Tag archieven: pensioen

Gezond geld

Appeltje voor de dorst An apple a day, keeps the doctor away. En een appeltje voor de dorst is goed voor een gezonde oude dag.

Een spin-off effect van de kredietcrisis kan zijn dat over een aantal jaren het CBS met nieuwe cijfers moet komen.
Vandaag berichtte
het CBS namelijk, dat ouderen met een hoog inkomen een stuk gezonder zijn dan arme oudjes. Wie voor de oude dag heeft gespaard in IJsland, heeft dus een potentieel gezondheidsrisico.

De relatie tussen inkomen en gezondheid is moeilijk in alle zuiverheid vast te stellen. Het CBS kwam eind 2007 met een statistiekje waaruit bleek dat mensen met een hoog inkomen, minder naar het ziekenhuis gaan. Of die mensen dan ook gezonder zijn, is daarmee niet bewezen. Iemand die net zin topbonus heeft geïncasseerd, heeft wellicht genoeg geld voor een privé-arts en gaat daarom minder naar het ziekenhuis.

En een ander onderzoek wees uit dat mensen met een laag inkomen zelf vinden dat ze ongezonder zijn. Eén van de gehanteerde argumenten was dat men te weinig geld heeft om dure, verse groenten en fruit te kopen. Hetgeen tegengesproken werd door het Voedingscentrum, die stelde dat er ook voor weinig geld gezond eten is te kopen.

Vast staat wel dat armere mensen doorgaans vaker ziek zijn. Maar of dat wat met inkomen te maken heeft? In arme landen, waar geld en eten nauwelijks voor het oprapen liggen, kun je daar wel iets bij voorstellen.
In rijkere landen blijkt het veel vaker met ongezonde leefgewoonten verband te houden. Om dat te lijf te gaan wil het Voedingscentrum de snackbar weren uit arme wijken.

Maar goed, stel dat er wel een direct verband is tussen inkomen en gezondheid, dan zullen de cijfers van het CBS er dus anders uitzien over een aantal jaren.
Oorzaken? Mensen die spaargeld zijn kwijtgeraakt en onvoldoende in staat zullen het gat te vullen als gevolg van bezuinigingen op de AOW en in de kredietcrisis verdampte pensioengelden.

Sterkste schouders, zwaarste lasten

Dali Rinoceronte

Kabinet en 2e Kamer filosofeerden de afgelopen week over het thema De sterkste schouders moeten de zwaarste lasten dragen.
Heldere stelling. Toch voor meerdere uitleg vatbaar, zoals uit de Algemene Beschouwingen bleek.

Neem de AOW. Ruim een eeuw geleden brak het inzicht door dat mensen niet moesten werken tot ze er dood bij neervielen. Als werkgever werd je op de meest onverwachte momenten met vacatures geconfronteerd. De oudere werknemers maakten het personeelsbestand tamelijk onstabiel. De vraag was wel: hoe ga je om met mensen die vanwege hun hoge leeftijd eruit gebonjourd worden? Die moesten toch enig inkomen hebben, want zo behield je ze wel als consument, de klant die een bedrijf nodig heeft om overeind te blijven.

Lange tijd was het pensioen een kwestie van particulier initiatief. Bedrijven die zelf een pensioenfonds creëerden, zoals hier de firma Stork (1881). Pas in 1917 werd een pensioenfonds opgericht die voor een hele bedrijfstak was bedoeld.
Het eerste staatpensioen, de voorloper van de AOW, werd in 1889 wettelijk geregeld in Duitsland door kanselier Otto von Bismarck.
De AOW zoals wij die kennen, stamt van 1957 en was een upgrade van de Noodwet Ouderdomsvoorziening, die onder Willem Drees tot stand kwam.

Nu, ruim honderd jaar na de eerste initiatieven en 51 jaar na de invoering van de AOW, wordt er dus opnieuw over deze ouderdomsvoorziening gefilosofeerd.
De oppositie ziet kennelijk in dat de plannen van dit kabinet niet tegen zijn te houden. Een Kamerbreed gesteunde motie om dit onderdeel van het beleid compleet van tafel te vegen heb ik niet langs zien komen.

