Tag archieven: onderwijs

Grijs en rijk.

BankjeAls de AOW-leeftijd van 65 jaar zelfs voor de SP geen breekpunt meer is, dan gaan we een toekomst met lege park- en pleinbankjes tegemoet. Want als we tot op hoge leeftijd moeten doorwerken, is luierend genieten van je oude dag er niet meer bij.

De vergrijzing is een probleem, zo wordt beweerd. Dat geldt niet overal in het land. In de top-10 van rijkste gemeenten staan vijf gemeenten die ook tot de top-10 van meeste vergrijsde gemeenten behoren. Hoe grijzer, hoe rijker?

Dat is betrekkelijk. De overige vijf die in de top-10 meeste van rijkste gemeenten staan, komen op de ranglijst van vergrijsde gemeenten op plaats 19, 52, 53, 148 en 209. Maar het gemiddelde inkomen van de top-10 vergrijsde gemeenten is wel bijna tienduizend euro hoger, dan die van de 10 minst vergrijsde gemeenten.
Een overzicht met deze cijfertjes vind je in dit exceldocument.

Natuurlijk is het niet zo dat hoe grijzer de bevolking is, hoe rijker de gemeente is waar ze wonen. Gemeenten als Bloemendaal, Wassenaar, Laren en Blaricum waren ook voor de vergrijzing aardig welvarend. En wie al werkend rijk is, zal vast een fortuinlijke oude dag hebben.

Toch is het niet helemaal toeval dat de rijkste gemeenten ook een grotere grijze druk kennen, dan armere gemeenten. De levensverwachting van mensen die onder de lage-inkomensgrens leven, is ongeveer 5 jaar lager dan bij mensen die boven die grens leven.
Dan is er ook nog een verband tussen opleiding en levensverwachting. Hoogopgeleide mensen leven 6 tot 7 jaar langer dan laagopgeleiden. U begrijpt dat het gemiddelde opleidingsniveau in Bloemendaal wel wat boven ongeschooldheid of vmbo-niveau ligt.

Als de oorzaak van een lage grijze druk dan toch moet worden gezocht in de relatie tussen inkomen en opleiding, dan is ‘de politiek’ op de goede weg. Doorgaan met bezuinigen, vooral op lonen en onderwijs. De crisis los je er niet mee op, maar het is wel een begin om de vergrijzing te vertragen. Nog even en een verhoogde AOW-leeftijd is helemaal niet nodig.

De omgekeerde weg, de AOW-leeftijd omlaag, durft niemand te gaan. Omdat we onvermijdelijk grijs worden, maar dat willen we wel zo rijk mogelijk. Maar langer doorwerken druist tegen de menselijke natuur in. Sinds mensenheugenis wordt alles in het werkgesteld om juist minder en korter te ploeteren voor het dagelijks brood. Het vuur, het wiel, de lopende band, de automatisering zijn juist bedacht om werk zo licht en zo kort mogelijk te houden.

De conclusie is tweeledig. Zorg ervoor dat iedereen rijker wordt en investeer ruimschoots in innovatie. Die innovatie moet ons meer en betere middelen verschaffen om werk nog lichter en korter van duur te maken. En rijker kan iedereen worden als meer geïnvesteerd wordt in onderwijs en de welvaart beter wordt verdeeld.

Dan rest nog één probleempje. Als iedereen grijs en rijk is, wie doet dan het resterende vuile werk?

Het debat is dood, leve het debat!

debat“Maar als een proces boven je eigen hoofd heeft gekletterd, dan bieden een harnas en een zwaard in een slaglinie geen betere bescherming dan de welsprekendheid aan de aangeklaagde die in gevaar verkeert”. Een zinnetje uit de Dialogus de oratoribus van Tacitus, een zeer oude Griek, maar gereanimeerd door Roderik van Grieken (die naam!), directeur van het Nederlands Debat Instituut. Oude Grieken als Tacitus, Aristoteles, Socrates en Plato worden gezien als de oerbronnen van de dialoog, het debat en de retorica.

In De Volkskrant betoogt Van Grieken dat de slotrede van heer Wilders, tijdens het proces dat boven zijn hoof hing, een prachtig geconstrueerd voorbeeld van retorica was. Een fraai staaltje doordacht taalgebruik, een parel “voor  ieder mens met enig taalgevoel en kennis van retorica”.
Van Grieken ziet maar weinig goede sprekers in de politieke arena en zou willen dat er meer begenadigde sprekers als Wilders,. Rutte en Pechtold het woord voeren. Hij legt de schuld bij het onderwijs: “Generaties hebben in Nederland school verlaten zonder ooit echt kennis te hebben gemaakt met de kunst van het overtuigen. Laat staan dat men er mee geoefend heeft”.

