Tag archieven: democratie

Daar komt de tomaat.

SPRutteJongens“, zo spreekt Maurice de Hond ook meisjes aan, “het is een beetje tam de laatste tijd. Kunnen jullie de boel niet wat opschudden?
Tuuuuurlijk“, roepen de abonnementhouders van Peil.nl in koor.

En nu is daar een van de aller verrassendste Hondspeilingen ooit. De SP is de grootste partij van Nederland. “Hoe kan het dat in een periode waar er op politiek terrein weinig in Nederland gebeurde (de Kamer was 3 weken met reces) toch zo een ongewoon grote verschuiving plaats vindt“, vraagt De Hond zich af.

In zijn eigen bewoordingen geeft hij het antwoord al: het is “vooral te danken aan de zorgen die steeds meer mensen hebben over hun eigen financiële positie onder invloed van de recessie en de bezuinigingsplannen van de regering“.

Op dit punt kunnen we het volledig eens zijn met De Hond. Het mag in ‘de politiek’ aan de rustige kant zijn, bij ‘de mensen thuis’ was het dat niet. In de kerstvakantie wist eindelijk heel Nederland dat er meer voor minder zorgverzekering betaald moet worden. Nou ja, dat is misschien nog op te hoesten, als het verder meevalt.

In januari werd ook duidelijk hoe het  netto inkomen er uit gaat zien. En dat viel zwaar tegen. Bruto leek het nog wat. Een tientje of anderhalf erbij. Netto bleek het echter vijftien of meer euro minder te zijn.
Kijk, en dan worden Henk en Ingrid ongerust. Waarom heeft Wilders dat niet tegen gehouden? Het enige dat ze van hem horen is dat er niet, hij herhaalt ‘niet’, aan de hypotheekrente getornd mag worden.

En weg waren de Henken en Ingrids die in huurhuizen wonen. Naar de SP. Die Emile Roemer is minstens zo lollig als Wilders, alleen wat rustiger. Was hij niet de man die sax speelde in een carnavalsokestje? Wilder speelt alleen met zijn eigen fluit en het klinkt nog chagrijnig ook.
Die SP’ers mogen rare jongens zijn, ze staan wel elke week op de markt, of bij het buurthuis of komen bij opa en oma langs in het tehuis.

Van Rutte valt niets te verwachten. Hij gaat echt niets doen om de tegenvallende koopkrachtdaling te verzachten, liet hij weten. Henk en Ingrid keken nog eens naar hun laatste loonstrookje en ineens wisten ze het. Dit komt met VVD, CDA en PVV niet meer goed.

Het is leuk als mensen het licht zien, het is jammer dat er al zoveel is afgebroken. Peilingen repareren dat niet. Nieuwe verkiezingen bieden misschien meer hoop. Het CDA ligt in de kreukels, Wilders zit in zijn neus te peuteren. Rutte moet er toch een keertje moe van worden. Of zich op zijn minst zorgen maken over het effect dat bij kiezer teweeg wordt gebracht, als ze zien dat hij toch weinig stabiele coalitiepartners heeft.

De virtuele groei van de SP zal niet alleen de PvdA, maar ook D66 en GroenLinks doen besluiten Rutte verder maar te laten voor wat hij is en geen enkel punt meer steunen.
Nog voor de zomervakantie nieuwe verkiezingen?

2012, het jaar van de grote schoonmaak?

ProtestIn 2011 kregen we al te maken met de brokstukken van Rutte I,  2012 wordt misschien het jaar waarin de puinhopen van bruin worden voorkomen. Er dient dan wel het een en ander opgeruimd te worden en de schoonmakers geven vandaag een eerste voorzet. In Nijmegen start een estafetteactie en wat de vakbonden betreft is dat het begin van de grootste actie ooit, in de schoonmaaksector.

De acties van 2010 staan te boek als de langste staking sinds 1933. Negen weken staakten schoonmakers voor loonsverhoging en meer respect. Het succes was blijkbaar weinig duurzaam, want ook nu is, naast een betere cao, meer respect een van de eisen.

Wat hebben cao-acties met Rutte I te maken? Alles. Nu organisaties moeten bezuinigen, zijn ook de schoonmakers de klos. Ik durf hier te stellen dat niet alleen op mijn werk beknibbeld is op het aantal schoonmaaktaken. Het afgelopen jaar kregen de schoonmakers minder te doen en zag ik het aantal medewerkers halveren. En dat voor een prijs, waar een gemiddeld ict-bureau zich niet laat inhuren.

