Het onderste lek moet boven

Hofvijver“Laten we weer snel naar de inhoud gaan en zorgen dat iedereen zich goed kan voorbereiden op de algemene politieke beschouwingen van woensdag”, sprak Kamervoorzitter Verbeet (De Volkskrant). Ze bedoelt: laten we het nou niet teveel over het lekken van de Miljoenennota hebben.
Probeert ze een partijgenoot uit de wind te houden? Vorig jaar bekende PvdA’er Paul van der Tang het Prinsjesdaglek te zijn. De PvdA-fractie strafte hem, door hem een maand het zwijgen op te leggen. Hij moest in de Kamer zijn mond houden, terwijl hij toch de financiënspecialist was.

De uitspraak van Verbeet doet het ergste vermoeden. De grootste oppositiepartij zal er stevig tegenaan moeten in de komend begrotingsdebatten, Ze hebben dus de volledig fractie hard nodig. Als het lek weer binnen de PvdA-fractie zit, is dat nu een nog grotere blamage dan vorig jaar.

Het zal ook over het lek moeten gaan. Een overheid die zijn ICT niet waterdicht heeft en allerlei stukken laat rondslingeren, zodat Frits Wester ze voor het oprapen heeft, komt natuurlijk niet zo betrouwbaar over. Dat kan Rutte er echt niet bij hebben, nu blijkt dat hij de burger echt te grazen gaat nemen.
Het is dus belangrijk te weten waar het lek zit, al was het maar om het kabinet te vrijwaren. Want het lekken is zo’n gewoonte geworden, dat ook het kabinet verdacht kan worden. Frits Wester is ingehuurd als commercieel persbureau. Het kabinet heeft er enig belang bij dat er al wat reuring is, voor de echte debatten loos gaan. Het kabinet kan zich wat beter voorbereiden op kritieken als ze al reacties krijgt van publiek, pers en politici.

Er is dus een reden aan te nemen, dat het kabinet zelf lekt. Dat vindt Harry van Bommel (SP) ook. “Dit is met opzet gebeurd. Het is bewuste, handige strategie (…). Als het niet bewust is gedaan, eet ik mijn hoed op”, zegt hij in het NRC. Ook hij vreest dat het debat meer over het lekken zal gaan.
Het debat zal er ook over moeten gaan. Een kabinet dat plannen maakt (de stukken pas morgen publiek maken) en dat niet kan waar maken, is geen knip voor de neus waard. De burgers hebben er recht op te weten wat voor vlees ze nu precies in de kuip hebben. Is het kabinet te vertrouwen of niet?

Alle persoonlijke gegevens gratis

GBADe overheid heeft twee schatkisten. Een waar we de belasting in storten. En een waar de overheid van alles en nog wat aan gegevens verzamelt. Je complete gedrag wordt bijgehouden. Zo weet de overheid dat je geboren bent, hoe je heet, of je trouwt, scheidt, overlijdt en of je dat allemaal een beetje netjes doet.
Het komt voor dat anderen ook willen weten of je een nette burger bent. Je moet een verklaring omtrent het gedrag inleveren. Of je geeft toestemming dat je nieuwe werkgever,waar je betaald of vrijwillig gaat werken, de verklaring opvraagt.

Dat bijhouden van jouw persoonlijke gegevens kost geld. Het lijkt dus logisch dat je moet betalen voor die gegevens. Maar dat heb je al gedaan. Daar zijn die belastingen voor. Bovendien heb je bij het inleveren van die gegevens ook al betaald.
Een geboorteaangifte is gratis, meldt de overheid. Dat is niet waar. Bij de aangifte moet je een paar documenten meenemen, die je alleen door betaling in je bezit kan hebben. Bijvoorbeeld een trouwboekje of een erkenningsakte. Je identiteitsbewijs is sinds kort gratis, zolang het niet een paspoort of rijbewijs is.
Zo gaat dat met meer zaken. Als je gaat trouwen, kost het je een paar tientjes aan uittreksels. Aangifte van overlijden is gratis, maar wil je er een afschrift van, dan is het betalen geblazen.