Dat is ook maar retoriek. Meneer van Grieken moet ook aan zijn broodwinning denken. Zijn organisatie levert allerlei ‘producten’, waarmee je een fantastische spreker kan worden. Wie gelooft dat het onderwijs niets doet aan de kunst van het spreken, zal opgelucht ademhalen dat er nog zoiets is als het Nederlands Debat Instituut.
Aan het onderwijs kan het toch niet liggen? Of is de ouderwetse spreekbeurt verdwenen? Natuurlijk niet. Nu is een spreekbeurt nog geen debat, meer een lesje in spreken in het openbaar. Het kan het begin van een debat zijn en daar doen scholieren lustig aan mee.

Vorig jaar haalde Nederland voor het eerst een tiende plaats op het WK debatteren voor scholieren. Een grote stap voorwaarts. In 2008 werden voor het eerst de achtste finales gehaald met een zestiende plaats en in 2009 haalde Nederland een vijftiende plaats. In 2010 eindigde Nederland bovendien als beste team in de categorie ‘English as a Foreign Language’. Teamleden waren onder andere Elisabeth van Lieshout en Thom Wetzer, die in 2010 het Nederlands Kampioenschap Debatteren wonnen.
Nu zijn zij natuurlijk briljante leerlingen van een lyceum of gymnasium. Mark Rutte en Uri Rosenthal zaten op zo’n school, het Haagse Maerlantlyceum, dat overigens nog nooit een landelijke debatwedstrijd heeft kunnen winnen.
De Vara organiseert elk jaar de debatwedstrijd ‘Op weg naar Het Lagerhuis’, voor scholieren van 12 tot en met 18 jaar van VMBO, HAVO, VWO en de laagste klassen van het MBO, want debatteren moet van alle rangen en standen zijn.

Het Nederlands Debat Instituut, van de hierboven genoemde heer Van Grieken, organiseert ook debatcompetities voor alle typen scholen. De landelijke debatwedstrijd voor MBO-scholen, wordt al drie jaar op een rij door het ROC Tilburg gewonnen. In de categorie VMBO won dit jaar een Mavo uit Dordrecht. Je ziet het: er wordt oeverloos gedebatteerd in het onderwijs. Waarom zegt Van Grieken dan toch dat hele generaties de school hebben verlaten “zonder ooit echt kennis te hebben gemaakt met de kunst van het overtuigen. Laat staan dat men er mee geoefend heeft?”

 

Omdat hij de kunst van het debat belangrijker vindt, dan de inhoud. Zijn stelling is dat de inhoud nog zo verwerpelijk kan zijn, als het de boodschap in de juiste vorm wordt gegoten, zit daar de kracht mensen te overtuigen. Van Grieken constateert een gebrek aan retorisch begaafden en vindt dat een gevaar voor een gezonde democratie. Waren alle politici even bedreven in de retoriek, dan zou er veel gelijkwaardiger strijd zijn.
Een retorisch vraagje. Zegt hij nou uiteindelijk toch dat het zo jammer is dat de grootste onzin de meeste stemmen trekt?

Rutte's vinger.

Rutte's vinger Oei, oei, oei, Rutte! Pas nou toch op. Geef ze een vinger, dan pakken ze je hele hand. Het kabinet komt de oppositie tegemoet door een tweetal bezuinigingen uit te stellen. En wel omdat het maatschappelijk draagvlak nu wat te klein lijkt. Blijkbaar hebben de protesten tegen bezuinigingen op het passend en hoger onderwijs geholpen.

Al vanaf de eerste dag dat het kabinet aan het werk toog, protesteerden studenten, leraren en professoren tegen bezuinigingen op het hoger onderwijs. Nu wordt de ‘langstudeerboete’ op de lange baan geschoven. De protesten van ouders en onderwijzend personeel in het passen onderwijs, resulteren ook in uitstel.
Het gaat wel ten koste van maatschappelijke stages en het geld dat het kabinet voor de beloning van bijzonder presterende leerkrachten had gereserveerd.
De een zijn brood, zal en moet de ander zijn dood betekenen, lijkt het devies van kabinet Rutte. Het uitstel is niet meer dan een budgetneutrale tegemoetkoming.