Er is al eens gesproken over de stapelingseffecten van Ruttes bezuinigingen. Van een domino-effect is zeker sprake. Een maand eerder dan in 2010 nemen schoonmakers het voortouw en trekken een grens. Geen verkeerd signaal nu extra bezuinigingen boven ons hoofd hangen.

Signalen waren er genoeg in 2011. In de Onrustmonitor hielden we dat bij en op 31 december sloot Rutte I het maatschappelijk onrustige jaar af met een gemiddelde van 27,7 acties per maand.
Acties tegen allerlei bezuinigingen vormden de hoofdmoot: 74,1 procent. Arbeidsonrust, in de vorm van stakingen, werkonderbrekingen en andere acties was goed voor 14,5 procent. Overige acties, zoals tegen een nieuwe kerncentrale of tegen het asielbeleid maakten voor 11,4 procent deel uit van alle maatschappelijke onrust.

In de Onrustmonitor 2011 hielden we alle acties bij, die een gevolg waren van het aantreden van Rutte I en het bezuinigingsbeleid. We waren benieuwd hoe het zit met de actiebereidheid van burgers, omdat er menigmaal in de media werd geschreven dat het in Nederland relatief rustig blijft, in vergelijking met andere Europese landen.

Nu lijken veel media vooral geïnteresseerd in acties waar de vlam in de pan slaat. Acties waarbij molotovcocktails door de lucht vlogen en winkels werden geplunderd, zijn in Nederland niet voorgekomen. De vraag is of je dan Nederland mag vergelijken met ander landen. Waarom is het pas nieuwswaardig als er duizenden mensen tegelijk de straat opgaan en daarbij vormen van geweld worden toegepast?

Dat is een ongelijk vergelijk. Het doet onrecht aan de duizenden mensen die op uiteenlopende manieren hun stem hebben laten horen, zonder over te gaan tot gewelddadigheden. Het mag gerust een manco van landelijke media heten, dat alleen de meest spectaculaire acties breed uit worden gemeten.

In 2011 zijn er wel degelijk duizenden mensen tot actie overgegaan. Je kon ze vooral vinden in lokale media, als er weer handtekeningen werden verzameld voor behoud van een bibliotheek of een petitie werd overhandigd om de sluiting van een buurtcentrum of muziekschool te voorkomen. Ook dat heeft met Rutte I te maken, want waarom denkt u dat gemeenten bezuinigen op die voorzieningen?

De petitie of handtekeningenactie heeft tot nu toe de grootste voorkeur als actievorm (31% van alle acties). Ludieke vormen van acties en acties als het samenstellen van boeken, tentoonstellingen, kettingbrieven of protesteren bij raadsvergaderingen, komen met 24% op de tweede plaats. Direct gevolgd door demonstraties en manifestaties ( 23%).
Aan actiebereidheid mankeert niets in Nederland en het valt zonder meer te prijzen dat het bijna allemaal vormen van geweldloos verzet zijn.

Het is 2012. Hebben de schoonmakers de aftrap gegeven voor een even onrustig jaar als 2011? Of kunnen we meer verwachten? We houden de vinger aan de pols en zullen ook dit jaar doorgaan met de Onrustmonitor.

Hier de eindstand van de Onrustmonitor 2011. Details in dit exceldocument.

OnrustMonitor

 

Mens van het Jaar.

RutteWe hebben de eerste Man van het Jaar binnen! Mark Rutte is volgens Elsevier De Man, omdat zijn opgewekte optimisme dit land van een zwaarmoedige depressie heft gered. Of, zoals het juryrapport het zegt: “Als een haptonoom weet hij de juiste snaar te raken, houdt hij de moed erin en voorkomt hij dat het land volledig bevangen raakt door somberheid over de economische vooruitzichten”.

Tja Rutte, als de Ted Troost van het volk: “Jongens, ik voel het, het komt allemaal wel goed”. Iedereen zal er wel wat van voelen, tsjakka!
Elsevier heeft gelijk. Hoe slecht het nieuws ook is, Rutte brengt het altijd met een opgeruimdheid, die doet vermoeden dat de man de zaken niet helemaal serieus neemt. Dat is hem eerder wel eens verweten, toen hij niet bereid was zelf Kamervragen te beantwoorden. Nee, zei Rutte, dat kunnen mijn ministers en staatssecretarissen zelf ook heel goed. Waarop zijn ministers en staatssecretarissen zich herhaaldelijk vergisten in de cijfertjes. Dat kun je ze niet kwalijk nemen, want hun captain is daar ook een meester in.

