Je ziet nou nooit eens vacatures voor een glijbaan. Terwijl er regelmatig toch van dat soort baantjes zijn. De pillendraaier Organon heeft op dit moment 150 werkplekken in een glijbaan verandert. Daarmee dwarsboomt het bedrijf de soepele gang naar een economie met nul werklozen. Een ambitie die opgenomen is in de plannen van de commissie Bakker.

Slechts 150 van de 5000 werknemers bij Organon mogen via het sociaal plan op zoek naar ander werk. Omdat na overname door de amerikaanse-duitse farmaceut Schering-Plough er ineens 150 functies dubbel bleken te zijn. De keuze was dus: of je laat 300 mensen half werk doen, of je laat er 150 uit hun neus peuteren, of je doet ze weg.
Nadat in februari al 200 mensen bedankt werden voor hun inzet, is nu de keuze gevallen op 150 nederlandse werknemers en de kans is groot dat er later meer mogen gaan.

Het bizarre is: er zijn geen eigenlijk geen redenen tot ontslag.
Het gaat prima met Organon. Een jaar of 5 geleden had het bedrijf even een dipje, maar inmiddels stijgt de omzet elk jaar weer. Nu gaat het zo zelfs goed zelfs dat Organon voor 11 miljard euro is opgekocht door Schering-Plough. Die uitgave zal Schering-Plough weer moeten terugverdienen en dat wordt nu deels opgehoest door de vertrekkende werknemers.

Organon was tot vorig jaar een onderdeel van Akzo Nobel. Met dat concern ging het wat minder lekker en dus vond topbestuurder Hans Wijers het een prima plan om het goed draaiende Organon aan de hoogste bieder te verkopen. Dat leverde een eenmalige winstverhoging voor Akzo Nobel op, die overigens nu moet zien hoe ze het omzetdeel van Organon weer goed moeten maken.

Dit topkunstje management heeft er in ieder geval voor gezorgd dat Wijers totaalinkomen vorig jaar is verdubbeld. Hij mag op ruim 4 miljoen euro rekenen (basissalaris ruim 700.000 euro, bonussen, aandelen en pensioen vullen het tot die 4 miljoen aan).

Niet alleen financieel gaat het goed met Organon, ook op het ontwikkelen van nieuwe produkten loopt gesmeerd. De farmaceut meent dat continue innovatie van levensbelang is. Je zou dus zeggen dat ze alle mensen nodig hebben om op de huidige weg door te gaan. Niet alleen de pillendraaiers zelf, ook de mensen die het op de markt moeten brengen en voor de administratieve afhandeling moeten zorgen .

Wordt het niet eens tijd het ontslagrecht van een heel andere kant te bekijken?

Om te beginnen zou het ontslagrecht een middel kunnen worden om naar volledige werkeloosheid te streven (zie artikel van 17 juni). Dus als een goed draaiend bedrijf het nodig vindt van een paar honderd mensen afscheid te nemen, dan krijgen die mensen genoeg geld om de rest van hun leven op hun lauweren te rusten.
Die mensen hebben meegeholpen aan de successen van het bedrijf, hun ontslag draagt daar nog een steentje aan bij, dus de dank mag dan ook meer dan ruimhartig zijn.

Maar omdat de meeste mensen voorlopig nog star zullen vasthouden aan het ideaal van volledige werkgelegenheid, is het misschien beter ontslagen aan nog strengere voorwaarden te binden. Niet soepeler maar strenger.

Bijvoorbeeld:
Bedrijven die met juichende plannen en groeiende jaarcijfers komen, mogen niemand ontslaan. Het gaat goed, hoeveel beter mag het gaan?
Bedrijven die met een lagere groei kampen, mogen pas tot ontslagen overgaan als die groei beneden een vooraf afgesproken cijfer komt. Dat cijfer moet geen percentage zijn, maar in concrete euro's worden vermeld.
Eigenlijk zou het alleen tot ontslagen moeten komen als de groei bijna nul dreigt te worden. Dus net voor het omslagpunt naar verlies.
Overnames worden alleen toegestaan als volledige werkgelegenheid wordt gegarandeerd. Hoe leuk ook de overnameprijs is, het feestje gaat alleen door als alle werknemers hun baan behouden.

Je zou dit soort strengere regels nog van een versoepelingsclausule kunnen voorzien:
Er mag wel ontslagen worden als de vertrekkende werknemers dezelfde vertrekbonus krijgen als hun leidinggevenden.
En bij overnames mag wel ontslagen worden als de vertrekkende werknemers een contract meekrijgen waarin is vastgelegd dat als de overname tot meer groei en winst leidt, zij daar een behoorlijk deel van krijgen uitgekeerd. Een regel die tot aan hun pensioengerechtigde leeftijd blijft gelden.
Elk bedrijf mag een x-aantal glijbanen hebben. In het bedrijfsplan moet wel precies worden vermeld welke functies dat zijn en bij het werven van personeel moet ook worden aangegeven dat het om een glijbaan gaat.
De salariëring komt overeen met dat van de gemiddelde beloning voor interim-managers.

Te gek voor woorden? Zeker, maar als we echt een volledige gegarandeerde werkgelegenheid willen, dan moeten alle partijen er ook aan meewerken.
Bedrijven die groeien hebben die middelen. Of de ontslagen werknemers die hebben is allerminst zeker.