E-volksraadpleging

Niet zeuren, maar meedoen. Zo nodigde minister Schippers in het tv-programma Buitenhof de belanghebbenden in de zorgsector uit, zelf bezuinigingsvoorstellen te doen. Blijkbaar heeft de online  ‘keukentafeldiscussie’, die de minister vorig jaar is begonnen, niet veel opgeleverd.  Het is één van de ‘doe mee’-projecten die de rijksoverheid heeft lopen.

Doe mee, roept de rijksoverheid haar burgers toe, want ze ‘is geïnteresseerd in meningen, ideeën en initiatieven vanuit de samenleving”. De Rijksoverheid doet aan E-consultatie, met opmerkelijke inhoudelijke en kwalitatieve verschillen tussen de diverse online initiatieven, waar burgers en organisaties hun stem mogen laten horen.

Het kan allemaal zonder af te moeten reizen naar inspraakbijeenkomsten met lauwe koffie. Reageren op wetsontwerpen op internetconsultatie. Met online formulieren Green Deals voorstellen of ideeën ter vermindering van de regeldruk insturen.. Lid worden van LinkedIngroepen en meepraten over een nieuwe Elektriciteits- en Gaswet of over het Europese landbouwbeleid. En via Facebook kun je minister Schippers aan briljante ideeën helpen om de zorg betaalbaar te houden.

Ooit een overheid meegemaakt die zo intensief het volk raadpleegt? Het kan natuurlijk makkelijker dan vroeger, dankzij deze vormen van e-consult. Het volk reageert enthousiast, zou je denken.

Dat lijkt af te hangen van de mate waarin dat onderwerp in de publiciteit is én van het internetmedium dat is ingezet. Een overzicht onderaan dit artikel (details in dit exceldocument):

De cijfers geven een groffe indicatie van de levendigheid op de diverse online platforms. Ze zijn afkomstig van beschikbare evaluaties (Internetconsultaties en Green Deals), antwoorden op vragen van Sargasso aan beheerders van de website Toekomst glb (Gemeenschappelijk landbouwbeleid) en eigen tellingen op LinkedIn-, Facebook- en Twitterpagina’s (Elektriciteit- en gaswet, Betaalbare zorg en Vermindering Regeldruk).

Wat ook opvalt is dat de “zwaardere kost” het beter doet dan de wat populaire items. Op Internetconsultatie moet je wetteksten doorploegen. De toekomst van een gemeenschappelijk landbouwbeleid raakt vele facetten en de Europese regelgeving op dit gebied is ook geen flauw kost. En wie zich wil verdiepen en meepraten over een nieuwe Elektriciteits- en gaswet zal op zijn minst een beetje kennis moeten hebben van het complexe stelsel oude wetten.

Toch scoren juist deze drie initiatieven goed. Het ligt voor de hand het succes van Internetconsultatie te verklaren door een paar grote klappers, die dankzij belangenorganisaties flink in de publiciteit zijn geweest. De Natuurwet van voormalig minister Bleker en de Wet Passend Onderwijs leidden tot duizenden reacties.

Maar publiciteit verklaart niet alles. De twee slechtst lopende projecten betreffen items die ook op ruime mediabelangstelling mogen rekenen. Het project ‘Van regels naar ruimte’ (vermindering regeldruk) wordt vooral door het kabinet zelf in de spotlights gezet. De betaalbaarheid van de zorg is bijna niet uit het nieuws te branden.

Misschien dat deze twee projecten minder deelnemers en reacties telt vanwege de manier waarop het is opgezet. “Van regels naar ruimte’ kent wel een serieuze component (voorstellen indienen die tot projecten verheven kunnen worden), maar Twitter is natuurlijk geen goed platform om degelijk uitgewerkte voorstellen te doen.

Dat geldt ook voor de Facebook-keukentafel van minister Schippers. Daar staan vier vragen waarop je kan reageren. Meer niet. Juist de belangrijkste vraag (Wat is volgens jou de beste manier om te besparen in de zorg?) levert de meeste reagerenden (59) en reacties (68) op.