Gelukkig leven we in een democratie, waar het iedereen vrij staat naar eigen keuze een Man van het Jaar te benoemen, om welke reden dan ook.  Wij van Ruttes Onrust en absoluut geen liefhebber van Ruttes Rotzooi, feliciteren desalniettemin de minister-president met de eervolle vermelding.
We maken van de democratische ruimte die ons nog rest gebruik, en willen met andere kandidaten komen voor de Man van het Jaar. We hanteren dat begrip erg breed en de Man van het Jaar kan dus ook een vrouw zijn.

Veel keus is er eigenlijk niet. Er is al een secretaresse, telefonist/receptionist en een schoonmaker van het jaar. Begin dit jaar vroeg ik me al af of er ook een erepodium is voor andere, doorgaans ondergewaardeerde, vaklui is.
En als het criterium meer van Elseviers ‘hela, hola,houd er de moed maar in’-gehalte moet zijn: welke ON’ers (Onbekende Nederlanders) verdienen een pluim, omdat ze tegen Ruttes rotzooi in,  de sfeer erin houden? Is er niet ergens een thuishulp die suf bezuinigde ouderen opmontert? Zijn er geen professionals die even vrolijk hun werk blijven doen in zorg, welzijn, sport en cultuur, ook al hebben zij aardig wat middelen en menig collega verloren aan Ruttes rotzooi?

Misschien moet de titel naar iets invloedrijkere professionals. Zoals politiecommissaris Welten, die bij aanvang van 2011 verklaarde zijn ondergeschikten niet op boerkajacht te zullen sturen. Een ordehandhaver die, een dienstopdracht negeert. Of de (VVD)burgemeester van Goedereede, die in opstand kwam tegen Donners drammerigheid.

Voor de eretitel moeten er toch betere kandidaten zijn dan Rutte. Gooi uw kandidaten in de reacties, uiteraard met een motivering. en uw kandidaten zetten we hier eind december in een verkiezingslijst, waaruit alle lezers de Mens van het Jaar 2011 kunnen kiezen.

Update 08-120-2011: Dit atikel staat nu ook, in iets gewijzigde vorm, op Sargasso. Graag uw kandidaten daar inleveren.

Hebben wij Youp nodig?

TheaterAls iemand een biermerk kan slopen, dan moet een eind maken aan Ruttes rotzooi klein bier zijn. Youp van ’t Hek schreef in het NRC een column en nam het op voor de Alkmaarsche Courant, die van partijdigheid werd beticht, omdat de krant een actie startte tegen de uitzetting van de 10-jarige Yossef. Youp vond het geen vraag of de krant in deze kwestie partijdig mag zijn. Nee, stelde Youp, de krant moet dat nu zijn. Sterker nog: “Wij moeten dit allemaal. Wij moeten dit niet willen. Niet willen dat de ontwikkelingshulp bijna afgeschaft wordt, niet willen dat er een minister op zijn Joodse afkomst wordt aangesproken en niet willen dat er een kansloos kind het land uitgeschopt wordt”.

Twee dagen later verscheen in de Volkskrant en op Joop.nl een uitnodiging van Govert Schilling, die neerkwam op: Youp niet roeptoeteren, maar naar het Malieveld! Als iemand honderduizenden op de been kan krijgen, ben jij het wel.
De auteur bekende al maanden in vertwijfeling te zijn: “Al maanden vraag ik me af: als er honderdduizenden – misschien wel miljoenen – mensen zijn die dit gedoogkabinet niet willen, (…) waar blijft dat massale protest dan?”

Waarop Maina van der Zwan, landelijke coördinator van de Internationale Socialisten, ook op Joop,nl, schreef dat Youp van harte welkom is bij Occupy of een van de vele andere acties die gaande zijn.
Het is dapper je als socialist te afficheren, want wie neemt tegenwoordig een socialist serieus? Sociaaldemocraat is al een beladen stempel. Maar socialist? Die rode ster wenst zelfs Jan Marijnissen niet meer te dragen, verklaarde hij 10 november jl,. in een interview met De Pers. Een bezoedeld woord, omdat het socialisme in de Sovjet-Unie, Oost-Europa en Cuba is mislukt.

