Dat we niet van de apen afstammen is nu wel bewezen. Apen hebben een voorkeur voor gezond voedsel, mensen niet.
Waarschijnlijk in een poging de bio-banaan aan het grote publiek te slijten, wordt op het weblog van Zinnerdinner.nl het verhaal verkondigd dat chimpansees een bio-banaan met schil en al opeten en een niet-biologische banaan eerst pellen. Als de keuze tussen die twee hebben, laten de chimps de niet-biologische banaan links liggen.
Het weblog raadt u aan een chimpansee mee te nemen naar de supermarkt, omdat de aap een fijne neus heeft voor bananen zonder bestrijdingsmiddelen.
Wageningse onderzoekers ontdekten dat jongeren een zak chips liever niet ruilen tegen gezond stukje fruit. Waarmee het verschil tussen snotapen en echte apen is aangetoond.
De verstandige apen zit een in een dierentuin in Kopenhagen. De jongeren in Nederland. Nader speurwerk leverde geen informatie op of apen in Artis mogelijkerwijs ongezonder eten, dan jongeren in Denemarken.
In het artikel over het Wageningse onderzoek staat een opmerkelijke conclusie. Men onderzocht of het hechtingsprincipe ook bij voedsel opgaat. Dat principe gaat er vanuit dat mensen producten die ze zelf bezitten, hoger waarderen dan dingetjes die ze nog niet hebben. Zeker als ze het gratis gekregen hebben.
Men gaf scholieren snoepgoed of fruit en gaf ze de tijd zich er even aan te hechten. Daarna werd gevraagd het gekregen spul te ruilen. De scholieren die snoep kregen, hadden niet zo’n trek in een ruil.
De jongeren die gratis fruit kregen, bewezen dat de stelling niet opgaat. Zij waren wel meer bereid hun gratis verkregen spul af te staan. De onderzoekers concludeerden terecht dat de jongeren zich niet zo snel hechten aan gezond eten. Hoe krijg je ze dan van de chips af? Nou, de schoolkantines moeten alleen gezonde waar aanbieden. Dan hebben de snotapen geen andere keuze.
Zo simpel zit dat. Je kunt er natuurlijk ook een prinses op afsturen. Op 1 februari probeert Maxima de Drentse jongeren op gezond gewicht te krijgen. Maar zelfs als ze de prinses gratis krijgen, zijn er toch die ‘onbewuste emotionele processen’, die volgens de onderzoekers de jongeren naar chips en chocola doet verlangen.
Misschien moeten we leren kiezen als apen.
Tag archieven: keuzes
Vredesmissie? Eerst Nederland redden!
De gedoogpresident vindt de missie naar Afghanistan de grootste blunder van dit kabinet tot nu toe. Die formulering wijst er op dat heer WS. het kabinet, in de korte tijd dat het nu zit, op meer blunders heeft betrapt. Die zijn blijkbaar gedoogd, zonder stampei in de pers te maken. Maar dat terzijde.
De Grote Gedoger vindt een politiemissie naar Afghanistan niet verstandig omdat er hier verkiezingen op komst zijn en omdat het aardig wat geld kost. Bedoelt hij dat we met een instabiele regering en een instabiele begroting geen fratsen moeten uithalen?
De ministerraad besloot gisteren een andere missie te verlengen. Voor korte tijd en met minder mensen, maar Bosnië-Herzegovina kan nog tot november op Nederlandse steun rekenen. Vorig jaar werd al besloten de missie tot maart dit jaar te verlengen. De PVV was tegen, omdat men geen vertrouwen had in de Bosnische leiders. Die opvatting zal niet zijn veranderd, maar roeptoeteren over de missie naar Afghanistan levert meer publiciteit op, dus over Bosnië hoor je de PVV nu niet.
Nederland heeft behalve in Afghanistan en Bosnië-Herzegovina, nog twaalf andere missies lopen. In Somalië helpt de marine piraten bestrijden. In Irak worden militairen en veiligheidsfunctionarissen opgeleid. In Soedan bewaken Nederlandse militairen het broze vredesakkoord uit 2005. De overige missies vinden plaats in Kosovo, Burundi, Congo, Kenia en een viertal operaties in het Midden-Oosten.
