Tag archieven: bonussen

Flutrapport banken.

BankencodeGisteren nam schatkistminister De Jager een rapport in ontvangst van de Commissie Code Banken. De commissie geeft de banken een dikke voldoende voor “het actief aan de slag gaan” met de gedragscode voor banken en voor de “behoorlijke stappen” die de banken hebben gezet. De Commissie roept de banken op “om op de ingeslagen weg voort te gaan”.

Deze eerste integrale rapportage (pdf) over de naleving van de Code Banken telt 14 pagina’s, waarvan welgeteld 5 concreet over de bevindingen van de commissie gaan. Een rapportage over 7 grote banken, 20 kleinere en 19 Nederlandse dochterondernemingen van buitenlandse banken. We mogen de Commissie wel een pluim geven, dat ze in 5 pagina’s transparantie biedt over het goede gedrag van de banken.

Niemand keest graag ellenlange stukken, zeker als er uiteindelijk weinig in staat. Dat is bij deze rapportage gelukkig anders. Kort van stof en toch staat er bar weinig in. Dat komt natuurlijk omdat de commissie van mening is dat “de code niet als een afvinkexercitie moet worden gezien”.
Waar andere rapportages vaak hele opsommingen van bevindingen melden, zijn er in deze rapportages geen overzichten te zien. De conclusies op diverse onderdelen blijven steken in algemeenheden.

Zonder bewijsmateriaal moet de lezer dus aannemen dat de banken inderdaad op de goede weg zijn. Het is dus voer voor kenners, die tijd en kunde hebben om de jaarverslagen van banken door te spitten. Duidelijk geen rapportage die bedoeld is voor het grote publiek. Dat is jammer, want dat publiek ondervindt de gevolgen van een aantal bancaire flaters en wil graag weten wat de banken er aandoen om verdere ellende te voorkomen.

Onder de felste critici zijn voorstanders van scherpere wetgeving in plaats van herenakkoorden en gedragscodes. Juist omdat de banken niet zo voortvarend zijn in gedragsverandering, bereidt het kabinet nu toch de zogenaamde ‘bankenbelasting’ voor. Bestuurders van banken die bonussen toucheren van meer dan 1x hun jaarsalaris, kunnen op 5 procent extra belasting rekenen. Uiteraard is de Nederlandse Vereniging van Banken tegen.

Hoe het kabinet denkt zo 300 miljoen euro per jaar te ontvangen is me een raadsel. Als dat klopt betekent het dat het kabinet verwacht dat de banken hun code zeker niet na zullen leven op het onderdeel ‘beloningen’ en dat de bonussen ver boven 2x de jaarsalarissen van CEO’s en leden van de raden van bestuur zullen liggen.
Wie de huidige basissalarissen ziet die zes banken verstrekken aan hun Raden van Bestuur en 5 procent rekent over 2x dat salaris, komt echt niet verder dan iets meer dan 1,6 miljoen euro voor de schatkist.

Terzijde: van de zes banken die ik bedoel ( de zeven grote banken die de commissie noemt, minus deNICB bank) is er slechts één (Van Lanschot) die een bestuurslid minder dan de Balkenendenorm uitkeert. De rest zit er dik boven.

Maar laten we positief blijven. De voldoende voor goed gedrag zal er vast toe leiden dat de banken de code volgend jaar volledig naleven. Denkt u ook niet?

Overheid helpt zelfregulering om zeep.

Streppel Het Financieele Dagblad besteedt aandacht aan een opmerkelijke uitspraak van Jos Streppel, de voorzitter van de commissie die de naleving van de code Tabaksblat in de gaten houdt. Een code voor goed gedrag van ondernemingen, die nu zes jaar leidraad is voor braaf ondernemersschap.

Die code, ook wel corporate governance code genoemd, is een van de bekendste voorbeelden van zelfregulering. Een setje afspraken waar een bepaalde sector zich aan dient te houden. Bedoeld om uitwassen te voorkomen. Meer transparantie, geen buitensporig beloningsbeleid, goed bestuur en beleid zijn een paar van de zaken die in de gedragscode zijn geregeld, met de bedoeling dat de bedrijven zich er ook aan houden.