Daar heeft hij wel een punt. Nu veel mensen zich achter de oren krabben of het kapitalisme nou wel zo onbezoedeld is, zul je ze toch niet tot het socialisme zien bekeren. Dat hoeft ook niet. Maina van der Zwan heeft gelijk dat honderdduizenden mensen in de weer zijn tegen Ruttes rotzooi.  Al vanaf dat dit kabinet aan het werk toog, zijn velen in beweging gekomen om op te komen voor al dat prachtigs dat Rutte meent terug te moeten geven. Gemiddeld 28 acties per maand. Lokale acties, landelijke acties en de meesten waren tegen de bezuinigingen gericht.

In de OnrustMonitor 2011 zijn acties verzameld, die met name door maatschappelijke organisaties of ongeorganiseerde mensen zelf zijn gestart. Alle acties die door politieke (oppositie)partijen zijn georganiseerd, zijn buiten beschouwing gelaten.
Natuurlijk zou het indruk maken als al die mensen niet zo versplinterd en vaak op enkele doelstellingen gericht actie voeren. Maar is dat geen nostalgie naar tijden dat het woord socialisme nog zonder blikken of blozen kon worden uitgesproken? Is dat geen heimwee naar de dagen dat honderdduizenden, door alle gezindten heen, tegen kernwapens demonstreerden?

De tijden zijn veranderd. Je ziet het aan de actievorm die het meest word gebruikt. Petities en handtekeningenacties zijn veruit populair. Maar de wat ‘hardere’ actievormen namen in de loop van het jaar toe en werden hardnekkiger. Van de grote demonstratie van militairen en kunstenaars tot Occupy. Van demonstraties tegen de bezuinigingen op de sociale werkvoorzieningen tot de stakingen van schoonmakers en in het openbaar vervoer. Wie zich afvraagt wat er mis is met de actiebereidheid van de burgers heeft duidelijk iets gemist.

De ‘roep om Youp’ is goed bedoeld. Het zou ongetwijfeld wat meer mensen op de been brengen als BN’ers ook eens de straat op gingen, in plaats van een singeltje opnemen in de studio of vanaf de beschutte podia roeptoeteren. Ook goed dat het gebeurt, daar niet van. Laat Joop van den Ende eens wat organiseren op het Malieveld. Helemaal leuk als hij de koningin op de première weet te krijgen.
Maar het is niet nodig. Ik voorspel dat volgend jaar de acties onverminderd door zullen gaan en zelfs in intensiteit zullen toenemen. Meer nog dan dit jaar zullen in 2012 meer mensen daadwerkelijk voelen wat de gevolgen van dit kabinetsbeleid zijn. Wordt 2012 het jaar van de onbekende BN'ers?

Wordt dus vervolgd. De laatste update van de OnrustMonitor 2011 en details vind je in dit exceldocument.  We zullen zien wat december nog brengt.

OnrustMonitor11

Ik zeg U eerlijk.

RutteEn ik zeg het u eerlijk: ook als er geen financiële problemen zouden zijn, dan zouden wij deze maatregelen moeten nemen“.
Als enige krant lichtte het NRC deze belangrijke bekentenis uit Ruttes congresspeech. Ontging het overige aanwezige journaille dat Rutte hiermee uit de kast kwam en de eigenlijke drijfveren achter de 18 miljard hak- en snoeiwerk opbiechtte?

Met deze bekentenis antwoord Rutte op al die hardwerkende Nederlanders, die zich afvragen waarom ze moeten opdraaien voor falende banken en Griekse toestanden. Rutte geeft in zijn speech blijk van een goed luiserend oor. Hij somt die vragen nog eens op. Hij begrijpt dat de hardwerkende slager om de hoek, die zijn winkel wel voor elkaar heeft, het moeilijk te bevatten vindt er ook wat te moeten voelen als anderen hun toko niet op orde hebben.

Na de opsomming antwoord Rutte dan met bovengenoemd citaat (in dit youtube-filmpje te horen op 7 minuut 18). Geen crisis, toch bezuinigen? Waarom dan wel? Rutte vervolgde: “Simpelweg omdat wij Nederland fundamenteel sterker willen maken“. Waarna een opsomming volgt van waar Nederland nu al sterk in is.  Dat had hij beter achterwege kunnen laten, want als je die opsomming hoort, komt toch de vraag weer naar boven: waarom zo meedogenloos bezuinigen?

Je vindt ons amper op de wereldkaart, toch zijn we de 17e economie van de wereld, juicht Rutte trots. Bezuinigen om sterker te worden? Hij denkt toch niet dat we ooit de 10e, misschien zelfs de eerste economie ter wereld kunnen worden?
De Zweden vonden dat wij de beste zorg van Europa hebben, meldt Rutte met voldoening. Bezuinigen om sterker te worden? Moet je daarvoor eerst een deel van de zorg afbreken?