Alles draait om het bereiken van stabiliteit, veiligheid en wederopbouw van de gebieden. En, net als in Afghanistan, is het nog lang niet zover. Dat is natuurlijk jammer voor de plaatselijke bevolking. Ik neem aan dat de mensen daar liever in alle vrijheid en rust een potje willen ouwehoeren over de politiek, zonder weg te moeten duiken voor kogels.
De discussie zou natuurlijk moeten gaan over de effectiviteit van de missie. Werkt de aanpak? Worden er resultaten geboekt? Vindt de bevolking dat ze geholpen wordt? Dat soort vragen.
Als al die missies nou geen enkel effect hebben, dan zou de PVV inderdaad een punt hebben. Maar nu betoogt de PVV dat de aanstaande verkiezingen in maart gevaar lopen. De stabiliteit van het gedoogkabinet zou wel eens ondermijnd kunnen worden. Nog even en Wilders vraagt de NAVO om een missie die Nederland moet redden.
Puinruimen of kruimels vegen?
De jaarwisseling sukkelt nog wat voort. Met nieuwjaarsrecepties en beste wensen, gaat het land langzaam aan weer over tot de orde van de dag. Waar was die ook weer gebleven?
Oh ja, Rutte wil in zijn regeerperiode 18 miljard bezuinigen om dit land er weer bovenop te helpen. Iedereen zal er wel iets van merken, zei hij vorig jaar nog. Hij rekent er natuurlijk op zijn rit uit te zitten. Of het kabinet de 18 miljard gelijkmatig uitsmeert over de geplande vier jaar, is afwachten. Voorlopig heeft het kabinet de eerste 4,5 miljard nog niet helemaal ingevuld.
Rutte’s gedoogpartner helpt een handje. Schaf al die gemeentelijke nieuwjaarsrecepties af. Dat scheelt al gauw een slok op een borrel en voorkomt natuurlijk matpartijtjes tussen ‘invloedrijke’ PVV’ers en bedienend personeel of aanwezige gasten.
Het puimruimen van de crisisbrokstukken begon al onder Rutte’s voorganger. Puinruimen hield in dat er zo’n 30 miljard (ruim twee keer zoveel als Rutte’s bezuinigingsdoel) aan staatssteun kado werd gegeven aan ABN Amro en Fortis. Voormalig ABN-Amro bestuurder Rijkman Groenink bekende schuld en verklaarde dat die 30 miljard niet eens nodig was. Zijn opvolger Gerrit Zalm flapte er later uit dat de overheid naar die 30 miljard kan fluiten.
Nu gaat Rutte, goede vrind van Zalm, 18 miljard ophalen. Iedereen zal er wel wat van merken. Hij wil er niet grof inhakken, dus hanteert hij de kruimeldief. Met een paar honderdduizend hier en een miljoentje daar, zo zuigt hij alvast 4 miljard bij elkaar.
De gemeenten, al getroffen onder Balkenende, vrezen Rutte’s optimisme en leveren de eerste kruimels al in. Er valt een bibliotheek in Bergen op Zoom. Geen hulde meer voor duurzame diamanten relaties in Oosterhout.
Het kabinet gaat een beetje snoeien in de natuur, hoger onderwijs inkorten en flikt cultuur een kunstje.
De eerste maatschappelijke onrust van 2011 is een feit. Veertigduizend mensen vinden dat de bezuinigingen tegen hun natuur indruist. Dat mogen ze vinden, maar Rutte kan moeilijk een bankrun plegen, om de terugbetaling van 30 miljard staatssteun te realiseren. Dan zou hij zijn eigen wetten overtreden. Een bankrun wordt immers verboden?
Rutte's goede voornemens zijn bekend. Wat zijn uw voornemens voor het nieuwe jaar, als de kruimeldief bij u langskomt?
Eenmaal in beweging, is er geen weg terug.
Een gekozen koers, is een gelopen koers. Hoeveel er ook naar Rome leiden, eenmaal een richting gekozen, zijn er geen andere wegen meer mogelijk. En zeker geen weg terug.
