Den Haag) en gezegend met een metropolische haven (Rotterdam) en een slinkend groen hartje, lijkt het logisch dat de psychiatrie het daar wat drukker heeft dan in de frisse, ruime plattelandsprovincies. Mocht u, als randstedeling, dus op het randje van geestelijk welzijn balanceren: verhuis als de bliksem naar buiten!
Je kan op twee manieren het gesticht in worden gedwongen: door de burgemeester (IB: inbewaringstellingen) of door de rechter (RM: rechterlijke machtigingen). De aantallen tussen die twee wegen verschillen niet zo gek veel (in 2006 7941 IB's en 9023 RM's), maar de rechterlijke maatregel is wel het sterkst gegroeid (ruim 42% meer dan in 2002, terwijl de burgemeester er in 15,5% meer gevallen aan te pas kwam).
Luistert de rechter wellicht meer naar maatschappelijk onvrede dan de burgemeester? Dankzij die RM's wordt namelijk wel wat overlast van straat verwijderd. Op mijn werk (opvang dak-en thuislozen) heb ik de RM's wel zien toenemen. Maar die doelgroep vormt slechts een fractie van die 9023 opgelegde dwangopnames.
Nee, het lijkt er op dat nederland steeds meer in geestelijke nood zit. Op 5 december kon u hier al lezen dat het Trimbos-instituut momenteel een onderzoek naar neerlands “
state-of-mind” doet. Ik raadde het instituut aan eerst eens wat literatuuronderzoek te doen, want diverse onderzoeken hebben al aan het licht gebracht dat een grote hoeveelheid depressies en fobieën het land teisteren. Nu kan het Trimbos-instituut dus het rapport van de IGZ er aan toevoegen en concluderen dat het nog erger is. want één ding weet ik wel, voordat het tot een gedwongen opname komt. is er al heel wat leed gepasseerd. De rechters mogen dan sneller en meer zo'n maatregel opleggen, maar zonder harde feiten uit rapportages van politie en hulpverlening zal geen rechter het in zijn hoofd halen iemand op te sluiten. Die sterke toename aan dwangopnames is een gevolg van meerdere factoren. Hulpverlening trekt sneller aan de bel, politie werkt nauwer samen met psychiatrische crisisteams, de druk uit de samenleving om overlast aan te pakken helpt ook een handje mee, maar vooral: er gaan gewoon steeds meer mensen door het lint.
De gedwongen opnames helpen hooguit de overlast en eventuele slachtoffers te beperken, maar nemen de oorzaken niet weg. En wat in veel gevallen ook nog speelt: ook een krankzinnige reageert uitermate slecht op dwang, hetgeen een voorspoedige genezing flink in de weg staat. Velen zijn dan wel gek, maar nog niet achterlijk en reageren dus op dwang precies zo als een geestelijk gezonder mens. Ook de nederlandse idioot heeft net zo'n grote allergie voor dwang als zijn gezondere medeburger.
Wel raar dat die medeburger niet net zo kritsich reageert op dwang als die idioot.