Het Concertgebouworkest hoort tot de besten van de wereld, roemt Rutte. Bezuinigen om sterker te worden? Waarom deed het orkest dan mee aan protestacties tegen die bezuinigingen? Waarom halen het orkest en thuisbasis (het Concertgebouw) nu toeren uit om de toekomst veilig te stellen?
De Unicef stelt dat kinderen in Nederland tot de gelukkigsten ter wereld behoren, spint Rutte. Bezuinigen om sterker te worden? Komt het kindergeluk dan niet in gevaar door bezuinigingen op onderwijs, jeugdzorg en voorzieningen als schoolzwemmen, jeugdbibliotheken en speelplaatsen?

Het gaat uiteindelijk om twee doelstellingen, die tot het fundamentalistisch gedachtegoed behoren van de liberalen. Volgens Rutte: solide overheidsfinanciën, een krachtige, maar kleine overheid en duidelijke grenzen, die duidelijk worden gehandhaafd.
Op zich zaken waar niemand iets op tegen zou hebben, als dat goed en rechtvaardig wordt ingevuld. De vragen die hardwerkende Nederlanders tellen blijven echter knagen als er wel veel geld verloren gaat aan naar falende ict-projecten bij de overheid. Is dat een voorbeeld van solide overheidsfinanciën?

Die hardwerkende Nederlander vraagt zich af waarom hij ineens voor gesloten overheidsloketten staat en alleen zijn paspoort kan verlengen op tijden, waarvoor hij bij zijn werkgever vrij moet aanvragen. En waarom gelden duidelijke grenzen niet voor bankiers die nog steeds met riante bonussen met pensioen gaan, terwijl hun bedrijf een paar duizend banen gaat schrappen? Of voor VVD’ers met teveel bijbaantjes of belangen in bouwondernemingen?

Ik hoor Rutte het antwoord op die vragen al geven: ook zonder dat soort zaken, zouden wij deze maatregelen moeten nemen. Het moge duidelijk zijn: Rutte is niet de premier van alle Nederlanders.

Beneden alle peil

PeilPeilingen zijn leuk aan de borreltafel. Het gekrakeel er om heen, is eveneens vermakelijk. Met name heer Wilders weet de lachers op zijn hand te krijgen. Het CDA zou nog verder zakken, als de coalitiepartij niet akkoord gaat met de stelling dat bij nieuwe bezuinigingen eerst ontwikkelingshulp zwaar de klos moet zijn. Zo niet, dan wordt het erg moeilijk om het met elkaar eens te blijven, dreigde heer Wilders.

CDA-fractievoorzitter Sybrand van Haersma Buma reageerde met dezelfde opmerking, die Rutte vrijdag al op zijn wekelijkse persconferentie gaf: er is (nog) geen sprake van nieuwe bezuinigingen. Het dreigement van Wilders is dus niet meer dan een plagerig geintje jegens zijn gedogende partner. Extra lollig, omdat we inmiddels weten dat de PVV hooguit dwars gaat liggen, als het om een tiental weigerambtenaren gaat, maar braaf meewerkt aan miljarden bezuinigingen. Waarvan ettelijke miljoenen de zorg betreffen, één van de speerpunten van de PVV.

Kortom: de PVV gooit principes net zo makkelijk in de prullenbak als het CDA, zolang er maar (mee)geregeerd kan worden. Niet zeuren, zeggen sommigen, regeren is nu eenmaal compromissen sluiten. Prima, maar roeptoeter dan geen zaken die je niet waar wil maken. Regeren is niet hetzelfde als een verkiezingscampagne voeren. Of staan er toch verkiezingen voor de deur?

Volgens de laatste peilingen zou de gedoogcoalitie nu op slechts 67 zetels kunnen rekenen. Een behoorlijke minderheid in het parlement. Gelukkig zijn peilingen zijn nooit een reden de regering te ontbinden. Toch geeft het te denken dat de gedoogcoalitie sinds 20 maart niet meer op 75 of meer zetels is gepeild. De dalende cijfers voor het CDA zijn de boosdoeners.

Laten we niet vergeten dat de huidige regering vorig jaar oktober geformeerd werd op basis van het historisch dieptepunt van  52 zetels. De gedoogconstructie was nodig om aan een nipte meerderheid van 76 zetels te komen. Een wanvertoning en beschamend voor de democratie. Het blijft nog altijd uiterst merkwaardig dat iedereen, inclusief koninklijke goedkeuring, zich daarbij heeft neergelegd.
Zelfs het aantal van 76 zetels is een historische zeldzaamheid. Rekenen we alle rompkabinetten niet mee, dan is het de eerste keer sinds 1945 dat een kabinet niet meer dan 50,7 procent van de zetels in de Kamer achter zich weet.

