Op de 25ste februari wordt nog steeds de Februaristaking uit 1941 herdacht. Het is vooral een Amsterdamse aangelegenheid, zoals ook de eigenlijke staking vooral een hoofdstedelijke actie was. Toch vond de actie de dagen erna navolging in andere delen van Nederland. Op diverse plaatsen legden mensen hun werk stil, ook uit protest tegen de harde maatregelen tegen de Amsterdamse stakers.
In de loop der jaren is de herdenking niet alleen louter een eerbetoon aan de Amsterdammers die in opstand kwamen tegen de mogelijke totstandkoming van een NSB-regering onder leiding van Mussert en de razzia's tegen joodse stadgenoten. Tegenwoordig is de herdenking ook een manifestatie die de Februaristaking tot symbool maakt tegen hedendaagse uitingen van haat tegen mensen. Of, zoals we op de website van de organisatie staat:
“De Februaristaking staat symbool voor strijd tegen rassenwaan, voor solidariteit, saamhorigheid, tolerantie en gelijkwaardigheid. In die zin herdenken wij jaarlijks de stakers van toen en de Joodse slachtoffers van de nazistische rassenwaan. Tegelijk maken wij duidelijk dat de waarden waar de staking voor stond van groot belang blijven. Wij nemen stelling tegen tendensen om mensen te beoordelen en te waarderen op basis van hun afkomst, seksuele geaardheid of religie. Wij staan voor vrijheid van meningsuiting en het in alle openheid bespreken van problemen, maar achten respectvol en beschaafd met elkaar omgaan daarbij noodzakelijk. We willen ook niet dat groepen mensen tegen elkaar worden opgezet of worden buitengesloten“.
Hoewel de Februaristaking een door de CPN georganiseerde actie was, herinneren veel mensen de staking als een spontane actie van burgers. Een spontane actie lijkt ook indrukwekkender. Het impliceert dat het niet stalen partijkaders of dogmatiserende bewegingen zijn die mensen in beweging brengen, maar dat de vrije, individuele burger opstaat en de grens trekt.
We leven vandaag in veel minder barre tijden dan in 1941. Het was toen veel moediger het werk neer te leggen in de aanwezigheid van een buitenlandse bezetter. Van zo'n dreiging hebben we nu, gelukkig, geen last.
Wel breidt de intolerantie, haatzaaierij en wangebruik van de vrijheid van meningsuiting uit. We kunnen er over schrijven, erover praten, discussiëren en hopen dat het zich niet verder uitbreidt, erop vertrouwend dat iedereen zijn eigen vrijheid net zo belangrijk vindt als die van een ander. Dat iedereen elkaars vrijheden tolereert en respecteert. Dat iedereen zijn eigen vrijheid ook aan een ander gunt.
We weten echter dat er verschillend over die vrijheid wordt gedacht en gesproken. We weten dat die vrijheid door mensen die aan invloed lijken te winnen, onder druk wordt gezet.
Wachten we, in alle vertrouwen af hoe dat verder gaat of zou een spontane staking duidelijk kunnen maken dat we vrijheid voor iedereen willen?
De echte herdenking van de Februaristaking vindt op 25 februari om 16.45 uur plaats in Amsterdam. Om de strekking van die herdenking kracht bij te zetten en aan te geven dat het nooit te laat is om negatieve ontwikkelingen tegen te gaan, roep ik op tot een spontane staking, een uur voor de herdenking en die eindigt als om 17.00 uur de klokken van de Zuiderkerk het defilé langs de Dokwerker begeleiden.
Leg om 15.45 uur je werk even stil. Wat je ook doet, waar je het ook doet. Geen rumoer, geen geschreeuw. Stilte om de barre tijden te herdenken die we hier nooit meer willen meemaken en die we ook in de kleinste vormen nooit meer terug willen zien. Niet als dogmatiserende betutteling, niet als angstzaaierij, niet als redeloos geraaskal in de reactievelden van weblogs en kranten, niet als dwingende folders in de brievenbus, niet als het zwart maken van medeburgers.
Het is een spontane oproep van een ongebonden, vrije weblogger, waarvan ik hoop dat de “power of the crowds” zijn werk, dankzij internet, kan doen. Wie wil, neem deze oproep over op zijn en haar weblog, website, sms-je en elke ander wijze om je vrienden, familie en collega's ertoe te bewegen spontaan stil te zijn voor alle vrijheid voor iedereen.