De geest uit de zandloper

Zandloper.jpgBij Google is de geest uit de fles. De tijdgeest, wel te verstaan. Als u niet meer weet waar u mee bezig bent, vraag het Google. Deze veelgebruikte zoekmachine staat geheel tot jouw dienst en ook geheel tot de dienst van menig staat. De beheerders van Google zijn namelijk niet te beroerd om de internettoegang tot bepaalde gebieden te blokkeren als een bepaalde overheid daar om vraagt.
En wat Google allemaal bewaart aan je persoonlijke gegevens, dat wil je niet weten. Voor leuke statistiekjes houdt Google ook de zoektermen bij. Onder de speelse naam Zeitgeist publiceert Google nu waar de internetgebruiker zoal naar zoekt. Of dat een inbreuk is op onze privacy?
Dutch Cowboys vroeg dat aan een medewerker van Google Nederland en die beweerde stellig dat er geen schending van de privacy plaatsvind. Met ip-adressen, zo wordt beweerd, kunnen geen personen worden geïdentiificeerd.
Dat is je reinste flauwekul. Zelfs een onbeholpen internetamateur als ikzelf, kan, met een beetje moeite, uitzoeken wie er achter de ip-adressen schuil gaan die dit weblog bezoeken. Puur om mijn eigen onbegrensde nieuwsgierigheid te bevredigen heb ik dat ook gedaan. Schrik niet, de resultaten van die zoektocht zal niet tot telefoontjes tijdens je warme hap leiden, waarmee ik je lastig ga vallen om onnozele vragen over je bezoek hier te stellen. Laat staan dat ik de AIVD op de hoogte stel van jouw bezoek hier.
Nee, Google moet niet het heilig boontje uithangen. En met het Zeitgeistlijstje bewijst Google meer dat er van alles en nog wat wordt bijgehouden, dan dat het opmerkelijke zaken aan het licht brengt. Want in de
top tien zoektermen die in Nederland favoriet zijn staan geen echte verrassingen: You Tube bovenaan, gevolgd door Hyves, Buienradar en Gouden Kooi.
Ook
in België staat You Tube bovenaan. De term “ebuddy”komt zowel in de nederlandse als de belgische top tien voor, verder verschillen de lijstjes. Waar in nederland veel op Wikipedia wordt gezocht, vertrouwen onze zuiderburen hun eigen media meer. De interneteditie van Het Laatste Nieuws (HLN) staat net op tien, terwijl in de nederlandse lijst geen enkele krant is vermeld.
De tijdgeest verschilt dus, volgens Google, per regio. Hoewel ik aanneem dat You Tube wel in meerdere landen op nummer één zal staan.
Nou ben ik ook wel nieuwsgierig welke zoektermen naar dit weblog leiden. Ik zou dat aan Google kunnen vragen, maar ik hou mijn gebruik van Google zo beperkt mogelijk. Mijn vertrouwen is niet zo heel erg groot en na de bedrieglijke uitspraak betreffende de privacybescherming in het interview op Dutch Cowboys, is dat vertrouwen tot nul gezakt. Ik weet ook wel dat op internet niet bijster veel veilig is, maar ga daar niet omheen draaien.
Dus zoek ik af en toe zelf uit met welke zoektermen men dit weblog heeft bezocht. Nou, de resultaten zijn natuurlijk totaal anders als bij Google. Ik loop flink acher op de tijdgeest.Via de term You Tube komt niemand hier. Misschien wordt het tijd ditr weblog op te knappen met eigen gemaakte filmpjes.
De zoektermen die hier hoog scoren zijn:
Huishoudboekje. Niet dat ik zoveel over geld schrijf. En waarom mensen doorklikken naar dit weblog is me een raadsel. Ik hoop wel dat men met genoegen de
artikeltjes heeft gelezen waar dat woord in voorkwam.
Met “klimaatverandering” kwamen ook aardig wat bezoekers binnen. Dat is dan wel helemaal tijdgeestig natuurlijk en vreemd dat die term niet in Google's lijstje voorkomt. Moeten we daaruit concluderen dat grappige videootjes kijken veruit de voorkeur heeft boven de toestand in de wereld? In dat geval zijn mijn blogs over klimaatverandering niet besteed aan de internetbezoekers. Lees
deze, of die, en anders deze maar eens.
Verder werd doorgeklikt op de zoektermen “Ongelukken in
het huishouden” en “staatssecretaris bijleveldt“. Dat laatste is een beetje raar, want Balkenende heb ik veel vaker gebruikt, maar kennelijk wil men niet weten wat ik over hem te melden heb.
De laatste twee zoektermen verwijzen wel naar genomineerden voor de
Donkey Shocking Award. De rest van dit jaar is dat het enige lijstje waar ik jullie nog mee ga lastig vallen. Tijdgeest of niet, ik hou hier zo mijn eigen zoektocht.