Maar het doortastende is er hiermee wel van af. Een signaal voor alle welzijnswerkers, bibliothecarissen, kunstenaars, militairen en iedereen, die volgens Rutte wel wat van de bezuinigingen zou voelen. De crisis biedt ook kansen, wordt wel beweerd. Nou, hier ligt dus een kans. Ga er gewoon een paar maanden tegenaan met petities, manifestaties en demonstraties en je krijgt op zijn minst uitstel. Of de bezuinigingen worden wat geleidelijker aan uitgevoerd.

Het kabinet denkt tijd te winnen. Tijd om genoeg Kamerleden aan hun kant te krijgen. Om een meerderheid voor de plannen te op de been te krijgen. Het kabinet is zich goed bewust van de uiterst krappe meerderheid, die het qua zetels heeft. Al vanaf het begin van deze regeerperiode is duidelijk dat niet alleen de oppositie, maar ook de coalitiepartner en het gedoogvriendje geen rotsvaste steun en samenwerking kunnen garanderen. Dus zijn stemmen van de oppositie nodig, of op zijn minst wat medewerking van de SGP en de CU. Op het gebied van het onderwijs breekt dat het kabinet nu op.

Deze besluitcrisis in het kabinet biedt kansen. Wat volgt? Gaat die
ene kerncentrale van de baan? Krijgt kunst en cultuur uitstel? Blijft de zorgtoeslag gehandhaafd? Wordt de JSF-straaljager afbesteld? Vliegen er wat minder ambtenaren uit?
Welke onderwerpen lijken geschikt om Rutte’s prachtige hand aan de mensen te geven? Roept u maar.

Leun op mij.

Leunen Het was gisteren een beetje rare dag in Den Haag. Het CDA had een zaaltje afgehuurd om een nieuwe ‘godfather’ te kiezen. De ruim 600 CDA-leden werden bij aankomst opgewacht door leden van de AOb (Algemene Onderwijsbond), die snoephartjes uitdeelden. Een actie tegen de bezuinigingen nog het passend onderwijs. De CDA-leden zijn blijkbaar om te kopen met snoep, want het congres stemde tegen die bezuinigingen.

Een stuk of vijftig jongeren hielden in het centrum van Den Haag een
kussengevecht. Ik dacht eerst:goh, wat leuk. Jongeren die laten zien dat je een conflict ook met andere wapens uit kan vechten. Maar het ging nergens over, behalve over wat lol. Het was namelijk Wereld Kussengevechtdag.

Op het Plein verzamelden zich zo’n dertig mensen, die zich de
Dwaze Kinderen noemen. Zij voeren actie tegen de slechte ouderenzorg. En met slechte zorg bedoelen ze niet alleen dat hun ouders of grootouders te weinig persoonlijke aandacht krijgen in het verzorgingstehuis, maar ook dat er maar wat aangerommeld wordt met de hygiëne, het eten, de medicatie en de veiligheid. Er wordt zelfs gesproken van mishandeling.

En ineens gebeurt er iets raars in mijn hoofd. Of het wat te maken heeft met die drukte in Den Haag, geen idee. Er dringt zich een liedje op en nu zeurt het al uren “kom maar hier en leun op mij” door mijn kop. Ken je dat liedje?
H
et is een draak van een song. Bekend geworden van Ruth Jacott. Jaren geleden heb ik het zelf een keer gespeeld. Als grap op een feest. De zangers stak flink de draak met de draak en we zetten een fraai stukje ‘camp’ weg. Maar, nu komt het meest rare, ik vind dat nummer ook wel iets hebben. Iedereen om me heen verklaart me voor gek en begrijpt daar niets van. Nu zit ik te piekeren wat ik er dan wel zo aardig aan vind. Kan ik verdedigen waarom dat nummer wel iets heeft?

Het kan niet de tekst zijn. Te oppervlakkig, meer een wandtegelgedichtje. De melodie is ook niet spectaculair of bijzonder mooi. Er zit een verschrikkelijk ‘bruggetje’ in (en als je hart gerboken is…). De uitvoering is te schreeuwerig. Het zou meer ingetogen gebracht moeten worden. Zo’n benadering haalde Ruth Jacott bijna in een radiouitzending, begeleidt door een onbekend bandje (hier te zien en te
beluisteren op Youtube). Alleen erger ik me aan dat vibrato van Jacott. En ook hier is het refrein te hard.

Het enige wat ik er aardig aan vindt is dat een wat luie, maar lekker lopende ‘drive’ heeft. Een goede baslijn en lekker lopend slagwerk. De gospelachtige samenzang in het refrein kan ik ook wel waarderen. Maar alles bij elkaar is het een sentimentele draak, die prima past in het rijtje nummers als ‘You never walk alone’ en ‘We are the champions’. De uitvoering van een coverbandje
met de zanger van Bløf, is wel de manier om zo’n nummer te presenteren.