Een verklaring omtrent het gedrag kost ruim dertig euro. Staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie wil bekijken of vrijwilligersorganisaties die verklaringen gratis kunnen aanvragen. Dit op verzoek van het CDA, dat stelt dat zulke organisaties de verklaring niet aanvragen, omdat ze het te duur vinden.
Als dat gratis wordt, waarom al die andere uittreksels en bewijzen niet? We betalen belasting om die administratie op peil te houden. En verder zou het principe moeten gelden dat ‘verplichte keuzes gratis zouden moeten zijn’. Er geldt immers de verplichting aangifte te doen of uittreksels aan te vragen voor tal van zaken.
Het zou zeker goedkoper kunnen zijn. Laat trouwen in zoverre gratis zijn, dat de benodigde uittreksels je geen duit kosten. Laat een geboorteaangifte echt kosteloos zijn, door een trouwboekje of een afschrift van een erkenningsakte gratis beschikbaar te stellen.

Het gaat tenslotte allemaal om jouw persoonlijke gegevens. Het zou eens wettelijk geregeld moeten worden dat de copyrights daarop ook bij de oorspronkelijke eigenaar berusten en niet bij degenen die verzamelwoede als hobby er op na houden.

En in de bijlagen…

BijlageUw redacteur hing even ergens anders uit, Op Joop.nl verscheen een versie van “Collaboratie of ontslag?” De reacties daar buitelen vooral over het woordje ‘collaboreren’. Op GeenCommentaar een artikel over Twan Tak, die ontslag nam als raadsheer bij de Centrale Raad van Beroep, het hoogste rechtsorgaan waar een burger terecht kan, als hij zich door de overheid benadeeld acht. Ik geef het maar even door.

Over ontslag gesproken: de bezuinigingen zorgen nog steeds voor overlast op mijn werk (de dak-en thuislozenopvang). Dat wordt vanaf morgen weer een graadje erger en in januari volgt de volgende ronde. Ik treedt niet in details, maar het komt neer op meer werk met minder collega’s. Daar komt bij dat de plannen voor volgend jaar de zaak nog erger maken. Twee locaties van de opvang zijn door de gemeente genomineerd voor opheffing.
De interne discussies over hoe mijn organisatie hier mee om zou moeten gaan, leveren het ene na het nadere conflict op.

Ik lig er iets te vaak wakker van. Dat is niet gezond. In deze omstandigheden kies ik voor mijn gezondheid. Na 12 jaar met plezier er gewerkt te hebben, wil ik nu weg, En snel. Dus als u een baantje in de aanbieding heeft, hou ik me sterk aanbevolen. Het liefst eentje waarbij genoeg energie over blijft om te blijven bloggen.

Het kabinet lekt

LekEen dag eerder dan voorspeld, komt Frits Wester met de Prinsjesdagstukken. Althans, een deel ervan: de marco-economische verkenningen, de cijfers waarmee het kabinet haar beleid onderbouwt. De conclusie: het valt tegen met de economie. Dat komt goed uit, want zo blijven er redenen om te bezuinigen. Commentaar van Frits Wester: “Dit zal vragen om passende maatregelen en hard ingrijpen van het kabinet. Het totaalplaatje is niet goed”, aldus RTL Nieuws.

Die cijfers zijn ramingen, die per kwartaal worden bijgesteld. Het kabinet zet haar koers uitop basis van ramingen van het CPB (Centraal Plan Bureau). De Nederlandse Bank (DNB) en statistiekenboer CBS, doen ook periodiek een duit in het zakje. De cijfers van de drie orakels verschillen in tiendes van procenten.
Het slechte nieuws wijkt ook slechts tiendes van procenten af van een eerdere raming (juni). Het CPB dacht dat er een economische groei van 1,75% zou zijn. Nu denkt het kabinet dat er slechts 1% groei zal zijn. De DNB hield het in juni op 1,7% groei (pdf). Het CPB en de DNB voorspellen een dalende trend, hetgeen het CBS al bevestigde door te melden dat het tweede kwartaal van dit jaar tegenviel: slechts, 15% groei (1e kwartaal:2,8%).