Hoop zit in je genen

EvolutieDe toekomst van de mensheid zit in haar DNA. Hoe die toekomst er uit zal zien blijft gissen, maar er is hoop. Amerikaanse onderzoekers menen dat de evolutie steeds sneller gaat. Dat zou er op wijzen dat mensen zich steeds sneller aanpassen aan allerlei veranderingen. Nou, laat dan het klimaat maar rustig zijn gang gaan, wij passen ons wel aan, zou ik zo zeggen.
Heel vroeger ging die evolutie een stuk langzamer, zeggen de onderzoekers. Als er echt een significant verschil zit tussen vroeger en nu, is de conclusie dan te rechtvaardigen dat alle “snelle” uitvindingen en het tempo van de moderne tijd invloed hebben op de ontwikkeling van onze genen? Dan zit daar ook een stukje van de oplossing voor hedendaagse problemen: doe een stapje terug. Wat langzamer leven en we kunnen onze eigen evolutie weer een beetje bijbenen en daar wellicht zinnige dingen over zeggen. Of juist niet: nog sneller gaan en we evolueren als een raket door tijd en toekomst heen. Niemand weet waar dat op uitdraait maar we raken dan wel zo vlug verder verwijderd van de chimpansees, dat vergelijkend onderzoek tussen mens en aap steeds minder zin heeft. Wie weet wordt de mens zo steeds minder dier raken we verlost van prima(ire)ten-gedrag; goed voor de korte termijn, maar slecht voor duurmzame overleving.
De onderzoekers menen ook te constateren dat mensen uit verschillende werelddelen steeds verder uit elkaar evolueren. De optimisten die menen dat globalisering de mensen dichter bij elkaar zal brengen, moeten die hoop dus laten varen.
Nou hebben de onderzoekers wel vastgesteld dat die verschillende evolutionaire paden vooral een reactie zijn op de natuurlijke leefomgeving. Waardoor bijvoobeeld de huidskleur zich op de ene plek op aarde heel anders ontwikkelt dan op een andere plek. In hoeverre sociaal en ethisch gedrag zich zal ontwikkelen, daar laten de onderzoekers zich niet over uit.
Nu weten andere onderzoekers al aardig wat over genetische codes die verantwoordelijk zijn voor bepaalde gedragingen. Het wachten is dus op een onderzoek die voorspelt hoe de ontwikkeling van ons gedrag zal zijn. Zal kuddegedrag uit ons DNA verdwijnen, omdat we een aardig deel van onze tijd alleen achter de pc doorbrengen? Zullen onze voeten zicht tot wieltjes ontwikkelen, gewend als we zijn aan snelle verplaatsingen en als reactie op de milieuvervuiling?
We evolueren dus sneller en passen ons gemakkelijker aan. Da's hoopvol voor de overleving. Maar hoe gaan we ons morgen gedragen? Ik durf geen voorspelling te doen, wie wel?

God in de klas

GodsdienstlesUiteindelijk krijgen de opstandige scholieren toch hun zin. En wat voor zin. De loze uurtjes die geleid hebben tot dwalingen op de openbare weg, moeten gevuld worden met zingeving van de hoogste orde: godsdienstles. Dat wil zeggen, alleen op de openbare scholen. De coalitiegenoten stellen voor om de resterende kabinetsperiode 10 miljoen euro op de onderwijsbegroting te reserveren voor lesbevoegde voorgangers. Hallelujallah! De regering wil niet dat alleen kindertjes die naar religieuze scholen gestuurd worden toegang hebben tot kennis van het hogere. De wegbezuinigde godsdienstleraar moet terug voor de klas.