Eigenlijk wilde ik beginnen met: Een colonne eenmaal in beweging, kan niet meer worden gestopt. De roemruchte woorden, die de ontruiming van een gekraakt pand in de Amsterdamse Vondelstraat begeleidden. De overheid bepaalde dat er sprake was van een noodsituatie en een krasse maatregel (inzetten van het leger) onvermijdelijk was. Een historisch voorbeeld van ‘niet lullen, maar poetsen’.
Het zou overdreven zijn met die woorden het huidige bezuinigingsbeleid te karakteriseren. Het leger wordt niet ingezet om de centen op te halen. Niet nodig, want iedereen lijkt er van overtuigd dat onplezierige maatregelen echt nodig zijn. Niemand werpt dan ook barricaden op.
Dat zou onder de geldende waarden en normen niet geaccepteerd worden. Erover meepraten mag wel. Maar niet alles mag worden gezegd. De rijksoverheid dicteert bezuinigingen, de gemeenten leggen die hun inwoners op, de leidinggevenden in overheden en organisaties voeren ze uit. De betrokken burgers en werknemers mogen alles zeggen, behalve één ding. Elk voorstel om niet bezuinigen, wordt als onverantwoordelijk van de hand gewezen.
Heel vriendelijk wordt gezegd dat men meeleeft en begrip heeft voor de teleurstellingen, waarop in de gunstige gevallen nog wordt gevraagd: maar wat wil je dan? Niet bezuinigen, probeer je nog een keer. Het antwoord is ‘njet, onbespreekbaar’. Argumenten om eens anders tegen de kwestie aan te kijken, worden weggewuifd. De vraag of het echt nodig is, heet een gepasseerd station. De rekening retour sturen naar degenen die de crisis hebben veroorzaakt, wordt als idioot activisme gezien. De stelling dat investeren een beter antwoord op de crisis is, dan vergaande bezuinigingen, wordt volkomen genegeerd.
Kortom: er is maar één weg uit de economische malaise.
De ‘mensen in het land’, de inwoners van gemeenten, het personeel op de werkvloer wordt gevraagd creatief mee te denken. Dat heeft menigeen ook gedaan. Maar elke alternatieve begroting, elk voorstel op ander grote of kleine zaken te bezuinigen, elk voorstel om andere keuzes dan de kaasschaafmethode te maken, worden niet serieus genomen. We draaien nog een paar rondjes op de rotonde, maar worden maar naar één afslag gedirigeerd.
Als alles is gezegd, maar niets wordt gehoord, heeft het dan nog zin met andere ideeën te komen? Nee, dan blijft er slechts een strategie over: de hakken in het zand en de bezuinigingen niet accepteren. Dat je dan van onverantwoordelijkheid wordt beschuldigd, is de wereld op zijn kop. Een beweging kan altijd worden gestopt of van richting worden veranderd.
Laat ik tot slot eens collaboreren met het eenrichtingsverkeer van Rutte en consorten. Als 16 miljoen inwoners de komende vier jaar elke week 5 euro en 41 cent afstaan, heb je ook de 18 miljard waar Rutte om vraagt. Natuurlijk moet dat in redelijke solidariteit verdeeld worden. De bijstandsmoeder 1 euro per week en de miljonairs 15 euro?
Volgen of vertrekken?
Zo rond 2010 was heel Holland (zo heette Nederland toen) bezeten van xenofobie en bezuinigingsdrift. Heel Holland? Nee, een klein deel bleef moedig weerstand bieden aan de gedoogde liberaalchristelijken en maakte het leven van de megalomanen bepaald niet gemakkelijk.
Het is weer tijd om te bepalen waar het allemaal op staat, zong Neerlands Hoop ooit. Ander tijdsgewricht, ander onderwerp, maar de boodschap is voor heel wat mensen weer actueel geworden. Voor Hannie van Leeuwen bijvoorbeeld. De CDA-coryfee stopt haar activiteiten voor de partij. Op haar respectabele leeftijd beseft ze ineens wat de kabinetsplannen beteken voor de ouderenzorg. Met een ‘schande, schande, driewerf schande’, staakt ze nu haar werk voor het CDA.