Alle reden dus voor Frits Wester om een beleidsalarm af te geven. Het zal code rood worden voor het kabinet. De PVV reageert snel en ziet geen aanleiding tot extra bezuinigingen. De NOS die, net als vorig jaar, ook wat druppels uit het lek ving, levert zelf geen commentaar, maar peilt de politici.
Pechtold (D66) neemt de cijfers serieus en maant Rutte structurele hervormingen door te voeren. Cohen (PvdA) vindt het allemaal maar zorgelijk en pleit voor een eerlijke koopkrachtverdeling. Sap (GroenLinks) vreest wel extra bezuinigingen en denkt dat het kabinet daar geen ruimte meer voor heeft.
CDA en VVD willen pas reageren als het kabinet aanstaande vrijdag het complete Prinsjesdagoeuvre vrijgeeft. Ik waag ook deze keer een gokje: nog voor vrijdag zullen we ook van het CDA en de VVD reacties horen.

Nog een voorspelling: het slechte nieuws komt naar buiten om het kabinet op Prinsjesdag een mooi gezicht te geven. Iedereen denkt dat het kabinet er een verschrikkelijke schep bovenop gaat doen. Rutte heeft, zoals beloofd, uit laten rekenen wat de stapeleffecten zijn voor de minst draagkrachtigen en stelt vast dat deze groep genoeg bijdraagt. Deze keer komt hij met een wat reëler en nauwkeuriger voorbeeld van een bijstandmoeder. Het kabinet meldt heldfhaftig dat het bij de 18 miljard bezuinigingen zal blijven. Iedereen haalt opgelucht adem. Het kabinet mag de rit uitzitten.

Voor het folkloristisch plezier willen we natuurlijk weten wie er heeft gelekt. Vorig jaar was dat PvdA’er Paul Tang. Maar dat was onder de oude embargoregeling. Kamerleden kregen de stukken, maar mochten er nog niets over naar buiten brengen. Dit jaar zouden pers en politici de stukken pas aanstaande vrijdag krijgen. Het lijkt logisch dat het lek dan binnen het kabinet zit. Een lek van waarde. Want ja, de cijfers tellen teleur, maar zijn niet dramatisch veel slechter. Slecht genoeg om niet toe te geven aan de wens wat minder drastisch te bezuinigen. Mooi genoeg om de barmhartige uit te hangen en niet nog meer te bezuinigen.

Collaboratie of ontslag?

OntslagDe bezuinigingen zetten de arbeidsmarkt wel in beweging. Helaas niet op een manier, passend bij de ambitieuze doelstellingen van het kabinet: meer banen. Personeel van organisaties waar de bezuinigingen er flink in zullen hakken, kijkt uit naar ander werk en sommigen stappen op, zodra  ze die kans ook krijgen. Mensen nemen ontslag omdat ze de bui niet af willen wachten. Het valt ze niet kwalijk te nemen. Waarom wachten tot de organisatie je ontslaat, als je nu een andere baan kan krijgen? Misschien zijn er binnenkort cijfers bekend over het aantal mensen dat zelf ontslag neemt, omdat ze willen ontsnappen aan de gevolgen van de bezuinigingen.