Misschien zijn er lezers die dat herkennen: je wordt overvallen door onverklaarbaar sentiment en ziet of hoort iets moois in een verder vreselijk stukje ‘camp’. Lelijk met een klein goud randje. Gooi het in de reacties en aan het eind van de komende week , presenteer ik hier jullie lijst van ‘Erg Verschrikkelijk Mooi”.

Ich bin auch etwas.

Badeendjes Wie ben ik? Gelukkig zijn zij, die daar een ferm antwoord op kunnen geven. Ich bin ein Langstudierder, sprak Alexander Pechtold op 21 januari, toen studenten protesteerden tegen kabinetsplannen de studieduur te verkorten door paal en perk te stellen aan de studieleningen.

Het onderwijs roert zich. Vandaag kwamen ouders en leerkachten uit het ‘passend onderwijs’ bij elkaar om tegen de bezuinigingen te protesteren. Passend onderwijs heette vroeger speciaal onderwijs. Maar om gehandicapte kinderen zich niet al te speciaal te laten voelen, heeft men daar een passender term voor gevonden.
Pechtold was er weer bij. Samen met Job Cohen en Ton Elias. Meneer Elias kreeg, net als de minister van Onderwijs, een lading badeendjes naar zijn hoofd geslingerd.

Pechtold: “Weet je al wat je ga zeggen, Jobbie?”
Cohen: “Nou, ik dacht zoiets van Ich bin ein mongooltje”.
Pechtold: “Zou ik niet doen, Jobbie.”
Cohen: “Hoezo? Jij bent toch ook razend populair geworden met dat mavo-duits van je?”

Pechtold: “Je moet ’t zelf weten, maar het is niet bijster origineel en ik zou dat mongooltje weg laten”.
Cohen: “Maar het gaat toch om die arme kindertjes?”
Pechtold: “Jawel, maar we noemen ze al lang niet meer zo en we mogen ze ook niet meer als arme kindertjes zien”.
Cohen: “Waarom niet?”

Pechtold: “Als we dat wel doen dan wordt dat onderwijs nog duurder, dus spreken we van passende kindertjes. Mooie term, die aan twee kanten snijdt. Je kunt die kids zo overal inpassen waar je ze hebben wil en dat houdt de kosten beheersbaar. Als wij nog eens komen te regeren, zitten wij niet met duur onderwijs opgescheept”.
Cohen: “Hm, da’s waar. Ik zie het al voor me Alex, dat jij dan ineens zou moeten zeggen: Ich bin ein Käsemesser”.

Elias: “Scheisse!”
Cohen: “Huh?”
Pechtold: “Da’s duits voor fuckaduck”.

Elias: “Fuc a duck? Ik kreeg de kans niet eens!”
Pechtold: “Had je maar moeten bukken”.
Cohen: “Dat kennen ze niet bij de VVD”.

Pechtold: “Jawel, let maar eens op als de Amerikanen om een missie in Iran vragen”.
Elias: “Mwah, jij bent ook niet vies van een missie”.
Cohen: “Ha,ha, da’s waar, Du bist ein Missionar, hè Alex?”

Pechtold: “Leuk hoor, maar jouw standpunt heeft je ook niets opgeleverd”.
Elias: “Jahaaa, Jobbie, Balkenende laten ploffen en tegen blauw in Afghanistan, allemaal mooi, maar dankzij jullie principes zitten wij nu in de regering. Het was allemaal voor niets”.
Pechtold: “Precies, ganzumsonst”.

Cohen:
Ich bin der Ganzumsonst
Für mich kommt nichts in Frage
Ich bin der Mangelmensch
mich grauen alle Tage

Ich habe keine eigene Weise
Das Leitmotiv ist mir verstorben
Mit dem Suchen aller Arten
Habe ich mir die Lust verdorben

Weshalb? denke ich immerzu ein Ganzumsonst
Noch so oft ein Fragezeichen?
Könnte es nicht ein Anderer sein?
Warum ich?