De andere drie vragen vinden mensen amper de moeite. Vijftien mensen gaven evenveel reacties op de vraag ‘Denk je dat door meer eigen betalingen de mensen ook minder snel naar de dokter gaan?’
Twaalf mensen gaven veertien reacties op de vraag welke keuzes ze bereid zijn te maken. Op ‘Het is fijn om een eigen kamer te hebben in het ziekenhuis. Wil je dan ook nog de laatste technologie in het zorgpakket?’, gaven slechts acht mensen elk één reactie.

Kortom: Publiciteit en populaire media zijn niet voldoende. Publiciteit werkt alleen als grote groepen belanghebbenden de trom roeren en niet als het vooral de pr-vlaggen van het kabinet zijn. Sociale media en online projecten werken alleen als er content op staat, die er toe doet. Het volk heeft donders goed door wanneer ze serieus geraadpleegd wordt.

EconsultRijk

Geef een reactie

Daklozen ondergesneeuwd

winteropvangZodra het vriest en sneeuwt zijn verkeersproblemen, lokaal schaatsvertier en de kans op een Elfstedentocht de traditionele items die in het dagelijkse nieuws. De winteropvang voor daklozen mocht tot vorig jaar ook op grote belangstelling rekenen, al was dat niet dagelijks.

Terwijl de vorstperiode dit jaar langer duurt dan in de winter van 2011-2012, lijkt de media-aandacht voor de winterse daklozenopvang als sneeuw voor de zon verdwenen. Een crisis in de crisisnieuwsgaring?

De vorige winter schreef ik op dit weblog en op Joop.nl  en Sargasso dat er elk jaar twee momenten zijn waar de daklozen zich mogen verheugen in de belangstelling van de media: de kerstdagen en de vorstperiode. De rest van het jaar staat dakloosheid alleen in de belangstelling als er ergens wordt geprotesteerd tegen de vestiging van een opvanghuis. Nieuws dat hooguit de lokale katernen van landelijke dagbladen haalt.

De artikelen gingen verder over de aantallen daklozen. Door gerichte aanpak van gemeenten en hulpverleningsorganisaties zouden er steeds minder daklozen zijn. Dat stond haaks op mijn ervaringen als professional in de dak- en thuislozenopvang, die al sinds oktober 2010 bomvol zit en waar wekelijks nieuwe aanmeldingen binnenkomen.

In de winter van 2011-2012 stroomden de locaties voor extra winteropvang in de grote steden pas in januari vol. Het was gelukkig van korte duur. De extra voorzieningen waren zeventien nachten open.

Dat is deze winter anders. Op 8 december 2012 ging de winteropvang voor het eerst open. Na zeven nachten werd de winteropvang weer gesloten en op 11 januari werden door heel het land de diverse extra voorzieningen heropend. Omdat het winterweer tot zondag 27 januari lijkt aan te houden zal de extra winteropvang deze keer zeker vierentwintig nachten ingezet worden.

Als er daarna geen vorstperiode meer bijkomt, blijft het daarbij. Er wordt nu al gesproken over de kans dat dit de langste vorstperiode sinds 1963 zal worden. Mocht het later nog eens gaan vriezen dan geldt het record dus ook voor de winteropvang voor daklozen.

Tot nu toe is dat echter geen nieuws. De spaarzame berichten over de opening van de winteropvang worden ondergesneeuwd door files en winterpret. Omdat het aantal daklozen te verwaarlozen is? Dat zou een gotspe zijn. Het aantal daklozen neemt toe en niet dankzij de traditionele clochard.

De ‘nieuwe dakloze’ doet zijn intree. Gezinnen, maar ook alleenstaanden die voor het eerst te maken krijgen met tot huisuitzetting leidende schulden. Tel daar de zwerfjongeren bij op, waar vooral veel woorden aan worden besteed (Kamerbrieven februari 2012 en januari 2013), die nog niet tot een daling van het aantal dakloze jongeren hebben geleid.

Er is geen sprake van een ‘tsunami van daklozen’. De nieuwe daklozen druppelen binnen. Hoeveel daarvan de extra winteropvang nodig hebben, is onbekend. Ik weet wel hoeveel nieuwkomers wij tot nu toe hebben doorgestuurd naar de winteropvang, maar een landelijk beeld heb ik ook niet.