Het is beneden alle peil. De enige kabinetten die daar een beetje in de buurt kwamen waren Van Agt I (51,3%), Balkenende II (52%), Balkenende IV (53,3%) en Lubbers I en II (beide keren 54%). Rutte I heeft niet meer dan 34,7 procent partijgetrouwen in de Kamer. De steun van de PVV blijft keihard nodig. In de peilingen van Maurice de Hond maakt dat niet uit. Al negen maanden lang wordt de samenwerking tussen VVD, CDA en PVV op minder dan 50 procent van de zetels gepeild.
Heer Wilders kan wel een grote mond opzetten tegen het CDA, maar zonder het CDA redden VVD en PVV het ook niet. Heer Wilders gaat dus nooit de stekker eruit trekken, want de VVD en het CDA zijn de enige partijen die met hem willen regeren.

In de grondwet zou een bepaling moeten komen dat regeringscoalities op een minimum aantal zetels in de Kamer geabseerd moeten zijn. Ik stel voor een regeringsdrempel in te voeren van 60 zetels.

Dag van het Geweten.

SpagaatDaar zat de VVD ineens in een vreselijke spagaat. Dinsdag 15 november leek wel de Dag van het Geweten. De Kamerfractie van de VVD stemde tegen een motie waar men, diep in het gewetensvolle hart, eigenlijk voor was. Terwijl het toch ging om de ‘weigerambtenaar’. Een verschijnsel dat onder de vrijheid van denken valt, zou je zeggen.

Ingewikkelde kwestie. Het geweten is voor veel mensen een grens die absoluut niet overschreden wordt als oprechte principes in het geding raken. Het begrip ‘weigerambtenaar’ zou tot het meest gewetensvolle woord van het jaar gepromoveerd moeten worden. Het doet enerzijds denken aan de dienstweigeraar. Een fenomeen dat in de 60’er en 70’er jaren in zwang was onder jongens die de dienstplicht weigerde te vervullen, omdat ze de mogelijkheid anderen te doden niet zo zagen zitten. De tolerante overheid bedacht er een wet voor en de gewetensbezwaarden konden dan vervangende dienstplicht doen. Niet in het leger, maar bijvoorbeeld op het archief van de belastingdienst.

Anderzijds impliceert het woord ‘weigerambtenaar’ dat er bij de overheid werkzaamheden voorkomen die een gewetensvol mens ernstig tegen de borst kunnen stuiten. Hebben wij zo’n overheid dan? Anno 2011 zou je dat niet verwachten. De weigerambtenaar waar het in de kwestie van vandaag om ging, heeft wel zo’n klus ontwaard. Het trouwen van homoseksuele paren, vindt deze ambtenaar net iets te ver gaan.

Dat moet kunnen volgens de principes van vrijheid en democratie. Er is genoeg ander werk bij de overheid, dus zo’n ambtenaar laat je alleen strenggelovige paartjes huwen. Een meerderheid van de Tweede Kamer heeft vandaag besloten dat zulke weigerambtenaars niet mogen bestaan. Het past niet bij een overheid die er voor iedereen is.
Hebben wij zo’n overheid dan? Anno 2011 zou je dat wel willen, maar dat is nooit zo geweest. Dat vloeit nu eenmaal voort uit onze indirecte democratie. Er zal altijd een beperking zijn van volledige individuele vrijheden.

Maar goed, deze overwegingen terzijde. Het VVD-geweten maakte vandaag wel erg bijzondere bokkensprongen. Het niet instemmen met de motie viel Kamerlid Hennis zwaar. “De realiteit is dat ieder Kamerlid zich niet zelden geconfronteerd ziet met een worsteling tussen drijfveren, idealen en principes versus het pragmatisme dat nodig is om tot besluitvorming te komen”, zei ze volgens De Volkskrant. Dus wilde ze het CDA niet afvallen, omdat die als bondgenoot in het bezuinigingsprogramma belangrijker is. Dat maakt het nog merkwaardiger, want de VVD is voor een kleinere overheid en hier lag dus de kans een bepaald type ambtenaar de deur te wijzen. De VVD stemde dus eigenlijk tweemaal tegen de eigen principes.