Die Abwesendheit die meinen Alltag stört
Sie ist nicht erwünscht
Unerzwinglich,
Ganz niedrig
Ohne Gegenstand

Umsonst, umsonst,umsonst und ewig immer

Mein Anteil an dem Dasein (Pechtold, Elias: Unwichtig!)
Jede Tat und jede Leistung (Pechtold, Elias: Nichtig!)
Alle Mühe all das Trachten (Pechtold, Elias: Vergeblich)
Die Unfähigkeit jedoch erheblich


Ich kann nicht durchhalten
Beschlüsse kommen nimmer
Und wie einfach auch die Frage ist
Die Antwort fehlt mir immer

Valse start nieuw schooljaar

Valse start nieuw schooljaar De basisscholen in midden-nederland zijn vorige week al begonnen, deze week volgt het noorden. En zo zullen week na week de educatieve bunkers voor basis- en voortgezet onderwijs weer geopend worden tot 5 september de gehele schoolgaande jeugd weer braaf aan de toekomst zal werken. Het nieuwe schooljaar gaat helaas niet helemaal vlekkeloos van start.

In het voorgezet onderwijs blijken gedragscodes voor sociaal gedrag niet te werken, was afgelopen zondag was
hier al te lezen. Erg vervelend nieuws voor de ouders, want die blijken toch al met de handen in het haar te zitten. Ze weten niet meer hoe ze hun kinderen op moeten voeden. Morgen zal het magazine J/M voor Ouders de resultaten van een onderzoekje publiceren, waaruit blijkt dat 88 procent van de ouders opvoeden een stressvolle activiteit vinden. Een derde meent zelfs tekort te schieten.

Dat gaat dan om ouders van kinderen die naar basisschool en/of voortgezet onderwijs gaan. Maar je kunt er donder op zeggen dat ouders wiens kroost dit jaar naar de universiteit gaat, ook slapeloze nachten hebben. Een deel van hen dacht verlost te zijn van de dagelijkse aandacht voor hun erfgenamen. Aardig wat studenten verlaten het ouderlijk nest om in een andere plaats hun academische opleiding te genieten.

Nu kunnen de ouders gestresst raken van het bericht dat Abvakabo FNV de wereld instuurt. De vakbond
kondigt acties aan bij de opening van het academisch jaar, omdat de cao-onderhandelingen zijn vastgelopen. Volgens de vakbond moet je goed voor je personeel zorgen, als Nederland wil dat we tot de top-5 van kenniseconomieën behoren.
De cao-onderhandelingen lopen vanaf februari al niet zo lekker. De VSNU (Vereniging van Samenwerkende Nederlandse Universiteiten) wil geen loonsverhoging toepassen en ook geen harde afspraken maken over behoud van werkgelegenheid. Een valse start van het academisch jaar, zegt de bond, dus tijd voor acties.

Zul je zien dat de toch al gestresste ouders hun academische zonen en dochters weer op de stoep zien staan. En dat, terwijl nog niets zeker is over een nieuw kabinet en de reikwijdte van “onvermijdelijke” bezuinigingen. Die kunnen ook het gehele onderwijs treffen en natuurlijk de huishoudportemonnee.
Met een kabinet dat nu in elkaar wordt getimmerd, kun je beter maar geen kinderen hebben. Kinderen hebben de toekomst, wordt gezegd, maar die ziet er nu niet zo florissant uit.

Schools gedrag

Schools gedrag De school is een wereld, waar rust heerst en orde. In regelmaat rijpt er het pril intellect.
(Regel uit het lied “De school” – 1971, Toneelwerkgroep Proloog)

Ik ga op vakantie en neem mee… de kinderen.
Zelf gezegend met een kinderloos bestaan, heb ik tijdens de vakantie met respect gekeken naar de vele ouders in staat waren hun welverdiende vakantierust te genieten. Er waren zelfs leerkrachten met eigen kroost bij!
Die rust wordt de komende weken wreed verstoord, want de nu nog lege schoolpleinen gaan weer open. Menig ouder zal met weemoed denken aan het voorbeeldige gedrag van hun kinderen op vakantie. Jengelen om een ijsje, elkaar pesten in het zwembad, pubers die na de campingdisco in de bosjes elkaar zitten te tongen, waarna de hulpdiensten ingeschakeld werden omdat het kroost met de beugeltjes aan elkaar vastgeraakt waren.

Dat is toch en stuk rustiger dan jengelen om geen huiswerk te maken, elkaar pesten op het schoolplein en gevoos in het fietsenhok. Dat laatste leidt er soms toe dat de overheid met
1,5 miljoen euro moet bijspringen om wel erg jonge ouders een handje te helpen.
Ouders hebben vorig jaar de scholen nog gevraagd om hun kinderen eens wat sociale vaardigheden bij te brengen. Een aantal scholen zijn aan die wens tegemoet gekomen.