Er is voor een andere tactiek gekozen: het op onderdelen rommelen aan de AOW-plannen. Of die tactiek vruchten af gaat werpen, moeten we nog afwachten. Balkenende verklaarde zich bereid een voorstel van GroenLinks bespreekbaar te maken. GroenLinks stelde voor om mensen die een zwaar beroep uitoefenen na 40 jaar wel een AOW te geven.

Minister Donner vindt dat maar niks. Het is, zegt hij, niet eerlijk tegenover mensen die korter hebben gewerkt. Bijvoorbeeld vrouwen die gekozen hebben een deel van hun leven te besteden aan de zorg voor hun kinderen.
's Mans wereldbeeld is duidelijk. Zorg voor kinderen is geen werk en zeker geen zwaar beroep. Sjouwen met boodschappen is een makkie, huishoudelijk werk is met de huidige technologische middelen zo licht als een veertje en eventuele geestelijke belasting valt natuurlijk niet onder zwaar werk.

Donner heeft wel het hart op de goede plaats, Hij adviseert mensen met zware beroepen op tijd naar lichter werk te solliciteren. Ik mag aannemen dat hij zijn collega's van Onderwijs en Economische Zaken op hun hart drukt dat ze het mogelijk maken dat mensen zich kunnen omscholen en dat bedrijven die mensen dan ook aan een baan helpen.
Dat zal geld kosten, maar daar heeft Donner dan weer een collega voor op Financiën, die de impopulaire maatregelen mag bedenken om de begroting dekkend te houden.

De volgende stap in de onderhandelingen is dan te bepalen wat zware beroepen zijn. Zijn dat alleen beroepen waarbij lasten van meer dan 60 kg. worden gedragen? Mogen dat ook beroepen zijn waarbij geestelijke belasting meetelt?
En moeten die 40 werkzame jaren aaneengesloten worden doorgebracht in een en hetzelfde beroep?

Mochten Balkenende en Donner de oppositie tegemoet willen komen dan moet er nog flink gesteggeld worden over de voorwaarden.
Ik heb er nu al spijt van dat ik op 14-jarige leeftijd mijn krantenwijkje zwart heb gedaan. Dat telt dus niet mee. Vijf dagen in de week, in weer en wind met een paar kilo kranten rondfietsen was heus wel zwaar werk. Zeker als je in aanmerking nam dat ik toen op de Mulo zat en een schooltas vol zware boeken voor alle veertien vakken mee moest nemen.

En al die vakantiebaantjes. In de ongezonde lucht van de frituur van een snackbar gewerkt. Balen meel gesjouwd in een margarinefabriek, uren op de been gestaan als suppoost in een groot museum. En dan nu, ondanks alle scholing, in een baan waar de geestelijke belasting aan de orde van de dag is (personeelstekort dus overwerken, complexe problemen oplossen, agressie van bezoekers).

Iedereen kan alvast zijn of haar arbeidzame zegeningen gaan tellen. Want stel je eens voor dat het kabinet serieus werk maakt van het voorstel van GroenLinks. Dan ga ik gauw de maten en spierkracht van mijn schouders opgeven met een lijst van alle zware werkzaamheden erbij, die deze dunne schouders op zich hebben genomen.

Maar even serieus: ik mag niet klagen. Ik vrees meer voor de mensen die echt zwaar werk doen. Hoe het kabinet het voorstel van GroenLinks ook zal integreren in de gedeconstrueerde AOW, ik ben bang dat voor de stratenmakers, bouwvakkers en verhuizers het Beatles-deuntje zal gelden dat nu maar in mijn hoofd blijft jengelen: Boy, you gotta carry that weight, carry that weight a long time…..