Het moet misschien gezien worden als een eerste keiharde maatregel om de gevolgen van privatiseringen terug te dringen en weer binnen het overheidsdomein te halen. Nu penningmeester Bos heeft gezegd dat de overheid weer meer zaken van publieke belang naar zich toe moet trekken, denken zijn collega's wellicht dat Bos deze keer de hand niet op de knip zal houden. Eerdere onderwijsveranderingen moesten immers binnen de begroting van Plasterk zelf gevonden worden. Bos wilde er geen dubbeltje meer aan besteden.
En dus is de kans nu groter dat hij met die 10 miljoen euro over de brug komt. Tenslotte zitten er allerlei gevaren aan godsdienstonderwijs binnen de muren van religieuze instituties. Daar wordt verteld dat de almachtige geen dinosaurus was, maar een intelligente ontwerper die slechts zeven dagen nodig had om een hele aarde te bouwen en uit de klei een mens maakte.
Misschien is het kabinet ook geschrokken van de populaire bijbelkursussen die gegeven worden. Een
seculier clubje krijgt van ProRail en de NS in januari volop de ruimte om godsdienstlessen te promoten. Er is een stijgende belangstelling voor die lessen, maar de naam van de club suggereert dat godsdienst alleen iets is voor alpha's. Wil het kabinet ook de beta's bekeren?
Of is het kabinet in paniek geraakt door de
lage opkomst bij het afscheid van neerlands oppersinterklaas? Aartsbisschop Simonis werd door wel erg weinig mensen over de drempel van zijn penionering heen geholpen. Het gaat niet goed met de katholieken.
Tien miljoen om dominees, pastoors en imams voor de klas te krijgen zal een aardige bijdrage zijn aan de terugdringing van het lerarentekort, maar is het dan niet goedkoper het openbaar onderwijs meteen af te schaffen en de educatie over te laten aan de predikers?
Nu ben ik van mening dat iedereen moet geloven wat hij/zij wil en dat vooral helemaal zelf moet uitzoeken. Als iemand denkt daar de hulp van een deskundige bij nodig te hebben, dan weet men die wel te vinden. Maar als het kabinet vindt dat het openbaar onderwijs daar een rol in moet spelen, laat die lessen dan niet door de missionarissen van de religieuze instituten verzorgen. Hun belang ligt tenslotte ook in zieltjes winnen voor hun slinkende kuddes.
Nee, geef dan de leraar maatschappijleraar wat extra geld om alle sprirituele stromingen uit te leggen. Het mag dan zo zijn dat er nog steeds minder mensen ter kerke gaan, geloven blijven veel mensen wel. En ze zijn zoekende naar een eigen vorm voor dat geloof. Vorig jaar publiceerden het Sociaal Cultureel Planbureau en de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid onderzoeken waaruit bleek dat de gang naar de traditionele gebedsruimten steeds meer plaats maakt voor andere vormen van religieuze belevingen (lees meer
hier en daar). Enig verschil van mening hadden beide instellingen wel. Het SCP meende dat een groter deel van de gelovigen het is gaan zoeken in onorthodoxe rituelen (van indiaanse zweethut tot azteekse geluksamuletten), terwijl de WRR een revival van het christendom ziet, maar dan wel op zeer individuele basis ingevuld.
Het zij zo. De verantwoordelijkheid van het openbaar onderwijs ligt dan hooguit in kennis aanbieden van al dat er op de schappen van de spirituele supermarkt ligt. De keuzes maken de leerlingen zelf. Dus geen prediker voor de klas, maar een onafhankelijke leraar.