Ze blijft nog wel lid, ondanks haar bezwaren tegen de samenwerking met de PVV. Anderen trokken de lijn een stuk scherper. Door heel het land stapten CDA’ers uit gemeenteraadsfracties èn uit de partij. In Hardinxveld-Giessendam gaat een wethouder ook zover, maar zijn keuze wordt door de lokale CDA gedoogd en hij mag wethouder blijven.
Ook in de VVD zijn er leden die onder liberale principes heel wat anders verstaan, dan wat Rutte nu voorstaat met zijn kabinet. Joris Voorhoeve en Gijs de Vries stapten over naar D66.
De meeste van die moedige keuzes worden gemaakt, uit weerzin tegen de samenwerking met de PVV. Slechts weinigen kiezen voor actie wegens de bezuinigingsplannen van Rutte en Verhagen. Blijkbaar is er een grote consensus, dat er keihard gesnoeid moet worden. Het aantal mensen dat vandaag, om 13:00 uur in Den Haag de rekening retour wil zenden, is veruit in de minderheid. Ook al is de crisis niet ieders schuld, het zou onverstandig zijn niet te bezuinigen. Laten we er eens vanuit gaan dat die opvatting helemaal waar is, dan valt er wel heel wat af te dingen op de manier waarop gesnoeid zou kunnen worden. Nu gaat op alles en iedereen bezuinigd worden en worden principiële keuzes vermeden.
Een grappig argument dat ik langs hoorde komen is dat het positieve effect van de bezuinigingen zal zijn, dat mensen weer creatief zullen worden. Als bijvoorbeeld de zorg wordt uitgekleed, dan verzinnen mensen zelf wel oplossingen om de zorg op hun manier op te tuigen. De bezuinigingen moet je dus zien als stimuleringsmaatregelen voor de zelfredzaamheid en de eigen verantwoordelijkheid.
Veel mensen zijn volgers. Dat ze ‘followers’ zijn op Twitter, of volgelingen van welk sociaal medium dan ook, is mooi. Dat veel mensen ook de principes van Rutte I volgen, is minder fraai. Het valt ook onder creativiteit om niet te volgen. Het blijft namelijk een volkomen misplaatste strategie om, na het creatief boekhouden van de banken, anderen te dwingen creatieve keuzes te maken, die dan ook nog eens precies in het straatje passen van Rutte en zijn volgelingen.
Het is weer tijd om te bepalen waar het allemaal op staat. Wie volgt Hannie van Leeuwen? Wie volgt Joris Voorhoeve? Wie volgt de vertrekkende CDA-leden? Wie volgt een andere creativiteit dan die van de kaasschaafmethodisten?
Geïnformeerd naar de stembus?
Zijn er eigenlijk wel mensen die de moeite nemen de verkiezingsprogramma’s te lezen? Geef je antwoord in de poll, onderaan dit artikel.
Eerst even de poll-opties, met een kleine toelichting.
1. Ja, ik lees ze allemaal.
Ik vermoed dat maar heel weinig mensen alle programma’s helemaal doornemen. Is misschien ook niet nodig, omdat de meeste kiezers liever hun informatie vergaren via een van de volgende opties.
2. Ja, maar alleen bepaalde onderwerpen.
Hoewel sommigen al weten wat ze stemmen, willen ze toch van alle partijen weten, wat die hebben geschreven voor hun beroepsgroep, hobby of persoonlijk interessegebied.
3. Ja, ik lees samenvattingen.
Vlak voor de verkiezingen zul je in diverse kranten overzichtelijke samenvattingen vinden van de programma’s. Wel een aardige service, omdat je dan niet door de propagandistische rimram rond de eigenlijke punten hoeft te ploegen.
4. Ja, alleen van mijn voorkeurspartijen.
Is heel logisch als je toch zeker weet op welke je in ieder geval niet zult stemmen.
5. Nee, ik doe een of meerdere stemwijzers.
Ook al is er wat gedoe over de diverse stemwijzers, ze worden druk bezocht. Zijn er kiezers die vinden dat ze zo voldoende zijn geïnformeerd?
