De Alphenaar die zaterdag 9 april een bloedbad aanrichtte in een winkelcentrum, is een extreme uitzondering op het aantal verwarde mannen, die voor aardig wat onrust in de samenleving zorgen. De definitie “verwarde man” is misschien niet van toepassing op de Alphenaar, omdat tot nu toe nog geen motief bekend is. Hoewel er, na eerste onderzoek, geen aanwijzingen voor zijn, zou het wel een doordachte en geplande actie geweest kunnen zijn.
Maar laten we er vooralsnog vanuit gaan, dat zal blijken dat het wel om een verwarde man gaat. Een definitie die ook voor Karst Tates gold, ook al zou hij gezegd hebben het koningshuis te willen treffen. De verwarde mannen dus. Mensen waar een steekje aan los zit. Lieden die de draad kwijt zijn. Ze zijn vaak verstikt geraakt in hun eigen breiwerkje, waarmee ze een onwerkelijk wereldje in elkaar hebben geflanst.
Dit jaar haalden 28 verwarde mannen het nieuws. Slechts drie vrouwen haalden de pers. Daarbij vielen 28 gewonden en 10 doden (inclusief enkele daders). De meesten vielen dus in Alphen aan de Rijn: 17 gewonden en 7 doden. Een overzicht van deze sinistere actualiteiten in dit exceldocument, met links naar de nieuwsberichten.
De gemiddelde leeftijd is 38 jaar. Ter herinnering: ook Karst Tates was 38 toen hij in Apeldoorn dood en verderf zaaide. De meeste verwarde mannen van dit jaar, zijn tussen de 30 en 40 jaar. Zou hen de midlife crisis teveel zijn geworden?
De Alphenaar was 24 en niet alleen daarom een uitzondering. Bij de meeste ongelukkige acties van verwarde mannen, blijkt er wel een aanwijsbaar motief en blijft het geweld beperkt tot hoogstens wat materiële schade.
De meeste motieven betreffen verstoorde relaties met partners, buren of overheden. In de meeste gevallen stonden de verwarde mannen al als zodanig bekend bij familie, vrienden of GGZ-instellingen. Voor hen was het geen verrassing dat hun verwarde man een keer door het lint ging.
Verwarde mensen zijn niet uitzonderlijk. Eén op de 10.000 mensen maakt voor het eerst een psychose mee. Dat komt dus neer op 1668 duidelijk verwarde mensen. Stel dat een psychose tot gewelddadigheid kan leiden, dan is dat hooguit 84 keer per jaar waar. Altijd teveel, maar niet meteen een reden voor de overheid om er peperdure onderzoeken tegenaan te gooien om uit te vogelen of die paar gevallen voorkomen kunnen worden. Een enigszins hypocriete opstelling, want de overheid is wel bereid er miljoenen tegenaan te kwakken, om het aantal verkeersdoden terug te dringen. Het vorige kabinet had een streefcijfer: van 720 in 2007 maar slechts 500 verkeersdoden in 2020.
Dat zijn er nog altijd meer dan het aantal slachtoffers, die aan acties van verwarde mannen overlijden, dus dat mag wat meer kosten. Maar de stelling dat drama’s zoals in Alphen aan de Rijn niet te voorkomen zijn, is uiterst speculatief, omdat dure preventie- en behandelmethoden in de GGZ niet van de grond komen, dankzij de bezuinigingen in die sector.
En als een enkel drama dan nòg niet te voorkomen valt, dan zou het wel slachtoffers schelen, als het een 24-jarige sukkel onmogelijk wordt gemaakt aan een zwaar wapen als een mitrailleur te komen.
De defintitie “verwarde man” mag ook wel eens herzien worden. Laten we afspreken dat iedereen die naar de wapens grijpt, of laat grijpen, verwarde mannen zijn. Op hen kan dan de Nederlandse wetgeving worden toegepast dat iedere verwarde, die een gevaar voor zichzelf of zijn omgeving is, gedwongen opgenomen kan worden in een GGZ-instelling. Hoeveel onrust zou dat voorkomen?
(Sprak een verwarde man).
Tag archieven: preventie
Nazorg DNA.
De gemeente Barneveld telt ruim 52 duizend inwoners. De nazorg voor slachtoffers van inbraken is voorbeeldig. Iets meer dan 2800 Barnevelders krijgen een gratis DNA-spray setje. Als beloning voor hun aangifte van een inbraak. De overige inwoners kunnen zo’n setje kopen voor 50 euro. En dat alles in het kader van een stevige campagne tegen de criminaliteit in de Veluwse legbatterij.