Wie wordt de eerste journalist die ‘ondergesneeuwde’ daklozen boven water weet te krijgen?

Geef een reactie

Het zit niet mee met 112

problemen 112Met ons aller veiligheid, volgens het regeerakkoord een kerntaak van de overheid en waar dus een speciaal ministerie voor bestaat (Veiligheid en Justitie), wordt te vaak een loopje genomen.

Daar kom je pas achter als er ergens een spreekwoordelijk kalf verdrinkt. Of eigenlijk kom je er dan nog niet achter, maar als je maande of jaren later eens op de plaats van het ongeval gaat kijken, zie je dat de even spreekwoordelijke put niet is gedempt.

Dat blijkt het geval te zijn bij het landelijke alarmnummer 112. Met behulp van de WOB (Wet Openbaarheid van Bestuur) kwamen redacteuren van Sargasso erachter dat er al jaren problemen zijn met de bereikbaarheid van het nummer, maar dat er laks wordt omgegaan met het vinden van oplossingen.  Ook KRO’s Brandpunt besteedt aandacht aan de perikelen.

Op mijn werk (dak- en thuislozenopvang) bellen we een paar keer per jaar 112. Soms omdat er iemand onwel is geworden, soms omdat we met uit de hand lopende agressie te maken hebben. Dat ging tot voor kort redelijk goed. We kregen snel de bedoelde hulpinstantie aan de lijn en hulptroepen waren ook meestal snel ter plekke.

De laatste tijd is dat ineens anders. Het is lang wachten tot we de centrale aan de lijn krijgen en ook lang wachten tijdens de doorschakeling. Je denkt da: het is zeker druk. Dat kan en ook van 112 kun je niet verwachten dat je bij topdrukte even snel wordt geholpen, als in rustige tijden.

Maar het gebeurt nu bijna bij elk telefoontje, ongeacht dag en tijdstip. Naspeuren in de media en op internet levert geen informatie op aangaande drukte of een mogelijke storing. Dus wat zou er dan aan de hand zijn geweest?

Het vermoeden rijst dat het met de op Sargasso beschreven problemen te maken kan hebben. Volgens de regels moet je binnen tien seconden iemand aan de lijn hebben als je 112 belt. Dat is te vaak niet het geval en daar liggen problemen aan ten grondslag, die natuurlijk niet in tien seconden zijn verholpen. Het ziet er naar uit dat het echter tien jaren gaat duren.

Het ministerie heeft het verantwoordelijke bedrijf wel op het matje geroepen, maar tot nu toe zonder het gewenste resultaat, Zijn dat de gevolgen van een ‘terugtredende overheid’? Of heeft het te maken met complexe ICT-producten, die zelfs de overheid niet goed weet in te kopen of zelf te beheren. Denk bijvoorbeeld aan het recente incident met DigiD, dat een dag lang plat werd gegooid omdat er een veiligheidslek bleek te zijn.

Misschien mogen we geen totaal onfeilbare hulpverlening verwachten. Het blijft mensenwerk. Maar beloof dan ook niet dat er levens gered kunnen worden, die nu door in gevaar zijn omdat afspraken niet nagekomen worden.

Geef een reactie

Miljardairs redden de wereld

MensHet is altijd goed om rond de jaarwisseling even de balans op te maken. We weten weer waar we staan en kunnen, met de cijfers in de hand, beslissen wat we het komende jaar moeten doen.

De Groninger die met een staatslot miljonair werd, heeft 30 miljoen euro te overdenken. Hij of zij zal er ongetwijfeld leuke dingen mee doen. De honderd rijksten ter wereld werden in 2012 nog rijker en ook zij zullen zeker leuke dingetjes ondernemen.

Die honderd rijken zijn gezamenlijk 182 miljard euro rijker geworden. In de top-40 van de Bloomberg Billionairs Index is de Spanjaard Amancio Ortega de sterkste stijger. Zijn vermogen is gegroeid tot 57,5 miljard dollar. Als de man de Europese steun aan Spanje volledig voor zijn rekening neemt, dan slinkt zijn rijkdom tot 3,9 miljard euro.