De commissie Streppel doet daar onderzoek naar en rapporteert jaarlijks de bevindingen. Dit jaar blijkt dat het wel aardig gaat met de naleving van het super-heren-akkoord, maar kapitaalkrachtig Nederland is er nog lang niet.
Er zijn er nog teveel bedrijven die hun beloningsbeleid niet op orde hebben. Waardoor het ook nog steeds mogelijk is, dat er te hoge beloningen en bonussen worden afgesproken. De raden voor commissarissen kunnen hun evaluaties een stuk duidelijker maken en de hoeveelheid vrouwen in de top laat nog te wensen over. Een paar van die bevindingen, die gehuld in lovende woorden in het rapport van 2010 (pdf!) te lezen zijn.

In de inleiding staat de opmerkelijke uitspraak waar het
Financieele Dagblad over schrijft. De gedragscode is een mooi zelfregulerend instrument, maar volgens Jos Streppel zit de overheid de zelfregulering in de weg.
Pardon? We zitten toch al jaren met een overheid, die sterk voorstander is van zelfregulering? Onder Balkenende was zelfregulering toch de oplossing als er ergens in de samenleving weer eens iets fout ging? En het huidige kabinet is er ook niet vies van. Hoe kan zo’n overheid dan die zelfregulering in de weg zitten?

De overheid, zegt Jos Streppel, moet eens ophouden punten uit de gedragscode over te nemen en tot wetten te verheffen. Of volgens de quote in het Financieele Dagblad: “Bedrijven willen niet het hout aanleveren voor hun eigen brandstapel, zeker niet als de overheid selectief winkelt in de code”.
Minister Jan Kees de Jager, die het rapport in ontvangst mocht nemen, reageerde met “heel soms de ruimte moet worden ingeperkt omwille van de duidelijkheid. Zelfregulering waar het kan. Wetgeving als het moet”.

Nou moet er natuurlijk niks. Moeten is dwang, huilen is kindergezang, luidt een oude zegswijze. Maar sinds de invoering van de code Tabaksblat blijkt elk jaarrapport van de toezichthoudende commissie nog volop tekortkomingen constateert op de naleving ervan. Wat moet je dan als overheid, die toch ook te maken heeft met burgers die buitensporige beloningen wel zat zijn? Wachten tot de heren eindelijk bereid zijn hun eigen afspraken eens na te komen?
Nee, dan is een wetje om onrechtvaardige bonussen terug te vorderen (claw back) wel een passend antwoord op zulke laksheid. Een wetsvoorstel daartoe is in september naar de Tweede Kamer gestuurd. Zou het wetsvoorstel nooit zijn gemaakt als men van begin af de zelfregulering serieus had genomen?

Nu stelt Jos Streppel dus dat het bedrijfsleven nog minder vaart gaat maken met de naleving, omdat het gebrek daaraan alleen maar tot vervelende wetten leidt. Nog meer nalatigheid dus. Als de overheid daar even krachtig op reageert als op zich misdragende burgers, dan kan het bedrijfsleven nog heel wat worgwetten tegemoet zien.
Is de commissie Streppel nou een adequate toezichthouder of de advocaat van de duivel?

De bonus voor de raad van commissarissen

De bonus voor de raad van commissarissen De raden van commissarissen krijgen een demissionaire bonus: een extra taak. Het kabinet stuurt een wetsvoorstel naar de 2e Kamer, die het mogelijk moet maken dat de raad van commissarissen bonussen kunnen aanpassen of zelfs terugvorderen.

Hopelijk gaat de formatie zo traag, dat het wetsvoorstel ook nog door de 1e Kamer kan. Er ligt wel het gevaar op de loer, dat de rechtse meerderheid in de 2e Kamer het voorstel door wil schuiven naar het nieuwe kabinet.
Maar goed, het is er dan toch van gekomen. Een concreet wetsvoorstel om bonussen te corrigeren in tijden van economische malaise, of bij tegenvallende prestaties. Een beetje popi-jopi noemt het kabinet dat de ‘claw back’ regeling.

Daarmee versterkt het kabinet ook de positie van de raad van commissarissen. Normaal gesproken een adviserend clubje, dat ook de boeken mag controleren, maar niet zo gek veel invloed heeft op het bedrijfsbeleid.
Toch kan zo’n raad nog heel wat teweeg brengen. Bij Organon Oss kwam de raad voor commissarissen in actie. Dee aangekondigde ontslagen voorlopig even van de baan zijn. De directie van het bedrijf heeft de raad en de OR iets te laat ingelicht over de plannen en dat is niet volgens de regels. Om een confrontatie met de rechter te voorkomen, gaat de directie alsnog in overleg met de raad voor commissarissen en de OR.
Niet dat het bij elke conflict zo goed gaat. De eigenaars van een zorgboerderij hebben de raad voor commissarissen ontslagen. Hoe dat mogelijk is, mag Joost weten, maar het is gebeurd.