De Leidse Universiteit heeft onderzocht
wat het resultaat is: “Het gedrag van scholieren wordt niet aantoonbaar beïnvloed door Behave, een programma dat is bedoeld om hun sociale vaardigheden te vergroten door hen een gedragscode te laten opstellen”.
Het ministerie van Justitie had de opdracht gegeven tot dat onderzoek om na te pluizen of gewelddadig en agressief gedrag op de scholen aan te pakken is. Het project Codename Future bood de scholen een programma aan, waarmee de leerlingen aan een zelfbewuste gedragscode konden werken.
Het programma heeft niet veel geholpen, stellen de onderzoekers, maar dat wil niet zeggen dat een gedragscode niet helpt. De scholen hebben te weinig gedaan om een gedragscode goed te laten werken. Te weinig tijd er aan besteed, geen draagvlak gecreëerd en het programma is niet overal uitgevoerd zoals het zou moeten.

Bijna tegelijkertijd met het persbericht van de Leidse Universteit publiceert het
dagblad Trouw een artikel over de schoolse opvoeding bij onze oosterburen. Sommige Duitse scholen zijn overgegaan tot ouderwetse tucht en discipline. Opstaan als de leerkracht het klaslokaal betreedt, bijvoorbeeld.
Natuurlijk zijn vooral conservatieve politici enthousiast over die aanpak. Critici menen echter dat het aantal probleemjongeren er niet minder om zal worden. Trouw citeert een van hen, die stelt dat “de ergste probleemkinderen (…) juist uit milieus komen waar discipline en onderdrukking traditie zijn”.

Het schoolplein waar de meeste rust en orde heerst, is een leeg schoolplein. Een buurt waar het probleemloos aan toegaat, is een lege buurt. Een bedrijf waar perfect wordt gewerkt, is een bedrijf zonder werknemers. Tenzij iedereen zich schools gedraagt.
Ach, was het nog maar vakantie. Vrij van de dagelijkse beslommeringen, vrij van al die gedragscodes op school, op het werk, in de buurt en op de sportvereniging.

Tieners en carrières

Tieners en carrières Terwijl volwassenen somberen over politiek en economie, denken tieners dat de crisis geen gevolgen zal hebben voor hun toekomstige carrière. Nu gaat dat bericht over Amerikaanse tieners. Een onderzoek in de VS stelt dat bijna 90 procent van de jeugd serieus meent hun ideale baan te zullen vinden.

Hoe is dat in Nederland? Nou, dat ziet er hoopvol uit want onze tieners horen, crisis of niet, tot de succesvolle jonge ondernemers.
Zo zijn er in Haarlem twee meiden begonnen met een uitzendbureau voor tieners. Het is één van de voorbeelden, die het door comazuipertjes en breezersletjes geschonden imago van de hedendaagse puber, probeert te herstellen. Om dat beeld om te keren zetten de twee dames met uitzendbureau Rebup, tieners aan het klussen. Een voorbeeld van jong maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Maar ook voor keiharde business halen Nederlandse tieners hun neus niet op. Zelfs niet als het om mest gaat. De
16-jarige mesthandelaar Niels Lentjes uit Gelderland wist zijn handel in 1 jaar tijd te verdubbelen en dirigeerde vorig jaar 1,5 miljoen ton drijfmest en vaste mest door het land.. Voor een vergoeding van 1 euro per ton mest. De volwassen collega’s zijn natuurlijk stinkend jaloers en ze beschuldigen hem van zwarte handel.

De 19-jarige Tilburger Michael van Poppel, gaat groot geld verdienen met zijn Twitter-account
BreakingNews. Een zelf opgezet nieuwskanaal, ooit begonnen door nieuws uit de bekende bronnen te plukken maar verspreidt, dankzij een wereldwijd netwerk, nu ook eigen actualiteit. De jonge ondernemer heeft de Twitter-account in de verkoop gegooid en zal er zeker een heel aardig bedrag aan overhouden.

Nog zo’n succesnummer is de 17-jarige Robbin Robijn uit Emmen. In anderhalf jaar tijd is zijn
RR Minicars uitgegroeid tot de grootste verkoper van brommobielen geworden. Net als bij mesthandelaar Niels Lentjes, kijken de volwassen collega’s nu sip op hun neus.

Hoe doen die jongeren dat? Wie weet hebben ze de cursus gevolgd, die de 18-jarige eigenaresse van
Hipvoordeheb.nl heeft bedacht. Fleur Kriegsman zette ook een business school op voor ondernemende tieners op. Het zogenaamde Young Entrepreneur Program geeft tieners de gelegenheid een bedrijfsplan op te zetten en misschien zelfs al een financiering te regelen voor hun plannen.
Zul je zien dat ze op de Nyenrode Business School beteuterd staan te kijken.