In Bloombergs top-40 staan zeventien Amerikanen. Gezamenlijk goed voor ruim 500 miljard dollar. De ‘fiscal cliff’-discussie in Amerika ging om een pakket bezuinigingsmaatregelen ter waarde van 600 miljard dollar. Dat had dus over 100 miljard dollar kunnen gaan, als de zeventien rijkste Amerikanen hun vermogen hadden moeten inleveren.

Denk nu niet dat de rijksten der aarde een stelletje graaiers zijn, die over de ruggen van anderen hun kapitaal vergaren. Nee, ze werken er snoeihard voor en ze hebben de wereld heel wat moois geboden. Ze geven kapitalen aan goede doelen en zijn niet te beroerd van de overheid te eisen dat ze in tijden van crisis meer belasting moeten betalen. In 2011 lanceerde Warren Buffet dat idee.

Het is dus niet erg dat ze rijker zijn geworden, want nu kunnen ze nog meer aan goede doelen geven en nog meer belasting betalen. Daar profiteren we allemaal van, toch?

We vergeten maar dat we allemaal hard moeten werken om de rijken rijk te maken. Om hun briljante producten te kopen, moeten we er ook voor werken. We stellen dus onze rijkdom, lees: onze arbeidskracht, ter beschikking, betalen over het salaris belasting en wat we dan overhouden besteden we aan de aankoop van al dat moois. We hebben onze bijdrage wel geleverd.

Dat wij geen miljonairs zijn is eigen schuld. Hadden we maar net zo slim en net zo goed in het organiseren van arbeid moeten zijn. Wie dom is geboren, mag blij zijn dat-ie nog een dubbeltje wordt en moet niet zeuren dat hij nooit een kwartje zal worden.

Nee, gewoon blijven werken en consumeren om de rijken ook in 2013 weer rijker te maken. Die paar rijken houden de wereld immers draaiende. Mocht u werkloos worden en tot armoe vervallen, dan is er altijd nog een door een vermogend mens gesponsorde voedselbank.

Wie zijn baantje houdt, heeft vast genoeg over voor een volgend staatslot. Mocht u een paar miljoen winnen, dan kunt u in 2013 een stukje van de wereld redden.

Geef een reactie

Bij Dave Brubecks dood

MensDave Brubeck, de jazzpianist van het beroemdste mopje muziek in een oneven maatsoort is overleden. Hij meldt zich aan de hemelpoort.

Petrus: “Als we daar meneer Brubeck niet hebben!”.
DB: “Jawel, daar hebt u me wel”.

Petrus: “Man, wat we aan jou al niet te danken hebben”.
DB: “Doe geen moeite. Ik heb lof genoeg gehad tijdens mijn leven. Ik kom hier voor mijn rust”.

Petrus: “Ik bedoel de aardse dankbaarheid niet, man”.
DB: “Niet? Wat dan?”

Petrus: “We kregen het hier zo’n jaar of 65 hier ineens druk dankzij jouw muziek”.
DB: “Goh, nooit geweten. En heeft u ervan genoten?”

Petrus: “Helemaal niet! Ik zat tegen een burn out aan.”
DB: “Van mijn muziek??”

Petrus: “Nee, van al die lieden die daarop wilden dansen maar niet uit de voeten konden met die oneven maten van je. Er waren er heel wat die ongelukkig ten val zijn gekomen. Er waren dagen bij dat er wel vijftig van die brekebeentjes tegelijk aan de poort stonden”.
DB: “Je bedoelt breakdancers”.

Petrus:“Nee Davie, breakdancers stampen er gewoon in vieren op los. Die breken enkel hun nek bij een spin, maar dat gebeurt hoogst zelden. Maar jij moest zo nodig met vijfkwartsmaten en elf-achtsten in de weer”.
DB: “Nou, als mensen daar op gaan dansen is dat toch niet mijn schuld? Ze hadden ook gewoon op hun stoel naar de muziek kunnen luisteren”.

Petrus: “Alsof dat je bedoeling was! Je genoot er best van dat je pingelarij zo populair was en dat ook popliefhebbers er voor gingen. Die wisten niet beter dan dat muziek er voor was om op te dansen”.
DB: “Okee, ik vond dat allemaal wel aardig, ja. Maar ik maakte die muziek niet om ze de dood in te jagen. Integendeel zelfs”.