Stel dat de overige, ruim 49 duizend Barnevelders allemaal meewerken, dan strijkt de gemeente bijna 2 miljoen euro op. Logisch dus, dat de DNA-setjes niet aan alle inwoners gratis worden verstrekt. Dat kan helemaal niet in tijden waarin ook Barneveld moet bezuinigen.
Dat de 2800 door criminaliteit getroffen burgers zo’n setje gratis krijgen, kun je absoluut geen preventie noemen. Dat is nazorg en 140 duizend euro weggegooid.
Het hele project is overigens tot mislukken gedoemd. Niet omdat Barnevelders van die opstandige rebellen zijn die lak hebben aan god en gezag. Helemaal niet zelfs. In god hebben ze alle vertrouwen, in het gezag ietsjes minder, maar toch is ruim de helft tevreden over de politie. Tachtig procent van de Barnevelders voelen zich veilig. Volgens de politie van Gelderland-Midden, de regio waar Barneveld in valt, rekenen de burgers ‘te hard rijden’ tot de grootste overlast.
De kans is dus klein dat al die 49 duizend burgers een setje aanschaffen. Waarom zou je, als je je veilig voelt? Zit de gemeente Barneveld straks opgescheept met tienduizenden, onverkochte DNA-spray setjes? Of besluit de gemeente alsnog er wat subsidie tegenaan te gooien, zodat de burgers de preventieve waar voor een prikkie in huis halen?
In de grote stad geloven ze wel in subsidie als preventief middel tegen criminaliteit. In Amsterdam, best wel een grote stad te noemen, kunnen ondernemers subsidie aanvragen om een DNA-douche aan te schaffen. U weet wel, zo’n sprinklerinstallatie bij de uitgang van een winkel, die afgaat als u vergeet af te rekenen.
In Rotterdam en Amsterdam-Zuid had men goede ervaringen met de aanwezigheid van DNA-douches. Zestig procent minder winkeldiefstal en overvallen.
Een installatie kost tussen de 12 en 15 honderd euro. Subsidies kunnen oplopen tot 50 procent van de aanschaf. Zouden alle ondernemers er tussen 600 en 750 euro voor over hebben om een DNA-douche te installeren? En waarom het Barneveldse voorbeeld niet gevolgd en krijgen de reeds getroffen winkeliers zo’n douche niet gratis?
Terug naar Gelderland-Midden. Een stukje verderop bij Barneveld, rekent men zich in Ede alvast rijk. De komende twee jaar denkt men 30 procent minder inbraken te scoren, als de inwoners hun dure spulletjes met synthetisch DNA markeren. De grootstedelijke zestig procent is blijkbaar iets te ambitieus voor provinciale regio.
Het synthetische DNA is echter alleen bruikbaar ter afschrikking. Als bewijsmateriaal is het niet voldoende. Het spul bewijst hooguit dat iets of iemand op de plaats van delict is geweest. Om een persoon ook echt aan het delict te linken, is een bekentenis nodig of aanvullend bewijsmateriaal.
Allemaal niet nodig, want als afschrikking werkt, zijn er geen inbraken of overvallen. Zou dan alleen een bordje “Hier waakt DNA” niet voldoende zijn? Een stuk goedkoper.
Liefhebbers van een stukje kip moeten oppassen. Wie wel eens een Barnevelder verschalkt, kan door overijverige speurders verdacht worden van kippendiefstal, terwijl eigenlijk een Veluwse vos heeft huisgehouden in de Barneveldse kippenhokken. Ontkennen dat jij die vos niet bent, helpt niet als het Barneveldse DNA in je huisafval is aangetroffen.
Gezond en goedkoop
Opmerkelijk bericht op Noorderlicht: de gezondheidszorg in Cuba is ruim 4400 euro per persoon goedkoper dan hier.
Amerikaanse wetenschappers hebben het 50-jarig bestaan van Castro’s Cuba eens doorgelicht op haar gezondheid. Conclusie: Cuba heeft een goedkope en goede gezondheidszorg. Dat kan niet, zou je zeggen, want de gezondheidszorg is gratis voor de Cubanen.
Toch leidt de kwaliteit daar niet onder en mag Cuba zich tot de gezondste landen ter wereld rekenen, naast landen als Japan en Zweden. Omdat er al vanaf 2005 een dictatoriaal rookverbod op openbare plaatsen is?