Sinds
de Code Tabaksblat wat is aangepast, is de positie van de raad van commissarissen al wat versterkt. Het is nog maar de vraag of de commissarissen er klaar voor zijn, ook de nu voorgestelde wetswijziging daadwerkelijk uit te voeren.
Organisatorisch dienen de commissarissen nog een inhaalslag te voltooien. Toen in 2008 de Code Tabaksblat werd aangepast om het bonussenbeleid te verbeteren, was het de bedoeling dat de raad van commissarissen de benoeming en de beloning van topbestuurders uit elkaar zouden halen. In de praktijk deed een raad van commissarissen dat beide. Door het te scheiden beoogde men een meer objectievere en onafhankelijkere aanpak. Al snel bleek dat nog lang niet alle raden van commissarissen dat geregeld hadden.

Ook zijn de commissarissen nog lang
niet gewend aan de sterkere positie en bemoeien zich te weinig met het bedrijfsbeleid. Dat meent professor Steven Schuit, die niet alleen kritiek, maar ook de nodige verbeterpunten publiceerde.
Een ander manco is dat leden van de raad van commissarissen vaak ook in het bestuur zitten. Met de twee petten op van de toezichthouder (raad van commissarissen) en de uitvoerder (raad van bestuur), is het natuurlijk lastig onderscheid maken tussen diverse belangen.
En, tot slot, de raden van commissarissen mogen nog wel wat werken aan hun transparantie. Onderzoekers van de Erasmus Universiteit hielden wat jaarverslagen tegen het licht en vonden dat de commissarissen wat te weinig het achterste van hun tong lieten zien, zodat onduidelijk bleef hoe de toezichthoudende taak is uitgevoerd.

Met het wetsvoorstel van het kabinet krijgt de raad van commissarissen er een taak bij. Of die ook goed zal worden uitgevoerd, hangt af van de kwaliteit van de raad. Daar valt nog heel wat aan te verbeteren. Sta er dan ook niet gek van te kijken als er de komende jaren nog steeds onbegrijpelijke bonussen door de mazen van de wet slippen.

Dit artikel hoort in de reeks demissionaire besluiten van het laatste Balkenende kabinet. Eerder waren hier te lezen:
25 februari: Demissionaire verzekering; 19 maart: Demissionaire steun en stabiliteit; 9 april: Regering gaat ondergronds; 17 april: De demissionaris; 26 mei: Ledigheid te huur; 28 mei: Er komt een inspecteur bij de dokter; 4 juni: Demissionaire sinterklaas; 25 juni: Groeten uit Sebaldeburen en 1 augustus: Het web afstoffen; 28 augustus: Demissionaire arbeidsparticipatie.

Maatschappelijk verantwoorde bonussen

Maatschappelijk verantwoorde bonussen Nu er, gedwongen door de crisisperikelen, het idee dat sommige bonussen flink ontspoord zijn omgezet wordt in een wat voorzichtiger praktijk, doen diverse bedrijven toch pogingen de bonussen overeind te houden.
Tussen geleuter over “eenmaal gemaakte afspraken” of “ze vluchten naar het buitenland”, waarmee soms wordt verantwoord wordt waarom de bonussen toch nog aan de hoge kant blijven, zit ineens een hele mooie. De maatschappelijk verantwoorde bonus.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) is tegenwoordig de smeerolie waarmee bedrijven in de markt willen blijven en klanten aan hen willen binden. De voorzitter van de Nederlandse Spoorwegen weet dat zijn bedrijf klanten kan verliezen als winterse grillen de dienstverlening verstoren. Hij gaat over het spoor en niet over het weer, dus hij zou best zijn bonus kunnen houden.

Maar nee, de NS-voorzitter maakt zijn bonus (71 duizend euro) over
naar de slachtoffers in Haïti. Kijk, wie zou nu nog bezwaar kunnen hebben tegen die bonus?
Ik heb eerder wel eens betoogd dat veel te hoge bonussen geld onttrekken aan de samenleving. De NS-voorzitter stort het terug naar een door hem aangewezen goed doel.

In de MVO-codes zou dat voorbeeld opgenomen moeten worden. Het solidariteitsprincipe van de bonus. Geld verdienen en dat weer maatschappelijk verantwoord investeren.
De ING kan ineens een jofele bank worden en de 520 miljoen aan extra beloning overmaken naar minister Koenders, om het te verwachten bezuinigingsleed op te vangen.