Petrus: “Dat snap ik”.
DB: “Goed, en mag ik er nu in?”

Petrus: “Onder één voorwaarde: je blijft van de piano af”.
DB: “Mag ik dan op het orgel?”

Petrus: “Als je maar weet dat die bedoelt is voor religieuze hymnen”.
DB: “Ja, en?”

Petrus: “Die zijn gewoon in vieren. Als ik ook maar één tel teveel hoor, stuur ik je terug”.
DB: “Akkoord. Ik ben uitgeteld. Laat me nu rusten”.

Geef een reactie

Mens van het Jaar 2012

MensVorig jaar werd u hier opgeroepen een betere ‘Mens van het jaar’ aan te wijzen, dan Elseviers ‘Man van het Jaar’. De nominaties en uiteindelijke verkiezing liep verder via weblog Sargasso.  Daar werd een voor velen onbekende Remco Hemmelder uitgeroepen tot Sargasso’s Mens van het Jaar.

In december worden we overspoeld worden door tradities, dus  is elke nieuwe er één teveel. Voor de Mens van het Jaar maken we graag een uitzondering.

In 2011 was de verkiezing geïnspireerd op Elseviers keuze voor de Man van het Jaar, Mark Rutte. We vonden dat er wel betere kandidaten voor zo’n enorme eretitel waren. Dat vonden de lezers ook en zij droegen kandidaten aan voor een bijzondere lijst genomineerden.

Elsevier moet nog met de man van het jaar komen, maar er zal vast weer een zeer bekende Nederlander uitrollen. Wij denken dat er voor de eretitel Mens van het Jaar betere kandidaten zijn dan de eerste de beste hotemetoot.

Er zijn al heel wat mensen tot bijzonderheid van het jaar benoemd. Van een secretaresse tot een telefonist/receptionist, en een schoonmaker van het jaar. Van een vakman tot een overheidsmanager van het jaar. En niet te vergeten de leraar, de communicatieman/vrouw en de e-mail man van het jaar.

Maar is er wel eens een erepodium klaargezet voor de huishoudelijke hulpen? De mensen die bij particulieren thuis de boel op orde houden? En wie is de portier van het jaar? Of de wc-juffrouw van het jaar? Ik noem er maar een paar. Misschien zijn er wel huldigingen voor deze beroepen, maar ik heb ze nog niet gevonden. Kennen de lezers misschien ondergewaardeerde vaklui die dit jaar  een erepodium verdienen?

Voor Sargasso’s Mens van het Jaar mogen ook wel wat bekendere Nederlanders in aanmerking komen. Komt Geert Wilders in aanmerking omdat hij Rutte I liet ploffen? Of hoogleraar Ewald Engelen die tot burgerlijke ongehoorzaamheid oproept, als antwoord op de recessie?

We zoeken niet de meest invloedrijke Nederlander, niet de beste sporter of zanger, maar kandidaten die volgens u met recht de eretitel Mens van het Jaar verdienen. Ga naar Sargasso en gooi uw kandidaten daar in de reacties, uiteraard met een motivering. en uw kandidaten zetten we hier eind december op een verkiezingslijst, waaruit alle lezers de Mens van het Jaar 2012 kunnen kiezen.

Geef een reactie

Rutte slaat er op los

Bruggen slaanWe kunnen voluit aan de slag, zei Rutte bij de eerste persconferentie na de ministerraad. Rutte II heeft wat met slaan. Eerst de bruggen en nu dus een slag er naar slaan. Wat slaat Rutte II zoals nog meer?

De borst. Rutte sloeg zichzelf meteen op de borst. In het persbericht over de persconferentie lezen we: Een aantal voornemens uit het regeerakkoord zijn al direct omgezet in concrete voorstellen. Wat een vaart! Twee van die concrete voorstellen vloeien voort uit passages in het regeerakkoord, waar Rutte II er maar een slag naar deed: de zorgpremie en de woningmarkt. Er moest duidelijkheid komen en die is er nu.