De Amerikaanse onderzoekers zagen nog een reden voor die geweldige Cubaanse gezondheid: preventie. Goede voorlichting en eenmaal per jaar een medische controle.
Die kant gaan wij ook op. Er wordt meer belang gehecht aan preventie, om de kosten te drukken. Het verschil met Cuba is, dat de preventie hier aan het particulier initiatief en de marktwerking wordt overgelaten. Dus zijn er allerlei clubjes met preventie bezig en maken bedrijven reclame met allerlei preventie spul.
Nog voor dit kabinet dit jaar met een Preventienota zou komen, is het gevallen. Blijkbaar niet te voorkomen. Er zijn nu eenmaal kwaaltjes waar preventie niet bij helpt. Daardoor is het Pakketadvies 2010 (pdf), van het CVZ (College voor Zorgverzekeringen), in de conceptfase blijven hangen.
Het CVZ ziet wel wat in preventie als onderdeel van het basispakket. Zo stelde het college in 2009 voor een 'stoppen met roken'-programma in het basispakket op te nemen.
Veel concreter gaat het CVZ-advies dit jaar niet. “Patiënten/consumentenorganisaties en de gezondheidsfondsen moeten vooral doorgaan om mensen actief bewust te maken van hun gezondheid”, schrijft het CVZ. En “zorgverzekeraars ontplooien activiteiten om de geïndiceerde preventie te contracteren, (…) ook daarop zullen nog investeringen moeten plaatsvinden”.
Maar de gezondheidszorg wordt er niet goedkoper op, als allerlei preventieprogramma's van subsidie worden voorzien. Zouden Nederlanders massaal gezond gaan leven, als ze er een gratis gezondheidszorg voor krijgen?
Baas in eigen basispakket?
De pil moet uit het basispakket van de zorgverzekering, lezen we bij de NOS. Nee, niet het paracetamolletje, want dat zat er al niet in. De anticonceptiepil moet eruit en zal een besparing van 58 miljoen euro opleveren. Die pil zit nog maar kort weer wel in het basispakket.
Nu is het mooi genoeg geweest, adviseert het CVZ (College voor Zorgverzekeringen). De argumenten zijn, die het CVZ hanteert, zijn het bestuderen waard.
1.Het voorkomen van zwangerschappen is iets anders dan het voorkomen van ziekten. Heel juist? Je kunt ook zeggen dat bevolkingsaanwas een van de grootste plagen is die de wereld teistert. Maar goed, je kunt grote calamiteiten natuurlijk ook met grote hulpacties aanpakken. De pil gefinancierd door inzamelingsacties?
2. Andere vormen van anticonceptie zitten ook niet in het basispakket. Ook een juiste redering? Het basispakket moet natuurlijk niet discrimineren op allerlei middeltjes.
Geneeskundige behandeling door huisartsen en specialisten zit wel in het basispakket, dus ik neem aan dat de behandeling voor geslachtsziekten daaronder valt. Voor een deel aardig te voorkomen door condoomgebruik. Vreemd eigenlijk, dat die niet in het basispakket zit. Zou tot besparingen kunnen leiden.
De pil, ooit een middel om baas in eigen buik te zijn en mede daarom zwaar bevochten om in het ziekenfondspakket op te nemen. Maar in dat pakket zijn wij niet langer meer de baas.
Werk je met de fiets de ladder op
(Lees ook mijn gastbijdrage op GeenCommentaar, hetzelfde thema, andere invulling).
Je carrière een opwaartse impuls geven? Dat kan. Gewoon blijven bewegen. Doe je dat niet dan heb je nog grote kans dat je baas zich met je leefstijl gaat bemoeien. Wil je dat voorkomen, dan kun je maandag, 14 september, beter meedoen aan de “Fiets naar je werk-dag“. Goed voor milieu en voor lijf en leden.
Nou wordt maandag wel een erg druk dagje. De fietsdag valt samen met de aftrap van de “Nationale traploopweek“. De bedoeling is dat je de lift overslaat en de trap neemt. Eén van de initiatieven voor een gezond bedrijfsleven.
Ik zou zeggen, verras je baas en combineer fietsen en traplopen. Dat moet toch minstens een extra loonsverhoging opleveren en een positieve notitie in je functioneringsstatus. De baas zal zeker de indruk krijgen dat iemand met die zulke prestaties levert, fit genoeg zal zijn om zelfs tot na zijn 67ste door te werken. Wel blessurevrij natuurlijk, anders dalen de zorgkosten nog niet.
