De kinderopvang moet educatiever. Dat stelt de Onderwijsraad in het advies “Een rijk programma voor ieder kind”, dat staatssecretaris voor onderwijs, Sharon Dijksma, gisteren als huiswerk mee kreeg van de Onderwijsraad.
Het NRC citeert de Onderwijsraad: De voorschoolse programma's moeten inhoudelijker, bewuster worden en geprogrammeerder. De leeftijdsgroep tot 6 jaar moet prioriteit krijgen. Alle kinderen van 3 tot 4 jaar moeten vier dagdelen naar een “leeropvang”.
Nog educatiever? Weet de Onderwijsraad wel dat er al een grote markt voor peuter- en kleuter educatie is? Een kleine greep uit het brede aanbod:
Yoga voor peuters en kleuters – yogaoefeningen ondersteunen peuters vooral bij het ontdekken van het eigen ik en hebben een goede uitwerking op de lichamelijke ontwikkeling, stelt de schrijfster van een boekje hierover.
Media-educatie – we weten ons niet altijd raad met de media, maar onze kinderen groeien er mee op. Ze lijken er meer mee vertrouwd te zijn dan wij. We moeten de media een structureel onderdeel van de opvoeding laten worden en dus ook van de begeleiding van kinderen in de kinderopvang.
De GGD heeft een programma inde aanbieding over gezonde voeding en beweging voor peuters in de vroeg- en voorschoolse educatie, zodat de kids al vroeg leren niet zo dik te worden.
En laten we al dat educatieve speelgoed niet vergeten. Cijfer- en letterblokjes waarmee de peuters leren hun eigen codes samen te stellen, raadselspelletjes waarmee ze hun keuzes kunnen oefenen en natuurlijk lego, waarmee ze de beginselen der maakbaarheid onder de knietjes kunnen krijgen.
Misschien moet het allemaal niet zo geprogrammeerd. Midas Dekkers, door de lezers van dit weblog uitgeroepen tot de winnaar van de Donkey Shocking Award 2007, gaf al een aardig advies over taalonderwijs: “Vreemde talen moet je kinderen leren op een moment dat ze nauwelijks nog naar school gaan. En met literatuur moet je ze pas lastigvallen als ze een jaar of dertig zijn.
Het zou bijvoorbeeld verboden moeten worden dat crècheleidsters Nederlandse vrouwen zijn. Als je een kind op een crèche stopt met een buitenlandse juf dan leren ze pas echt een vreemde taal. Je spaart kinderen zo twee jaar martelen met Schwere Wörter en je kunt het middelbaar onderwijs met twee jaar bekorten” (zie interview in Intermediair).
De Onderwijsraad meent het natuurlijk goed. Met “Een rijk programma voor ieder kind”, bedoelt men ongetwijfeld dat niet alleen op taalachterstand van allochtone kinderen gefocused moet worden. De overheid trekt, sinds 2000, aardig wat geld uit om met voor- en vroegschoolse educatie (VVE) dat probleem de wereld uit te helpen. De meningen over de effectiviteit daarvan zijn verdeeld.
Onderzoekers van de universiteit van Tilburg concludeerden dat ” dat leerlingen van scholen met VVE in de eerste jaren op school niet beter scoren op taal, rekenen en werkhouding dan leerlingen van scholen zonder VVE. Wel maken leerlingen van VVE-scholen een iets snellere taalontwikkeling door tussen groep 2 en groep 4″.
Ook wordt een taaltoets voor alle peuters overwogen. In een reactie op die plannen stelt orthopedagoog Goorhuis dat de kinderopvang wel een belangrijke rol kan spelen bij taalontwikkeling, maar dat daar geen taaltoets voor nodig is. Wat wel kan helpen is “… een aanmoediging om kinderen naar een peuterspeelzaal te laten gaan, zodat zij met andere kinderen leren spelen en spelenderwijs de taal leren. Een belangrijke voorwaarde is dan wel dat deze groepen niet meer dan 22 leerlingen bevatten en dat de voertaal in de groep Nederlands is, ook tussen de kinderen onderling”.
Meerdere deskundigen stellen dat taalontwikkeling beter verloopt als het leren van de taal onderdeel is van een breder en meer divers aanbod van educatieve activiteiten. De Onderwijsraad heeft dus wellicht een uitstekend advies ingediend. Die nieuwe “leeropvang” voor alle driejarigen zou door het Rijk betaald moeten worden.
Grote kans dat de ouders dat wel zien zitten. Krijgen ze eindelijk inhoudelijke, pedagogische waar voor het verhoogde inschrijfgeld voor de crèche. Of het kabinet in de buidel wil tasten, is sterk de vraag.
Wat ook de vraag is: wordt de leerplicht hiermee niet erg drastisch verlaagd? Straks wordt met al die boeken in de box, de wandplaten van de geschiedeniscanon op de muren en taalnanny's voor de groep, de homo ludens nog definitief om zeep gebracht.