6. Nee, ik lees alleen specifieke thema-sites.
Allerlei belangenorganisaties maken samenvattingen van de programma’s van de thema’s die bij hun sector horen. Lijkt een beetje op optie 2, maar je kan vaak wel de mening lezen die een belangenorganisatie heeft over partijstandpunten.
7. Nee, want ik weet al wat ik stem.
Dat is fijn. Maar zou dat niet tot spijt kunnen leiden,als je er achteraf achterkomt dat jouw partij een aantal zaken in het programma heeft staan, waar je het eigenlijk niet mee eens bent?
8. Nee, ik bedenk wel wat in het stemhokje.
Zijn er twijfelaars en mensen zonder specifieke voorkeur, die zonder enige informatie hun keuze uitstellen tot het moment dat ze het rode potlood oppakken?
9. Nee, want ik ga niet stemmen.
Tja, waarom zou je dan ook die programma’s lezen?
Ben benieuwd naar de antwoorden. Je eigen toelichting en tips over sites die goede informatie over de verkiezingsprogramma's geven, mag je in de reacties kwijt.
Foute keuze? Handen wassen!
Wie zelden een verkeerde keuze maakt, mag zich in de handen wrijven van geluk. Een ritueel dat overigens ook wordt toegepast door mensen die anderen een verkeerde keuze opdringen.
Bij enorm verkeerde keuzes zoals de groffe blunder, de niet meer te herstellen misstap, zie je mensen handen wringend jammeren.
Dat heeft geen zin. Beter is het de handen te wassen, na een verkeerde inschatting. Niet te verwarren met het handen wassen in onschuld. Daarbij is namelijk sprake van een doelbewuste foute keuze. Het opzettelijk benadelen van anderen. De dader doet of hij van niks weet, veinst een bloedneus en wast zijn handen in onschuld.
Maar mensen die wel last hebben van een knagend geweten, kunnen beter hun handen wassen.
Op VPRO’s Noorderlicht lezen we: “Het simpele ritueel van het handen wassen heeft ook meer alledaagse toepassingen, blijkt nu. Ook het onbevredigende gevoel dat je overhoudt aan sommige alledaagse keuzes kun je eenvoudig wegwassen”.
Dat is een stuk eenvoudiger dan een misstapje proberen recht te praten. De zogenaamde cognitieve dissonantiereductie. Bekend voorbeeld daarvan is een miskoop de hemel in prijzen. Iemand koopt, opgehitst door een wervelende reclamecampagne, een iPad. Het ding blijkt in het gebruik wat tegen te vallen en in plaats van sip te treuren, slaat de misleide koper aan het rationaliseren. Hij denkt bij zichzelf dat als al die andere mensen ook met zo’n ding rondlopen, het toch geen beroerde aankoop moet zijn.
Maar rationaliseren helpt niet altijd. Er is altijd wel een ander die ook heel rationeel weet te vertellen wat een onzinaankoop zo’n iPad is.
Nee, stellen Amerikaanse onderzoekers, “het wassen van onze handen kan ons niet alleen reinigen van immoreel gedrag, het kan ook genomen beslissingen wegwassen, zodat we niet langer de behoefte voelen om ze te rechtvaardigen”.
Mooie ontdekking. Want het zou kunnen betekenen dat mensen veel vaker hun handen wassen dan gebruikelijk. Mocht er weer eens een exotisch griepje langskomen, dan krijgt die nauwelijks de kans zich te verspreiden. Bij de Mexicaanse griep moesten we immers ook continu de handen wassen?
Het handen wassen als een nieuwe soort hersenspoeling. Spijt van het feit dat u toch in een marketingtruc bent getrapt? Water en zeep en er is niets meer aan de hand.
AOW of Alzheimer aanpakken?
We zullen ouder worden, langer leven, maar dan wel in pure armoede. Dat is in de kern het scenario van de vergrijzing. Tenzij er drastische maatregelen worden genomen. Bijvoorbeeld door de AOW flink op de schop te nemen.