Van een heel klein aantal mensen is bekend dat ze zijn opgestapt, omdat ze niet willen meewerken aan de bezuinigingen.
In mei vond de Rotterdamse wethouder Dominic Schrijer het wel genoeg en accepteerde geen extra bezuinigingen. Hij nam ontslag. In deze kwestie werd hij door zijn PvdA-collega’s tot die stap gedwongen, omdat zij vinden dat hij zijn mening niet zomaar publiek had moeten maken.
CDA-coryfee Hannie van Leeuwen stapte uit het CDA-bestuur omdat ze kwaad is over bezuinigingen in de zorg en de sociale paragraaf uit het Bestuursakkoord.
De voorzitter van de Raad voor Cultuur en de commissie Podiumkunsten van de Raad stapten in juli op, uit protest tegen de bezuinigingsplannen op de kunsten. In augustus diende de directeur van de sociale werkvoorziening in Ede zijn ontslag in, omdat hij niet wil meewerken aan de bezuinigingen in zijn sector.

Een paar mensen voor wie maat vol was en hun loyaliteit aan de politiek of aan hun functie opgaven. Roependen in de woestijn? Don Quichottes?
Jawel, want de commitment met de bezuinigingen bij hun collega’s is groot.  Er zijn wel andere opstappers, maar zij motiveren hun vertrek net even iets anders. Neem de Nijmeegse GroenLinks-wethouder, die zichzelf niet de geschikte persoon vindt om de bezuinigingen uit te voeren en uit loyaliteit met het bestuur zijn functie beschikbaar stelt aan iemand die dat wel meent aan te kunnen. Of een wethouder in Ede, die verklaart dat de bezuinigingen slechts zijdelings te maken hebben met het besluit op te stappen en het politiek krachtenveld te turbulent vindt.
Verder blijven de meesten zitten en ja, “niemand vindt het leuk om nu raadslid te zijn, maar we moeten wel”, verzucht een PvdA-raadslid in Almelo.

We moeten wel? De argumenten waarmee de bezuinigingen worden verdedigd, zijn twijfelachtig, schreef ik hier en het kabinet kan de geplande 18 miljard aan bezuinigingen ook op een ander manier binnenhalen. Een paar meevallers en terugvloeiende staatssteun leveren zelfs 1,4 miljard meer op, schreef ik elders.
Je kunt ook vraagtekens zetten bij de methode van bezuinigen. De kaasschaafmethode (iedereen moet er aan geloven) lijkt rechtvaardig, maar gaat voorbij aan het feit dat delen in de samenleving harder worden geraakt dan anderen. Als iedereen even hard geraakt zou worden, valt het idee van rechtvaardigheid nog vol  te houden. Nu is dat dus niet het geval.
En de vraag is of deze bezuinigingen effectief zijn. Het banenverlies in diverse sectoren en de koopkrachtdaling, zijn bepaald geen stimulerende impuls voor de economie. Bovendien blijkt dat geschuif met wetten, tot nu toe nooit heeft geholpen om de kosten te drukken. Zo is dat bij de AWBZ gegaan, zo is dat ook bij de bijstand gegaan.

Een paar mensen zijn opgestapt, omdat ze niet wensen te collaboreren aan een beleid dat qua motief, methode en effectiviteit, zeer bedenkelijke kanten heeft, Wie volgt?

Verplicht wordt gratis

IDkaartVerplichte keuzes zouden kosteloos moeten zijn, schreef ik in 2008 al. Het duurt lang voor zo’n margeblogje als dit, serieus wordt genomen, maar vandaag is het dan zo ver. De verplichte identiteitskaart moet gratis worden verstrekt. Op grond van die uitspraak van de Hoge Raad zijn de identiteitskaarten met onmiddellijke ingang gratis.

In 2004 maakte een inwoner van de gemeente Leudal  bezwaar tegen de kosten voor een rijbewijs en een identiteitskaart. Het bezwaar werd afgewezen. De burger ging in beroep bij de rechter. De rechtbank in Roermond stelde dat de aanvraag voor een rijbewijs en een identiteitskaart een individueel belang diende en verklaarde het bezwaar van de burger ongegrond.
Daar liet de burger het niet bij zitten en ging in hoger beroep. Het gerechtshof in Den Bosch gaf de man gelijk, wat de identiteitskaart betreft. Omdat in 2004 de identificatieplicht is ingesteld, is het publieke belang zwaarder gaan wegen en zou de gemeente de kaart kosteloos moeten verstrekken.