Uit de wachtkamer van het vangnet

UitkeringenOndanks het sterk teruglopende aantal mensen dat een bijstandsuitkering nodig heeft, lopen de wachttijden voor het loket van sociale diensten niet terug. Het FNV heeft uitgevogeld dat 78% van de aanvragers langer dan een maand moet wachten tot er een besluit valt. Daardoor kunnen mensen in financiële problemen komen.
De vaste lezers hier weten dat ik dit soort onderzoeken vaak met een korreltje zout neem. De bevindingen van het FNV herken ik echter heel goed uit de praktijk van mijn werk (maatschappelijke opvang dak- en thuislozen). En dan gaat het niet om een enkel incidentje. Een paar voorbeelden.
Wat al jaren speelt is de terugkeer van gedetineerden. Na detentie moet in veel gevallen alles van de grond af worden opgebouwd: uitkering, een huis, het vinden van een baan. Veel van die mensen zijn reguliere klant van de sociale dienst. Je zou dus zeggen dat met één druk op de knop de uitkering geactiveerd zou kunnen worden. Dat is niet het geval. Het hele traject dient doorlopen te worden om vervolgens minimaal twee tot zes weken te wachten tot de eerste uitbetalingen plaats vinden. Zelfs een voorschot kan niet onmiddelijk worden verstrekt.
Het nadeel hiervan is dat, zelfs met onze hulp, de ex-gedetineerden slecht in staat zijn snel aan herstel van hun situatie kunnen beginnen. De kans op herstel is groter als men uit het oude circuit weet te blijven. Nu is men dus 2 tot 6 weken aangewezen op dat circuit, de dag- en nachtopvang. Men er ontmoet oude bekenden, men bivakkeert in de sfeer van mislukkingen, drugsgebruik en criminaliteit. De meesten zijn dan ook in korte tijd weer gedemotiveerd en raken verstrikt in bekende patronen die bijna altijd weer op de volgende detentie uitdraait. Je zou kunnen zeggen dat de wachttijden bij de sociale dienst indirect de draaideurcrimineel in stand houdt.
Maar goed, hier kun je de schouders nog ophalen en stellen dat een veel strukturelere aanpak, te beginnen vòòr of in de bajes, mensen bij de sociale dienst weghoudt. Er zijn helaas nog andere voorbeelden.
Regelmatig (1 tot 2x per maand) kloppen er mensen bij ons aan voor hulp bij voedselverstrekking. Ze krijgen dan een “overlevingspakket” mee, waar ze een paar dagen mee vooruit kunnen. Dat gaat niet zomaar. We verwijzen ze eerst door naar de voedselbanken. maar ook die kennen inmiddels wachttijden. We vragen wel de hemd van hun lijf. Waarom zit men ineens zonder geld?
Een aantal mensen is de dupe van de wachttijden bij de aanvraag voor een uitkering. De mensen hebben hun laatste centjes opgemaakt en dan komt de dag dat het op is. We komen hier mensen tegen die zelfs dan nog een paar dagen wachten tot ze hulp inroepen en hebben een aantal dagen tot soms 2 weken weinig tot niets gegeten. Wil men zo'n voedselpakket krijgen, dan willen we wel bewijzen zien van de situatie. Die kunnen de meeste mensen keurig overleggen en een telefoontje van ons naar de sociale dienst bevestigt dan vaak dat mensen nog wat langer moeten wachten. Dan krijgen ze dus dat voedselpakket en zo zijn wij de catering geworden van de wachtkamer van de sociale dienst.
Ook als de uitkering geregeld is kan het flink mis gaan. Want de sociale dienst mag dan traag zijn bij de honerering van aanvragen, veel sneller is men met het stopzetten van uitkeringen als een cliënt zich niet aan de regels houdt. Prima beleid, dat houdt de druk op de ketel en voorkomt dat een cliënt lui achterover gaat hangen en het allemaal wel best vindt.
Maar als de “strafmaatregel” op een fout bij de dienst berust, dan is dat niet zomaar hersteld. Iemand die om zo'n voedselpakket kwam vragen, deed dat, omdat de uikering was stopgezet wegens het niet inleveren van het maandelijkse controleformulier. Dat formulier was echter nooit opgestuurd. Een foutje ontstaan tijdens de verhuizing van het kantoor van de sociale dienst. De contactambtenaar had bij de cliënt toegegeven dat de fout bij de dienst lag en kon dat ook tegenover ons beamen. De cliënt had inmiddels wel een nieuw formulier gehad en onmiddelijk teruggestuurd. Twee weken nadien was de uitkering nog niet hersteld en het laatste dubbeltje op. Vijf dagen nadat de huishoudpot leeg was, klopte de cliënt pas bij ons aan, in de veronderstelling dat elke dag de uitkering weer uitbetaald zou worden.
Maandelijks één tot twee van dit soort gevallen is in een grote stad niet veel. Maar omdat we deze gevallen nu al weer ruim twee jaar aan ons voorbij zien trekken, beginnen we toch te geloven dat de wachtkamerstrategie een vast onderdeel van het ontmoedigingsbeleid der sociale diensten is geworden.

Geloof in de polder

BijbelkoranHulde aan het Ikon en Radio Wereldomroep die de site bijbelkoran lanceerden en waar teksten uit de twee boeken vergeleken kunnen worden. Waar sommige weblogs al jaren op wijzen, staat nu mooi samengevat online. Het NRC kopte: “Koran lijkt soms milder dan de bijbel”.
Nu nog duidelijk maken dat de bijbel voortkomt uit een beweging die de joodse bijbel wat milder wilde maken en dat de Koran een jongere versie is van de christelijke bijbel. Om vervolgens alle waanzin die er uit voortvloeide in historisch perspektief op een rijtje te zetten. Waarna iedereen gewoon weer zijn eigen verhaal er van mag maken.

De Eeuwige Fundamentalist: “Het bewijst maar weer eens dat dichterlijke vrijheid het Woord van de Schepper heeft verkracht. Deze historische blunders heben wij rechtgezet. Lees onze folder “Er is maar één Heer” en lees hoe Hij af zal rekenen met allen die dwalen. Het Ikon is gewaarschuwd.”

De dominee in Staphorst: “Wie het internet bezoekt, raakt verdwaald in het doolhof van Sodom en Gomorra. Gelukkig kennen wij hier maar één weg: rechtstreeks van huis naar kerk en weer terug”.

De orthodoxe imam: “Vergelijk geen appels met peren om u tot de fatwa te bekekeren.”