Dat zou kunnen, maar dan ben je er nog lang niet. Dat stelt Eurocraat op GeenCommentaar. Een veel grotere financiële tijdbom tikt onder de kosten voor de gezondheidszorg. Ouderen doen een groter beroep op de zorg en dus zou je dat beter kunnen aanpakken.
Vergeet die AOW, zo stelt Eurocraat, maar focus eens op de vergrijzing zelf. Moeten we ons niet eens afvragen hoeveel we willen investeren in het verlengen van het leven van een 95-jarige, is de prikkelende vraag van Eurocraat.
Geen bijzondere vraag. De RVZ (Raad voor de Volksgezondheid en Zorg) adviseerde in 2006 al de QALY te hanteren. Een norm voor “kwaliteit gewogen per gewonnen levensjaar”. Als een kostbare behandeling weinig gezondheidswinst oplevert, zou zo'n behandeling niet langer uit de algemene middelen moeten worden vergoed.
Awel, bij iemand van 95 jaar of ouder zal weinig gezondheidswinst meer te halen zijn, dus zo raar is de vraag op GeenCommnentaar nu ook weer niet. Hoewel ik me afvraag waarom het weblog op de stoel van de RVZ wil zitten.
Want er zijn natuurlijk nog andere keuzes. Een van de dure ouderdomskwaaltjes is Alzheimer. De Europese Commissie had berekend dat in 2005 elke patiënt 21 duizend euro kost. In Nederland lijden ongeveer 200 duizend mensen aan die vreselijke aandoening Dan heb je het dus over 4,2 miljard per jaar.
De Europese Commissie vindt het dan ook belangrijk om “op dit gebied te investeren en samen te werken, zowel om de maatschappelijke kosten van deze ziekten te drukken als om hoop, waardigheid en een gezonder leven te bieden voor de miljoenen mensen die aan deze aandoeningen lijden“.
De investeringen die tot nu toe zijn gedaan, leveren ook resultaat op. Wetenschappers hebben nieuwe genen ontdekt, die verantwoordelijk zijn voor Alzheimer. Die ontdekking moet het mogelijk maken medicijnen te ontwikkelen die de ziekte kunnen voorkomen, of zelfs genezen (meer te lezen in het NRC).
Nu die genen zijn gevonden, wordt het tijd het verdere onderzoek te intensiveren. Dat kost geld, zeker. Maar als, wat Alzheimer betreft, de gezondheidswinst dus 100% kan zijn, dan kunnen de prognoses over de kosten van de ouderenzorg drastisch worden herzien.
Zelfs ideeën als doorwerken na je 65e worden ineens een stuk realistischer. De investeringen in dit soort onderzoek en ontwikkeling zouden dus opgeschroefd kunnen worden. De vraag is dan waar dat geld vandaan moet komen.
Ik ben het eens met de strekking van het artikel op GeenCommentaar: zet de AOW-onderhandelingen maar even in de ijskast. Besteed de kosten daarvan nu eerst maar aan de bestrijding van Alzheimer.
Verder wordt het een lastige kwestie van prioriteiten herzien. Wat heeft bijvoorbeeld filebestrijding voor zin, als je niets aan Alzheimer doet? Als de vergrijzing echt toeslaat in de voorspelde demonische omvang, dan heb je geen files meer, omdat een groot deel van de bevolking opgesloten zit in volledig geautomatiseerde verpleegtehuizen. Dus hup, ijskast open en zet de filebestrijding naast de AOW.
Wat kan er nog meer de koeling in om de oplopende temperaturen van de vergrijzing te stoppen?
Ontwaakt aandeelhouders der aarde
De staat wordt aandeelhouder van Fortis. Wie is de staat? Is dat de minister van Financiën? Het voltallige kabinet? De koningin?
De staat? Dat zijn wij. Een visie die niet door iedereen wordt gedeeld. Een slogan van socialistische aard, maar die ook van stal wordt gehaald door niet-socialistische bestuurders, als de burger weer eens op de eigen verantwoordelijkheid wordt gewezen.