Dat liet de overheid natuurlijk niet op zich zitten en ging in beroep bij de Hoge Raad. Ook deze oordeelde dat, op grond van de identificatieplicht,  bij de identiteitskaart het overheidsbelang groter is dan het privébelang en er daarom geen kosten voor mogen worden gerekend.
Voor een rijbewijs en een paspoort ligt dat anders, vindt de Hoge Raad en stelt: “Een rijbewijs is vereist om een motorrijtuig te mogen besturen; en een paspoort is een mondiaal erkend reisdocument. Voor deze beide identificatiebewijzen geldt daarom dat zij vooral ook een individualiseerbaar belang dienen. Aanvragers kiezer er zelf voor om een motorrijtuig te besturen of te reizen. Daarvoor mag een gemeente dus leges heffen”.

Ten aanzien van het rijbewijs heb ik toch wat twijfels, zoals ik in 2010 schreef. Het klopt dat autorijden niet verplicht is. Maar het mag alleen met een rijbewijs. Het briefje waarop het CBR verklaart dat je je rijexamen hebt gehaald, zou dan genoeg moeten zijn. Dat is niet zo, want met dat briefje moet je nog je rijbewijs aanvragen. Dat alleen al zorgt voor extra kosten die de burger moet maken om boetes te voorkomen.  En omdat de overheid dat document ook tot identiteitsbewijs heeft verheven, zou het naar mijn idee ook gratis moeten zijn.

Eigenlijk zouden alle zaken waar sprake is van een gedwongen keuze, gratis moeten zijn of niet tot hogere kosten voor de afnemer moeten leiden. Wie met het openbaar vervoer wil, verplicht zich een OV-chipkaart aan te schaffen. Een product waarvan de veiligheid niet is gegarandeerd en de Zuid-Hollandse consumenten 2,4 miljoen euro meer gaat kosten. Er was beloofd dat deze verandering kostenneutraal zou zijn. De enige keuze die de consument heeft, is niet van het openbaar vervoer gebruik te maken, was mijn stelling eerder dit jaar.
Zo kan ook de vraag gesteld worden of de zorgverzekering wel zo duur moet zijn, sinds deze verplicht is gesteld. Iemand die zorg nodig heeft en zich niet heeft verzekerd, kan toch de volle mep betalen?

De uitspraak van de Hoge Raad is een stap voorwaarts. Minister Donner gaat nu met de gemeenten overleggen wat de financiële gevolgen zijn. Er valt immers een bron van inkomsten weg. Wie weet heeft de uitspraak van de Hoge Raad een neveneffect: iets minder verplichte bezuinigingen voor de gemeenten. Dan wordt het een dubbel mooie uitspraak. Gaat hier een precedentwerking van uit zijn straks alle verplichte keuzes gratis?

Daar is-ie weer: De Verwarde Man

Dali“Gooiers, schreeuwers en predikers in het openbaar zijn dus een voorbode. Ze vertegenwoordigen een groeiende groep die zorg nodig heeft”, schrijft het NRC naar aanleiding van de opsluiting van de verwarde Concertgebouwspreker. Hoe verward de man was, kun je zien in het filmpje van Frank Buis (AT5) dat het NRC er bij levert.

De man is gedwongen opgenomen in een psychiatrische inrichting en Verbal Jam stelt daar vraagtekens bij.  Onze Concertgebouwspreker bleef rustig en beleefd. Hij legitimeerde zich keurig en ging mee zonder verzet. Ik durf de stelling aan dat wanneer de koningin niet in de zaal had gezeten, deze man inmiddels alweer aan zijn lot was overgelaten. In alle vrijheid, zo schrijft Verbal Jam.