Al dat sporten op de bedrijfsvloer valt onder preventie. De SER wist het in een dit voorjaar uitgebracht advies al duidelijk te maken: “Gezondheidsbevordering van werknemers is van groot individueel en sociaaleconomisch belang. Een goede gezondheid vergroot immers de kans op een lang leven van goede kwaliteit, op duurzame arbeidsdeelname en op maatschappelijke participatie”.
Nou, in dat kader zou je de werknemer kunnen motiveren tot een sportieve leefstijl, door hem een glanzende carrière in het vooruitzicht te stellen. Je bestijgt de loopbaanladder niet meer je ellebogen, maar met fiets en je voeten.
De mensen die in een kantoorkolos werken zijn gezegend. Die kunnen een complete triatlon afleggen. Fietsen en rennen over de talloze trappen en natuurlijk even zwemmen in de waterpartij die in de aankomsthal is aangelegd.
Menig werkplek is nog onvoldoende ingericht op massa' s sportende werknemers. Een enkel fitnesshokje, hooguit een squashzaaltje of een hoekje waar je kan tennissen met de Wii. Terwijl je de gemiddelde kantoortuin toch ook vol kan zetten met turntoestellen. Een loopje naar je collega via de brug met ongelijke leggers. Naar het kopieerapparaat via een sprong over het paard en naar de wc slinger je je een weg langs de ringen en touwen. Apekooien noemden we dat vroeger op school.
Zoals fietsen en traplopen gecombineerd kan worden, zo zij natuurlijk tal van handelingen in sportieve combinaties om te zetten. Voor het kopieerapparaat een stapmachine en de klep van het ding is verzwaard met gewichten. Het kreng krijg je alleen aan het werk als je de klep 20 keer op en neer hebt bewogen.
De koffieautomaat is alleen nog te bereiken door in een touw te klimmen. Dat touw hangt wel midden in een zwembad. De vuilnisbakken hangen aan basketbalborden. Op de teamvergaderingen geef je elkaar het woord door een badmintonshuttle naar de volgende spreker te slaan.
Hoe zit dat op jouwe werkplek? Welke sportieve innovaties zie jij daar mogelijk? En enig idee welke combi-sporten het bedrijfsleven supergezond kunnen maken?
Preventie
Preventie is de oplossing voor alles. Het komt nog te vaak voor dat er pas wordt ingegrepen als het verdronken kalf een voldongen feit is. Uit liefde voor het leven in het algemeen, kalverliefde in het bijzonder of gewoon omdat genezen veel te duur is, wordt er veel geïnvesteerd in preventie. Preventie is de maakbaarheid van een gezonde, veilige, goedkope en dus gelukkige wereld.
Er zijn grofweg twee soorten preventie. De een is gebaseerd op hoop en ambitie, de ander op kennis en berusting. Een paar voorbeelden.
Deze week werd het eerste zonkrachtalarm afgegeven. Een middel om preventief huidkanker te beperken en je hoopt dan dat mensen een hoofdparasolletje gaan dragen, ook een preventief middel tegen genoemde kwaal.
Loop je op de Dam dan weet je dat de kans groot is dat je nette kapsel geruïneerd kan worden door duivenpoep. Zet ook dan zo'n parasolletje op en je weet zeker dat de drek je niet zal treffen.
Preventief fouilleren wordt ingezet om misdadige acties in te perken. De misdaad is in Nederland inderdaad terug gelopen. Er zijn echter geen keiharde cijfers dat dit door preventief fouilleren tot stand is gekomen. Door af en toe grootschalige fouilleeracties te houden, hoopt men dat er voldoende signaalwerking van uitgaat en mensen hun wapens thuis laten. Huiselijk geweld schijnt wel vaker voor te komen, dus dit middel verdient nadere evaluatie (lees ook dit artikel op GeenCommentaar).
Nu leven sommigen in de berustende veronderstelling dat misdaad nooit geheel is terug te dringen. Behalve fouilleren kan vergaande controle preventief werken. Daartoe is inmiddels veel van onze privacy onder curatele gesteld (neem een kijkje in Sargasso's privacy-dossier).
Ook dat is preventie gebaseerd op hoop en ambitie. Heeft men ieder gegevens bij de hand, dan hoopt men eventuele daders snel te kunnen vinden.
Dat is natuurlijk allemaal van een halfslachtig soort maakbaarheid. Dat moet beter kunnen. Mag ik de overheid een suggestie doen?