Nu banken vallen en her en der de staat zich met de financiële markt gaat bemoeien, geniet menig burger toch wat ongerust zijn nachtrust. Ergens hopend op wakkere volksvertegenwoordigers, als Paul Tang (PvdA), die in de Algemene Financiële Beschouwingen de regering er op wijst dat “we uiteindelijk als belastingbetaler de facto aandeelhouder zijn in de grootste financiële instellingen. En bij een aandeel hoort zeggenschap”.
Meer en beter toezicht op de banken, pensioenfondsen en verzekeraars. Meer invloed van de staat om overdadige beloningen aan banden te leggen. En niet alleen voor de groten zorgen, ook op de kleintjes letten: de koopkracht van de pensioenen, het spaargeld en het inkomen van de kleine aandeelhoudertjes overeind houden. De PvdA komt op voor “die trouwe spaarders met relatief kleine vermogens tegemoet te komen. Bijvoorbeeld bij het Belastingplan door de vrijstelling in de vermogensbelasting te verhogen, zodat deze belasting er niet toe leidt dat maandelijkse storting volgend jaar minder waard wordt dan nu”.
Maar goed, de “kleine man” vraagt zich ondertussen af wat-ie moet doen. Wel sparen of juist niet? Het geld van de bank halen? Huis verkopen? Aandelen verkopen? De vertwijfeling groeit. De ingewikkelde informatie wordt slecht begrepen en dus laat men het aan deskundigen en politici over naar de oplossingen te zoeken. Wel zijn een groeiend aantal mensen van mening dat de banken niet met geld van de burger moeten worden geholpen. De malaise is tenslotte niet de schuld van de burger?
Natuurlijk niet. Als je je door een bank een iets te grote hypotheek laat aansmeren, mag je vertrouwen op de deskundigheid van die bank.
Even zo goed mag je verwachten dat de financiële jongens en meisjes deskundig genoeg zijn om de grote smakken geld met een even grote verantwoordelijkheid te beheren. Doen ze dat niet, ja, dan zijn ze schuldig. Dus draaien er ook zelf maar voor op.
Maar is er wel sprake van enige medeplichtigheid. De bankemployees wordt verweten uit hebzucht hun beloningen op te schroeven, meer geld uit te lenen dan er aan onderpand tegenover stond en soms wild en onbezonnen te speculeren.
Die hebzucht valt ook menig burger te verwijten. Natuurlijk wil men een koophuis, ook al ziet men dat er maar iets tegen hoeft te zitten om in de problemen te komen. En als de bank zegt dat je met je creditcard een paar duizend euro rood mag staan, dan gaan aardig wat mensen ook tot het uiterste van de rode marge. Voor een nog breder beeld om real life te bekijken, voor een duurdere vakantie, voor de nieuwste gadget voor mobiele communicatie. Waarom zouden alleen de duur betaalde banktoppers luxe mogen leven? Het is juist fijn dat die banken solidair zijn met de wat minder bedeelden en al die prachtige leningen en beleggingshypotheken hebben bedacht.
Nu blijkt dat er onzorgvuldig is gehandeld om al die hebzucht te financieren, wordt het wel tijd dat de burger zich op zijn positie beraadt. Die mogelijkheid doet zich voor nu de staat zich met de financiële markt gaat bemoeien. De burger mag tenslotte gezien worden als aandeelhouder van de staat en mag wel eens nadenken over de keuzes die men als aandeelhouder heeft gemaakt.
Onder het nu gekozen bewind, heeft de staat de banken te veel speelruimte gegeven. Aarzelend optreden om de topbeloningen aan te pakken. Wel vermaningen uitdelen dat de banken zich wat beter aan de Code Tabaksblat en de Code Frijns te houden, maar echte ingrepen bleven uit.
Nu is de staat van plan geld te lenen om gevallen banken te redden. De aandeelhouders van de staat zouden nu eens wakker kunnen worden en de staat oproepen die leningen uiterst zorgvuldig te besteden.
De aandeelhouders hebben tenslotte hun vertegenwoordigers in het parlement, mogen hun mond opendoen in opiniepolls en het staat hen vrij zelf initiatieven te nemen. Wie morgen weer een ongestoorde nachtrust wil, zal toch echt andere keuzes moeten maken.