Verbal Jam wijst op de vele andere verwarde mannen, die niet zo snel opgesloten worden. Of na aanhouding weer sneller  op vrije voeten zijn, dan de spreker in het Concertgebouw of de man die een waxinelichtje gooide naar de Gouden Koets. Die zit nog steeds vast en is in afwachting van een uitspraak van de rechter, die op 20 september zal bepalen of hij voor tbs in aanmerking komt of niet.

De “waxinelichthoudergooier, de Damschreeuwer en de Concertgebouwprediker” zijn volgens het NRC voorbodes van de mentale staat van ons land, ja, zelfs van heel Europa. Vorig jaar werd ruim 43 procent meer aan verwarde mannen gedwongen opgenomen dan in 2007. De  Universiteit van Dresden stelt dat 38 procent van de Europese bevolking  ooit met depressie, angst, slapeloosheid of dementie te maken krijgt. De verwarde mannen die in de buurt van hare majesteit komen, zijn daar een exponent van?

In april zaten we nog bij te komen van de verwarde Alphenaar, die een bloedbad aanrichtte in een winkelcentrum. Uiteraard houdt iedereen zich dan bezig met de vraag hoe verwarde mannen zijn tegen te houden. Verwarde mannen zijn helemaal niet zo uitzonderlijk, schreef ik toen. Een onderzoekje naar persberichten van januari tot eind mei leverde een overzicht op van 66 verwarde mannen en 11 even verwarde vrouwen. Gemiddeld halen zij 15 keer per maand het nieuws met overlast, geweld, brandstichting, het gooien van huisraad, naaktloperij of pogingen tot zelfmoord. Dat zou neerkomen op 180 gevallen per jaar. Zie dit exceldocument voor het overzicht.

Er zou een meldpunt moeten komen, reageerde de PvdA, na het incident in Alphen aan de Rijn. Familie en bekenden weten zich geen raad als een verward familielid de straat op gaat. Ze weten vaak niet waar ze alarm kunnen slaan. Waarom 112 niet wordt gebeld, vroeg ik mij toen af. Dat lijkt mijn voldoende voor het toch beperkt aantal gevallen waar een dreiging van uitgaat.
Ongeveer 100.000 mensen zijn schizofreen, nog eens 100.000 mensen zijn borderliners en 500.000 mensen zouden een antisociale persoonlijkheidsstoornis hebben. Dat zijn cijfers uitsluitend gemeten over de bevolking tot 65 jaar en dat betekent dat zo’n 4 procent van de bevolking aan deze ziektes lijden. Slechts 180 verwarde mensen gaan echt door het lint.

Het zijn uiterst onaangename taferelen, die zich dan afspelen. Veel dramatischer dan de toespraak op het podium van het Concertgebouw. Het zou voor alle betrokkenen heel wat waard zijn als het te voorkomen is. Dat mag wel meer aandacht krijgen dan de gekkigheid die in aanwezigheid van hare majesteit wordt vertoond. Dat zou hooguit reden zijn het voorstel van de PVV om de majesteit alleen ceremoniële taken te geven, af te serveren als ‘knettergek’, want blijkbaar inspireert dat een paar verwarde mannen.

De zorg voor al die andere verwarde mensen mag niet worden verwaarloosd en is voor verbetering vatbaar. Als we niet gestoord willen worden door verwarde mannen, dan zijn de diverse bezuinigingen op de ggz wel het laatste dat we moeten accepteren.

De Prinsjesdagstukken

LekkenDe Kamerleden mogen wel reageren op de Prinsjesdagstukken. Ze mogen niet in discussie met elkaar. Daar moeten ze mee wachten tot de begrotingsdebatten loos gaan. Dat is de uitkomst van en overleg tussen de Kamervoorzitter en de fractieleiders.