Zou een maatschappelijk verantwoorde bonus wereldwijd geaccepteerd kunnen worden door het publiek?

Miljoenen in de polder

Miljoenen in de polder De polder heet een klein land dat groot kan zijn. Natuurlijk kun je met ruim 16,5 miljoen inwoners, op een landoppervlakte van dik 34 duizend km², wel het een en ander volbrengen. Onbegrijpelijk dat de koningin denkt dat we als buren te ver van elkaar staan. Met 487 bewoners op elke km², lijkt me daar geen sprake van.
Het geeft ook een rijkdom, waar wellicht anderen met jaloersheid naar kijken. De miljoenen vliegen om de oren. Laten we eens kijken naar de laatste miljoenen die onze polder rijk is, zo op het einde van 2009.

Er zijn
11 miljoen verkeersboetes uitgedeeld. Dat kan betekenen dat ruim 66% van alle Nederlanders één boete heeft gehad. Daar zit je al gauw aan, in een klein land. Even het gaspedaal in en er staat alweer een stoplicht of zit je in een 30 km zone. Je bent wel heel snel bij de buren. Dus die 11 miljoen boetes wijzen er op dar er toch een soort intensief contact tussen de burgers moet zijn. Of minsten tussen de toezichthouders en de burgers.

Heeft de koningin misschien een puntje met de ruim 21,7% van haar volk (3,6 miljoen) dat
niet gebeld wil worden? Tuurlijk niet. Die 3,6 miljoen mensen wensen in hun contacten met de buren, niet gestoord te worden door colporteurs.
Dat geldt ook voor die bijna 2,4 miljoen mensen die aan Herman Finkers gekluisterd zaten. Al gauw zo’n 14,5% van alle Nederlanders, die midden in een lachsalvo niet gestoord wenste te worden door de telefoon.

Verder rollen er ook miljoenen euro’s door de polder, maar worden we daar ook rijk van?
Vertrekkende topman van Super de Boer, krijgt een bonus van 2 miljoen mee. Daar blijkt dit kleine land ineens weer klein te blijven, want dat is ongeveer € 1,20 per inwoner.
Zelfs de superloterijen zetten geen zoden aan de dijk. De hoofdprijs van de oudjaars Staatsloterij is wederom 27,5 miljoen euro. Daar kan elke Nederlander net een pak van 12 stuks wc-rollen à € 1,65 van kopen. Van de nieuwjaars Postcodekanjer (30 miljoen) kan elke inwoner, voor € 1,80, een net even iets luxer toilettissue kopen. Ik kan me dus goed voorstellen dat er mensen zijn die met een leuke prijs hun derrière afvegen.

Al die miljoenen. Het lijkt of de kleine polder, er groot mee is. Wie bang is dat we van gloeiende trots buiten onze schoenen stappen, kan rekenen op het kabinet, dat ons met miljarden bezuinigingen, met beide benen in de klei houdt. Miljarden. Kijk, daar kan je groots mee voor de dag komen.

Koninklijke zelfbeheersing.

Koninklijke zelfbeheersing

Zelfbeheersing is geen makkelijk te verwezenlijken deugd. Mijn ouders deden hun pedagogische best en hadden altijd wel een advies paraat om de zelfbeheersing te stimuleren. Zo klonk elke avond na een liefdevol 'welterusten', ook een dringend '.. en handjes boven de dekens'. Als meer kwaadaardige driften opborrelden, werd geadviseerd eerst tot tien te tellen.

Zij konden ook niet weten, dat ik daardoor nooit verder dan tien tellen kwam en het nu met een matig inkomen moet doen. Het is dus pure onkunde dat ik geen rijke graaierd ben geworden. Het zit wel in me, maar het komt er niet uit.
Op de momenten dat er enige lucratieve aanvulling op het inkomen wordt aangeboden, herinneren de ethische gedragscodes eraan zulke verleiding te weerstaan. Gunstbetoon bijvoorbeeld. Net als
verpleegkundigen, mag ook ik betoonde gunsten niet incasseren. Verpleegkundigen mogen geen geschenken of vergoedingen voor deelname aan congressen aannemen. Ook in mijn werk geldt zo'n ethische code en dus neem ik de aangeboden pen en kladblokje nooit mee naar huis.