Update: Lees ook dit stukje op Sargasso, over VS-burgers die de “bailout” niet zien zitten. Met daarin de aardige opvatting dat de overheid niet de banken te hulp moet schieten, maar de burgers met een slechte hypotheek. Ook een manier voor de saat om haar aandeelhouders tevreden te stellen.
Boer kiest tandarts
Met de democratie is het soms lachen als de bekende boer wiens gebit in niet al te beste staat is. Zo is een net doorgebroken kies alweer getrokken voordat die de kans kreeg tot volle wasdom te komen.
Het kabinet kiest ervoor geen ambities meer te besteden aan het burgemeestersreferendum. Eén van de argumenten is: als slechts 1 op de 34 tot 35 inwoners van een stad de moeite nemen hun opperhoofd te kiezen, dan zijn ze een beetje meer democratie ook niet waard.
Critici menen dat het aan de verkiezingen zelf lag. Kiezen uit twee kandidaten van eenzelfde poltieke partij vond men geen keuze. Dat die twee kandidaten uit een voorselectie kwamen vonden sommigen ook al weinig democratisch.
Toch kan dat laatste niet echt de reden voor armzalig democratisch gedrag zijn. Neem Idols. Een vakjury maakt een selectie en ook al was niet iedereen blij met de uitkomst, enthousiast sloeg men vervolgens aan het stemmen.
Het volk maakt wellicht beter gebruik van haar rechten als het om andere zaken gaat.
Zo kwamen 1 op de 7 inwoners van Pesse hun stem uitbrengen op plannetjes die in eigen kring waren gesmeed ten behoeve van een aangenamere leefbaarheid van het dorp. En de winnaars waren: een piano, een aangepaste keuken en een skatebaan.
In Pesse smeed men geen complotten, men smeed democratie.
Wat zegt u? Idols? Een piano? U vindt de democratie al genoeg ontspoord om ook nog eens achter de muziek aan te gaan?
Dan heb ik wel wat serieuzere voorbeeldjes. In Otterlo koos een stampvolle zaal De Waldhoorn voor starterswoningen. Het afgeladen zaaltje, goed voor 1 op de 8 inwoners, hadden geen stemcomputer nodig om zich duidelijk te maken. Gewoon punten plakken op de tentoongestelde plannen. Lekker ouderwets, maar je hebt dan wel een democratie die werkt.
Zo pakken ze het deze dagen ook in Kerkdriel aan. Een opiniepeiling gaf aan dat 1 op de 17 inwoners ook kozen voor meer starterswoningen in hun gemeente. De verwachtingen zijn dus hoog gespannen als er werkelijk mag worden gestemd.
Nu gaan ze daar met stemkastjes aan de slag. Da's democratie dancing on ice. Digitaal stemmen kan tot de nodige onrust leiden. Daar is de democratie niet bij gebaat. Je weet tenslotte nooit wat er achter de schermen gebeurt. Zo bleken rekenmeesters ook vaardig in het manipuleren van een opiniepeiling. De keuze tussen ouderwets rekenen (staartdelingen, rekentafels, enz.) en toegepaste rekenkunde (hoeveel appels krijg je als je peren vergelijkt?) leidde tot een onwaarschijnlijke uitslag en het vermoeden van manipulatie was zo groot dat men de resultaten de prullenbak in kieperde.
Maar in Pesse en Otterlo leeft de democratie dus als nergens anders. Zo lang het maar om leefbaarheid van de eigen omgeving gaat, de verkiezingen in gezellig café's plaatsvinden en het stemmen gewoon ouderwets punten geven is.
Waarom dat referendum dus wordt afgeblazen, is me een raadsel. Ontbreekt het kabinet en het parlement werkelijk aan creativiteit om een referendum de allure van een dorpsverkiezing te geven?
Ik begrijp ook niet waarom Rouvoet niet dreigt met ontslag. Het kind met het badwater weggooien mag als een aanslag op zijn portefeuille worden gezien.
Maar ja, hij heeft het te druk met echte kindertjes maken. De democratie mag gewoon het kind van de rekening blijven.