Het kabinet had besloten dat de pers de Prinsjesdagstukken meteen na ontvangst openbaar mocht maken. De Kamerleden moesten dan terughoudend zijn met hun reacties. Dat vonden de parlementariërs onzin. Iedereen mocht er over schrijven en praten en zij niet? Of mochten ze er wel over praten, maar geen mening erover geven?
Gerdi Verbeet en de fractieleiders zijn er vandaag uitgekomen: de Kamerleden mogen er volop tegenaan. De onderlinge discussie moet echter een paar dagen wachten. We mogen dus een eigenaardig debat verwachten. Kamerleden die elkaar in de haren vliegen over uitlatingen die ze in de pers hebben gedaan.

Het besluit van het kabinet om de pers de vrijheid te geven meteen uit de stukken te publiceren, is bedoeld om de jaarlijkse folklore rond het Prinsjesdagembargo op te heffen. Ondanks dat embargo publiceerde de pers toch hele passages. Soms zelfs nog voor de stukken waren overhandigd. Elk jaar rees de vraag: wie heeft er gelekt?
Het was natuurlijk Frits Wester, voormalig persvoorlichter van het CDA. Het spectaculaire was er wel af, toen hij vorig jaar voor de zevende keer op een rij, trots gnuivend meldde dat hij de stukken weer had. Het zat natuurlijk anders in elkaar. RTL Nieuws was het persbureau dat door Balkenende was ingehuurd, zodat het kabinet zich kon voorbereiden op de reacties uit de samenleving op de Prinsjesdagboodschap.

De pers krijgt vrijdag 16 september het materiaal. De vraag is nu: hoe lang van te voren zal Frits Wester ermee op de proppen komen? Ik gok dat uiterlijk dinsdag 13 september de stukken op straat liggen.
Om RTL Nieuws een paar slagen voor te zijn, lekt het kabinet Rutte ondertussen het een na het nader nieuwtje uit de plannen voor het komende jaar. Iedereen vreest een dramatische begroting, waarmee Rutte I flink zal doorpakken om de staatsboekhouding op orde te krijgen. Rutte en Verhagen lieten al doorschemeren dat er misschien nog meer bezuinigd moet worden, dan de geplande 18 miljard euro.

Het kabinet weet ook wel dat het slecht nieuws een paar pittige commentaren zal opleveren. Maar het debat zal gewonnen moeten worden en daarom lekt het kabinet een paar positieve berichten. Extra geld voor het technisch onderwijs en 12.000 extra banen in de zorg. Mogen we nog meer van dat soort extra’s verwachten in de aanloop naar Prinsjesdag?
Het is wel een fraaie rolverdeling. Het kabinet lekt het positieve nieuws en Frits Wester mag de ellende naar buiten brengen.

Gedwongen zondagsrust

PCIn twee weken tijd twee keer fiks problemen met de computer, waardoor ik dagen niet bij mijn email kan en stukjes plaatsen problematisch verloopt. Er gaat veel tijd zitten in het achterhalen van het probleem. Nu de pc voor de tweede keer naar de dokter is, hoop ik dat het ding volledig gezond terugkomt.

Ondertussen probeer ik op een geleende laptop wat te fabriceren, maar dat gaat traag omdat ik teveel digibeet ben om snel thuis te raken in een ander systeem. Al doende leer ik wel. Dat is dan een voordeel. Ik moet een oplossing zien te vinden om op een betere manier de stukjes geplaatst te krijgen.

Tegelijkertijd kosten de veranderingen op het werk, als gevolg van bezuinigingen, veel extra tijd en energie, die nu even minder beschikbaar is voor fanatiek bloggen.
Daarom vandaag niet meer dan deze verklaring. Maandag wordt de werkdruk besproken met de leidinggevende en hoop ik mijn computer terug te krijgen. Want ik wil er wel weer tegenaan.