Van bonussen hebben we op mij werk geen last. Anders zouden we daar natuurlijk ook een heel gedoe ober krijgen. Ook al lopen. Mede door de kredietcrisis een stijgend aantal mensen van armoe hier de daklozenopvang binnen, en scoren we dus bovenmatige targets, van een bonus is absoluut geen sprake. Dat gaat er in andere sectoren heel ander aan toe, maar het valt gelukkig reuze mee. Wouter Bos heeft ons verzekerd dat de afgesproken bonus voor Gerrit Zalm de omvang van een simpele fooi niet te boven zal gaan.

Heer Zalm zit in een positie waar wel het goede voorbeeld gegeven moet worden. Naar mijn mening dan. Die telt niet, want ik heb nooit doorgeleerd om verder dan tien te tellen. Blij verrast was ik te merken dat ook welgeleerde mensen er ook zo over denken.
Bram Kempers, hoogleraar sociologie van kunst, zegt in een
opiniestukje in het NRC: “Een van de deugden die van oudsher voor vorsten gelden is matigheid“.

Hij heeft het niet over bankiers, maar over het koningshuis. Matigheid en zelfbeheersing. Een koningin of kroonkoning dienen een toonbeeld van deugdzaamheid te zijn, zeker in onvoorspoedige tijden. Met een opsomming van directe en verborgen kosten, verwijt hij de monarchie een gebrek aan ethisch normbesef.
Zoals bankiers meer zelfbeheersing zouden moeten tonen door de bonussen te beperken, zo zou het koningshuis met een royaal gebaar afstand kunnen doen van bepaalde verworven rechten, die dan allemaal legaal moge zijn, maar ook erg kostbaar.

Bram Kempers citeert Machiavelli die beweerde dat een vorst geen moraal hoeft te hebben, maar die wel moet tonen. Je kunt op je tien vingers natellen dat de door Kempers gevraagde moraal, niet veel meer om het lijf zal hebben dan de nieuwe kleren van de keizer.
Dat kun je de monarchen ook niet kwalijk nemen. Zij zijn opgevoed met het tellen van tienen waar aardig wat nullen achter staan. Ze weten niet beter. Bovendien staan er zware plichten tegenover hun banksaldi. Dan kun je niet vragen het Paleis op de Dam in te leveren, zoals Bram Kempers voorstelt. Stel je voor dat ze bij elke representatieve taak eerst een of ander congrescentrum moeten afhuren.

Als de monarchen niet aan zelfregulering beginnen, moeten ook zij dan aan een gedragscode worden onderworpen om zelfbeheersing en matiging af te dwingen?

Bijzondere bijstand omlaag

Bijzondere bijstand omlaag De vertrekpremies, u weet wel, de bijzondere bijstand die topbestuurders meekrijgen, zijn bij de helft van alle bedrijven omlaag gegaan. Toch zijn er nog genoeg die uitermate royaal met gouden handdrukken waren, zo meldt De Volkskrant. In 2008 is er nog 50 miljoen euro aan vertrekpremies uitbetaald.

Het inperken van riante vertrekpremies houdt in dat de helft van de onderzochte bedrijven niet meer dan een jaarsalaris meegeeft en de andere helft grote moeite heeft zich aan de code Tabaksblat te houden en meer dan één jaarsalaris meegeeft.
Die Tabaksblat-code is blijkbaar niet dwingend genoeg. Valt er een wettelijke regeling te bedenken, die toch nog royaal genoeg is? Hier een poging.

Laten we er vanuit gaan dat al die toplieden hard nodig zijn voor een welvarende economie, waar we allemaal dus van meeprofiteren. Dan zou het redelijk zijn om het BNP (bruto nationaal produkt) als uitgangspunt te nemen voor de bepaling van beloningen. In dit geval de ontslagpremie.
Het totaal aan uitkeringen in het kader van de sociale voorzieningen (werkeloosheidsuitkeringen, bijstandsuitkeringen en AOW) bedraagt nu ongeveer 0,7 procent van het BNP (gebaseerd op CBS-cijfers
BNP 2007 en cijfers jaargemiddelde uitkeringen 2008).
Stel dat je die 0,7 procentnorm relateert aan de winst die een bedrijf haalt en dat dan uitkeert als vertrekpremie?