Om zulke netelige kwesties te vermijden, deed de VVD vandaag een voorstel om gewetenloze keuzes in de toekomst te voorkomen. Nederland zou in landen als Afghanistan, Somalië en Irak weeshuizen moeten neerzetten, waardoor het terugsturen van een nieuwe Mauro niet in strijd is met internationale verdragen. Jonge afgewezen asielzoekers moeten onmiddellijk na de eerste afwijzing naar zo’n weeshuis worden getransporteerd.

Vrijheid en democratie is er nu eenmaal niet voor iedereen en je moet er zeker geen last van je geweten mee krijgen.

Gedelegeerde democratie

StemmenOnze democratie berust op het principe dat je om de vier jaar je stem inlevert en hem daarna kwijt bent. Om je stem te lokken worden beloftes gedaan, maar die hoeven niet nagekomen te worden. De situatie voor de verkiezingen kan immers verschillen met die van daarna. Het zou erg onpraktisch zijn om dan bij elke wijziging weer verkiezingen uit te schrijven of referenda te houden.

Wie betaalt, bepaalt.
Het werkt eigenlijk net als bij de loodgieter. Je hebt een lekkage, laat de deskundige komen en die beweert het goed te kunnen repareren. De loodgieter noemt een bedrag en als je ermee akkoord gaat, wordt de klus geklaard.

Eenmaal aan het werk komt de loodgieter onverwachte problemen tegen. Dat kan twee oorzaken hebben.  Of hij stuit op iets dat hij echt niet heeft kunnen voorzien, of hij maakt een foutje en er ontstaat nieuwe schade. In het eerste geval wordt er met de opdrachtgever overlegd. In het tweede geval draait de  loodgieter zelf voor de kosten op.

Je gaat er over, of niet.
Je gaat er wel vanuit dat de loodgieter verstand van zaken heeft. Maar omdat jij er voor betaald, ben jij ook degene die de uiteindelijke keuzes maakt. Vooraf: offerte niet naar je zin? Je zoekt een ander. Tijdens de uitvoerende werkzaamheden ben jij ook nog steeds degene die moet beslissen of er wordt bijbetaald of niet.

Je kan de loodgieter niet helemaal vergelijken met een kabinet en parlement, maar de essentie mag duidelijk zijn. De opdrachtgever gaat er over, de opdrachtgever betaalt.
Het vergelijk gaat daarna meteen mank. De kiezer mag er in een ‘split second’ over gaan, daarna niet meer. De belastingbetaler betaalt, maar bepaalt niet.

Het is misschien een comfortabele regeling. Hier heeft u mijn stem, hier heeft u mijn geld, doet u maar wat u er mee wilt. Ongemakkelijke keuzes aan een ander overlaten. Maar ja, als iemand belooft dat goed voor je op te knappen, waarom zou je het dan zelf doen?

Gaat het onderweg mis, kun je altijd nog je beklag doen. Dat vinden sommige politici niet leuk en verwijten de klagers dat ze teveel zeuren. Als jouw loodgieter zo reageert en weigert de boel goed op te knappen, kun je altijd nog naar de rechter. Dat kan, in ons soort democratie, niet als politici weigeren te luisteren.

Zowel de opdrachtgever als de loodgieter zijn beiden kiezer en belastingbetaler. Zouden zij zelf niet wat meer te zeggen moeten hebben, per aangenomen klus?De overheid is de opdrachtgever niet en zich niet als een klant-onvriendelijke loodgieter moeten gedragen.

Democratie dient oudheidkundige attractie te blijven.

EkklesiaGriekenland staat bekend als de moeder der democratie. In de Griekse oudheid ontstond een vorm van volksheerschappij waarbij rechts de vingers zou aflikken, als die vandaag zou worden ingevoerd,. Iedereen, behalve slaven, vreemdelingen en vrouwen, mocht stemmen over belangrijke publieke zaken. De term volksheerschappij was dus schromelijk overdreven.

De oude Grieken deden hun best wat te maken van hun democratie. Zo voerden ze de Ekklesia in. Een volksvergadering waar alle vrije burgers, rijk en minder rijk, zich mochten uitspreken over publieke kwesties en voorstellen voor wetten mochten indienen. De Ekklesia was wel aan regels gebonden, die de ondergang van de directe democratie inluidden. Het volk bepaalde niet wat er op de agenda stond, maar een raad van 500 volksvertegenwoordigers stelde de onderwerpen vast. Die raad bestond overigens uit vrijwilligers, die maximaal twee jaar zitting hadden in de raad. De voorzitter van de Ekklesia werd door loting bepaald. Allemaal nog redelijk democratisch, in de letterlijke zin van het woord. Maar hier werd wel de kiem gelegd voor het ontstaan van politieke kasten en daarmee de scheiding tussen wetgevers en stemvee.