CDA streeft naar wetteloosheid

De illusie dat de overheid met wetten in staat is maatschappelijke problemen op te lossen en het samenleven van mensen te regelen, leidt tot veel regels. Regels zijn zeker nodig, maar ze kunnen mensen niet moreel vormen en hun voorkeuren niet sturen. Een citaat uit het rapport De ontregelde samenleving van het wetenschappelijk bureau van het CDA.

Een van de doelen van het huidige kabinet is minder overheidsbemoeienis, minder regelgeving en minder administratieve druk. Het wetenschappelijk bureau van het CDA doet een poging uit te leggen wat er mis is met veel wetten en regels: “De overheid handelt in de praktijk vaak alsof de samenleving maakbaar is. De samenleving is niet maakbaar, maar de overheid handelt alsof dat wel zo is”, is een stelling uit het rapport (pdf).

De klaagzang over de Nederlands bureaucratie zal velen als muziek in de oren klinken. In het rapport staan een aantal praktijkvoorbeelden, die doorgeschoten bureaucratie illustreren. Voor velen herkenbaar. Wie heeft niet het gevoel gehad een formulier teveel in te moeten vullen, of werd bij een vergunningaanvraag geconfronteerd met regels waarvan het bestaan onbekend was? Gekoppeld aan een soms wat al te strikte regelnaleving van een enkele rigide ambtenaar, zijn die voorbeelden smakelijk voer bij menig borrelpraatje.

In 2004 verscheen, op verzoek van kabinet Balkenende, een onderzoeksrapport (Alle regels tellen, pdf) naar de productie van wetten, algemene maatregelen van bestuur (AMvB) en ministeriële regelgevingen. Voor het onderzoek werden wetten en regelgevingen geteld van 1975 tot en met 2003. Conclusie: “Jaarlijks krijgen gemiddeld 86 nieuwe zelfstandige wetten en 128 nieuwe zelfstandige AMvB’s rechtskracht. Het aantal nieuwe zelfstandige ministeriële regelingen dat jaarlijks wordt geproduceerd neemt wel toe. De schommelingen in de regelproductie hangen samen met het kabinetsjaar. Gedurende een kabinetsperiode neemt de wetgevingsproductie geleidelijk toe, om bij het aantreden van een nieuw kabinet weer te dalen”.

Er waren wel een uitzonderingen op deze regel. Het tweede kabinet-Lubbers had een geringere regelproductie dan in de voorafgaande jaren en in het tweede kabinet-Kok lag de wetgevingsproductie weer wat lager. De politieke cyclus geldt niet voor de  ministeriële regelingen omdat deze tot stand komen zonder inmenging van kabinet en Kamer.
Nog een conclusie: “De ministeries van Verkeer en Waterstaat en Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit zijn de naar aantal bezien grootste producenten van regelingen. De bulk van de regelingen die deze ministeries produceren bestaan uit ministeriële regelingen. De grootste producent van wetten is het ministerie van Justitie”.

Het wetenschappelijk bureau van het CDA lijkt het jaarlijkse gemiddelde van 86 nieuwe zelfstandige wetten en 128 nieuwe zelfstandige AMvB’s aan de (te) hoge kant te vinden. Voor een deel wijt men dat dus aan het maakbaarheidsstreven van de overheid. Het CDA pleit ervoor niet alles dicht te timmeren. Bijvoorbeeld door niet op elk incident of elke onvolkomenheid in de samenleving te reageren met het wijzigen van wetgeving of nieuwe regeltjes te bedenken. De overheid zou meer vertrouwen in de het oplossend vermogen van de burgers moeten hebben.
De burgers krijgen ook een veeg uit de pan. Ze moeten hun ziel en zaligheid niet in handen van de overheid willen leggen.

We zijn er aan gewend en we klagen er graag over, maar zouden we zonder een overheid kunnen? Als de overheid het probleem is, waarom schaffen we die dan niet af?
Dat is de vraag van vandaag. Schiet er eens op los en ik kom er later op terug.