Daarvoor nemen we de roemruchtste gouden handdruk van 2008 er bij.
Jan Peter Schmittmann ging bij ABN Amro weg met ruim 8 miljoen euro vertrekpremie. Ruim 3x zijn laatste jaarsalaris, maar met goedkeuring van de rechter, dus niet gezeurd.
Nu had die bank eind 2008 nog een verlies van 159 miljoen euro, dus een vertrekpremie zat er eigenlijk helemaal niet in. In het eerste kwartaal van dit jaar boekte ABN Amro echter een winst van 87 miljoen euro. Zou meneer Schmittmann 0,7 procent van de winst als premie krijgen, dan was hij met bijna 60.000 euro vetrokken. Nog altijd goed voor bijna 5000 euro per maand. Nu is heeft hij dus ruim 660 duizend euro per maand meegekregen.

Zou meneer Schmittmann naar het UWV-loket verwezen zijn, dan had het er een stuk slechter voor hem uitgezien, omdat de WW-regeling uitgaat van een wettelijk maximum dagloon van 183 euro. De eerste 2 maanden werkloosheid krijgt men daar 75 procent van, de resterende maanden 70 procent.
In dat geval had Schmittmann het met zo'n duizend euro minder per maand moeten doen, dan bij de hierboven voorgestelde 0,7-procent regeling.

Het kan beroerder uitpakken voor vertrekkende bestuurders. Bij bouwbedrijf Heijmans was de winst een schamele 2 miljoen. Volgens de 0,7-norm zou er dan een maandbedrag van iets meer dan 1100 euro zijn uitgekeerd (bijna 4000 euro lager dan bij ABN Amro), in plaats van de 162 duizend euro p/m waarmee de twee vertokken bestuurders naar huis zijn gekeerd.

Nu heeft de bouw behoorlijk last van de crisis, dus zou je er nog een andere norm op kunnen loslaten. De totale steun, concreet en in de vorm van garanties, die de overheid aan de financiële sector verleent, bedraagt bijna 39 procent van het BNP. De vertrekpremie wordt een stuk groter, maar dan nog geven de bedrijven minder weg, dan nu het geval is geweest. Even de euro's op een rij (de winsten, de nu uitgekeerde vertrekpremies en de premies bij genoemde nieuwe normen) :

Bedrijf
ABN
Heijmans

Winst
8.700.000
2.000.000

Uitgekeerd
8.200.000
1.950.000

39%
3.393.000
780.000

0,7%
60.900
14.000

Iemand er nog tegen de bedrijven een handje te helpen met het naleven van de Tabaksblat-code, door het wettelijk vastleggen van vertrekpremies?

Transparantie leidt tot hoge bonussen

Transparantie leidt tot hoge bonussen De openheid over salarissen, sinds de invoering van de code Tabaksblat, heeft een salarisrally tot gevolg gehad, stelt Hans Hemels, directeur van de Hay Group Nederland, in het Financieel Dagblad.

Krijgen we nou? Net als het kabinet de door commissie Frijns opgepimpte versie van de Tabaksblat-code juichend binnenhaalt, beweert heer Hemels dus, dat de transparantie die de corporate governance code moet bevorderen, juist tot de hoge bonussen heeft geleid. Hoe kan dat?
Door die openheid is een mechanisme ontstaan waarbij nieuwe directeuren een salaris eisen dat door de transparantie in de jaarverslagen bekend staat als de norm“, legt Hemels uit in het Financieel Dagblad. Ofwel: men koekeloerde bij elkaar en bedong bij de sollicitatie net even iets meer.

De directeur van de Hay Group, die bij 80 procent van de semi-publieke sector adviseert over de salarissen, betreurt dat mechanisme wel. De bonussen zijn ingezet als salarisinstrument en dat is niet de bedoeling. Bovendien hebben de toezichthoudende commissarissen het allemaal wel zo laten groeien.

Maar goed, met buitensporige bonussen hebben we het nu wel gehad. Dat zal niet zo snel meer voorkomen. Want het kabinet vindt dat “de naleving niet vrijblijvend moet zijn. Er moet daarom goed toezicht worden gehouden. Om dit te bevorderen, stelt het kabinet een nieuwe commissie in als opvolger van de commissie-Frijns“.

In de brief aan de Tweede Kamer somt het kabinet op wat er al is gepresteerd om de transparantie en verantwoording te vergroten. Met betrekking tot de bonussen lezen we twee reeds in werking getreden maatregelen: de fiscale heffingen bij excessieve vertrekvergoedingen en backservice pensioenen en het Herenakkoord bestuurders financiële sector met betrekking tot beperking van variabele beloningen, in het bijzonder bonussen, en het creëren van een duurzaam beloningsbeleid.