Het nieuwe deelakkoord over de zorgpremie betekent nog steeds dat veel mensen er op achteruit gaan, sommigen iets minder. En maatregelen die de woningmarkt nog steviger zouden frustreren worden voorlopig uitgesteld. Verder mooi nieuws voor wetenschappelijk onderzoek: in één dag tijd 9 miljoen euro meer gekregen dan de 167 miljoen euro die  minister Bussemaker eerder bekend maakte. Het persbericht over de ministerraad spreekt van 176 miljoen euro.

Een onzorgvuldig doorgerekend regeerakkoord en een typefoutje. Als Rutte II zo de komende vier jaar met de cijfers omgaat, hebben we weinig te vrezen, want het pakt tot nu toe gunstig uit.

Het moet gezegd: met verve sloeg Rutte zich door het debat over het regeerakkoord. Jawel, het kabinet zal spijkers met koppen slaan. Rutte deed de ene toezegging na de andere, als antwoord op vragen over meer duidelijkheid. Zonder al te veel morren nam de Tweede Kamer daar genoegen mee. We zijn natuurlijk nieuwsgierig of Rutte zich er even heldhaftig doorheen slaat als de geleverde duidelijkheid tegenvalt.

Eigenlijk is het gek dat het regeerakkoord zo onduidelijk en onsamenhangend wordt gevonden. Want ook na Ruttes regeringsverklaring is één ding duidelijk: wat er ook gebeurt, de schatkist moet er een slaatje uit slaan. Anders gezegd: een gunstig uitpakkende toezegging zal pijn doen op een ander gebied.

Zo langzamerhand lijkt iedereen vergeten te zijn waar de crisis is begonnen. Zichzelf rijk rekenende banken vielen ineens om. Rutte en zijn collega’s werken aan de oplossing. Niet de financiële instellingen, maar de burger wordt aangeslagen.

Het is flauw om dat alleen Rutte aan te rekenen. Na Verhagen en Wilders, mag Samson nu meewerken met de wild om zich heen slaande Rutte. De handen ineen slaan, heet dat. Hoe het ook uitpakt, Rutte I en II zullen de geschiedenis in gaan als de Slag van Rutte.

Geef een reactie

Rutte II moet huiswerk overdoen

Het debat over de regeringsverklaring is uitgesteld tot dinsdag 13 november. Aanleiding tot het uitstel is de paniek over de zorgpremie. Dat is slechts één maatregel uit een snel in elkaar geflanst en rammelend regeerakkoord. De Tweede Kamer zou Rutte II op moet dragen het hele huiswerk over te doen.

Rutte en Samson waren snel. Ze hebben elkaar wel het ‘vertrouwen’, maar niet ‘de ruimte en voldoende tijd’ gegeven die ze in het regeerakkoord noemen als ‘belangrijke randvoorwaarden’ om ‘Nederland uit de crisis te laten komen’ (alinea zeven en acht uit de inleiding van het regeerakkoord). Nu wordt Rutte II gedwongen de tijd te nemen niet alleen het vertrouwen van de Tweede Kamer, maar ook van een groeiend aantal ongeruste maatschappelijke organisaties en burgers te winnen.

Regeerakkoord creëert wantrouwen

Het aantal alarmerende koopkrachtplaatjes, cijfers over banenverlies en kritische reacties over onduidelijkheden in het regeerakkoord neemt met de dag toe. Is het wantrouwen van de samenleving in Rutte II terecht?

Nee, kan het antwoord zijn. Een regeerakkoord formuleert slechts algemene uitgangspunten. Als Rutte verklaart dat iedereen offers moet brengen, maar dat de regering het akkoord rechtvaardig zal uitwerken, dan zou dat voldoende moeten zijn. De regering kan aan het werk en de debatten volgen wel al onderdelen daadwerkelijk aan de orde komen.

Ja, moet het antwoord zijn, want het regeerakkoord somt 314 maatregelen op, waarvan sommigen haaks staan op wat de regering zegt te willen bereiken.

Verwarrende prioriteiten

Een regeerakkoord hoeft niet uitputtend gedetailleerd te zijn. Het moet wel duidelijke antwoorden geven op de meest prangende vragen van deze tijd. In de structuur en de aandacht die Rutte en Samson aan onderdelen gaven, gaat het al mis.