Iedereen die de deur uit wil, moet eerst zijn/haar gezocht voor de thuis geplaatste webcam houden. De centrale controlepost meldt zich via het speakertje dat er naast hangt. Je doet je verzoek er uit te mogen voor de boodschappen of de reis naar werk. Als de centrale je op het eerste gezicht vertrouwt, krijg je toestemming en de centrale activeert het elektronische sleutelgat van de deur.
Daar dien je je vinger in te steken en als men in de centrale ziet dat je vingerafdruk in hun database te boek staat als niet crimineel of verdacht, ontgrendelt de deur zich. Je mag luchten.
Is dat preventief, of niet?
Zorgelijke sportkosten
Quote van de week: “Wanneer de kosten van de gezondheidszorg als gevolg van een onvoldoende actieve leefstijl, 907 miljoen euro in 2007, worden afgezet tegen een besparing van 230 miljoen euro door alle sportblessures te voorkomen, dan genereert niet of onvoldoende bewegen minimaal 677 miljoen euro aan zorgkosten per jaar“.
(Uit persbericht Sociaal Cultureel Planbureau bij de presentatie van Rapportage sport 2008, vandaag aangeboden aan staatssecretaris Bussemaker van VWS).
Met een fraai staaltje boekhoudkunde laat het SCP zien dat meer bewegen loont. Gooi geblesseerde sportievelingen op één hoop met mensen die onvoldoende actief leven, reken uit wat je kan besparen aan kosten voor sportblessures en dan heb je ineens 230 miljoen minder kosten die onvoldoende bewegende mensen veroorzaken.
Het SCP zegt wel dat bewegen goed is, maar dat er rekening moet worden gehouden met de blessures die dat op kan leveren. Het rapport meldt dat meer mensen zijn gaan sporten (aandeel sporters in de Nederlandse bevolking is gestegen van 61% in 2003 naar 65% in 2007). Ze doen dat echter vaker op eigen houtje dan in clubverband. Fitness, zwemmen, fietsen en hardlopen zijn de meest gekozen sporten.
Het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) kwam in 2005 met een paar feitjes over sportblessures. Ongeveer 1 op de 5 actievelingen heeft wel eens een blessure. De kosten die dat met zich meebrengt kwamen neer op een gemiddelde van 570 miljoen euro per jaar. Bij sommige sporten was een afname van blessures, maar bij andere sporten nam het aantal gewonden juist weer toe. Opvallend: fietsen (wielrennen en mountainbiken) bleek blessuregevoeliger. En trampolinespringen. Dat was volgens het RIVM te wijten aan de toegenomen aanschaf van tuintrampolines.
Preventie kan het aantal blessures terugdringen en mogelijk tot 6 miljoen per jaar besparen aan directe kosten (zorg) en indirecte kosten (arbeidsverzuim). Met andere woorden: een actieve leefstijl zonder blessures is goed voor de mens en goed voor het beperken van de zorgkosten. Op korte termijn.
Datzelfde RIVM heeft namelijk ook berekend dat gezond gedrag op de langere termijn tot duurdere zorg leidt.
Zou iedereen stoppen met roken, dan wordt de zorg over 100 jaar 6,2 procent duurder. Zou niemand meer overgewicht hebben, dan stijgen de kosten met 2 procent. Gaat iedereen lekker bewegen, dan levert dat een stijging van 2,1 procent op.
Gezond gedrag leidt tot een langer leven. Meer ouderdomsziektes, die je niet met sporten kan bestrijden, maar wel dure behandelmethodes kennen. Zo geredeneerd zou er geen geld gepompt moeten worden in campagnes die tot meer bewegen oproepen en preventieve acties die sportblessures helpen terugdringen. Nee, (nog) meer geld naar onderzoek om Alzheimer en Parkinson de wereld uit te helpen, naar preventieve middelen om botontkalking uit te stellen en naar innovaties die beter horen en zien bevorderen. Om maar eens een paar zaken te noemen.
Meer bewegen loont, stelt het SCP. Die beweging zal dan vooral moeten plaatsvinden in het denken over een gezonde toekomst op de lange termijn. De overheid steekt nu veel geld in sport (de uitgaven van de totale overheid, gemeente, provincie en rijk, stegen tussen 2003 en 2006 met 14% tot ruim 1 miljard euro), maar misschien is het beter een deel daarvan toe te voegen aan de budgetten ter bestrijding van ouderdomskwaaltjes.