De uitgever: “Prachtig, werkelijk schitterend! Zo zie je maar weer hoe Jezus drie levens gehad schijnt te hebben. We hebben ons beste schrijver uit de stal, Salman Mulisch, de opdracht gegeven nu een boek te schrijven over de negen levens van de Heer. Over de transcedentie van een eenvoudige jongeman die van jood naar christen, naar islamiet via humanisme, spiritualisme en kosmopolitisme uiteindelijk zichzelf hervindt in het asisme. Van as tot as, van stof tot stof. Daartussen is het allemaal leuk, maar het doet er uiteindelijk niet toe.”

De cineast: “Ach, zo zie je maar, je kan er eigenlijk helemaal niks mee. Heel even dacht ik dat er nog wel een Life of Brian and Achmed in zat, die in een existentieel soort Kain en Abel-geworstel elkaar naar het leven staan om daarna vrolijk fluitend te verbroederen. Ik zag al een prachtig eindshot voor me waar de jongens intens tongend in elkaar opgaan. Maar ik heb het wel gehad met die reli-movies over vuistdikke boeken. Nee, ik ga gewoon weer doen waar ik goed in ben: een film met een flinterdun verhaaltje waarin Monique van der Ven in de hemel Jan Wolkers tegenkomt en ze elkaar helemaal suf neuken.”

De dichter (in alle vrijheid):
“Mohamed, Jezus, Boedha, God,
het is allemaal één nat pot.”

Volkstuintjes

Volkstuintje Behandel Wildersgroei als een volkstuintje en je hoort er over een jaar of tien niks meer van. Niet dat je Geert omver moet schoffelen of onderspitten, nee, gewoon wat lacherig en schamper doen. Hoewel heel wat mensen serieus werk van hun volkstuin maken, is het lapje grond geen ideaal dat serieus wordt besproken als het gaat om een bijdrage aan verbetering van de samenleving te leveren.
Toen CDA en CU voorstelden om de probleemwijken aangenamer te maken door er meer volkstuintjes te bouwen, werd dat door minister Vogelaar afgewimpeld omdat de grond beschikbaar moet zijn voor meer woningen. Niemand nam verder het CDA en CU-voorstel ernstig.

En u een raadslid in Leeuwarden volkstuintjes aan de mensen wil geven omdat het helpt om overgewicht en depressies te bestrijden, was de toon van de berichtgeving ook erg laconiek. Een CU-raadslid aldaar schamperde het voorstel weg, blijkbaar vergeten dat zijn collega's op het haagse Binnenhof juist wel voor volkstuintjes zijn.

Terwijl ProRail al jaren bezig is de volkstuintjes langs de spoorwegen te ontruimen, worden de huis-tuin-en-keuken-landbouwers ook stelselmatig bedreigd door nieuwbouwplannen voor kantorencomplexen, bedrijventerreinen, sportcomplexen en natuurlijk de standaard woningbouw. Het wordt tijd het eens op te nemen voor de volkstuin en er nooit meer schamper over doen. Een beetje in de voetsporen treden van Pieter Winsemius, die in mei dit jaar spijt betuigde dat hij, als ex-woningbouwminister, de SP vond doorzeuren over het verdwijnen van volkstuintjes. In een interview in Vrij Nederland zei hij: ” De SP bleef maar doorzeuren over volkstuintjes. De Nederlandse Spoorwegen bezaten een aantal volkstuintjes. Die lagen gevaarlijk dicht bij het spoor en zouden daarom opgeruimd worden. De SP was tegen. Als minister kon ik daar op dat moment niet zoveel mee. Pas later realiseerde ik me: die SP’ers kijken door de ogen van de witte arbeiders in de oude wijken. En daar is het volkstuintje sinds jaar en dag het hoogst bereikbare ideaal. Kijk, zelf ben ik opgegroeid in een keurige buurt in Scheveningen. Ik moet dus proberen met andere ogen naar zoiets te kijken. En dat heb ik toen niet goed gedaan”.

Kijk, wie zijn gezondheid op peil denkt te houden door in de zweterige, bedompte fitnesslokalen op de hometrainer te springen, beseft natuurlijk ook niet dat je misschien wel gezonder af bent als je minstens 1x per week de tuin bijhoudt. Bovendien: je boodschappen worden wat goedkoper. Je verbouwt immers je eigen eten.