De volgorde en hoeveelheid tekst van de dertien hoofdstukken suggereren een rangorde van prioriteiten. Zo lijkt het logisch dat het eerste hoofdstuk ‘Nederland uit de crisis: solide en sociaal’ is getiteld. Met 330 woorden wordt er echter minimaal aandacht aan besteed. Het hoofdstukje somt vier concrete maatregelen op, uitgewerkt in niet meer dan 131 woorden. Is dat de hele crisisvisie van Rutte II?

Hoofdstuk zeven, ‘Zorg dichtbij’, lijkt met 2.325 woorden en 33 maatregelen (uitgewerkt in 1.585 woorden) de grootste prioriteit te hebben, gevolgd door de hoofdstukken drie en zes: ‘Duurzaamheid en vernieuwing’ en ‘Van goed naar excellent onderwijs’.
Zo bekeken is dit het prioriteitenlijstje van Rutte II.

Regeerakkoord

Dertien ambities, dertien ongelukken?

Het gaat niet om het aantal woorden, het gaat om de inhoud. Eén voorbeeld volstaat om aan te tonen dat dit regeerakkoord het land niet uit de crisis helpt. Hoofdstuk elf gaat over de arbeidsmarkt. Veertig procent van de tekst gaat over de versoepeling van het ontslagrecht en verkorting van de WW-duur. Dertig procent gaat over hervorming van de Wet Werken naar Vermogen en vierentwintig procent gaat over de kinderopvang. Nul procent gaat over stimulerende maatregelen.

Versoepeling van het ontslagrecht zou de arbeidsmarkt er bovenop helpen. In alle andere hoofdstukken zijn echter passages te vinden die de arbeidsmarkt zwaar zullen belasten. In 38% van de hoofdstukken staan maatregelen die tot banenverlies leiden in de zorg, het onderwijs, de kinderopvang. natuurbeheer en bij de overheden.

Op gebied van de zorg, sociale zekerheid en inkomensbeleid en de woningmarkt (23% van de hoofdstukken) staan maatregelen die tot forse krimp van de huishoudbudgetten zullen leiden. Ook dat heeft effect op de arbeidsmarkt.

In het komende debat hoeft de Tweede Kamer waarschijnlijk het debat over de rammelende zorgpremieplannen niet meer te voeren. VVD en PvdA zijn druk bezig een weg uit die crisis te vinden.  Dat is mooi, want dan heeft de Tweede Kamer alle gelegenheid van Rutte II te eisen dat het zwaar onvoldoende huiswerk over wordt gedaan.

Geef een reactie

Regeerakkoord: Zorg dichtbij en toch zo veraf

Zorg dichtbijIn de zorgparagraaf van het regeerakkoord staan slechts twee noviteiten: het zorgpremiestelsel en het populatiegebonden budget. Door gebrek aan duidelijkheid is over het eerste is al veel rumoer losgebarsten. Er bestaat een gerede kans dat het andere onderdelen van de zorgparagraaf ook zo zal vergaan.

Zorg dichtbij, luidt de titel van de zorgparagraaf. Het regeerakkoord belooft meer wijkverpleegkundigen, meer tweedelijnszorg naar de eerste lijn en hevelt voorzieningen over naar de gemeenten. Daar staan echter bezuinigingen op de lonen van verplegend personeel, schaalvergroting, volumebeperking en  gekrompen budgetten tegenover.

Betere zorg voor minder geld.

De prioriteiten: goede zorg en goede gezondheid, kwaliteitsverbetering, kostenbeheersing en samenwerking tussen zorgaanbieders. ‘Kwaliteitsverhoging gaat (…) vaak samen met kostenverlaging’ en ‘Concentratie van voorzieningen zorgt  voor hogere kwaliteit tegen lagere kosten’ zijn een paar citaten die het droomland van Rutte II goed illustreren.

Maar het regeerakkoord geeft weinig duidelijkheid over hoe de brei van maatregelen een consistent, kwalitatief goede zorg  waarborgt.

Kostenbeheersing.

Met een bekende, maar sleetse tactiek, moet in 2017 vijf miljard euro zijn bezuinigd. Evenals vorige kabinetten gaat Rutte II vooral schuiven met potjes. Onderdelen van de zorg worden overgeheveld van Rijk naar gemeenten, van  tweedelijnszorg naar de eerste lijn en van de AWBZ naar de WMO of ZVW. De overhevelingen gaan uiteraard gepaard met verlaagde budgetten.