Komen die erg jonge ondernemers uit de lucht vallen? Het zou het resultaat kunnen zijn van het actieprogramma
Onderwijs en Ondernemen. In 2000 stelden de ministeries van Economische Zaken, Onderwijs Cultuur en Wetenschap en Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit 17 miljoen euro beschikbaar om het ondernemerschap wat beter op het lesrooster te krijgen. Met winkeltjes op school, stages in bedrijven en zelfs lessen in marketing. kun je nu op basisscholen en middelbaar- en hoger onderwijs de beginselen bedrijfsvoering leren.

Hopelijk leren ze ook een crisis te voorkomen. En wat maatschappelijk verantwoord en duurzaam ondernemerschap inhoudt. De voorbeelden hierboven zijn fraaie voorbeelden van jong en big booming business. Het succes is de tieners van harte gegund. Maar zijn er ook tieners die met succes bedrijven opzetten, waar we voor een betere toekomst wat aan hebben?

Helpen bezuinigingen wel?

Helpen bezuinigingen wel? Nog even over die studenten. Wat willen ze met hun acties bereiken? Het onderwijs naar de prehistorie helpen? De bezuinigingen zullen toch wel hard nodig zijn?

Dat, dames en heren, valt nog te bezien. Het zal niet de eerste keer zijn dat ook het onderwijs er aan moet geloven. De vraag is of het ook echt zal helpen de stijgende kosten in te dammen. Toen het land na de Tweede Wereldoorlog weer moest worden opgebouwd, zijn de uitgaven aan onderwijs continu gestegen.
Logisch, want de bevolking groeide, het aantal onderwijssoorten werden uitgebreid, de leermiddelen werden duurder en de salarissen stegen. Als je echt wil bezuinigen zul je aan één van die vier factoren wat moeten doen, of aan een combinatie ervan.

Zo zou je minder mensen tot het onderwijs toelaten. Niet door geboortebeperking, maar door het financieel onaantrekkelijk te maken, zoals het onzalige plan de basisbeurs af te schaffen.
Je kunt ook minder onderwijs aanbieden. Schaf wat studies af, fuseer wat scholen. Maatregelen die we eerder hebben meegemaakt.
Je kan het met minder en goedkopere leermiddelen doen. Een deel van de onderwijskwaliteit wordt dan minder, maar zijn we zo aan kwaliteit gehecht?
En ja, de salarissen kunnen best nog wel omlaag. Eigenlijk zouden ze omhoog moeten, om eerdere bezuinigingen ongedaan te maken en weer meer personeel voor de klas te krijgen, maar dan wordt het onderwijs nog duurder.

Bezuinigen dus. Het onderwijs heeft er regelmatig mee te maken gehad. De vraag is dus waarom het dan toch alsmaar duurder blijft worden. Of anders gezegd: helpen de bezuinigingen wel?
De naoorlogse geschiedenis van onderwijsuitgaven maar eens op een rijtje gezet (in deze excelsheet met behulp van CBS en Wikipedia). Met de onderwijsministers en kabinetten erbij, voor wie behoefte voelt beschuldigende vingers naar linkse of rechtse kabinetten uit te steken.

In echte euro’s stijgen de kosten dus. Per hoofd van de bevolking liep het op van ruim 15 euro in 1946 tot bijna 2000 euro in 2008.
Naar percentage van het bbp (bruto binnenlands product) wisselde het, maar globaal is het gestegen. Het gemiddelde percentage over de jaren 1946- 2008 ligt op 5,8 procent. De naoorlogse jaren tot en met 1963 lagen daaronder (gemiddeld 3,2%). Van 1964 tot en met 1992 lag het erboven (7%). En toen was de lol er kennelijk vanaf, want vanaf 1993 ligt het percentage nog steeds onder dat gemiddelde van 5,8 procent en schommelt het rond de 5,2 procent.
Onder de kabinetten Balkenende ligt het bbp percentage voor onderwijs op een gemiddelde van 5,4.

Dieptepunt was de periode (1982 – 1997) waarin onderwijs ministers Deetman en Ritzen het tot 5x lukte de groei aan onderwijsuitgaven sterk terug te dringen en bewezen dat bezuinigingen wel degelijk helpen voor de cijfers op de rijksbegroting.
Sindsdien hebben de navolgende kabinetten de kosten dus redelijk in de hand weten te houden. En daarmee ook veel minder uitgeven aan onderwijs dan andere landen. België, Frankrijk, Zweden, Denemarken, Malta en Cyprus geven meer uit.