Die fiscale heffingen maken overdreven bonussen natuurlijk onaantrekkelijk. Het Herenakkoord is eigenlijk te vrijblijvend. Is een directeur van een zorgmammoet of een energiereus bereid meer belasting te betalen, zou het ook nog tot nog hogere beloning kunnen leiden, om netto weer op het gewenste graainiveau te zitten.

Maar de regering is nog niet klaar met de code en heeft nog wat maatregelen in petto. Zo wil het kabinet een wetswijziging invoeren die limitering mogelijk moet maken van de hoogte van de vergoeding bij ontbinding arbeidsovereenkomst voor personen met een jaarsalaris van € 75.000 of hoger. En dat is het dan wel, wat betreft excessieve beloningen.

Terwijl in elke cao de salarissen tot op de komma nauwkeurig zin vastgelegd voor de werknemers en de arbeidswet keurig de minimumlonen regelt, wordt de oproep de Balkenende-norm als uitgangspunt voor de topsalarissen overgelaten aan de vrijblijvende welwillendheid van de bedrijven. Het is blijkbaar niet de bedoeling dat de hoogste salarissen wettelijk worden vastgelegd.

De Hay Group kan dus voorlopig nog een hele tijd de topsalarissen en extra beloningen keurig op een rijtje in haar adviezen presenteren. Dankzij de transparantie. Als er wel een wettelijke regeling zou komen, heeft de semi-publieke sector het adviesbureau helemaal niet nodig. Gewoon even de wet er op naslaan.

Heren en hun akkoorden

Heren en hun akkoorden

Quote: “De regering zal zich inspannen om te voorkomen dat (….), waarbij zij gebruik maakt van het herenakkoord. Op dit moment wordt gezocht naar de juridische instrumenten waarover de overheid in deze complexe materie kan beschikken (…)”

Deze quote zou volgend jaar zo uit de notulen van de Tweede Kamer kunnen komen en onderdeel kunnen zijn van het antwoord dat minister Bos geeft, naar aanleiding van vragen over de aanhoudend hoge bonussen in de financiële sector. De quote stamt echter uit 1999 en komt uit het Algemene Overleg betreffende de geluidszones rond Schiphol. De toenmalige regering meende aan een herenakkoord genoeg te hebben om de geluidsoverlast rond vliegveld Zestienhoven binnen de perken te houden.

Herenakkoorden. Een wat stoffige, belegen term. Tegenwoordig zoeken kabinetten het meer in gedragscodes en convenanten. Er sluipt nog wel eens een enkele beginselverklaring tussen, maar ook die term hoor je niet veel meer in de politieke arena.

Afijn, Wouter Bos heeft nu ook zijn herenakkoord. Of dat voldoende zal zijn als controle-instrument, moeten we afwachten. Soms werkt zoiets, soms niet. Het herenakkoord dat zijn eerste werkgever, Shell, in 1979 sloot met minister Van Aardenne (kabinet Van Agt I), werkte niet, volgens een analyse van de FNV.

Het ging er toen om de aardgaswinsten, die behoorlijk stegen tijdens de oliecrisis, aan te wenden voor investeringen in de Nederlandse economie. De olie- en gasprijzen waren flink gestegen, tegelijkertijd vroeg het kabinet Van Agt de vakbonden mee te werken aan loonmatiging ter versterking van de economie. Een motie van de PvdA om voor die versterking ook een beroep te doen op de winsten van Shell en Esso, haalde het niet omdat Van Aardenne het herenakkoord blijkbaar goed wist te verdedigen. Dat akkoord hield in dat Shell en Esso de winsten ook zouden gebruiken voor het scheppen van hooggekwalificeerde werkgelegenheid en versterking van research.

Een akkoord waar alle sociale partners zich wel goed in konden vinden en tot redelijke successen leidde, was het akkoord van Wassenaar (1982 – kabinet Lubbers I). In ruil voor loonmatiging zou arbeidstijdverkorting worden ingevoerd en de werkloosheid worden bestreden. Ook dit akkoord beoogde de economie te versterken, hetgeen in bescheiden mate lukte. Hoewel de vele bezuinigingen die kabinet Lubbers toepaste, volgens sommige deskundigen, ook sterk tot betere tijden hebben geleid.