Verschuivingen van AWBZ naar WMO en ZVW hebben tot op heden niet bijgedragen aan vermindering van de zorgkosten. Wel aan onrust onder patiënten en zorgorganisaties die hun uitvoeringsapparaat moesten reorganiseren. De geschiedenis van de AWBZ staat bol van verschuivingen, de kosten zijn alleen maar gestegen. Een summier overzicht in dit exceldocument.

Populatiegebonden budget.

Het ei van Columbus op gebied van kostenbeheersing lijkt het populatiegebonden budget te worden. Huisartsenzorg en extramurale verpleging worden gefinancierd met regiobudgetten, die vastgesteld worden op basis van bevolkingskenmerken zoals leeftijd, risicogroepen en chronisch zieken. Als de regio geld overhoudt, mag een deel van de winst behouden worden, een ander deel gaat naar de verzekeraars.

In Groot-Brittanië heeft men er sinds 1974 ervaring mee, In de Verenigde Staten en Duitsland lopen succesvolle experimenten. Regionale samenwerking verbetert de kwaliteit van zorgverleners (delen van ervaring en kennis van de patiënt) en leidt soms tot aanzienlijke besparingen.

Rutte II wil dat spoedeisende hulpposten (SEH’s) en huisartsenposten (HAP’s) vanaf 2017 financieren met populatiegebonden bekostiging. Ook de extramurale verpleging, die van AWBZ naar ZVW wordt overgeheveld, moet onder deze systematiek vallen. In het regeerakkoord wordt daarbij opgemerkt dat er in het huidige systeem ‘perverse prikkels’ zitten die bijdragen aan overbehandeling en verspilling.

Met andere woorden: de ene perverse prikkel wordt ingeruild voor een andere: bespaar je kosten, dan mag je de winst houden. Van overbehandeling naar onderbehandeling?

Het is niet zeker dat gewonnen budget behouden mag worden. De overheid blijft beschikken over het macrobeheersingsinstrument (MBI). Als zorgverleners meer productie maken dan is afgesproken, kan de overheid een strafkorting opleggen. Het is evengoed denkbaar dat een regio die dit jaar ‘winst’ maakt, voor het volgende jaar een lager budget krijgt toegewezen, ook al verandert er niets aan de bevolkingskenmerken.

Binnen de zorgsector wordt volop gediscussieerd over populatiegebonden financiering en op 1 januari 2013 gaat er een pilot van start in Eindhoven.  De sector is er dus nog niet klaar voor, maar Rutte II heeft vier jaar de tijd daar zorg voor te dragen.

Beloningen.

Voor medisch specialisten vervalt per 2015 het fiscale ondernemersvoordeel en wordt het honorarium onderdeel van het ziekenhuisbudget. Maar ook het verplegend personeel dreigt aangepakt te worden.

In tegenstelling tot andere groepen in de collectieve sector zijn medewerkers in de zorg ‘tot nu toe niet afgeremd in de groei van hun arbeidvoorwaarden’, aldus het regeerakkoord. ‘Om adequaat te kunnen reageren op verslechteringen van het EMU-saldo’ moet daar een eind aan komen.

Rutte II wil het huidige convenant voor de overheidsbijdrage in de arbeidskostenontwikkeling in de zorg (OVA) in 2016 beëindigen. In dit convenant is vastgelegd dat zorgmedewerkers gevrijwaard zijn van de zogenaamde ‘nullijn’. Bepaald geen stimulans om aan meer wijkverpleegkundigen te komen.

Conclusie.

De zorgparagraaf is een allegaartje van maatregelen, waarvan een deel in het verleden niet effectief is gebleken. Geen woord over investeringen in innovaties. Door concentratie van voorzieningen raakt de zorg eerder verder dan dichtbij de zorgvrager. De problemen worden doorgeschoven naar de gemeenten, zonder duidelijkheid over compensaties tijdens de overgangsfase of dekkingen bij onverwachte tegenvallers.

De schatkist wordt gezond, de rest lijkt Rutte II een rotzorg te zijn.

Dit artikel verscheen ook op Sargasso.

Geef een reactie