De volkstuin biedt vele mogelijkheden. Behalve een bijdrage aan de maaltijd thuis, gezonde beweging en sociale kontakten, leert de tuin je ook hoe om te gaan met de natuur. En de aanleg van meer vokstuinen kan de leefbaarheid van stadse wijken aanzienlijk verbeteren. Eigenlijk zouden gemeenten verplicht moeten worden, volkstuinen ter beschikking te stellen. In een reportage van Peter Brusse (Volkskrant) lees ik dat in Engeland zo'n wettelijke verplichting bestaat en er dus in de planologie rekening mee moet worden gehouden. Maar ja, Engeland kent van oudsher wel een veel steviger tuincultuur dan Nederland.

Ondertussen zijn er ook innovatieve ideeën voor de volkstuin. Kunstenaar en stedebouwkundige Ton Matton is met een klimaatmachine aan het uitzoeken wat verschillende klimaten met het stedelijk groen doen. Hij hoopt zo te ontdekken of het ook mogelijk zal zijn ananassen en cassave te verbouwen in de stad.

Nu wil het huidige kabinet dat we gezonder leven, beter met de natuur omgaan en de stad zowel ecologisch als sociaal leefbaarder maken. Wel, voeg een grondrecht aan de wet toe. Elk huishouden een stukje grond: de volkstuin.

State of mind

HoofdpijnWorden we steeds gekker of valt het allemaal wel mee? Deze week is het Trimbos-instituut begonnen om dat eens haarfijn voor ons uit te zoeken. Zevenduizend mensen worden ondervraagd over hun levenservaringen, psychisch welzijn en lichamelijke gezondheid. Het gaat eigenlijk om een update van de NEMESIS-studie, waarvan de laatste uit 1999 dateert. Daarmee probeerde men voor het eerst betrouwbare cijfers op te hoesten over de psychische gesteldheid van de nederlander. Die was er niet best aan toe: 41,2% van alle 18 tot 65-jarigen had wel eens een psychiatrische aandoening gehad en 19% had wel eens last van stemmingsstoornissen.
Nu, zes jaar later, wil het Trimbos-instituut weten: Is Nederland psychisch zieker geworden of juist niet?
Mag ik het gerenommeerde instituut een handje helpen met een literatuurstudie? Met behulp van een indrukwekkende
lijst fobieën, is zo na te zoeken hoe de nederlandse 'state of mind' er voor staat.
Algemeen bekend is dat
xenofobie onder een vrij grote groep nederlanders heerst. Daar hebben anderen weer last van. Er zijn mensen die niet tegen zulke grote groepen kunnen. De afgelopen week blijkt er een groeiend aantal lijders aan enochlofobie te zijn opgestaan. Of valt hun reactie meer onder coulrofobie?
De onrust die hierdoor wordt veroozaakt, brengt velen aan het twijfelen. Wel wat doe, of juist niet. De vertwijfeling wordt soms zo groot dat mensen last krijgen van
hypengyofobie en dan maar alle verantwoordelijkeheid aan de overheid willen overlaten. Die mag dan de angst van zo'n driekwart van de nederlanders wegnemen, die recentelijk een angrofobie hebben opgelopen omdat iemand een boek wil verfilmen.
Eind november werd de samenleving ineens geconfronteerd met duizenden pubers die aan een acute aanval van van
didaskaleinofobie leden. Een heel Museumplein vol zelfs.
En dan hebben we het nog niet eens over aloude, welbekende en hardnekkige fobieën als
antlofobie, vooral onder zeeuwen een plaag, en rhytifobie, dat flink aangewakkerd wordt door alarmberichten over de vergrijzing en een rimpelloos bestaan tot het rijk der fabelen lijkt te wijzen. Overigens gezeur waar velen ook weer bang voor zijn.
Een topper is
anuptafobie, gezien de successen die datingsites boeken.
Het Trimbos-instituut valt zeker geen
gnosiofobie te verwijten. Meten is weten, toch? Maar waarom wordt dat onderzoek gestart, juist in de donkere maanden van het jaar? Heeft het Trimbos-instituut het depressie-alarm niet gelezen, die dit jaar meer winterblues voorspelde, als gevolg van de slechte, natte zomer?
Ik ben zeer benieuwd naar een wetenschappelijke onderbouwing van neerlands gekheid.