De vraag is wat ons onderwijs mag, of moet, kosten. En, als het economisch tij wat tegen zit, moet ook het onderwijs dan inleveren?
Mijn stelling: hou de uitgaven voor onderwijs de komende paar jaar op 7% van het bbp. Het is dan niet echt schreeuwend duur en je houdt genoeg over om te investeren in de toekomst.

Lees ook deze artikelen over een geschiedenis
van onrust en grote bezuinigingen in het onderwijs.

Elite in beweging

Elite in beweging Eenenveertig jaar en tien acties later, twee weken voor carnaval, is het voor de elfde keer weer studentenbal.

In vier steden hebben studenten diverse gebouwen bezet. En dan hoop je dat de elite in wording, voor wat meer dan alleen wat geld, de boel op slot gooien.
Maar de elite bestaat niet, sprak de minister van Orde en Veiligheid nog, aan het begin van het Academische Jaar. Mevrouw Ter Horst herinnerde nog wel aan de woelige tijden in het Amsterdamse studentenleven, maar wees de wetenschappers op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid. Vandaag de dag houdt dat in: het onrustige maatschappelijke debat van fatsoen voorzien, aldus Ter Horst.

De studenten hebben blijkbaar hun huiswerk gedaan en zich zeer fatsoenlijk gedragen. In een aantal universiteitssteden hebben ze wat folders uitgedeeld op straat. In vier steden ging men over tot bezettingen.
In Amsterdam besloten ze zelf om een uur of vijf weer keurig naar huis te gaan. In Nijmegen vonden ze het ook wel genoeg. Alleen in Rotterdam en Utrecht hebben ze de geschiedenis wat beter bestudeerd en zijn van plan er nog een nachtje over te slapen in de bezette gebieden.

De Amsterdammers hadden er een lustrum van kunnen maken. Na deelname aan negen bezettingen, waarvan de Maagdenhuisbezetting nog steeds als de meest indrukwekkend geldt, hadden ze nu toch wel een wat krachtiger 10e editie weg kunnen zetten.
De acties zijn een protest tegen de voorgenomen onderwijsbezuinigingen. In de acties van vandaag is de nadruk op de studiebeurs gelegd, maar dat zal vast niet de enige voorziening zijn waarop bezuinigd gaat worden. Een meer algemene actie, blijf met je handen van het onderwijs af, was meer op zijn plaats geweest.

De studiefinanciering wel vaker het thema van studentenacties geweest. Verder ging het ook vaak om het democratisch gehalte van de universiteiten, dat regelmatig beperkt dreigde te worden. En soms ging het over de kwaliteit van de studie. Een overzicht van universitaire bezettingen.

1969 – In Tilburg de eerst bezetting van een universiteit, rap gevolgd door de roemruchte Maagdenhuisbezetting, voor democratisering van het universitaire bestuur.
1978 – het Maagdenhuis is voor de 2e keer de locatie waar opnieuw voor een democratisch bestuur is opgekomen.
1986 – de studiefinancieringsplannen van CDA-minister Deetman werden op de korrel genomen.
1988 – protest tegen het niet benoemen van twee vrouwelijke hoogleraarskandidaten, terwijl de faculteitsraden hen wel hadden voorgedragen.
1990 – onderwijsminister Jo Ritzen organiseerde besloten conferenties, waarin gesproken zou worden over afschaffing van de universitaire democratie. Weer werd het Maagdenhuis bezet.

1993 – tegen de bezuinigingen op de studiefinanciering.
1996 – alweer was Ritzen het mikpunt, die minder invloed van wetenschappers en studenten op het universitaire bestuur wilde.
2003 – studenten uit diverse steden bezetten de Hoftoren in Den Haag, om meer aandacht van de politiek te eisen voor het hoger onderwijs.
2005 – terug naar het Maagdenhuis. Actie tegen de plannen van Mark Rutte (toen staatssecretaris), om het collegegeld te verhogen en, jawel daar is-tie-weer: inperking van de medezeggenschap.
2009 – Groningse studenten bezetten hun universiteit om het “bindend studieadvies” aan te vallen.
(Overige bronnen: de Wikipedia en De Volkskrant).

Het is 2010 en het gaat weer over de studiefinanciering. Een deel van de studiefinanciering is al een lening, alleen de basisbeurs (nog) niet. De studenten willen dat voorkomen. Of ze daar nou een punt hebben of niet, je zou ze alle steun geven. Alleen al omdat er eindelijk weer een groep in beweging komt, die niet alles slikt wat dit kabinet bekokstoofd. Laten de studenten dat thema meenemen en de bezettingen nog even volhouden.