Die vorm van democratie is ons bekend en hoe tevreden we er ook over zijn, het leidt regelmatig tot gemor onder het volk. De Mauro-kwestie en de Occupybeweging zijn daar actuele voorbeelden van. Een goede wetgever kijkt dat niet zomaar aan, maar luistert goed en komt tot compromissen waar een meerderheid van het volk mee kan leven. Zodoende kan de indirecte democratie, de regenteske variant van volksheerschappij, een lang leven beschoren zijn, zonder bestorming van regerings- en parlementsgebouwen te hoeven vrezen.

De eurocrisis is zeker een kwestie van groot publiek belang. En laat nou de Griekse premier George Papandreou, ineens op het idee komen het Griekse volk een stem te geven in de beslissing de Europese steun te accepteren of niet. De reacties op deze poging tot directe democratie zijn van tirannieke aard. De beurskoersen kelderden meteen. Aandeelhouders en hedgefondshouders chanteren de democratie met een nieuwe crisis. Collega’s van Papandreou schieten uit hun slof. Zij hebben immers al moeite genoeg hun eigen democratieën in het gareel te houden, omdat niet elke burger blij is met het Europese noodfonds en de hulp aan Griekenland. Ze hebben het net een eensluidend akkoord voor elkaar gekregen. Een Grieks referendum gooit roet in het eten.

Dat de politieke leiders onderling in discussie gaan om Papandreou te overtuigen dat een referendum hier en nu misschien niet het beste middel is, hoort tot de processen van de democratie zoals we die nu zijn gewend. Maar dat aandeelhouders buiten het stemhokje om hun invloed laten gelden, is ronduit bizar en antidemocratisch. De beurzen zijn dictatoriale jojos geworden.
Eigenlijk komen de reacties van de aandeelhouders en diverse Europese leiders hier op neer: beste Papandreou, haal het niet in je hoofd een Ekklesia te organiseren. Democratie is leuk, maar alleen als oudheidkundige attractie. De democratie is een ruïne en dat moet vooral zo blijven.

Buitenhuisje en wintertijd

OccupyHet is wat vreemd een paar dagen te ontspannen in een buitenhuisje, waar door een technisch mankement de verwarming niet uit kan, en dan over de vele buitenhuisjes te lezen van de Occupy-beweging, waarvan de autoriteiten hopen dat het snel afgelopen is, nu de wintertijd officieel is ingesteld.

Wat een verschil tussen de houding van de Nederlandse autoriteiten en de Amerikaanse. In Amerika worden buitenhuisjes ontruimd, worden hulpmiddelen voor water en warmte verwijderd en zijn de arrestaties niet van de lucht. In Nederland zijn de autoriteiten er natuurlijk niet echt blij, maar zelfs een buitenhuisje bij paleis Soestdijk mag voorlopig blijven staan.

De houding der Nederlands autoriteiten valt goed te verklaren. Men verwacht gewoon dat het weer zijn werk doet. Tot nu toe was het oktoberweer de autoriteiten niet gunstig gezind, maar november nadert en sommige meteogoeroes menen dat er dan al een strenge winter komt. De autoriteiten vergissen zich natuurlijk behoorlijk, als ze menen dat Occupy alleen op straten, pleinen en in koude tentjes plaats hoort te vinden. Het spreekt wel tot de verbeelding, maar geen zinnig mens laat zijn tenen er afvriezen, omdat een paar banken ons in de kou hebben gezet.

Nee, als het te koud wordt dan is er binnen nog genoeg ruimte. Te denken valt aan de grote hoeveelheid leegstaande kantoorruimten. En wat dacht u van een nader beroep op de nu zo tolerante medewerking van het gezag?
Nog even en het centrale gezag gaat alweer op Kerstreces. Ik zou zeggen: stel de kantoren, de Kamers en het Torentje tijdens dat reces ter beschikking aan de Occupy’ers.
Zomaar een gedachte vanuit een buitenhuisje, waar de verwarming waarschijnlijk van slag is, omdat de thermostaat niet is berekend op de wisseling van zomer- naar wintertijd.

Noot: op eerdere vakanties kwam het thema ‘Buitenhuisjehier aan de orde in relatie tot schuld, herindeling,filosofie en politiek.