Nou was het akkoord van Wassenaar wel iets meer dan een herenakkoordje. Alle sociale partners werkten er aan mee en stonden er achter. Eigenlijk is dat akkoord het rolmodel voor het crisisakkoord dat kabinet Balkenende heeft opgesteld.

In 2001 was er tijdens het Voorjaarsoverleg ook al rumoer over de topinkomens. Aanleiding was onder andere het Akkoord van Garderen (1999). Vakbeweging en werkgeversorganisaties hadden een deal om de toplonen niet teveel te laten stijgen en alleen met zeer goede redenen bonussen uit te keren. Er kwam weinig van terecht.
Zalm , toen minister van Financiën (kabinet Kok) stuurde wel aan op een wet openbaarmaking van de salarissen van topbestuurders, maar samen met even verantwoordelijke bewindslieden Vermeend en Bos verzuimde hij in de herziene belastingwetgeving het een en ander te corrigeren. Verder zocht men het in zelfregulering. Een ander woord voor herenakkoord.

Dat de heren nu akkoord zijn is mooi. Maar als wat voor heren zullen ze zich gedragen? De recente crisisgeschiedenis belooft niet veel goeds. Een enkel excuus, verder vasthouden aan contractuele afspraken en af en toe de mantra herhalen dat we bobo's wellicht naar het buitenland zien vertrekken.
Maar over één ding zijn de heren wel akkoord: een verscherpte wetgeving is taboe. De heren Zalm (ABN), Kok (ING) en Bos (rijksboekhouder) zitten nu toch wel in posities om tot een veel effectiever akkoord te komen?

Kredietwaardige banken

Kredietwaardige banken Vandaag ging de Eerlijke Bankwijzer online. Beetje laat voor de mensen die besodemieterd zijn door ijskoud graaiende bankiers. Wie nu nog wil weten waar hij zijn spaargeld kwijt kan, zal op de Eerlijke Bankwijzer geen informatie krijgen over banken die het best uw spaargeld laten verdampen.
Wel kun je zien welke banken het krediet kregen van Amnesty International, de FNV, Oxfam Novib en Milieudefensie. Twaalf banken
op een rij en je kunt zo zien welke banken de mensenrechten serieus nemen of niks van doen willen hebben met wapenhandel. Alle terreinen van maatschappelijk verantwoord ondernemen zijn onder de loep genomen.

De ASN Bank en Triodus scoren het beste. Wel vreemd dat Triodus matig scoort wat betreft transparantie en verantwoording. De beoordeling van de overige componenten moeten de initiatiefnemers dus niet uit de jaarboeken van Triodus hebben gehaald. De ASN Bank scoort, als enige, wel goed met transparantie en verantwoording.

Wil je ook nog weten bij welke bank je behalve rente ook een tevreden klant zult zijn, dan kun je dat testen op de website van Independer. Velen gingen je voor en wat blijkt? Alweer de ASN Bank en Triodus scoren het best als het gaat om de prijs/kwaliteit verhouding. Superklantvriendelijke banken lijken het te zijn, met een uitstekende service.

Je ziet: bij kredietwaardigheid hoeft het niet alleen om de hoogte van de rente te gaan. Wie alleen in de opbrengst van de spaarrekening is geïnteresseerd kan op tal van vergelijkingwijzers terecht.
Wie wil weten of zijn spaargeld ook wordt gebruikt om de bonussen van de bankiers te spekken, moet veel dieper graven en komt hooguit een paar banken tegen op topsalaris.nl van de Volkskrant. Waar valt te zien dat (alweer) Triodus niet de beroerdste is.

Een aantal bankiers evenals een paar hoogleraren, lieten al weten dat de soms buitensporig hoge bonussen mede oorzaak zijn van de kredietcrisis. Het is nu dus wel de moeite waard een bankwijzer te krijgen, waar je kunt zien of de bankbobo's hun lesje hebben geleerd. Maar een website met de meest dalende bonussen heb ik niet kunnen vinden. De DNB kondigde vorig jaar wel aan de bonussen in het vizier te houden, maar nergens een leuk lijstje te zien.

Dus welke bank is de meest milieuvriendelijke, vredelievende, correct investerende, openhartige, en minst hebberige van allemaal? Helaas, dat is in één oogopslag nergens te zien.
Maar je moet van een bank nou ook weer niet teveel vragen. Aan overvragen zijn tenslotte wat banken onderuit gegaan.

Als sparende consument zul je vooralsnog een keuze moeten maken uit maatschappelijke verantwoordelijkheid, of klantvriendelijkheid of rente.