Quote van de week: “Als we goed opletten kunnen we zien dat om ons heen de overheid fundamenteel van karakter verandert”.
(Staatssecretaris Bijleveld op het festival ‘In actie met de burgers’).
Symboliek is het kabinet niet vreemd. Waar kun je beter praten over burgerparticipatie dan in Burgers’ Zoo? Ofwel: laat je het aan de burgers over dan wordt het een beestenboel.
Dat is niet de bedoeling. Staatssecretaris Bijleveld complimenteerde gemeenten en burgers met de vorderingen op het gebied van burgerparticipatie. Meedenkende, initiatiefrijke burgers moeten meer ruimte krijgen. Ongeïnteresseerde, luie burgers moeten gestimuleerd worden actief te worden in het lokale beleid.
Wat bedoelt Bijleveld met die fundamentele verandering van de overheid? “De overheid verandert van bestuursmonopolist in dienstverlener, motivator en facilitator” en “een andere trend die hierbij een rol speelt is dat we in het algemeen steeds meer beslissingen overlaten aan degenen die het onderwerp zijn van de beslissing”. De burgers mogen het bedenken en doen. Van burgerparticipatie tot zelfbestuur?
Het lijkt er serieus van te komen. In haar toespraak tot de festivalgangers herinnerde ze aan het verdrag dat 47 Europese landen vorige maand ondertekenden. Daarin is afgesproken dat “het recht om deel te nemen aan het openbaar bestuur en het recht op informatie van de lokale overheden” een wettelijk voorgeschreven burgerrecht dient te worden.
Aan burgerzelfbestuur zijn we echter nog lang niet toe. Eerst maar eens leren participeren. Zowel de lokale overheden als de burgers moeten nog wat worden opgevoed in burgerparticipatie. Het ministerie van Binnenlandse Zaken gaat samen met de VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) het programma “In Actie Met Burgers” een sterke impuls geven. Dat gaan “buitengewoon boeiende tijden” worden, beloofde de staatssecretaris.
Tot nu toe is er hier en daar wat geëxperimenteerd (zie de website Actieprogramma Lokaal Bestuur).
Een van de speerpunten is het burgerinitiatief. Dat staat in een aantal gemeenten in de steigers. Positief is dat de voorwaarden tot het indienen van een burgerinitiatief stukken laagdrempeliger zijn dan bij een landelijk initiatief het geval is. In de gemeente Delft kan zelfs een kind van zes een initiatief bedenken. Indienen van het voorstel dient dan wel door burgers van 12 jaar en ouder ondersteund te worden.
In Zoetermeer kan een initiatiefnemer een website ter beschikking krijgen, waar het plan uitgewerkt en gepresenteerd kan worden. Compleet met discussiepagina.
De ervaringen met het burgerinitiatief vallen echter tegen. De website vermeldt slechts 10 initiatieven in de zes genoemde gemeenten. Van skatevoorzieningen tot de aanpak van een verloederend bedrijfspand. Opvallend is dat kinderen en jongeren wel wat in het burgerinitiatief zien en dat in kleinere gemeenten de burgers enthousiaster bezig zijn dan in de grotere.
Maar goed, alle begin is moeilijk. Misschien denkt de burger wel: moeten wij soms het werk overnemen dat de overheid gaat wegbezuinigen? Het kabinet heeft immers de afslanking van de ambtenarij en de inkrimping van gemeentelijke besturen op de agenda staan?
Nou, dat is een goede reden alvast maar te wennen aan burgerparticipatie. Iemand moet tenslotte het werk doen. Dan kun je er maar beter ook zelf over beslissen.
Ik denk niet dat de overheid volledig burgerzelfbestuur als het ultieme doel van de burgerparticipatie programma’s ziet. In de huidige experimenten ligt de uiteindelijke beslissingsbevoegdheid bij de gemeenteraad en B&W. Een burgerinitiatief kan dus ook worden afgewezen, zoals in Eibergen gebeurde toen er om een lage snelheidszone werd gevraagd. De skatebaan kwam er wel.
Maar als Bijleveld voortvarend te werk gaat met het Actieprogramma Lokaal bestuur, krijgen de burgers misschien meer de smaak te pakken. Zeker als ook het burgerbudgetrecht wordt uitgebreid. Tot nu toe een recht waar je bij veel gemeenten nog erg goed naar moet zoeken en beperkt is tot meer buurt- of wijkgebonden voorzieningen als speeltuinen of buurthuizen.
Als burgers over veel meer zaken, met voldoende geld op zak, het voor het zeggen krijgen, kan het kabinet het lokaal bestuur wel afslanken tot er alleen burgerzelfbestuur overblijft.
Tag archieven: burgerbudget
Vragen? Weg ermee!
Er blijven hier nog wel eens wat vragen hangen. Oplossing 1 is: in de prullenbak ermee. Morgen zijn er ongetwijfeld weer nieuwe vragen.
Oplossing 2 is: help de redaktie een stukje op weg. Dat zal zeker ook nieuwe vragen oproepen, maar het voedt wel de gedachtenkronkels van de redaktie hier. Daarom vandaag nog wat openstaande vragen, waar je lustig op los mag schieten.
Vind je dat je het gemeentelijke budget veel beter kan besteden dan burgemeester, wethouders en gemeenteraadsleden doen?
De Tour de France is niet bepaald de beste fietsreclame. Verzin eens een list om iedereen aan het fietsen te krijgen.
Welk gat van Nederland is nog niet door deskundigen ontdekt en kan dit landje een ereplaats op het historische wereldpodium geven?
En de vraag van gisteren: hou jij het wel zonder doping vol op je werk?
Prettige dag verder.