Want al die zware beroepen hebben we met zijn allen wel nodig. Er wordt niet voor niets gejammerd over het tekort aan zulke vakkrachten.
Maar wie daarvoor “kiest” en ruim op tijd naar lichter werk wil zoeken om er zeker van te zijn überhaupt de nieuwe pensioengerechtigde leeftijd in gezondheid te halen, draagt daar natuurlijk zijn “eigen verantwoordelijkheid” voor. De escape voor het kabinet om de kosten “beheersbaar” te houden.

Ouder worden is rijker worden

AOW DreesWillem Drees is nu wel lang genoeg dood om ook de AOW bij te zetten in zijn graf. De goeie man zou nu met lede ogen moeten toezien hoe die AOW van al zijn franje wordt ontdaan. De uitvinding van de AOW gold in zijn tijd als een knap staaltje 'regeren is vooruitzien', maar zelfs Drees had de oldies-boom niet kunnen voorspellen. Hij had nooit gedacht dat het zo grijs zou worden dat die generatie een leuke bron van inkomsten wordt. Het CBS beweert dat iemand die 65 wordt een koopkrachtstijging van 2,5 procent kado krijgt. De laagste inkomens mogen zelfs op 5 procent koopkrachtstijging rekenen.
Het CBS begint hiermee meer op het Centraal Buro Staatspropaganda te lijken en het land op te warmen om steun te verkrijgen voor allerlei maatregelen die 'de vergrijzing' betaalbaar moeten maken. Een idee is om de AOW-ers zelf mee te laten betalen en het CBS rekent nu voor dat ze daar dus wel de koopkracht voor hebben.
Ik weet niet wat er de laatste jaren is veranderd, maar zo'n
7 tot 8 jaar geleden had je, volgens datzelfde CBS, op je 65ste met een koopkrachtdaling te maken van 7 procent. Dat kon overigens nog verschillen per regio. AOW-ers in het noorden van het land en Rotterdam gingen er op achteruit. In het Gooi, stukjes van de Veluwe en rond Eindhoven ging men er op vooruit.
Maar goed, blijkbaar geldt ondertussen: hoe ouder, hoe rijker. Dus het is niet zo'n beroerd idee om de koopkrachtstijging van AOW-ers deels aan te wenden om hun eigen oude dag mee te betalen.
In februari had het CBS uitgevogeld dat zeker 1 op de 10 AOW-ers komen in aanmerking voor een fiscale heffing omdat ze met een aanvullend pensioen genoeg inkomen hebben om mee te betalen aan de kabinetsplannen.
Maar
vorig jaar deelde het CBS nog mee dat 1 op de 7 inwoners van nederland geen recht heeft op een volledige AOW. Een AOW moet je namelijk bij elkaar sparen en als je niet lang genoeg hebt gewerkt of voor een deel in het buitenland hebt gewerkt, kan die AOW-opbouw aardig tegenvallen.
Ik kan niet rekenen, maar mijn lekenverstand zegt dat een groot deel van de AOW-ers helemaal geen koopkrachtstijging zal meemaken. Ook niet in de laagste inkomens. Een cliënt op mijn werk gaat dit jaar van de bijstand naar de AOW. Hij en zijn vrouw krijgen nu een gezamenlijke bijstandsuitkering van netto € 1060,- per maand en dat gaat in december naar ongeveer € 900,- per maand. Dat moet met een heffingskorting worden bijgespijkerd.
Zelf hou ik mijn hart vast voor mijn oude dag. Mijn pensioenfonds bericht elk jaar dat ik op mijn 65ste zo'n € 1100,- per maand zal krijgen (AOW en pensioen). Mijn huidige salaris: € 1600,- netto.
Het CBS wordt bedankt. Mensen blij maken met een dode mus. Tja, dat wordt dan blijven werken tot in het graf. En maar hopen dat de loonontwikkelingen zo voorspoedig zullen verlopen dat ik koopkracht genoeg overhou om de vergrijzing van Balkenende en Bos mee te betalen. Tenzij het CBS met weer andere cijfers komt……